ALERGOLOGIA WYKLAD 1 07.02.12r

„Mechanizmy reakcji alergicznych”

Alergia jest reakcja nadwrażliwości w stosunku do określonych substancji- antygneow zwanych alergenami, wynikająca z określonych mechanizmow immunologicznych

-rekacje nadwrażliwości, w zależności od mechanizmu …

Alergen- każdy antygen zewnatrzpochodny wywołujący reakcje alergiczna (uczuleniowa)

-alergenami sa substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a także rozne proste związki chemiczne o charakterze haptenow np. leki.

Uklad zdolności tkankowej MHC- grupa molekul powierzchniowych definiujących charakterystyczne cechy immunologiczne organizmu

-czasteczki MHC klasy I – występują na wszystkich komorkach organizmu

-czasteczki MHC klasy II- występują na komorkach prezentujących antygen

Cytokiny, interleukiny, hemokiny- aktywne biologicznie glikoproteiny regulujace wzrost, funkcje oraz roznicowanie komorek

-uczestnicza również w rozmaity sposób w kontrolowaniu odpowiedzi immunologicznej i towarzyszącej jej reakcji zapalnej

Komorki układu immunologicznego:

-komorki prezentujące antygen APC

-komorki dendrytyczne

-limfocyty B

-limfocyty T (CD4, CD8, komorki NK)

Komorki prezentujące antygen:

-komorki dendrytyczne, makrofagi, limfocyty B

-wychwytuja obce antygeny i przekształcają je w male czasteczki polipeptydowe, transportowane nastepnie na powierzchnie komorki

-w układzie z czasteczkami układu MHC antygeny rozpoznawane sa przez antygenowo- specyficzne receptory limfocytow T

Limfocyty B:

-produkuja i wydzielaja immunoglobuliny

-wychwytuja antygeny i prezentuja je limfocytom T

Limfocyty T:

- T CD4+ (pomocnicze)

-rozpoznaja antygen w kompleksie z MHC II

-produkuja cytokiny regulujące dalsze procesy odpowiedzi immunologicznej

-limfocyty T CD8+ (cytotoksyczne)

-rozpoznaja antygen w kompleksie z MHC I, wraz z kom NK biora udzial w zabijaniu obcych komorek

-komorki NK

Immunoglobuliny:

-przeciwciala- gammaglobuliny produkowane i wydzielane przez limfocyty

-funkcja bialek polega na rozpoznaniu i zwiazaniu obcego antygenu, co prowadzi w konsekwencji do jego destrukcji i usuniecia z organizmu

TYP I NADWRAZLIWOSCI – reakcja typu natychmiastowego

Mechanizm, u podloza którego lezy interakcja antygenu z przeciwciałem IgE związanymi z receptorami powierzchniowymi FceRI komorek tucznych i granulocytow zasadochlonnych

Cechy charakterystyczne:

-rozwija się szybko i szybko ustepuje

-mediowana przez surowicze przeciwciała IgE

-prowadzi do lokalnej i systemowej dysfunkcji narządowej

-predyspozycja genetyczna

Skladowe rekacji:

Alergeny: pylki, roztocza kurzu domowego, antybiotyki, bialka obcogatunkowe, insuliny

Selektywna aktywacja limfocytow CD4+ Th2 oraz limfocytow B

Przeciwciała IgE i ich produkcja:

-produkowane glownie przez limfocyty B blon sluzowych obecne w lamina propria

IL-4 jest kluczowa cytokina przylaczajaca limfocyty B na produkcje IgE

-receptor o wysokim powinowactwie do IgE na komorkach tucznych i bazofilach

-eozynofile

Mechanizm rekacj:

1. Faza inicjujaca: trwa dłużej niż pol roku

2. 2. Faza aktywacji: wiazanie przeciwciał IgE -> rekacja enzymatyczna -> de granulacja Komorek tucznych, bazofilow

3. Efekt:

-faza natychmiastowa/ wczesna: mediowana przez histamine, poczatek w ciagu kilku sekund, czas trwania kilka godzin

-faza pozna: mediowana przez nowo syntetyzowane mediatory lipidowe, poczatek po 8-12 godzinach, czas trwania kilka dni

Histamina

-organiczny związek chemiczny, heterocykliczna amina, pochodna imidazolu

-wiazanie z receptorami H1, H2, H3-> efekt kliniczny

-H1 (naczynia krwionośne, serce, miesnie gładkie) -> obrzek skory, skurcz oskrzeli, obrzek blony sluzowej nosa, swiad , obniżenie cisnienia tetniczego

-H2 (blona sluzowa zoladka, serce, macica OUN) ->wzrost sekrecji soku żołądkowego, wydzielina sluzu, oporu gornych drog oddechowych

-H3 (drogi oddechowe, przewod pokarmowy, OUN)- spadek histaminy (autoreceptory)

Efekt biologiczny mediatorow:

1. Histamina- rozszerzenie naczyn krwionośnych, wzrost przepuzczalnosci naczyn

2. leukotrieny: skurcz miesni gładkich oskrzeli- astma

3. prostaglandyny: wysokie stezenie prostaglandyn – spadek sekrecji histaminy, niskie stezenie prostaglandyn- wzrost sekrecji histaminy

4. czynnik aktywujacy plytki (PAF)- aglutynacja plytek i ich aktywacja do uwalniania histaminy

5. Czynniki chemotaktyczny dla eozynofili (ECF-A)

6. bradykinina- rozszerzenie naczyn krwionośnych

TYP II- rekacje cytotoksyczne i cytolityczne

Reakcja, w ktorej uszkodzenia narządów wewnętrznych (tkanek) zwiazana jest z zabiciem komorek obcych lub majacych na powierzchni nowe antygeny

-przeciwciala (IgG lub IgM) reaguja z antygenami obecnycmi na powierzchni komorek

-antygen może być elementem blony komorkowej lub tez może być krążącym antygenem (lub haptenem) przylaczanym do blony komorkowej

Mechanizm rekacji cytolitycznej:

-wiazanie antygenu z blona komorkowa, a nastepnie przyłączenie przeciwciala (kompleks antygen- przeciwciało)

-przylaczenie składowych dopełniacza do kompleksu antygen- przeciwciało na powierzchni komorki

-aktywacja składowych dopełniacza prowadzi do lizy komorki

-fagocytoza komorki docelowej wspierana jest przez przeciwciała przyłączone do antygenu na powierzchni komorki (opsonizacja)

Sytuacje kliniczne przebiegające wg mechanizmu II typu nadwrażliwości:

-maloplytkowosc immunologiczna: bole i zawroty glowy, nudności, dreszcze, goraczka, krwawienia do skory, blon sluzowych, przewodu pokarmowego i układu moczowego

-niedokrwistosc hemolityczna

-neutropenia immunologiczna: infekcje, zapalenia jamy ustnej, zapalenia pluc, posocznica

TYP III- rekacja mediowana przez kompleksy immunologiczne

-kompleksy immunologiczne powstaja na skutek reakcji przeciwciał (IgG lub IgM) z określonym antygenem

-kompleksy usuwane sa przez system retikuloendotelialny

-niektóre kompleksy mogą ukrywac się przed procesem fagocytozy

-kompleksy te odkladane sa w blonie podstawnej naczyn w roznych tkanakach zapoczątkowując procec ich uszkodzenia

Kompleksy wyzwalaja procesy zapalne:

1. kompleksy (aktywacja)-> dopełniacz (uwalnianie)-> anafilatoksyny (stymulacja)-> de granulacja bazofili i Komorek tucznych(uwalnianie) -> histamina

Histamina- wzrost przepuzczalnosci naczyn oraz odkladanie się depozytow kompleksow

1. chemotaksja neutrofili do miejsc odkladania się komplekosow, uwalanianie enzymow lizosomalnych, zniszczenie tkanek, wyzwalanie procesow zapalnych

2. Agregacja plytek krwi z następującymi konsekwencjami:

a)uwalnianie histaminy

b)formowanie mikrozatorow, niedokrwienie

choroby wywolane przez kompleksy to choroby w których antygeny nie sa eliminowane w następstwie:

-powtarzalnych eskopozycji na antygen

-iniekcji duzych ilości antygenu

-przetrwalych infekcji

-immunizacja na wlasne antygeny

1 .reakcja Arthusa- alergiczna i martwicza reakcja dotyczaca naczyn skory, wystepujaca w roznych chorobach skory np. SLE, ch. wirusowych, bakteryjnych, reakcjach polekowych

Miejscowa rekacja pod postacia:

-obrzeku

-rumienia

-martwicy

Kompleksy immunologiczne odkładają się w malych naczyniach kriwonosnych prowadzac do:

-zapalenia naczyn

-tworzenia mikrozatorow

-zamkniecia naczyn

-martwicy

2.chroba posurowicza

-ukladowa rekacja kompleksow

-po podaniu duzych dawek obcogatunkowej surowicy

-antygen jest powoli usuwany z krazenia

-komplesksy odkladaja się w roznych miejscach

-10 dni po wstrzyknieciu:

-goraczka

-pokrzywka

-bole stawow

-powiekszenie węzłów chłonnych

-powiekszenie watroby

-klebuszkowe zapalenie nerwek

-może wystąpić po leczeniu: surowica przeciwtezcowa, penicylina, sulfonamidami

Sytuacje kliniczne:

Kłębuszkowe zapalenie nerek popaciorkowcowe, zapalenie pluc (pluco farmera)…

TYP IV

-o charakterze opóźnionym zaleznej od lifocytow T mających receptory blonowe i zdolnych do rozpoznawania i reagowania z antygenem (alergenem)

Hapten- male molekuly…

Odpowiedz pierwotna (7-10dni)- bezobjawowa

-nabycie wlasciwosci uczulających przez hapteny po związaniu z bialkami naskorka

-rozpoznanie alergenow przez komorki Langerhansa

-prezentacja alergenu na powierzchni kom Langerhansa w kompleksie z czasteczkami zgodności tkankowej HLA-DR

-prezentacja kompleksu polipeptyd- hapten- czasteczka HLA-DR naiwnym limfocytowm Th0 w wezlach chłonnych

-powstanie populacji limfocytow pomocniczych Th1 pamieci rozpoznajacych dany antygen

-migracja limfocytow T pamięciowych do węzłów chłonnych, krwi i skory

Odpowiedz wtorna (24-48h)- objawowa

-ponowny kontakt alergenu ze skora

-migracja do skory limfocytow CD4+ o cechach Komorek pamieci

-wytwarzanie przez limfocyty pamieci cytokin prozapalnych (IFNgamma, TNF-alfa, IL-2)

-obrzek gąbczasty naskorka, objawy alergicznego wyprysku kontaktowego

Kontaktowe zapalenie skory:

-rekacja w wyniku kontaktu skory z substancjami chemicznymi, np. farbami do włosów, kosmetykami, jonami metali, antybiotykami z grupy aminoglikozydow

-…..

Rekacje na tuberkuline:

-srodskorne wstrzykniecie PPD u osoby która miala wcześniejszy kontakt z alergenem

-miejscowa rekacja pojawia się w miejcu iniekcji 48-72 h

Rekacja anafilaktoidalna- zespol objawoow klinicznych identycznych jak występujące w przypadku rekacji anafilaktycznej u podloza ktorej nie leza swoiste rekacje immunologiczne

Przyczyny:

- uwalaniania mediatorow przez bodzce fizyczne, pokarmy, leki,

-nieswoista aktywacja dopełniacza

-niestowista aktywacja przeciwciał IgG

-przetoczenie przeciwciał cytotoksycznych

-kontrasty radiologiczne