Wymagania sanitarne dla magazynu żywca
- przyjmuje się że pojemność magazynów powinna wynosić ok50% dobowego uboju trzody chlewnej, i 100% w przypadku bydła; na kojcach nr i tabliczka identyfikacyjna!
- Cel magazynów żywca: umożliwienie zwierzętom powrócenie do stanu równowagi fizjologicznej po transporcie
-Magazyny: otwarte lub zamknięte
- Wymagania techniczne dla magazynów są zbliżone do stosowanych w projektowaniu budynków ferm hodowlanych. W zamkniętych szczególną uwagę zwracamy na: wentylację, możliwość kontrolowania temp., i wilgotności względnej powietrza oraz na sposób usuwania odchodów i odprowadzenia ścieków.
- W każdym magazynie muszą być osobne wydzielone kojce/boksy dla zwierząt podejrzanych o chorobę
- Duże znaczenie ma konstrukcja kojców i boksów (wielkość, wyposażenie w poidła)=> ograniczenie stresu, zmęczenia, uszkodzeń. Ważne są korytarze przepędowe, ich długość, szerokość oraz stosowane metody przemieszczenia zwierząt np. poganiacze gumowe.
- Trzoda chlewna: budowa kojców przewiduje max15 zwierząt <na cały miot żeby uniknąć agresywnych zachowań>. Kojce rozdzielone są mechanicznie przesuwanymi przegrodami zmuszającymi zwierzęta do powolnego przemieszczania się w kierunku korytarza prowadzącego do stanowiska oszałamiania. Optymalne warunki magazynownia: temp 15-18stpC, wilgotność względna powietrza 60-68% i czas 4-5h
-Bydło: powinny być w magazynach na uwięzi lub w pojedynczych boksach. Młode buhaje powinny być odizolowane od samic, bo grozi to podnieceniem=> urazami
Wymagania magazynów żywca( zwierząt rzeźnych):
· magazyn ma być oddzielony od uboju litą ścianą i zadaszony;
· powinien być skanalizowany, konstrukcja ścian nie może powodować obrażeń zwierząt;
· w przejściu do strefy oszołamiania kurtyny powietrzne;
· wielkość magazynu- partia zwierząt na jednodniowy ubój;
· zwierzęta powinny przebywać w oznakowanych kojcach, a powierzchnia magazynowa powinna wynosić: świnie 1m2/szt.; bydło 3m2/szt.; cielęta 0,7m2/szt.
· dla zwierząt chorych powinny być wydzielone kojce, z oddzielonym systemem kanalizacyjnym, blisko stanowiska oszałamiania
· stanowisko do badania przedubojowego powinno być odpowiednio wyposażone (umywalnia, śr. dezynfekcyjne, ręczniki) i oświetlone;
· magazyn powinien być wyposażony w urządzenia do pojenia i karmienia zwierząt;
· ściany, posadzki trwałe, nienasiąkliwe, nieprzepuszczalne, łatwo zmywalne;
· punkty czerpalne wody powinny zapewniać łatwe mycie i dezynfekcję;
· korytarze przepędowe proste lub lekko łukowate (bez ostrych zakrętów) ;
· do poganiania zwierząt używać pałek gumowych lub atestowanych…… czy elektrycznych;
· myjnia przedubojowa świń (natrysk wodą 30-35 stopni) w pobliżu komory oszałamiania, jej wielkość powinna gwarantować rytmiczność uboju;
· w magazynie powinien być wózek do transportu zwierząt chorych, które nie mogą chodzić.
Wymagania sanitarne dla hali ubojowej
-szczelne odgrodzenie zakładu, zabezpieczenie przed psami, kotami i szkodnikami
-procesy produkcyjne i pomieszczenia rzeźni…
-system HACCP
-cały ubój możliwie najkrótszy (1-0,5h dla Su)
-poszczególne fazy produkcyjne powinny przebiegać jednokierunkowo, w miarę możliwości potokowo, bez jakiegokolwiek krzyżowania się
-oddzielenie tzw. nieczystych procesów ubojowych (tj. właściwy ubój i wykrwawianie) od tzw. czystych
-tusze nie mogą na żadnym etapie stykać się z urządzeniami i podłogą hal
-tory nośne kolejek podwieszanych smarowane tylko olejem jadalnym
-dla każdego stanowiska roboczego, wyjątkowo dla dwóch sąsiednich przeznaczona jedna jednostka sanitarna, umożliwiająca mycie osobiste w temp. 35-40°C oraz odkażanie narzędzi wodą o temp. nie niższej niż 82°C
-personel: aktualne książeczki zdrowia oraz brak objawów choroby (szczególnie zmian skórnych)
-wszystkie fazy uboju pozostają pod stałym nadzorem sanitarno-weterynaryjnym
Wnętrza pomieszczeń podłogi z materiałów trwałych, nieśliskich, kwasoodpornych, bez uszkodzeń i zagłębień; spadek odpływu wody w kierunku kratek ściekowych- 2% pomieszczenia produkcyjne, 1% pomocnicze
-łączenia ścian i podłóg zaokrąglone
-ściany gładkie za materiałów nieprzepuszczalnych i nietoksycznych
-wysokość pomieszczeń min. 3m
-drzwi ze stali nierdzewnej lub odpowiednich tworzyw sztucznych
-wszystkie pomieszczenia powinny być dobrze oświetlone, jeśli to możliwe, w sposób naturalny
-oświetlenie sztuczne (lampy odpowiednio zabezpieczone):
min. 300lx pomieszczenia produkcyjne
stanowiska badania sanitarno-wet. 540lx
inne pomieszczenia 120lx
wentylacja
woda używana do celów produkcyjnych powinna odpowiadać wymaganiom wody pitnej
pojemniki na konfiskaty i odpady- odpowiednio oznaczone
Wymagania sanitarne dla magazynu mięsa po uboju
1)trwałe, nienasiąkliwe i nieprzepuszczalne posadzki łatwe do mycia i odkażania
2) ściany do wysokości co najmniej 3 metrów, łatwe do odkażania,
3) drzwi nie mogą posiadac urządzeń samozamykających, wykonane z materiału nie ulegającego korozji, łatwo zmywalnego, nieprzepuszczalnego i nienasiąkliwego, odpornego na uszkodzenia i niskie temp.
5) naturalne lub sztuczne oświetlenie nie zniekształcające kolorów, o natężeniu nie mniejszym niż:
a) 120 lx w pozostałych pomieszczeniach lub miejscach
6) jasne sufity, o powierzchni łatwo zmywalnej i konstrukcji uniemożliwiającej lub utrudniającej gromadzenie się brudu lub pleśni,
-magazyn poubojowy do przetrzymywania mięsa co najmniej z jednodniowego uboju, o konstrukcji wykluczającej stykanie się mięsa z posadzką i ścianami;
-chłodzone pomieszczenie lub miejsce w chłodni wydzielone do przetrzymywania mięsa tymczasowo zajętego, wykluczające kontakt z mięsem zdatnym do spożycia;
Identyfikacja i znakowanie świń
wytatuowaniu świni numeru identyfikacyjnego zwierzęcia gospodarskiego albo założeniu na lewą małżowinę uszną kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego, albo duplikatu kolczyka.
Kolczyk dla świń składa się z dwóch części – części żeńskiej zakładanej z przodu ucha i części męskiej zakładanej z tyłu ucha.
Część żeńska ma nie mniej niż 30 mm i nie więcej niż 35 mm średnicy.
Część męska ma nie mniej niż 30 mm i nie więcej niż 35 mm średnicy.
Na kolczyku świń znajduje się umieszczony w sposób czytelny i trwały numer identyfikacyjny stada, składający się z 14 znaków o wysokości nie mniejszej niż 5 mm, z których:
dwie pierwsze to litery PL,
dziewięć następnych to cyfry oznaczające numer gospodarstwa w którym zwierzę się urodziło, w tym ostatnia cyfra kontrolna,
ostatnie trzy cyfry oznaczają numer stada w obrębie danego gospodarstwa, w którym zwierzę się urodziło,
znak graficzny Agencji.
1.Kolczykowanie- założenie świni kolczyka usznego - Kolczyk zakłada się kolczykownicą w lewym uchu zwierzęcia, kolczyk zawiera numer siedziby stada miejsca urodzenia. Kolczyki wydaje Agencja na wniosek rolnika. Wniosek o wydanie kolczyków jest urzędowym formularzem udostępnianym przez Agencję. W przypadku uszkodzenia kolczyka rolnik musi wystąpić do Agencji o wydanie duplikatu kolczyka.
2. Tatuowanie - naniesienie tatuownicą w uszach lub na grzbiecie tatuażu - 12 cyfr o wysokości od 15 mm do 20 mm wytatuowanych w sposób czytelny i trwały. W przypadku tatuażu w uszach obowiązuje zasada, że w prawej małżowinie usznej tatuuje się 6 pierwszych cyfr numeru identyfikacyjnego, w lewej małżowinie usznej tatuuje się 6 pozostałych cyfr. Nadzór nad oznakowaniem i rejestracją zwierząt sprawują organy Inspekcji Weterynaryjnej. Dodatkowe przepisy obowiązują w przypadku trzody sprowadzanej z zagranicy.
Identyfikacja i znakowanie bydła i owiec i kóz
W przypadku bydła:
założeniu na obu małżowinach usznych kolczyków albo duplikatu kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego umożliwiającym dokonanie indywidualnej identyfikacji każdej sztuki,
W przypadku owiec i kóz:
założeniu na obu małżowinach usznych kolczyków albo duplikatu kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego umożliwiającym dokonanie indywidualnej identyfikacji każdego zwierzęcia,
założeniu na lewej małżowinie usznej kolczyka z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego oraz założeniu na prawej małżowinie usznej kolczyka zawierającego elektroniczny identyfikator z numerem identyfikacyjnym zwierzęcia gospodarskiego w przypadku owiec urodzonych po 1 stycznia 2008 r. i przeznaczonych do handlu,
Numer identyfikacyjny bydła, owcy i kozy jest numerem umożliwiającym dokonanie indywidualnej identyfikacji każdego zwierzęcia oraz ustalenie, w której siedzibie stada zwierzę się urodziło
Na Kolczyku dla bydła/ owiec i kóz znajduje się:
numer identyfikacyjny zwierzęcia składający się z 14 znaków
dwa pierwsze znaki to "PL"
dwie następne cyfry to numer serii kolczyka
kolejne dziewięć cyfr to numer zwierzęcia
ostatni znak jest cyfrą kontrolna
kod kreskowy
graficzny znak Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Identyfikacja i znakowanie koni
Dla celów doraźnych wystarczy zakrzywionymi nożyczkami wystrzyc lub specjalną kredką wyrysować na sierści kolejny numer. Tak postępuje się przy zakupie większych grup koni, np. przeznaczonych na rzeź. Znakowanie trwałe polega na wypalaniu w określonych miejscach ciała umownych znaków zwanych piętnami Ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do zwierząt hodowlanych, ale niektóre gospodarstwa piętnowały też swoje konie robocze. Umiejętnie wypalone gorącym żelazem piętno jest odznaką stałą, pozostającą na ciele konia do jego śmierci. W dokumentach hodowlanych umieszczany jest rysunek piętna, jak też określona jest partia ciała, na której zostało ono wypalone. Ostatnio z dużą skutecznością wprowadza się piętnowanie przy użyciu numeratorów i symboli, zanurzanych uprzednio w ciekłym azocie. Piętnowanie tą metodą daje trwałe, łatwo czytelne efekty, jest mniej bolesne i nie uszkadza skóry.
Warunki długotrwałego transportu zwierząt
Długotrwały przewóz- to podróż przekraczająca 8h, rozpoczynająca się w chwili, gdy pierwsze zwierzę przemieszcza się
-transportowane są tylko zw. zdolne do podróży
-przewóz prowadzony w sposób zabezpieczający przed okaleczeniem i cierpieniem
-ograniczenie do minimum czasu przewozu (UNIKA SIĘ TRANSPORTU DLUGOTRWALEGO)
-warunki dobrostanu- regularna kontrola i utrzymanie na odpowiednim poziomie
-od 01.2009 system nawigacji satelitarnej- ↑ kontroli
-za dobrostan odpowiada kierowca; odpowiednie przeszkolenie, zdany egzamin, zaświadczenie o przeszkoleniu w zakresie transportu żywca rzeźnego
-system wentylacji: zapewnia T 5-30°C +/- 5°C niezależnie czy pojazd stoi/jest w ruchu; zdolny do pracy przez 4h niezależnie od silnika pojazdu
wymagana powierzchnia- transport drogowy: Eq dorosłe 1,75 m2; Bo średnich rozmiarów 0,7-0,9m2; Bo ciężkie 1,3-1,6m2; Su max 235kg/m2
-Środek transportu: zapewnia bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko zranienia oraz cierpienia
-chroni przed ciężkimi warunkami meteorologicznymi, ekstremalnymi T i zmiennymi warunkami klimatycznymi
-zabezpiecza przed ucieczką i wypadnięciem
-zapewnia wodę w odp. ilości i jakości
-zapewnia dostęp do zw. w celu opieki lub kontroli
-antypoślizgowa powierzchnia podłogowa
-odpowiednie oświetlenie dla kontroli i opieki nad zw.
-zapewnia przestrzeń umożliwiającą właściwą wentylację
MAKSYMALNY CZAS CYKLU TRANSPORTOWEGO:
-zw. młode (prosięta, jagnięta, cielęta)- 8h, po których musi nastąpić godzinna przerwa i pojenie. Po dwóch cyklach transportowych i godzinnej przerwie konieczny rozładunek, pojenie, karmienie i 24h odpoczynku
-zw. dorosłe- dopuszczalny cykl transportowy wynosi 24h, ale ma być zapewniony stały dostęp do wody. Po tym czasie 24h odpoczynek z pojeniem i karmieniem. Sekwencje te mogą być powtarzane bez ograniczeń ilościowych
Warunki krótkotrwałego transportu zwierząt
Transport trwający mniej niż 8h po którym następuje rozładowanie zwierząt.
Warunki takie same jak w poprzednim <ALE BEZ INFO o postojach itd.>
Warunki transportu mięsa
Transport mięsa. Warunki transportu mięsa.
Transport mięsa mielonego lub wyrobów jest dopuszczalny po spełnieniu następujących warunków:
mięso mielone lub wyroby zostały opakowane w opakowania jednostkowe, zbiorcze lub transportow,
przestrzenie ładunkowe środków transportowych są wyposażone w taki sposób, aby w czasie transportu zapewniały utrzymanie odpowiednich temperatur
temperatura przestrzeni ładunkowej podczas transportu jest rejestrowana automatycznie
Transport:
Mięso w zależności od jego stanu termicznego powinno być przewożone w następujących temperaturach:
mięso świeże chłodzone z wyjątkiem mięsa drobnego, mielonego i podrobów - w temperaturze od -1°C do +7°C
podroby, mięso drobne i mielone chłodzone - w temperaturze -1°C do +3°C
mięso i podroby mrożone - w temperaturze nie wyższej niż -12°C
mięso i podroby głęboko mrożone - w temperaturze nie wyższej niż -18°C
Łańcuch żywnościowy
Przedsiębiorstwa sektora spożywczego prowadzące ubojnie zobowiązane są, w miarę potrzeb, występować o udzielenie, gromadzić, sprawdzać i opracowywać informacje dotyczące łańcucha pokarmowego określone w niniejszej sekcji, w odniesieniu do wszystkich zwierząt poza zwierzętami łownymi, wysyłanych lub przeznaczonych do wysyłki do ubojni.
Łańcuch żywnościowy (pokarmowy)
-Element systemu kontroli wew. w ubojniach
-Uzupełnienie danych pochodzących z systemu monitorowania ruchu żywności/pasz
-Obowiązek pozyskania, gromadzenia i weryfikacji informacji ciąży na ubojniach
-Zobowiązane do przekazania informacji- gospodarstwo przekazujące zwierzęta do uboju
-Zakres informacji określa załącznik II do rozporządzenia 853/2004
-Wzór dokumentu- rozporządzenie nr 2074/2005
-Łańcuch żywnościowy (pokarmowy) obejmuje informacje takie jak:
-Status zdrowotny gospodarstwa + regionu pochodzenia zwierząt (wyst. chorób zakaźnych!)
-Stan zdrowia zwierząt
-Data produkcji (szczególnie, gdy w regionie ogniska chorób zakaźnych zwierząt)
-Podawane weterynaryjne produkty lecznicze (data, karencja)
-Wyniki ewentualnych analiz przeprowadzanych na próbkach pobranych od zwierząt lub innych próbkach pobranych celem zdiagn. chorób mogących wpływać na bezp. mięsa
-Dane dot. badania prób pobranych w ramach monitoringu i zwalczania chorób odzwierzęcych oraz kontroli pozostałości
-Dane lek. wet. prywatnej praktyki sprawującego opiekę nad gospodarstwem pochodzenia
Na 24 h przed przyjazdem zwierząt do rzeźni lub wraz z transportem zwierząt, wyjątkowo do 24h po dostarczeniu zwierząt, z zastrzeżeniem że…
Różnicowanie tusz
ŚWINIA mięso: barwa jasnoróżowa, różowa do czerwonej; drobnowłókniste młode, grubo – stare; tłuszcz biały do lekko kremowego, jędrny poniżej 8 C
DZIK mięso: barwa ciemno- lub brunatnoczerwona po dłuższym czasie ciemnieje, delikatnie włókniste, zawiera mniej wody niż mięso zwierząt rzeźnych
CIELĘ mięso: barwa jasnoróżowa do szaroróżowej, drobnowłókniste: tłuszcz kremowy, odcień szarożółty, dość twardy poniżej 8C
MŁODE BYDŁO mięso: barwa jasnoczerwona do ciemnoczerwonej, drobnowłókniste; tłuszcz kremowy, biały, odcień różowy, kremowy, żółty; twardy, łamliwy poniżej 8C
DOROSŁE BYDŁO mięso: barwa jasno do ciemnoczerwonej nawet brązowowiśniowa, grubowłókniste; tłuszcz biały, jasnożółty do żółtego
KOŃ mięso: barwa jasnoczerwona(źrebię), czerwonobrunatna i ciemna(dorosłe), drobne włókna w grubych wiązkach; tłuszcz białożółty do ciemnożółtego, odcień pomarańczowy, twardy poniżej 8C
TUSZA KONIA: kształt tusz: dłuższy, silne umięśnienie ćwiartki tylnej, klatka piersiowa: długa, rozszerza się ku tyłowi, 18 żeber, wąskie i wygięte, wyrostki kolczyste pierwszych sześciu kręgów piersiowych silnie rozwinięte, kość łokciowa sięga do połowy kości promieniowej, kość strzałkowa osobna, sięga do 2/3 kości piszczelowej, połączenia trzech ostatnich wyrostków poprzecznych - połączone powierzchniami stawowymi, połączenie ostatniego wyrostka z kością krzyżową jest połączony, miękki żółty tłuszcz podotrzewnowy
TUSZA KROWY: kształt tuszy krótszy, nie tak umięśniona tylna ćwiartka, klatka piersiowa beczkowata na całej długości, 13 żeber, wyrostki kolczyste pierwszych sześciu kręgów piersiowych bardziej wygiete ku tyłowi, kość łokciowa tworzy połączenie stawowe z nadgarstniem, kość strzałkowa postać wyrostka kostnego, połączenia trzech ostatnich wyrostków poprzecznych nie kontaktują się ze sobą, połączenie ostatniego wyrostka z kością krzyżową nie jest połączony, tłuszcz okołonerkowy o stałej konsystencji, biały, bardziej obfity
Postępowanie przedubojowe ze zwierzętami rzeźnymi
Odpoczynek przedubojowy:
Powrót do stanu równowagi fizjologicznej po transporcie (odpoczynek, odstresowanie)
Dalsze opróżnienie przewodu pokarmowego
dla Su optymalnie 4-5h, temp 15-18C, wilgotność względna powietrza 60-68%
dla Bo optymalnie 20-24h, trzymane w pojedynchych boksach lub na uwięzi (szczególnie młode buhajki bo się obskakują i powstają podskórne krwiaki i skrajne zmęczenie, spada poziom glikogenu w mięśniach i wątrobie)
bydło na 3-4h przed ubojem podaje się 3% roztwór melasy – ograniczenie występowania wady mięsa DFD
do uboju NIE WOLNO kierować zwierząt zmęczonych i okarmionych
Badanie przedubojowe
sprawdzenie dokumentów (ŁAŃCUCH ZYWIENIOWY!), aby eliminować zw. z gospodarstw/ obszarów podlegających zakazowi przemieszczania lub innym ograniczeniom ze względu na zdrowie zw./publiczne
kontrola zasad stosowania leków weterynaryjnych
wszystkie zw.- badanie rutynowe
zw. podejrzane- trafiają do izolatek, tam badanie kliniczne+ termometrowanie, ewentualnie badania laboratoryjne;
• czy występują zaburzenia ogólnoustrojowe, zaburzenia zachowania, znamiona choroby mogącej spowodować nieprzydatność mięsa?
• gdy istnieją powody, aby przypuszczać, że zw. podawane były substancje niedozwolone (ustawodawstwo wspólnotowe)
identyfikacja zwierząt:
• Bo- kolczyki
• Su- kolczyk lub tatuaż
• Drób- identyfikacja nie poszczególnych sztuk, ale całych partii zw.
Sprawdzenie czy był zachowany dobrostan zwierząt podczas transportu
Badanie poubojowe ośrodków wieprzowych
Wątroba: oględziny i palpacja wątroby, ze zwróceniem uwagi na zmiany zapalne i obecność pasożytów (bąblowce, wągry)
nacięcie węzłów chłonnych wątroby
oględziny i palpacja pęcherzyka żółciowego
serce : otwarcie worka osierdziowego i oględziny osierdzia oraz płynu osierdziowego
przecięcie mięśnia sercowego jednym podłużnym cieciem przez komory i przegrodę sercowa oraz oględziny powierzchni przecięcia i zastawek sercowych (zmiany zapalne, barwa, konsystencja, wągry)
pluca : oględziny zewnętrzne i badanie palpacyjne (ujęcie obu rekami i przesuwanie ruchem ślizgowym); w razie potrzeby nacięcie węzłów chłonnych tchawiczno-oskrzelowych i śródpiersiowych (Lnn. bifurcationes, eparteriales et mediastinale). Płuca przecinamy poprzecznie w dwóch miejscach: połowa każdego płuca ->obecność treści pokarmowej , krwi
1/3 dolnej każdego płuca ->pasożyty
Jeżeli płuca są wyłączone ze spożycia przez ludzi nacięć tych nie musimy wykonywać
Tchawica i główne odgałęzienia oskrzeli muszą zostać otwarte wzdłuż ich przebiegu
język : Oględziny i palpacja (nacięcie tylko w razie potrzeby)
Układ pokarmowy
(żołądek i jelita) : oględziny błon surowiczych (zmiany zapalne i pasożytnicze), w przypadku stwierdzonych zmian przecięcie odnośnego odcinka przewodu pokarmowego i badanie błony śluzowej oraz treści; zwrócenie uwagi na ośrodek chłonny krezkowy - węzły chłonne żołądkowe i krezkowe (Lnn. gastrici, mesenterici, craniales et caudales); badanie dotykowe oraz, w razie potrzeby, nacięcie węzłów chłonnych żołądkowych i krezkowych; przegląd sieci po jej rozłożeniu
śledziona : Oględziny i palpacja (nacięcie jedynie w przypadku stwierdzenia zmian)
nerki : Oględziny po wyłuszczeniu z otaczającej torebki (stany zapalne, wielkość, konsystencja). Nacięcie węzłów chłonnych nerkowych; w przypadku stwierdzenia zmian w nerkach lub w węzłach chłonnych nerkowych nacięcie nerek wzdłuż krzywizny dłużej i badanie miąższu narządu (zmiany zapalne, wodnica, kamica)
pęcherz moczowy : Oględziny, przy zmianach nacinanie i otwarcie
narządy plciowe : oględziny narządów płciowych (z wyjątkiem prącia, jeżeli już zostało usunięte)
Badanie poubojowe tusz wieprzowych
Kolejność postępowania przy badaniu tuszy : dokładne oględziny zewnętrzne, ze zwróceniem uwagi na stan odżywienia oraz zmiany na skórze (stany zapalne, uraz)
oględziny opłucnej i otrzewnej
oględziny przepony
oględziny mięśni ze zwróceniem uwagi na zmiany tkanki mięśniowej (wodnistość, obrzęk, barwa) oraz obecność pasożytów (wągry i sarkosporidia)
Oględziny listwy mlecznej i jej węzłów chłonnych (Lnn. supramammarii); u macior nacięcie węzłów chłonnych nadwymieniowych
oględziny i badanie palpacyjne okolicy pępkowej i stawów młodych zwierząt; w razie wątpliwości, musi zostać nacięta okolica pępkowa, a stawy otwarte; płyn maziowy musi zostać zbadany
oględziny głowy : oględziny tarczy ryjowej oraz błony śluzowej jamy ustnej i gardłowej
sprawdzenie głowy i gardła; nacięcie i zbadanie węzłów chłonnych żuchwowych (Lnn mandibulares – leżących w przestrzeni miedzy żuchwowej, przykrytych przez przedni koniec przyusznicy, jak skupienie wielu węzłów, wielkości 3-6 cm); oględziny jamy ustnej, cieśni gardzieli i języka
Badanie poubojowe ośrodków wołowych
- badanie tchawicy i przełyku; oględziny i badanie dotykowe płuc; nacięcie i zbadanie węzłów chłonnych tchawiczno-oskrzelowych i śródpiersiowych (Lnn. bifurcationes, eparteriales et mediastinales). Tchawica i główne odgałęzienia oskrzeli muszą zostać otwarte wzdłuż ich przebiegu, natomiast płuca muszą być nacięte w ich trzecim płacie tylnym, prostopadle do ich głównych osi; nacięcia te nie są konieczne w przypadku, gdy płuca są wyłączone ze spożycia przez ludzi;
- oględziny osierdzia i serca, przy czym serce badane jest po nacięciu podłużnym, tak aby otworzyć komory i przeciąć przegrodę międzykomorową;
oględziny wątroby oraz węzłów chłonnych wątrobowych i trzustkowych (Lnn portales); nacięcie trzewnej powierzchni wątroby oraz u podstawy płata ogoniastego w celu zbadania przewodów żółciowych;
-oględziny układu trzewnego, ośrodka chłonnego krezkowego, węzłów chłonnych żołądkowych i krezkowych (Lnn. gastrici, mesenterici, craniales et caudales); badanie dotykowe oraz, w razie potrzeby, nacięcie węzłów chłonnych żołądkowych i krezkowych;
-oględziny oraz, w razie potrzeby, badanie dotykowe śledziony;
-oględziny nerek; nacięcie, w razie potrzeby, nerek i węzłów chłonnych nerkowych (Lnn. renales);
-oględziny narządów płciowych (z wyjątkiem prącia, jeżeli zostało już usunięte)
- oględziny oraz, w razie potrzeby, badanie dotykowe oraz nacięcia wymienia i jego węzłów chłonnych (Lnn. supramammarii ). U krów, każda połowa wymienia musi być otwarta długim głębokim nacięciem aż do zatok mlecznych (sinus lactiferes ) oraz muszą zostać nacięte węzły chłonne wymieniowe, z wyjątkiem przypadku, gdy wymię jest wyłączone ze spożycia przez ludzi.
Badanie poubojowe głowy wołowej
oględziny głowy i gardła; nacięcie i zbadanie węzłów chłonnych żuchwowych, zagardłowych i przyuszniczych (Lnn, mandibulares, retropharyngiales et parotidei); zbadanie mięśni żwaczy zewnętrznych, w których muszą zostać wykonane dwa nacięcia równoległe do żuchwy oraz zbadanie mięśni żwaczy wewnętrznych (mięśnie skrzydłowe wewnętrzne), które muszą być nacięte wzdłuż jednej płaszczyzny. Język musi zostać uwolniony tak, aby umożliwić szczegółowe oględziny jamy ustnej i cieśni gardzieli, a sam język musi zostać poddany oględzinom i badaniu dotykowemu.
Badanie poubojowe tuszy wołowej
Kolejność postępowania przy badaniu tuszy : dokładne oględziny zewnętrzne, ze zwróceniem uwagi na stan odżywienia oraz zmiany na skórze (stany zapalne, uraz)
oględziny opłucnej i otrzewnej
oględziny przepony
oględziny mięśni ze zwróceniem uwagi na zmiany tkanki mięśniowej (wodnistość, obrzęk, barwa) oraz obecność pasożytów (wągry i sarkosporidia)
Badanie poubojowe ośrodków końskich
-badanie płuc, tchawicy i przełyku; badanie dotykowe płuc; badanie dotykowe oraz, w razie potrzeby, nacięcie węzłów chłonnych tchawiczno-oskrzelowych i śródpiersiowych (Lnn. bifurcationes, eparteriales et mediastinales). Tchawica i główne odgałęzienia oskrzeli muszą zostać otwarte wzdłuż ich przebiegu, natomiast płuca muszą zostać nacięte w ich trzecim płacie tylnym, prostopadle do ich głównych osi; nacięcia te nie są jednak konieczne w przypadku, gdy płuca są wyłączone ze spożycia przez ludzi;
- oględziny osierdzia i serca, przy czym serce badane jest po nacięciu podłużnym, tak aby otworzyć komory i przeciąć przegrodę międzykomorową
-oględziny wątroby oraz węzłów chłonnych wątrobowych i trzustkowych (Lnn portales);
- oględziny układu trzewnego, ośrodka chłonnego krezkowego, węzłów chłonnych żołądkowych i krezkowych (Lnn. gastrici, mesenterici, craniales et caudales);
- oględziny oraz, w razie potrzeby, badanie dotykowe śledziony;
- oględziny oraz badanie dotykowe nerek; nacięcie, w razie potrzeby, nerek i węzłów chłonnych nerkowych (Lnn. renales);
- oględziny narządów płciowych ogierów (z wyjątkiem prącia, jeżeli zostało już usunięte) i klaczy;
-oględziny wymienia i jego węzłów chłonnych (Lnn. supramammarii ) oraz, w razie potrzeby, nacięcie
węzłów chłonnych nadwymieniowych;
Badanie poubojowe tusz końskich
Kolejność postępowania przy badaniu tuszy : dokładne oględziny zewnętrzne, ze zwróceniem uwagi na stan odżywienia oraz zmiany na skórze (stany zapalne, uraz)
oględziny opłucnej i otrzewnej
oględziny przepony
oględziny mięśni ze zwróceniem uwagi na zmiany tkanki mięśniowej (wodnistość, obrzęk, barwa) oraz obecność pasożytów
oględziny i badanie palpacyjne okolicy pępkowej i stawów młodych zwierząt; w razie wątpliwości, musi zostać nacięta okolica pępkowa, a stawy otwarte; płyn maziowy musi zostać zbadany
Wszystkie konie siwe i białe należy zbadać w kierunku melanosis oraz melanomata poprzez zbadanie mięśni i węzłów chłonnych (Lnn. subrhomboidei) łopatki poniżej chrząstki łopatki po uwolnieniu przyczepu jednej łopatki.
Badanie poubojowe głowy końskiej
oględziny głowy, oraz po uwolnieniu języka, badanie gardła; badanie dotykowe oraz, w razie potrzeby, nacięcie węzłów chłonnych, zagardłowych, żuchwowych i przyuszniczych (Lnn retropharyngiales, mandibulares et parotidei). Język musi zostać uwolniony tak, aby umożliwić szczegółowe oględziny jamy ustnej i cieśni gardzieli, a sam język musi zostać poddany oględzinom i badaniu dotykowemu. Migdałki muszą zostać usunięte;
Poubojowe znakowanie sanitarno-weterynaryjne tusz
Znak jakości zdrowotnej
Musi być znakiem w kształcie owalnym.
Szerokość znaku > 6,5cm
Wysokość znaku > 4,5cm
Z wyraźnymi literami, o wysokości co najmniej 0,8cm.
Cyfry muszą mieć wysokość co najmniej 1cm.
Wymiary te można zmniejszyć w przypadku znakowania zdrowotnego jagniąt, koźląt i prosiąt.
Znakowania zdrowotnego dokonuje się na zewnętrznej powierzchni tuszy, przez przybicie znaku przy użyciu tuszu lub przez znakowanie na gorąco, w taki sposób, aby w przypadku gdy tusze są rozbierane na półtusze lub ćwierćtusze bądź półtusze rozbierane na trzy części, każdy element miał znak jakości zdrowotnej.
Mięso warunkowo zdatne do spożycia
Znak weterynaryjny prostokątny o wymiarach 4x6 cm, w górnej części- litery PL, w środku weterynaryjny numer identyfikacyjny, w dolnej części litery IW.
Mięso niezdatne do spożycia
Znak weterynaryjny o kształcie trójkąta równobocznego skierowanego wierzchołkiem
do góry, o długości boku 5cm, zawierający w górnej części
litery PL, w dolnej części IV.
Mięso świń domowych i dzików, jeżeli nie stwierdzono w nim włośni w wyniku badania metodą wytrawiania i uznano je za zdatne do spożycia przez ludzi w wyniku badania poubojowego, znakuje się:
1) znakiem weterynaryjnym w kształcie owalnym o szerokości 6,5 cm na 4,5 cm wysokości, zawierającym:
a) w górnej części - litery PL,
b) w środku - weterynaryjny numer identyfikacyjny zakładu,
c)w dolnej części - litery WE oraz
2) znakiem weterynaryjnym w kształcie koła o średnicy 2,5 cm, zawierającym w środku literę "T" o wysokości 1,5 cm i grubości 0,2 cm.
Mięso świń domowych i dzików, jeżeli nie stwierdzono w nim włośni w wyniku badania trichinoskopowego metodą kompresorową i uznano je za zdatne do spożycia przez ludzi w wyniku badania poubojowego, znakuje się:
1) znakiem weterynaryjnym w kształcie koła o średnicy 6 cm, zawierającym:
a) w górnej części - litery PL,
b) w środku - weterynaryjny numer identyfikacyjny zakładu,
c)w dolnej części - litery IW oraz
2) znakiem weterynaryjnym w kształcie koła o średnicy 2,5 cm, zawierającym w środku literę "T" o wysokości 1,5 cm i grubości 0,2 cm.
Poubojowe znakowanie jakościowe tusz
Klasyfikacja poubojowa tusz wieprzowych
6 klas jakościowych SEUROP.
Klasa: Stopień umięśnienia:
S 60% lub więcej
E 55% lub więcej, ale mniej niż 60%
U 50% lub więcej, ale mniej niż 55%
R 45% lub więcej, ale mniej niż 50%
O 40% lub więcej, ale mniej niż 45%
P poniżej 40%
Klasyfikacja poubojowa tusz bydła
uformowania tuszy - sześć klas: S, E, U, R, O, P
poziomu otłuszczenia - pięć klas: 1, 2, 3, 4, 5
Tusze bydła dojrzałego dzieli się na pięć kategorii:
A - tusze niekastrowanych młodych samców w wieku poniżej 2 lat,
B - tusze innych niekastrowanych samców,
C - tusze kastrowanych samców,
D - tusze samic, które się ocieliły,
E - tusze innych samic.
Klasy podstawowe bydła dojrzałego dzieli się na następujące podklasy:
1 - z wyróżnikiem "+"
2 - bez wyróżnika
3 - z wyróżnikiem "-"
Co to jest SRM – wyjaśnij pojęcie
SRM – tkanki pozyskane od bydła, owiec i kóz, mogące zawierać w sobie czynnik będący przyczyną zachorowań na pasażowalne gąbczaste encefalopatie. SRM stanowi materiał kategorii 1.
Materiałem szczególnego ryzyka (SRM) w przypadku cieląt (do 6 miesiąca życia) są: migdałki, jelita od dwunastnicy do odbytnicy, krezka, stałe odpady powstające przy uboju i obróbce poubojowej mające kontakt z SRM.
-Materiałem szczególnego ryzyka (SRM) w przypadku owiec i kóz (do 12 miesiąca życia) są: jelito biodrowe, śledziona, stałe odpady powstające przy uboju i obróbce poubojowej mające kontakt z SRM.
-Materiałem szczególnego ryzyka (SRM) w przypadku owiec i kóz (powyżej 12 miesiąca życia) są: rdzeń kręgowy, czaszka łącznie z mózgiem i gałkami ocznymi, migdałki, jelito biodrowe, śledziona, stałe odpady powstające przy uboju i obróbce poubojowej mające kontakt z SRM.
Postępowanie z SRM
Przygotowanie pracowników rzeźni i zakładów rozbioru
Grupowanie wiekowe zwierząt
Ubój
a) poniżej 12 miesiąca życia – pozostawienie kręgosłupa i rdzenia (bydło, owce,
kozy) ale odejmowanie jelit, krezki i migdałków (bydło) oraz jelita
biodrowego i śledziony (owce i kozy);
b) powyżej 12 miesiąca życia – oprócz elementów wymienionych powyżej,
dodatkowe odejmowanie:
· czaszki z mózgiem, gałkami ocznymi i rdzeń kręgowy (bydło),
· czaszki łącznie z mózgiem, gałkami ocznymi i migdałkami, rdzenia
kręgowego (owce, kozy);
c) powyżej 18 miesiąca życia – pobieranie próbek w kierunku trzęsawki owiec
do badań monitoringowych (owce);
d) powyżej 24 miesiąca życia – w przypadku uboju z konieczności pobieranie
próbek w kierunku BSE (bydło);
e) powyżej 30 miesiąca życia - oprócz części wymienionych powyżej:
· pobieranie próbek w kierunku BSE (bydło),
· odejmowanie kręgosłupa wraz z rdzeniem oraz zwojami korzonków
grzbietowych, pozostawiając kręgi ogonowe, wyrostki poprzeczne
i kolczyste kręgów szyjnych, piersiowych i lędźwiowych, środkowy
grzebień krzyżowy wraz ze skrzydłami kości (bydło).
Odejmowanie SRM
SRM musi być odejmowany niezwłocznie od tuszy, półtuszy, ćwierćtuszy i ich
części na każdym etapie cyklu ubojowego/rozbiorowego w momencie, w którym jego usunięcie jest możliwe, zgodnie ze stosowaną technologią prowadzonego uboju/rozbioru.
Gromadzenie SRM w zakładzie
a) składowanie SRM następuje do odpowiednich pojemników, które muszą być obecne w miejscach usuwania SRM z tuszy lub jej fragmentów. Pojemniki
te mogą być wielorazowe, ale muszą być hermetyczne (tj. szczelnie zamykane) i mogą być wyłożone workami foliowymi.
b) z wypełnionych pojemników SRM niezwłocznie musi być przeniesiony
do kontenera zbiorczego;
c) wszelkiego rodzaju pojemniki/kontenery na SRM muszą być oznakowane
w sposób trwały, wyraźny i jednolity w całym zakładzie. Oznakowanie
powinno być następujące: „SRM”. Litery w kolorze czarnym, wielkość
dostosowana do rozmiarów pojemnika/kontenera/zbiornika;
d) odpady zbierane z posadzki i kratek ściekowych w halach uboju/rozbioru oraz miejsc pozyskiwania mięśni z głów, muszą być traktowane jako SRM;
e) oczka kratek ściekowych nie mogą być większe, niż 6 mm5;
f) SRM w żadnej postaci, nie może być przechowywany w pomieszczeniu,
w którym znajdują się produkty pochodzenia zwierzęcego lub surowiec dla
wytwarzania pasz;
g) kontenery zbiorcze lub pomieszczenia na zebrany SRM powinny być
zamykane, w sposób uniemożliwiający dostęp osobom nieupoważnionym;
h) w obrębie zakładu, SRM musi być przewożony w hermetycznych, jednolicie
i wyraźnie oznakowanych pojemnikach. SRM powinien być przewożony
środkiem transportu przeznaczonym tylko do tego celu;
i) zbiorniki/kontenery środków transportu, którymi przewozi się SRM muszą
być szczelne, a ich powierzchnie łatwe do czyszczenia i dezynfekcji;
j) zbiorniki/kontenery/pojemniki na SRM muszą być:
· czyste i suche przed każdym użyciem,
· utrzymywane w czystości,
· czyszczone i myte w odrębnym trybie oraz zdezynfekowane po każdym
użyciu;
k) jeśli odbiór SRM nie następuje codziennie po zakończonym uboju lub
rozbiorze, SRM powinien być składowany w odpowiednim chłodzonym
pomieszczeniu, w warunkach ograniczających procesy gnilne, będącym pod
stałą kontrolą służb zakładowych oraz Inspekcji Weterynaryjnej.
Barwienie
Środkiem służącym do barwienia SRM, ze względu na jego powszechność
stosowania, właściwości i trwałość w materiale, jest błękit patentowy (E – 131). Barwienie musi być prowadzone w taki sposób, aby barwnik był widoczny na 100% powierzchni SRM. Zalecane jest zanurzenie w zbiorniku z barwnikiem lub obfite polanie całości SRM.
Ważenie
a) udokumentowania poprawności i skuteczności procedur pozyskiwania SRM
i zapewnienia bezpieczeństwa żywności;
b) kontrolowania ilości pozyskanego SRM w odniesieniu do liczby ubitych
zwierząt (szacunkowo) lub liczby tusz, półtusz, ćwierćtusz i części półtusz, nie
więcej niż trzech z półtuszy, wprowadzanych do zakładu rozbioru;
c) kontroli przez zakład płatności związanych z przetworzeniem i zniszczeniem
pozyskanego SRM.
Wysyłka i transport
Należy rekomendować w procedurach zakładowych, aby pozyskany SRM
niezwłocznie zgłosić i przekazać podmiotom zajmującym się jego zbieraniem lub przetwarzaniem.
Mycie i dezynfekcja
Wszystkie urządzenia, pojemniki, kontenery, zbiorniki, powierzchnie robocze,
mające styczność z SRM w trakcie jego pozyskiwania lub innych manipulacji,
muszą być:
· czyste i suche przed każdym użyciem,
· utrzymywane w czystości,
· czyszczone i myte oraz zdezynfekowane po każdym użyciu.
Definicja Produktów Ubocznych Pochodzenia Zwierzęcego (UPPZ)
Stanowią każdą część tuszy zwierzęcia albo każdy materiał pochodzenia zwierzęcego, nie przeznaczony do spożycia przez ludzi.
Wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego jeżeli nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi, uznawane będą za UPPZ. Ważną kwestię stanowi tutaj zamierzone przeznaczenie.
Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego kategorii I
Kategoria 1 – „wyłącznie do usunięcia”
Zwierzęta chore lub podejrzane o zakażenie TSE(zakaźne encefalopatie gąbczaste), materiał szczególnego ryzyka, zwierzęta domowe, egzotyczne z cyrków i ogrodów zoologicznych, zwierzęta laboratoryjne, osady z oczyszczalni ścieków, przetwarzających materiały szczególnego ryzyka(SRM) lub zakładów pozyskujących SRM, produkty zwierzęce zawierające substancje zabronione.
Lista materiałów Kategorii 1
-ryzyko związane z prionami (TSE)
-materiał szczególnego ryzyka (SRM)
-wykrycie substancji niedozwolonych,
-padłe zwierzęta domowe, egzotyczne, doświadczalne, laboratoryjne
-pozostałości z kratek ściekowych z ubojni 6 mm (tam gdzie K1)
-odpady gastronomiczne ze środków transportu międzynarodowego,
-mieszaniny 1, 2 i 3
Zagospodarowanie K1
Spopielenie lub współspopielenie jako odpad bezpośrednio lub po przetworzeniu żywienie ptaków padlinożernych
Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego kategorii II
Kategoria 2 – „nie do spożycia przez zwierzęta”
Treść przewodu pokarmowego ssaków, osad z zakładów przetwarzających lub pozyskujących materiały kategorii 2 i 3 , produkty zawierające niedopuszczalne pozostałości (hormony, leki, kokcydiostatyki, inne uboczne produkty zwierzęce nie wymienione w kategorii 1 i 3 w tym zwłoki zwierząt gospodarskich
Lista materiałów Kategorii 2
-obornik,
-treść przewodu pokarmowego
-pozostałości z oczyszczalni ścieków
-z ubojni
-leki weterynaryjne w ilościach przekraczających dopuszczalne normy
-zawartość ciał obcych,
-przywiezione z krajów trzecich lub państw UE,niespełniające wymogów UE,
-zwierzęta padłe,
-płody, zarodki,
-zamarły drób z inkubatorów
-materiały nie wymienione w K1 i K3
-mieszaniny K2 i K3h.
Zagospodarowanie K2
Tak jak K1 + nawozy organiczne i polepszacze gleby, kompostowanie, biogazowa nie (wszystko po sterylizacji ciśnieniowej), obornik, treść pp, mleko i siara - bezpośrednio użycie jako nawóz, specjalne cele żywieniowe (zw. futerkowe, zoo, cyrkowe, zwierzęta bezdomne, zanęty)
Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego kategorii III
Kategoria 3 „nie do spożycia przez ludzi”
Uboczne produkty pochodzące od zwierząt uznanych za zdatne do spożycia, środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego nie zagrażające zdrowiu zwierząt i ludzi, wycofane środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego
Lista materiałów Kategorii 3
-tusze i części tusz zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni, uznane za zdatne do spożycia przez ludzi, lecz nie przeznaczone do spożycia przez ludzi ze względów handlowych
-tusze i części tusz zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni, które nie zostały uznane za zdatne do spożycia przez ludzi, ale nie wykazują objawów choroby przenoszonej na ludzi lub zwierzęta
-skóry skórki od zwierząt zdrowych, ubitych w rzeźni
-produkty z drobiu i zajęcy zabitych w gospodarstwie
-krew zwierząt po uboju, które nie wykazywały objawów choroby przenoszącej się przez krew na ludzi i na zwierzęta
-powstałe w wyniku wytwarzania produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi w tym odtłuszczone kości, skwarki,
-osad z centryfugi separatorów otrzymany w procesie przetwarzania mleka
-była żywność
-karma dla zwierząt domowych lub materiały paszowe zawierające produkty pochodzenia zwierzęcego, które z powodów handlowych lub produkcyjnych nie nadają się do skarmiania, ale nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt (wcześniej nie uwzględniane)
-krew, łożysko, wełna, pióra, włosy, rogi, ścinki z kopyt zwierzęta wodne i ich części UPPZ z zakładów przetwarzających zwierzęta wodne muszle, skorupy skorupiaków, produkty uboczne z wylęgarni, jajka i skorupy jaj, jednodniowe kurczęta zabite w celach handlowych bezkręgowce wodne, lądowe inne niż gatunki chorobotwórcze dla zwierząt zwierzęta należące do rzędów gryzoni i zajęcokształtnych, inne niż K1 i K2
-skóry i skórki, kopyta, pióra, wełna, rogi, sierść i futro pochodzące od zwierząt martwych, które nie wykazywały oznak choroby przenoszonej przez ten produkt na ludzi lub zwierzęta;
-tkanka tłuszczowa ze zwierząt, które nie wykazały jakichkolwiek objawów choroby przenoszonej przez ten materiał na ludzi lub zwierzęta, poddanych ubojowi w rzeźni i uznanych za nadające się do uboju z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi
-odpady gastronomiczne;
Zagospodarowanie K3
To co w K1+K2+wykorzystanie w celach paszowych , dla zwierząt domowych oraz futerkowych oraz zastosowania w nawozach organicznych i polepszaczach gleby, możliwość wykorzystania (spalania) K3 jako paliwa, po uprzednim przetworzeniu lub bez przetworzenia
Podaj kwalifikacje konwojentów zwierząt
Za zachowanie dobrostanu zwierząt w czasie transportu odpowiadają kierowcy. Muszą oni być przeszkoleni, zdać odpowiedni egzamin i posiadać zaświadczenie potwierdzające posiadane kwalifikacje w zakresie prowadzenia transportu drogowego żywca rzeźnego. Szkolenia obejmują m.in. aspekty fizjologii zwierząt, w tym ich potrzeby pokarmowe i postępowanie ze szczególnym uwzględnienie stresu, problematykę opieki nad zwierzętami, jak również wpływu nieprzestrzegania tzw. Płynności jazdy na dobrostan zwierząt i jakość mięsa. Konieczność przeszkolenia dotyczy nie tylko kierowców, ale również innych ludzi biorących udział w obrocie zwierzętami, w tym pracujących na fermach, w bazach zbiorczych i w zakładach ubojowych.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA KONWOJENTÓW ZATRUDNIANYCH PRZY TRANSPORCIE ZWIERZĄT
-Przepisy krajowe i obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej w zakresie ochrony zwierząt podczas transportu drogowego, kolejowego, morskiego i lotniczego.
-Planowanie trasy, zmiany trasy i adnotacje dokonywane w tym zakresie.
-Wymagana dokumentacja towarzysząca przesyłce żywych zwierząt.
-Konstrukcja i sposoby użytkowania pojazdu mające wpływ na zapewnienie transportowanym zwierzętom odpowiednich warunków w czasie transportu.
-Załadunek, rozmieszczenie i wyładunek zwierząt, stosownie do gatunku.
-Opieka nad zwierzętami podczas postojów. Kontrola ich stanu zdrowia, wymagane postoje, karmienie i pojenie.
-Zachowania behawioralne różnych gatunków zwierząt. Wykorzystanie naturalnego instynktu zwierząt podczas transportu, załadunku i wyładunku.
-Normy załadunkowe oraz sposób załadunku zwierząt.
-Stres u zwierząt oraz sposoby redukowania jego symptomów.
-Postępowanie ze zwierzętami chorymi lub zwierzętami, które uległy zranieniu podczas transportu.
-Transport zwierząt w pojemnikach i kontenerach.
-Wpływ warunków atmosferycznych na transport zwierząt oraz sposoby zapewnienia optymalnych warunków zoohigieniczych podczas przewozu zwierząt.
Podaj kwalifikacje osób uprawnionych do zawodowego uboju
Unieruchamianie, ogłuszanie, uśmiercanie lub wykrwawianie zwierząt przeprowadzają osoby posiadające:
-ukończone 18 lat;
-wykształcenie co najmniej zasadnicze zawodowe;
-trzymiesięczną praktykę na stanowisku ubojowym odbytą pod stałym nadzorem osoby posiadającej kwalifikacje do zawodowego uboju (z udokumentowanym 3letnim stażem pracy na takim stanowisku), wyznaczonej przez właściciela zakładu, w którym dokonuje się uboju zwierząt.
TECHNOLOGIA UBOJU BYDŁA
OBRÓBKA NÓG
Ubój na wisząco: Zdejmowanie skóry rozpoczyna się cięciem okrężnym i usunięciem jej ze śródstopia i podudzia oraz wyizolowaniem ścięgna Achillesa na swobodnej kończynie tylnej (sztuka wisi na prawej kończynie). Po zawieszeniu na S-hakach za obie tylne nogi, oddziela się nożem dolne odcinki w stawie skokowym i wyłamuje je.
CZĘŚCIOWE OSKÓROWANIE TUSZY – PODWIĄZANIE ODBYTU
-dalsza czynność to oddzielenie skóry z części nóg i zadu do poziomu odbytu
-podcina się odbyt i zakłada przewiązkę( aby uchronić przez zabrudzeniem kałem)
-prowadzenie cięcia w linii białej rozpoczyna się od odbytu tuszy przez środkową linię zadów, środek brzucha, mostka do miejsca wykrwawienia zwierzęcia
Następnie:
-stopniowo oddziela się skórę z części brzusznej i klatki piersiowej, wykonuje cięcie na kończynach przednich, oddzielając skórę z łopatek i pozostałych odcinków kończyn przednich
-odcinki nóg przednich oddziela się od tuszy nożem i wyłamuje w stawie nadgarstkowym
CAŁKOWITE ZDJĘCIE SKÓRY
-sztuka zostaje przesunięta do skórowaczki mechanicznej
-zdjęcie skóry można wykonać dwojako:
1.rozpoczynając od kończyn przednich
2.rozpoczynając od kończyn tylnych
-przy skórowaniu od strony karku oskórowane kończyny przednie przyczepia się za pomocą łańcucha do trwale umocowanego urządzenia do napinania.
-jednocześnie za zdjętą skórę z kończyn przednich zaczepia się łańcuch na ruchomą prowadnicę skórowaczki i włącza jej napęd.
ODCIĘCIE GŁOWY
-po zdjęciu skóry z całej tuszy i głowy przystępuje się do oddzielenia głowy od tuszy
-dokonuje się tej czynności miedzy kością potyliczną a pierwszym kręgiem szyjnym
-odciętą głowę przekazuje się do mycia w obudowanych urządzeniach z hakiem do zawieszania
-jamy nosowe należy myć silnym strumieniem
-umyte głowy wraz z ozorem umieszcza się na wózkach lub stojakach i przekazuje do badania weterynaryjnego
-gałki oczne wycina się z głów po bad. weterynaryjnym.
PODWIĄZANIE PRZEŁYKU
-aby zapobiec wydostaniu się treści przewodu pokarmowego, przełyk powinien być skutecznie zamknięty, tzn. podwiązany
-założenie przewiązki dokonuje się za pomocą metalowego pręta zakończonego spiralą nakładaną na język wzdłuż niego aż do przepony
WYTRZEWIANIE JAMY BRZUSZNEJ
-po zdjęciu skóry przecina się spojenie łonowe, tak aby nie uszkodzić mięśni udźca, które powinny być pokryte omięsną
-następnie przecina się powłokę jamy brzusznej wzdłuż środkowej linii białej – zaczynając od odbytnicy, względnie sromu, a kończąc na wyrostku mieczykowatym mostka – i wyjmuje łój sieciowy.
-przecięcie powłok brzusznych wykonuje się , nacinając je częściowo – na dł. 5cm, po czym wykonuje się cięcie zasadnicze, wkładając nóż trzonkiem do j.brzusznej w miejscu wymienionego nacięcia
-Po przecięciu powłok należy wyciąć u wolców i wołów prącie wraz z workiem pępkowym, a buhajów także jądra.
-u samic w pierwszej kolejności usuwamy z jamy brzusznej macicę
-przy wytrzewianiu stosuje się przewiązki w miejscu odejścia jelit od żołądka i w miejscu ujścia przełyku do żołądka, by treść pokarmowa nie zanieczyściła tuszy
- w wymieniownych miejscach po uprzednim usunięciu treści pokarmowej zakłada się przewiązki, w odstępie ok.5-6 cm (resztki pokarmu wyciska się w obie strony).
-Komplet jelit należy wyciąć, prowadząc odbyt nad przeciętym spojeniem łonowym
-wraz z jelitami wycina się żołądek z przedżołądkami i śledzioną
-z żołądka zdejmuje się pozostały łój sieciowy
-wnętrzności układa się na wózek ręczny ze stali nierdzewnej lub stoły płytowe i przekazuje do badania weterynaryjnego
Po badaniu komplet jelit przekazuje się do jelicarni do dalszej obróbki,
a żołądek z przedżołądkami – do linii obróbki żołądków
OPRÓŻNIANIE KLATKI PIERSIOWEJ
-Po opróżnieniu jamy brzusznej otwiera się klatkę piersiową, przecinając ruchem okrężnym przeponę brzuszną, tak by przy tuszy pozostały wszystkie mięśnie przepony i nóżka mięśnia przepony
-następnie odcina się przyczep śródpiersia, wycina z dolnej krawędzi szyi tchawicę z przełykiem, oddzielając cały ośrodek, w skład którego wchodzą: wątroba z woreczkiem żółciowym, płuca, serce, tchawica i przełyk.
PRZEPOŁAWIANIE TUSZY
1.WYKONANIE RĘCZNE:
-okrawa się nożem wyrostki kolczyste kręgów piersiowych, pikuje i przecina tuszę tasakiem, pozostawiając wyrostki na przemian: jeden przy prawej, drugi przy lewej półtuszy, aby nie miażdżyć kręgów,
-ogon pozostaje przy półtuszy prawej.
2. WYKONANIE PRZY POMOCY URZĄDZEŃ MECHANICZNYCH:
BADANIE WETERYNARYJNE
-Przepołowione tusze bydlęce przesuwane są – na kolejce podwieszonej przez pracownika lub za pomocą konwojera - do stanowiska szczegółowego badania.
-Inspekcja Weterynaryjna po zbadaniu półtusz oznakowuje je pieczęcią weterynaryjną.
WYCIĘCIE KRĘGOSŁUPA
wraz ze zwojem nerwowym korzenia grzbietowego, bez wyrostków poprzecznych odcinka lędźwiowego oraz kręgów ogonowych
(SRM związany z BSE)
KLASYFIKACJA MIĘSA
-po zakończonej obróbce poubojowej dokonuje się klasyfikacji półtusz w systemie SEUROP
-na podstawie oceny organoleptycznej (wzrokowej) zalicza się półtusze do odpowiedniej klasy jakościowej, uwzględniając stopień umięśnienia oraz otłuszczenia
-każda półtusza i ćwierćtusza wołowa powinna być oznakowana odpowiednią klasą jakości na każdej goleni, a u bydła młodego – dodatkowo literą „J”
WAŻENIE
- sklasyfikowane półtusze wołowe są ważone na wadze automatycznej, zainstalowanej na końcu linii ubojowej
-na wyświetlaczu (barwnym) odczytuje się masę półtusz, którą wagowy rejestruje w specyfikacji wagowej.
MYCIE MECHANICZNE
- ostatnią czynnością ubojową jest toaleta końcowa polegająca na myciu półtusz w specjalnie skonstruowanej myjce wyposażonej w prysznice, ze strumieniem wodnym skierowanym od góry ku dołowi.
WYCHŁADZANIE
-po ostatnim umyciu półtusze kierowane są do miejsca wychłodzenia, by w jak najkrótszym czasie obniżyć ich temperaturę z ok.38°C po uboju zwierzęcia do 7°C.
TECHNOLOGIA UBOJU TRZODY – W ZAKRESIE OD MYCIA TUSZ PO WYKRWAWIENIU DO EKSPEDYCJI:
MYCIE MECHANICZNE
OPARZANIE
ODSZCZECINIANIE
MYCIE MECHANICZNE
OPALANIE
MYCIE MECHANICZNE
OBRÓBKA GŁOWY
ZARABIANIE ODBYTU
OPRÓŻNIANIE JAMY BRZUSZNEJ
OPRÓŻNIANIE KLATKI PIERSIOWEJ
PRZEPOŁAWIANIE
BADANIE WETERYNARYJNE
ODCIĘCIE SADŁA,NEREK I RDZENIA
TOALETA KOŃCOWA
POMIAR MIĘSNOŚCI I KLASYFIKACJA EUROP
WAŻENIE
MYCIE MECHANICZNE
WYCHŁADZANIE
MYCIE MECHANICZNE:
WYKONUJEMY W CELU DOKŁADNEGO UMYCIA TUSZY Z KRWI I INNYCH ZABRUDZEŃ
STOSUJE SIĘ MYJKI PRYSZNICOWE, BICZOWE, SZCZOTKOWE.
UŻYWA SIĘ WODY O TEMPERATURZE 42˚C(±2°C)
MYCIE W MYJCE PRYSZNICOWEJ TRWA 40-60 SEKUND,A W POZOSTAŁYCH MYJKACH OKOŁO 40-45 SEKUND
OPARZANIE:
OPARZANIE CZĘŚCIOWE TUSZ
OPARZANIE CAŁKOWITE TUSZ
OPARZELNIKO - SZCZECINIARKA
OPARZELNIK GWIAZDOWY STAR
OPARZELNIK PAROWY
OPARZANIE CZĘŚCIOWE TUSZ :
Tusze układa się na noszach dostosowanych do ich wielkości. W oparzelnikach wyposażonych w przenośnik z mechanicznym przesuwem noszy o jednakowej szerokości, powierzchnię oparzanej skory należy regulować poziomem wody w oparzelniku. W przypadku zdejmowania kruponów o normalnym profilu, poziom wody powinien sięgać stawów łokciowego i kolanowego tuszy leżącej na noszach, a przy zdejmowaniu kruponów poszerzonych do linii sutek- poziom wody powinien zapewniać oparzenie tylko skóry między sutkami. Głowę oparza się przez zanurzenie jej częściowo w oparzelniku i polewanie prysznicem ( natryskiem) tak, by oparzenie objęło głowę i części karku tuż za uszami. Tył sztuki jest oparzany do wysokości 1 cm przed nasada ogona – prysznicem lub natryskami.
OPARZANIE CAŁKOWITE TUSZ:
W pozycji poziomej można przeprowadzić w oparzelniku typu magdeburskiego, podnosząc lustro wody w celu zanurzenia całych sztuk, lub w oparzelnikach dostosowanych do całkowitego zanurzenia sztuk. Podczas oparzania temperatura wody powinna wynosić 62-65°C, czas oparzania 3-4 min, a częstotliwość wymiany wody w oparzelniku - raz na około 4 godziny. Przed oparzaniem należy zaczopować otwór gębowy świni, by uniknąć zassania brudnej wody z oparzelnika do płuc. Oparzanie całkowite można przeprowadzić w pozycji pionowej, np. w oparzelnikach firmy BANSS.
ODSZCZECINIANIE:
Zabieg ten można przeprowadzić na tuszy leżącej lub wiszącej w zależności od typu linii ubojowej. Tusze oczyszcza się ze szczeciny zbierakami stalowymi umocowanymi na gumowych nakładkach przytwierdzonych do wałów skrobiących. W zależności od zdolności ubojowej zainstalowanej linii występują różne typy szczeciniarek, jak na. Szczeciniarki o układzie podwójnym, szczeciniarki dwuwalcowe, szczeciniarki przelotowe, szczeciniarki tunelowe. Podczas odszczeciniania powierzchnia tuszy nie powinna być uszkodzona przez skrobaki maszyny. Po odszczecinianiu nożami doczyszczamy nogi, trudno dostępne miejsca na głowie oraz w pachwinach, usuwamy raciczki. W celu zewnętrznego oczyszczenia tuszy kierujemy ja do myjki mechanicznej. Bezpośrednio po wyjściu tuszy ze szczeciniarki, cięciem noża odkrawamy ścięgna nóg tylnych, za którw zakładamy hak-rozpieracz do zawieszania tuszy na torze kolejki.
SZCZECINIARKA
OPALANIE:
Jest to zabieg, który wykonuje się w celu usunięcia ewentualnych pozostałości szczeciny, a także zniszczenia wszelkich bakterii znajdujących się na tuszy świńskiej. Opalanie przeprowadza się w specjalnie skonstruowanych piecach z palnikami gazowymi. W urządzeniach tych czas opalania oraz otwieranie i zamykanie płomieni są sterowane automatycznie. Podczas opalania temperatura wynosi ok. 800-900°C, a sama czynność trwa około 15 sekund. W celu szybkiego schłodzenia tuszy po opaleniu kieruje się ją do myjki mechanicznej.
OBRÓBKA GŁOWY:
Polega na wycięciu gałek ocznych oraz ucha środkowego.
ZARABIANIE ODBYTU :
Czynność tę wykonuje się, aby nie dopuścić do zabrudzenia tuszy treścią przewodu pokarmowego (kałem). Za pomocą noża- ruchem okrężnym- odcinamy odbyt (tzw. koronkę) i przewiązujemy. Czynność tę można przeprowadzić za pomocą specjalnego urządzenia do zarabiania odbytu.
WYTRZEWIANIE JAMY BRZUSZNEJ:
Jamę brzuszna otwiera się nożem, tnąc wzdłuż linii białej brzucha, zaczynając od odbytu lub sromu, a kończąc na wyrostku mieczykowatym mostka. Cięcie należy prowadzić, kierując ostrze noża na zewnątrz jamy brzusznej w celu uniknięcia przecięcia przewodu pokarmowego. Od tusz wieprzowych oddziela się prącie z woreczkiem pępkowym. U wnęterów i knurów jadra pozostawia się w naturalnym połączeniu z prąciem.u samic wycina się jednocześnie macicę. Następnie przecina się spojenie kości łonowej. Jelita usuwa się, zaczynając od odcięcia odbytu z niewielką ilością skóry, tkanki mięsnej, tłuszczowej,uważając aby odbyt nie dostał się do wnętrza tuszy. Wyjmuje się na zewnątrz komplet jelit z żołądkiem, otoczką, trzustką oraz śledzioną i odcina przełyk. Podczas wyjmowania kompletu jelit należy zwracać szczególna uwagę aby nie zanieczyścić wnętrza tuszy treścią przewodu pokarmowego lub zawartością pęcherza. Komplet jelit umieszcza się na tacy specjalnego transportera i dostarcza do stanowiska badania lekarskiego. Tace transportera przechodzą przez specjalny sterylizator, w którym są umyte i wysterylizowane wodą o temperaturze 82°C. Jelita po wyjęciu z tuszy można umieścić na specjalnym transporterze taśmowym.
PRZENOŚNIKI BIAŁYCH ORGANÓW
OPRÓŻNIANIE KLATKI PIERSIOWEJ:
Klatkę piersiową otwiera się, przecinając mostek wzdłuż linii środkowej. Następnie nożem,wykonując ruch okrężny, przecina się przeponę w ten sposób, by mięśnie i nóżki przepony pozostały przy tuszy. Po przecięciu przepony odcina się przyczepy śródpiersiowe, z dolnej krawędzi szyi z jamy gębowej wycina się tchawicę z ozorem i przełykiem i wyjmuje cały ośrodek,tzn. wątrobę, serce, płuca, tchawicę, przełyk i ozór; przy wątrobie pozostawia się woreczek żółciowy. Ośrodek zawiesza się na haku transportera i przekazuje do badania weterynaryjnego.
PRZENOŚNIKI CZERWONYCH ORGANÓW
PRZEPOŁAWIANIE TUSZ:
Czynność tę wykonuje się ręcznie tasakiem ( toporem) lub piłą mechaniczną tarczową bądź piłą elektryczną o ruchu posuwisto-zwrotnym. Cięcie należy tak prowadzi, aby symetrycznie przepołowić kręgi i odsłonić kanał rdzeniowy. Rozcinając głowę należy zboczyć z linii środkowej około 2 cm na lewo, aby uniknąć zniszczenia przysadki mózgowej. Linia cięcia powinna być wyrównana, bez zacięć bocznych, postrzępień i uszkodzeń mięśni brzusznych i odkrycia nerek, co ułatwi badanie lekarzowi weterynarii.
BADANIE WETERYNARYJNE:
Odbywa się zaraz po przepołowieniu tusz, które bada się szczegółowo, a półtusze stempluje odpowiednim znakiem.
ODDZIELENIE SADŁA, NEREK I RDZENIA:
Po zbadaniu półtusz wyjmuje się z nich dokładnie sadło, nerki i rdzeń kręgowy, i umieszcza w odpowiednich transporterach lub pojemnikach.
URZĄDZENIE DO ODSYSANIA RDZENIA KRĘGOWEGO, SADŁA I TŁUSZCZU ORAZ KRWI
TOALETA KOŃCOWA:
Jest to ostateczne sprawdzenie czystości i obróbki półtusz, a także oczyszczenie z mięs krwawych rany kłucia.
POMIAR MIĘSNOŚCI I KLASYFIKACJA PÓŁTUSZ:
Do tego celu służy pięciostopniowa skala EUROP. Pomiaru mięsności ( zawartości mięsa) dokonuje się za pomocą aparatów ultradźwiękowych.
Podane masy graniczne odnoszą się do tuszy nieskórowanej, z głową, nogami, bez sadła, nerek i przepony
WAŻENIE:
W końcowej części linii ubojowej są wmontowane wagi automatyczne do określenia masy półtusz, którą można odczytać na wyświetlaczu.
MYCIE MECHANICZNE:
Zakończeniem linii uboju trzody chlewnej jest natryskowa myjka do ostatecznego opłukania półtusz z ewentualnych pozostałości zakrwawień.
WYCHŁADZANIE:
Półtusze transportuje się do miejsca wychładzania w celu obniżenia temperatury z około 38-39°C po uboju zwierzęcia do minimum 7°C.
ZMIANY W CYKLU UBOJOWYM PRZY CZĘŚCIOWYM OPARZANIU TUSZ ( ZDJĘCIE SKÓR):
W przypadku częściowego oparzania tusz świńskich tuszę na torze kolejki podwieszonej przesuwa się na stanowisko profilowania(obrysu skóry). Profilowanie należy prowadzić w miejscu znajdującym się 3-5 cm powyżej linii oparzenia tuszy, na całkowicie oczyszczonej skórze, najlepiej nożem z krótkim ostrzem. Linia przednia przebiega w odległości ok. 2 cm od nasady uszu, nieco skośnie w kierunku do stawu barkowego. Linia boczna przebiega od linii cięcia przedniego do stawu barkowego w linii prostej łączącej staw łokciowy z punktem leżącym 2-3cm poniżej stawu kolanowego. Linia tylna przebiega lekkim łukiem cięcia bocznego w kierunku ogona w odległości 2cm od jego nasady.
Skórę możemy zdejmować ręcznie lub mechanicznie za pomocą specjalnych skórowaczek pionowych, montowanych w liniach ubojowych. Zdjęte skóry(krupony) odtłuszcza się ręcznie na pochyłym stole, za pomocą specjalnych noży lub mechanicznie na odtłuszczarkach wyposażonych w specjalne wały nożowe. Dalsze czynności są takie same jak przy tuszach oparzanych całkowicie.
Odskórowaczki
Ubój
-To pozbawienie życia zwierzęcia rzeźnego w celu uzyskania mięsa.
-Klasyfikacja kóz rzeźnych:Koźlęta rzeźne – osobniki obu płci, poniżej 1 roku, Kozy (maciorki) – samice powyżej 1 roku, Kozły (capy) – samce powyżej 1 roku, W zaleności od umięśnienia i otłuszczenia wyróżnia się 3 klasy jakościowe
-Klasyfikacja owiec rzeźnych: Jarliczki i skopki – do 10 mies., ponad 28kg (2 klasy jakościowe: pełnowełnista i mięsna), Maciorki i skopy – 10-18 mies., ponad 28kg, Owce dorosłe – powyżej 18 mies., ponad 28kg (2 klasy jakościowe j/w)
Fazy produkcyjne uboju owiec i kóz: Zabiegi przedubojowe , Oszałamianie, Wykrwawianie, Skórowanie oraz odzielanie głowy i kończyn, Wytrzewianie , Końcowy rozbiór poubojowy
1. Zabiegi przedubojowe-Zwierzęta są gromadzone w poczekalniach przedubojowych
Powinny być podane kąpieli przedubojowej
2. Oszałamianie-Zwykle metodą elektryczną, kleszczami Lotterschmidta-Weinbergera-dawka siły bodźca elektrycznego to ok. 198 J. Napięcie 160-200 V, czas aplikacji 8+/- 2 sekundy -Może być stosowane oszałamianie postrzałowe aparatem iglicowym Radical
3. Wykrwawianie-Czas między oszołomieniem a wykrwawieniem nie powinien być dłuższy niż 15 sekund-Ilość krwi uzyskiwana przy wykrwawieniu to 1,8-2,2 kg od jednej sztuki
3. Wykrwawianie-Kłucie i wykrwawianie w pozycji: leżącej (w mniejszych zakładach usługowych, na specjalnych stojakach) lub wiszącej (w nowoczesnych rzeźniach przemysłowych):
-Pęto łańcuchowe na 1 lub 2 kończyny tylne
-Podniesienie mechaniczne oszołomionego zwierzęcia na tor kolejki napowietrznej
Przebicie szyi sztychem poniżej ucha i przecięcie tym samym tętnicy szyjej zewnętrznej lewej i prawej i żyły szczękowej wewnętrznej lewej i prawej
4. Skórowanie i oddzielanie głowy i kończyn-Skóra zdejmowana osobno z głowy oraz z tułowia i kończyn.
Proces skórowania:1- profilowanie (rozkrój)2- ręczne podskórowywanie (brzegowanie)3- zdjęcie skóry
-Profilowanie i brzegowanie – na leżącym zwierzęciu, w trakcie zdejmowania skóry zwierzę jest podnoszone do pozycji wiszącej-Nowoczesne linie ubojowe – cały proces na wisząco
4. Skórowanie i oddzielanie głowy i kończyn-Profilowanie-Skóra tułowia: cięcie środkowe od szyi wzdłuż linii białej do odbytu-z łapami” – cięcie okrężne na kończynach powyżej racic-„bez łap” – cięcie okrężne na kończynach w stawie nadgarstkowym lub poniżej stawu skokowego-Cięcia podłużne od kończyn do linii środkowej-Skóra na ogonie – rozcinana brzusznie, począwszy od odbytu
4. Skórowanie i oddzielanie głowy i kończyn-Brzegowanie:-Ręczne odpreparowanie skóry z kończyn, boków, szyi, przednio-dolnej części podbrzusza oraz dolnej części klatki piersiowej i zadu-Wypreparowuje się skórę z wymienia -U samców worek mosznowy pozostawiany jest przy skórze-Skórę z ogona zdziera się
4. Skórowanie i oddzielanie głowy i kończyn-Zdjęcie skórya)ręcznie - brzegowane nożem i zrywane rękami (skóra głowy)b)mechanicznie – urządzenia bębnowe, zawijanie zbrzegowanych skór na bęben
4. Skórowanie i oddzielanie głowy i kończyn-Oddzielanie głowy i kończyn – w trakcie skórowania-Głowa: między kością potyliczną a kręgiem szczytowym, po:-zdjęciu skóry z głowy, odpiłowaniu rogów, wyjęciu gałek ocznych, przecięciu mięsni szyi tuż przy żuchwie, przecięciu tchawicy między 3. a 4. pierścieniem (tarczyca zostaje przy głowie), przecięciu przełyku (z zawiązaniem przełyku).Głowa zawieszana na haku za górną wargę, z przecięciem mm. języka wzdłuż wewnętrzej ściany żuchwy
4. Skórowanie i oddzielanie głowy i kończyn
Kończyny – oddzielane nożem przez wyłamywanie:Przednie – w stawie nadgarstkowym, Tylne – w stawie skokowym
5. Wytrzewianie: 45 min. od oszołomienia lub 30 min. od wykrwawienia, Otwarcie j. brzusznej wzdłuż linii białej od odbytu do mostka, Po przecięciu powłok:-Samce – wycięcie prącia, jąder i napletka, Samice – wycięcie macicy z pochwą i sromem, Te narządy wiesza się osobno na haku, Równoczesne wycięcie pęcherza moczowego, Wyjęcie przewodu pokarmowego z trzustką, umieszczenie na wózku. Zbadanie lekarsko-weterynaryjne p. pokarmowego i wywiezienie do mierzwialni w celu opróżnienia jego treści
5. Wytrzewianie: Otwarcie jamy piersiowej – przecięcie mostka aż do szyi oraz, ruchem okrężnym, przepony z pozostawieniem jej części mięśniowej przy tuszy, Wyjęcie ośrodka: przełyk, tchawica, serce, płuca, wątroba i resztki przepony. Ośrodek zawieszony na haku pozostawia się do badania lekarsko-weterynaryjnego, Po badaniu - wycięcie pęcherzyka żółciowego i przełyku
6. Końcowy rozbiór poubojowy: Tusz nie dzieli się na półtusze, Toaleta tuszy, Badanie lekarsko – weterynaryjne, Następnie wyjęcie nerek i łoju wewnętrznego, Na życzenie odbiorcy możliwe jest zostawienie skór przy tuszach. Dokonuje się wtedy jedynie profilowanie środkowe wzdłuż linii białej, od odbytu do głowy i wzdłuż niego brzegowanie na szerokość 10-15 cm w celu ułatwienia otwarcia j. brzusznej i piersiowej
Technologia uboju królików.
Zwierzęta powinny być poddane 14-18 godzinnemu głodzeniu, którego celem jest opróżnienie przewodu pokarmowego, a w konsekwencji zmniejszenie ilości odpadów ubojowych. Podczas
Oszałamianie
Zwierzęta wprowadzone do pomieszczenia, w którym dokonuje się uboju powinny zostać niezwłocznie ubite, a sam ubój powinien przebiegać szybko i sprawnie, aby nie zadawać niepotrzebnych cierpień.
Sposoby oszałamiania:
-uderzenie drewnianą pałką za uszami (zwierzę chwyta się za tylne kończyny, unosi do góry i uderza od tyłu) -użycie specjalnego aparatu do oszałamiania z ruchomym bolcem (wylot aparatu przykłada się do głowy na wysokości nasady uszu i uruchamia) -oszałamianie elektryczne (głowę królika umieszcza się w aparacie do oszałamiania i przepuszcza prąd) -oszołamianie przy użyciu dwutlenku węgla Po oszołomieniu należy zwierzę dokładnie skrwawić -Skrwawianie W celu skrwawienia zwierzęta zawiesza się za tylne nogi na hakach przymocowanych do ściany lub zawiesza za jedną nogę na hakach wolno wiszących, względnie za obie nogi na trzpieniu. W celu zawieszenia oszołomionego zwierzęcia przeprowadza się hak przez skórę w miejscu pomiędzy ścięgnem Achillesa a kością skokową. Skrwawienia dokonuje się następująco. Gdy królik jest zawieszony na haku stacjonarnym, najczęściej przecina się tętnicę szyjną na zgięciu żuchwy. Podobnie postępuje się na linii ubojowej. W niektórych rozwiązaniach głowę odcinana jest całkowicie, co prowadzi do oszczędności czasu, a ponadto zapobiega rozprzestrzenianiu się często występującej u królików pasterelozy. W ubojniach komercyjnych głowa musi pozostać razem z tuszką. Skórowanie-Rozpoczyna się je od nacięcia skóry, rozpoczynając od stawu skokowego w kierunku odbytu, następnie wykonuje się okrężne nacięcie wokół odbytu i narządów rodnych, prowadząc je do stawu skokowego drugiej kończyny. Następnie odcina się skórę wokół obu stawów skokowych i przystępuje do jej zdjęcia, uwalniając ją na kończynach tylnych i na grzbiecie wokół ogona, który odcina się i pozostawia przy skórze. Po zakończeniu tych czynności, skórę energicznym ruchem ściąga się w dół, aż do stawów nadgarstkowych kończyn przednich, odcinając łapy w tym miejscu i pozostawiając je ze skórą. Skórowanie głowy wymaga posiłkowania się nożem. Uszy odcina się u nasady, pozostawiając przy skórze, oddzielanej ostatecznie od głowy w okolicy otworu gębowego. Wytrzewianie tuszki W miejscu poniżej miednicy chwyta się palcami lewej ręki powłoki brzuszne, lekko unosi i nacina, tak aby nie uszkodzić wnętrzności. W nacięcie wkłada się palec wskazujący i środkowy, lekko rozszerza i odciąga powłoki brzuszne i prowadzi nóż między palcami aż do mostka (aby nie uszkodzić wnętrzności nóż trzymany jest ostrzem skierowanym na zewnątrz). Następnie rozcina się spojenie łonowe (bez uszkodzenia jelita grubego i moczowodów), chwyta oburącz i łamie miednicę. Po wycięciu odbytu i narządów płciowych wyciągane jest jelito grube, moczowody i pozostałe wnętrzności. Ważną czynnością jest oddzielenie woreczka żółciowego (bez uszkodzenia go) od wątroby. Po przecięciu przepony wyjmuje się serce, płuca i przełyk. Opisane czynności wykonywane są przez jedną osobę. Metoda ta jest stosowana przez drobnych hodowców i w małych ubojniach. W dużych ubojniach stosowany jest system taśmowy z wieloma stanowiskami roboczymi, na których poszczególni pracownicy, wyposażeni często w odpowiedni sprzęt pomocniczy i urządzenia mechaniczne, wykonują pojedyncze czynności. Rytm przesuwu taśmy nie może być krótszy niż 6 sekund. Dalsze postępowanie Po wypatroszeniu tuszki odcina się głowę między pierwszym a drugim kręgiem szyjnym. Następnie tuszkę poddaje się chłodzeniu w temperaturze 2-4° C przez 24 godziny. Po schłodzeniu tuszkę dzieli się na trzy podstawowe wyręby: -część przednią -comber -część tylna