GÓRNICTWO OGÓLNE -------- (STRZAŁKOWSKI)

LITERATURA:

1. Podręcznik profesora Rabszczyna „Podstawowe elementy eksploatacji górniczej” 1970 wyd. śląskie

2. Chudek, Wilczyński „Podstawy górnictwa”

3. Rudolf ostri ……….. „Eksploatacja złóż/pokładów węgla kamiennego”

4. Prof. Jacek Ruchata (2 ksiązki)

5. Podstawy górnictwa węgla kamiennego (praca zbiorowa prodziekana i Strzałkowskiego)

6. „Zarys rozwoju technologii górnictwa podziemnego”

7. Prof. Marian Turek „Eksploatacja węgla kamiennego”

8. Prus, Horysz – „Górnictwo”

Wykład I

Górnictwo – najważniejsza dziedzina gospodarki. Górnictwo to ekonomiczne efektywne wydobywanie surowców mineralnych po uprzednim właściwym rozpoznaniu geologicznym przy czym to wydobywanie odbywa się za pomocą energooszczędnych i niezawodnych maszyn z zachowaniem wszelkich wymogów bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego.

Górnictwo oparte jest na 5 filarach:

1. Właściwe rozpoznawanie złóż kopalin z wykorzystaniem systemu informacji geograficznej

2. Ekonomiczne i efektywne wydobywanie kopalin z uwzględnieniem zaawansowanych technologii informatycznych i górnictwa.

3. Zastosowanie energooszczędnych i niezawodnych maszyn górniczych wyposażonych w automatyczne systemy monitoringu i sterowania.

4. Zachowanie wszelkich wymogów bezpieczeństwa z wykorzystaniem metod sztucznej inteligencji

5. Ochrona środowiska naturalnego w otoczeniu zakładów górniczych z uwzględnieniem infrastruktury przyrodniczej i budowlanej

Kopalina to surowiec o znaczeniu gospodarczym wydobywany z ziemi np. węgiel, ropa naftowa, sól, rudy metali.

Na kopaliny te składają się:

1. Surowce energetyczne (węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny, ,rudy uranu)

2. Rudy metali (miedź, cynk, ołów, żelazo)

3. Surowce chemiczne (sole: kamienna, potasowa ; siarka, gips)

4. Wody : pitne, mineralne, lecznicze

5. Surowce skalne potrzebne dla celów budownictwa ogólnego, przemysłowego i hydrochemicznego, a także do budowy dróg i autostrad

Występowanie surowców w Polsce

Górnictwo stosuje trzy metody wydobywania kopalin:

1. Odkrywkowa

2. Podziemna

3. Otworowa

W Polsce metodą odkrywkową wydobywa się węgiel brunatny, surowce skalne w tym kopaliny pospolite (np. piasek, żwir).

Metodą podziemną : węgiel kamienny i rudy metali a w przeszłości sól.

Metodą otworową: ropa naftowa, gaz ziemny, sól, siarka

Te same kopaliny, które wydobywamy metodą podziemną w innych warunkach zalegania mogą być wydobywane metodą odkrywkową.

Surowce energetyczne

Węgiel kamienny i brunatny produkuje energię elektryczną dla wszystkich gałęzi przemysłu i odbiorców indywidualnych.

Ropa naftowa i gaz ziemny – produkcja paliw dla celów grzewczych i pracy silników spalinowych

Wydobycie węgla kamiennego w 2009 r. wynosiło 78 mln Mg (Mg – miligramy 1Mg = 1 tona) a brunatnego 65 mln t. Udział węgla kamiennego i brunatnego w produkcji energii w Polsce wynosiło 95%

Węgiel jest najstarszym surowcem energetycznym. Wszystkie kraje poza Polską posiadają bogate złoża węgla kamiennego zwiększając rocznie wydobycie tego surowca. Przykładem tego mogą być Chiny, które w 2000 roku wydobyły 1171 mln t węgla kamiennego a w 2009 pozyskali już 2910 mln t. Wydobycie w Rosji wynosiło 169 mln t w 2000 roku a w 2009 330 mln t.

Ropa naftowa i gaz ziemny wydobywane są na Niżu polskim, podgórze Karpat i na Morzu Bałtyckim. Wydobycie gazu ziemnego wynosiło w 2009 4,1 mln m³ . Wydobycie tych surowców pozwala na pokrycie ok. 30% zapotrzebowania krajowego.

Rudy metali

Surowce metaliczne wykorzystywane są w zasadzie we wszystkich gałęziach przemysłu poczynając od przemysłu ciężkiego a skończywszy na elektrycznym.

Rudy żelaza wydobywane są w Częstochowie gdzie skonczyły wydobywanie w latach 60. Oraz w rejonach Kielc i w rejonie Suwałk gdzie nie prowadzi się jeszcze wydobycia.

Rudy cynku i ołowiu eksploatuje się w rejonie Olkusza.

Surowce skalne

Zastosowanie:

- kruszce – w budownictwie lądowym, do budowy dróg i autostrad

- elementy boczne

- produkcja cementu

- przemysł ceramiczno – chemiczny

Surowce skalne występowały głownie w południowej Polsce. Wydobycie kruszców łamanych w 95% pochodzi z województwa dolnośląskiego, świętokrzyskiego, małopolsk, śląskie, opolskie. Produkcja kruszców wynosiła w 2009 215 mln t. i wzrastała w stosunku do 2003 o 120%.

Zastosowanie:

- w drogownictwie

- w kolejnictwie

- w budownictwie