Powikłania po zabiegach kosmetologicznych
mgr Joanna Klonowska
czwartek 17 październik 2013
Rosnąca popularność i ilość dostępnych na rynku kosmetologicznych zabiegów pielęgnacyjnych, upiększających i korekcyjnych wymaga od wykonujących je kosmetologów znajomości produktów, technik ich stosowania, wskazań i przeciwwskazań, ale również możliwych powikłań. Istnieje opinia, że najczęściej wykonywane procedury należą do bezpiecznych. Należy jednak zawsze uwzględnić stosunkowo niewielkie ryzyko działań niepożądanych, specyficzne dla każdego zabiegu czy preparatu. Uwzględnienie możliwych działań niepożądanych jest szczególnie ważne, gdyż są to procedury wykonywane ze wskazań kosmetycznych, estetycznych i satysfakcja pacjenta jest ich najważniejszym celem.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat znacznie wzrosła popularność różnych zabiegów kosmetologicznych stosowanych w celu odmładzania i upiększania twarzy i ciała. Stanowią one alternatywę dla metod chirurgii plastycznej czy medycyny estetycznej ze względu na swoją stosunkowo niewielką inwazyjność i brak okresu rekonwalescencji. Najczęściej wykonywane zabiegi kosmetologiczne pozwalają na osiągnięcie spektakularnego efektu w krótkim czasie i przy minimalnym obciążeniu dla pacjenta. Rosnące zainteresowanie poprawianiem wyglądu powoduje szybki rozwój nowych metod kosmetologicznych stosowanych do likwidowania różnego rodzaju defektów.
Ingerencja w skórę, jaką jest zabieg kosmetologiczny, ma charakter powierzchowny, dotyczy głównie warstwy rogowej naskórka, rzadziej pozostałych głębszych warstw. Zgubne, chociaż powszechne przekonanie, że czynności związane z kosmetyką są zupełnie bezpieczne i bezbolesne. Żeby zabieg kosmetologiczny spełnił oczekiwania pacjenta, musi zostać odpowiednio przygotowany przez osobę wykonującą, jak również sam pacjent nie powinien zatajać informacji o swoim stanie zdrowia, kiedy jest z nim przeprowadzany wywiad kosmetologiczny przed zabiegiem. Każde działanie kosmetyczne może być bowiem przyczyną powikłań, które dzielą się na czynniki wywołujące: zewnętrzne i wewnętrzne. Wykonujący je kosmetolodzy ale także poddający się im pacjenci muszą jednak mieć świadomość, że nie istnieje zabieg uniwersalny, doskonały preparat a każda z metod niesie ze sobą ryzyko powikłań (wprawdzie niewielkie i zazwyczaj odwracalne, jednakże w przypadku zabiegów wykonywanych ze wskazań estetycznych bardzo istotne). Dlatego znajomość produktów, technik zabiegowych ale również ich potencjalnych działań niepożądanych jest niezbędna dla każdego kto je wykonuje.
Powikłania po zabiegach kosmetologicznych zdarzają się bardzo rzadko, u znikomej liczby pacjentów (poniżej 2%), jednak trzeba być na nie przygotowanym. Właściwie mogą pojawić się po każdym zabiegu i nawet najbardziej doświadczonym kosmetologom mogą się przydarzyć. Powikłania najczęściej wiążą się ze zbyt małym doświadczeniem osób wykonujących dany zabieg. Występowanie powikłań po zabiegach rośnie w naszym kraju proporcjonalnie do zainteresowania usługami kosmetycznymi. Odpowiednie potraktowanie pacjenta, wsparcie i wyprowadzenie z powikłań pozwoli pozyskać klientkę na wiele lat.
Powikłania po zastosowaniu kosmetyków:
Podrażnienie skóry objawiające się uczuciem pieczenia, kłucia, świądu oraz inne odczucia dyskomfortu. Najczęściej objawy te ustępują po kilku minutach, rzadziej po kilku godzinach, a substancjami podrażniającymi są najczęściej składniki preparatów kosmetycznych.
U osób z cerą wrażliwą częstą reakcją uczuleniową na kosmetyki (szczególnie u osób z atopią czy alergią) jest wyprysk kontaktowy oraz wysuszenie i złuszczanie naskórka.
Najpoważniejszym możliwym powikłaniem jest wstrząs anafilaktyczny, spowodowany substancją uczulającą.
Powikłania po zabiegach modelujących ciało:
siniaki, popękane naczynia krwionośne,
asymetria kształtów,
rozciągnięcie skóry.
Powikłania po wykonaniu makijażu trwałego:
Powikłaniem niezależnym od linergistki, w przypadku infekcji wirusem Herpes simplex, jest pojawienie się opryszczki, co prowadzi do nierównomiernego rozkładu barwnika w rejonie dotkniętym zmianą,
Zapalenie spojówek, a czasem i rogówki,
Infekcja bakteryjna, grzybicza w przypadku zaniedbań higienicznych,
Przerysowanie konturów, często w wyniku życzeń klientki,
Asymetria kształtu brwi, kresek czy ust, nioczekiwany efekt kolorystyczny
Niezwykle rzadkim, aczkolwiek najgroźniejszym powikłaniem w przypadku makijażu trwałego jest zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B lub C, a także wirusem HIV.
Kwestią równie ważną, jak i powiązaną z możliwością komplikacji jest występowanie czynników, które mogą je wywoływać. Często czynnik ten jest równoznaczny z przeciwwskazaniem do wykonania danego zabiegu. Determinanty można podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne. Te ostatnie warto optymalizować lub eliminować, na przykład zmieniając alergizujące podłoża kremów (eucerynę i lanolinę) na bardziej przyswajalne emulsje w/o lub przez zmianę kompozycji olejków zapachowych i dostosowanie jej do stanu zdrowia pacjenta. Istnieją jednak czynniki, które całkowicie wykluczają wykonanie zabiegu. Na przykład obecność rozrusznika serca czy implantów zębowych uniemożliwia wykorzystanie fal radiowych. Jedyną alternatywą w tych przypadkach jest dobranie innej metodyki zabiegu.
Rolę równoznaczną z wyżej wymienionymi czynnikami pełni osoba wykonująca zabieg. Podczas przygotowania osnowy, przeprowadzenia wywiadu zdrowotnego, jak i w czasie samego zabiegu powinna służyć odpowiedzią na każde pytanie pacjenta. Jest zobowiązana dokładnie go poinformować o przeciwwskazaniach, możliwych powikłaniach i zaleceniach pielęgnacyjnych po wyjściu z gabinetu kosmetologicznego. Bezsporne jest także zachowanie wysokiej higieny podczas pracy. Pozwala to zminimalizować możliwość zakażeń bakteryjnych i wirusowych.
Poddając się zabiegowi kosmetycznemu, nie zastanawiamy się nad jego możliwymi powikłaniami. Również jako osoby, które wykonują zabiegi, zakładamy, że przebiegną pomyślnie i bez szkody dla pacjenta. Warto mieć świadomość, że zabieg kosmetyczny to celowa, najczęściej chemiczna i mechaniczna ingerencja w ludzkie ciało.