Wiadomości wstępne.
Metoda krzywej wrażeń Wejcherta
Metoda ta jest jedną z prostszych metod w sensie technicznym, natomiast wymaga bardzo dużego doświadczenia oceniającego oraz ogromnej wiedzy z zakresu teorii estetyki.
Opisana i zastosowana została przez Wejcherta, a co do warunków polskich dla obszarów wiejskich zaadoptowana została przez Cymermana, Hopfera, Koreleskiego, Magierę-Braś do oceny krajobrazu otwartego.
Metoda krzywej wrażeń przedstawia w sposób graficzny napięcia wrażeń, doznań oraz napięcia emocjonalne związane z estetyką postrzeganego krajobrazu, jakie występują u obserwatora w trakcie przesuwania się ciągiem czasoprzestrzennym.
Technika oceny polega na opisaniu na odpowiednio dobranej skali natężeń wrażeń w określonych odstępach czasu lub, co pewnie określony dystans, podczas założonej marszruty.
Na podstawie zarejestrowanych doznań powstaje krzywa wrażeń, dla której nie można ustalić żadnej jednostki miary.
Krzywa jest jedynie środkiem służącym do porównania poszczególnych fragmentów przestrzeni – graficzne przestawienia napięcia wrażeń są umownym i względnym porównaniem oddziaływania kolejnych krajobrazów.
Podstawą opracowania wykresu ilustrującego doznania estetyczne są dwie osie:
pozioma stanowi skalę czasową i liniową identyfikującą kolejne punkty widokowe marszruty obserwatora
pionowa, przeznaczona jest do oznaczenia napięć wrażeń, powstających pod wpływem krajobrazów o różnych wartościach estetycznych i przestrzennych
Wykres wrażeń to graficzne porównanie walorów ciągu czasu przestrzennego w określonym kierunku poruszania się obserwatora i przy założeniu skali punktu wyjściowego, który stanowi poziom odniesienia dla kolejnym wartości estetycznych ocenianych krajobrazów.
Podstawowymi parametrami, którymi należy się kierować przy ocenie z poszczególnych punktów widokowych są:
stopień różnorodności krajobrazu
poziom dewastacji
nasycenie infrastrukturą
harmonia kompozycji wszystkich występujących elementów
Podczas przyznawania punktów oceny za różne stany wymienionych parametrów kraj obrazotwórczych należy kierować się własnym uczuciem i doświadczeniem.
Przebieg oceny krajobrazów przestrzeni wiejskiej zaadaptowaną metodą krzywej wrażeń jest następujący:
Podział terenu na strefy ograniczone granicami naturalnymi lub będące w przybliżeniu kwadratami o boku 1 km
Poruszanie się po trasach wyznaczonych przez granice stref naturalnych lub boków kwadratów
Przerwa w marszu co 3-5 minut lub 200-500 metrów i ocena w punktach wrażenia po obu stronach obranej trasy. Punktowa rozpiętość skali może być różna. Najczęściej stosowana i odpowiednia skala zawiera się w przedziale od 0 do 10. Większe skale (np. od 0 do 100) mogą powodować niejednoznaczności w ocenianiu i wymagają ogromnego doświadczenia oceniającego, natomiast skale mniejsze mogą okazać się niewystarczające
Wykonanie wykresu krzywej wrażeń, dla poszczególnych tras, przyjmując na osi poziomej miarę czasu (lub odległości), zaś na pionowej liczbę punktów z oceny wrażeń miejsc krajobrazu
Oznaczenie na wykresie miejsc wymagających estetycznego dowartościowania w różnym stopniu (wartości punktowe podane w skali od 0 do 10 pkt)
dużym – dla obszarów leżących poniżej 4 pkt
średnim – dla obszarów leżących w przedziale 4-7 pkt
zerowym – dla obszarów w przedziale powyżej 7 pkt
Przeniesienie na mapę obszaru treści z wykresów wykonanych za pomocą metody krzywej wrażeń w celu wyznaczenia obszarów o różnym stopniu zapotrzebowania na dowartościowanie estetyczne krajobrazów.