EKONOMIKA I ORGANIZACJA TRANSPORTU
Temat: SPECYFIKA I ZAKRES BADAŃ EKONOMIKI TRANSPORTU
Pytania testowe cz. III
Ekonomia jest działową specjalnością ekonomiczną, a jej podstawą teoretyczną jest ekonomika transportu.
Ekonomika transportu ma charakter interdyscyplinarny.
Ekonomika transportu nawiązuje do mikroekonomii, nauk o zarządzaniu, makroekonomii, nauki o przedsiębiorstwie, relacji między transportem a rozwojem społeczno-gospodarczym, relacji między transportem a gospodarką przestrzenną.
Ekonomiki gałęziowe badają zjawiska gospodarcze w poszczególnych gałęziach transportu i w przedsiębiorstwach transportowych.
Z ekonomik gałęziowych biorą swoje podstawy technologie i specjalizacje: np. technologia transportu morskiego.
Wśród modeli powiązań między ekonomią ogólną, ekonomiką transportu a ekonomikami gałęziowymi na szczególną uwagę zasługuje model dwustronnych powiązań i oddziaływań.
Ekonomia ogólna formułuje prawa dla ekonomiki transportu, a ta z kolei dostarcza ekonomii praktycznych szczegółów.
Ekonomika transportu przekazuje ogólne prawa ekonomiczne, uwzględniające specyfikę transportu, do ekonomik gałęziowych, stąd otrzymuje się szczegóły praktyczne, na podstawie których można ustalić pewne prawidłowości występujące w całej branży.
Z ekonomik gałęziowych biorą swoje podstawy technologie i specjalizacje, np. technologia transportu kolejowego.
Ekonomika transportu nie formułuje własnych specyficznych dla transportu praw ekonomicznych.
Na zakres przedmiotowy ekonomiki transportu składają się:
gałęzie transportu
formy transportu
wyposażenie transportowe kraju
Formy transportu mogą być zróżnicowane pod względem:
rodzaju usług (towarowe, pasażerskie, spedycyjne, pomocnicze)
form własności
statusu transportu (publiczny, branżowy, na użytek własny)
Infrastrukturę transportu bada się zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym, określa się opłacalność inwestycji infrastrukturalnych oraz ich wpływ na inne dziedziny życia społeczno-gospodarczego.
Zakres podmiotowy ekonomiki transportu odnosi się do wszelkich podmiotów, które są punktem odniesienia różnorodnych problemów transportowych.
Na zakres podmiotowy ekonomiki transportu składają się m.in.:
przedsiębiorstwa świadczące zarobkowo usługi transportowe
użytkownicy (usługobiorcy) transportu
organa administracji państwowej (centralnej i lokalnej)
Inne problemy wysuną się na pierwszy plan, jeżeli na zagadnienia transportowe będziemy patrzyli z punktu widzenia państwa (dominacja problemów makroekonomicznych),
inne – jeżeli punktem odniesienia będą przedsiębiorstwa transportowe czy logistyczne (problemy mikroekonomiczne).
Wśród problemów makroekonomicznych, którymi zajmuje się ekonomika transportu można wymienić:
opłacalność świadczenia usług transportowych
analiza kosztów utrzymania i eksploatacji infrastruktury
kształtowanie systemów transportowych
Wśród problemów mikroekonomicznych, którymi zajmuje się ekonomika transportu można wymienić:
wpływ transportu na wzrost gospodarczy
kierunki polityki transportowej
zachowanie się przedsiębiorstw na rynku
Ekonomika transportu powinna posługiwać się takimi metodami, które uwzględniają specyfikę działu transportu.
Dane gromadzone w celach badawczych w ekonomice transportu, a także modele analizy konstruowane na ich podstawie, są odmienne od sporządzanych w innych działach gospodarki.