Problematyka ćwiczeń z prawa rolnego na rok 2012/2013

   LITERATURA OBOWIĄZKOWA: „Prawo rolne", Warszawa 2011 r.  (red. Paweł Czechowski)

I. GOSPODAROWANIE PAŃSTWOWYMI GRUNTAMI ROLNYMI - cz. I - Status prawno-organizacyjny ANR

A. Materiał normatywny:
1. Art. 1-20, art. 52-67 ustawy z dnia 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. nr 231, poz. 1700, ost. zm. Dz. U. 2010, nr 257, poz. 1726),
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie nadania statutu Agencji Nieruchomości Rolnych (Dz. U. Nr 262, poz.1567).

B. Literatura zalecana:
1 A.Doliwa, Ustawowe powiernictwo wykonywania własności państwowej na przykładzie AWRSP, Studia Praw. 2003, nr 1.

C. Orzecznictwo:
1. uchw. SN (7) z 10.11. 1992,III CZP 106/92, OSP 1993/12/240 z glosą A.Zielińskiego,
2. uchw. SN z 5.09. 1995r., III AZP 18/95, OSNAP 1996/3/36 z glosą E.Kremer - OSP 1997/2/48,

II. GOSPODAROWANIE PAŃSTWOWYMI GRUNTAMI ROLNYMI - cz. II - Formy
gospodarowania nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa

1. Art. 24-49 ustawy z dnia 19.10.1991r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. nr 231, poz. 1700, ost.zm. Dz. U. 2010, nr 257, poz. 1726),
2. rozp. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 14 stycznia 2009 w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 17, poz. 93, ost. zm. Dz. U. 2012 poz. 523),
3. rozp. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 30 kwietnia 2012r. w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, warunków obniżenia ceny sprzedaży nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz stawek szacunkowych gruntów (Dz.U. 2012, poz. 540),
4. rozp. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 02 marca 2009 r. w sprawie warunków i trybu dokonywania zamiany nieruchomości (Dz.U. Nr 45, poz. 367).

B. Literatura zalecana:
1. E.Klat, Model prawny dzierżawy państwowych nieruchomości rolnych, Mon.Pol. 1993, nr2.
2. E. Kremer, Trwały zarząd jako forma władania nieruchomościami jednostek samorządu terytorialnego i nieruchomościami SP, St.Iur. Agraria 2000, t. 1., s. 149-171.
3. A.Lichorowicz, (w:) System Prawa Prywatnego, T.8, Prawo zobowiązań, cz. szczegółowa pod red. J.Panowicz-Lipskiej, Warszawa 2004, s.217 i 218.

C. Orzecznictwo:
1. wyrok SN z 10.09. 1999 r., III CKN 331/98, OSN 2000/3/57, z glosą A.Doliwy - Rej.2000/9 i S.Rudnickiego - PS 2000/6,
2. uchwała SN z 21.09.2006r. III CZP 121/06, LEX nr 204934
3. wyrok TK z 18 marca 2010r., sygn. K8/08. (http://www.trybunal.gov.pl/ OTK/otk.htm)

III. SCALANIE GRUNTÓW i ELEMENTY EWIDENCJI GRUNTÓW

A. Materiał normatywny:
1. Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (tekst jednolity - Dz.U. z 2003, nr 178, poz. 1749, ost. zm. Dz.U. z 2011 nr 185, poz. 1097)
2. Art. 2 pkt 8 i 12, art. 4 ust. 1, art. 20-23 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010r. Nr 193, poz. 1287, ost. zm. Dz.U. z 2010r. Nr 182, poz. 1228).
3. §§ 4-10 i 66-68 rozp. Min. Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454).

B. Literatura zalecana:
1. M.Kuna, Scalanie gruntów w restrukturyzacji rolnictwa, Prawo rolne 1999, nr 2, s.109-120.

C. Orzecznictwo:
1. wyr. SN z 11.12.1978r., III CRN 240/78, OSN 1979 nr 12, poz. 239,
2. wyr. SN z 22.06 1989, II Cr 236/89, OSN 1991, nr 4, poz. 53.
3. wyr. NSA z 18.02. 1994, II SA 2410/92, ONSA 1995/2/67.
4. wyr. SN z 19.12. 1996, I CRN 131/95, z glosą A.Lichorowicza, OSP 1997/11/207,
5.  wyr. NSA z 11.09.1998r., II SA 941/98,  LEX nr 41780

IV. OCHRONA GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH

A. Materiał normatywny:
1. Ustawa z dnia 03.02. 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2004r. nr 121, poz. 1266; ost. zm. Dz.U. z 2011 nr 163, poz. 981),
2. Art.1 ust. 1 pkt 1, art. 10 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 pkt 9 i 10, art. 14 ust. 3, art. 17 pkt 8, art. 53 ust. 4 pkt 6, art. 61 ust. 1 pkt 4 i ust. 4 ustawy z 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. 2012, poz. 647),
3. art. 50 ustawy z dnia 19.10. 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa... (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. nr 231, poz. 1700 ost. zm. Dz. U. 2010, nr 257, poz. 1726).

B. Literatura zalecana:
1. K. Stefańska, Przeznaczanie gruntów rolnych na cele nierolnicze, Rejent 1996, nr 6.
2. E. Kremer, Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 3.02. 1995r., PS 1997 nr 5,
3. M. Król, Instrumenty prawne ochrony jakościowej gruntów rolnych, SP-E 1997 nr 55.

C. Orzecznictwo:
1. Orz. NSA z 23.02 1982, SA/Kr559/81, z glosą Kosidowskiego, OSPiKA 1983, nr 2, poz. 22.
2. uchw. (7) SN z 23.12. 1982, III AZP 8/82, OSN 1984, z.2-3, poz. 19,
3. wyr. NSA, II SA 302/91, ONSA 1991r. nr 3-4, poz. 61 (lub Rej. 1992 nr 9, poz. 132),
4. Uchw. (7) NSA z 3.02. 1997r., OPS 13/96, ONSA 1997 z. 3, poz.105.
5. wyr. NSA z 24.11.1999, II SA 995/99, ONSA 2000 nr 4, poz. 173 z glosą W. Radeckiego, Ochrona Środowiska 2000 nr 4.

V. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE ROLNIKÓW

A. Materiał normatywny:
1. art. 1-38, art. 40, art.45-48, art. 52, art. 55, art.58, art. 59-81a, art 84-91  ustawy z dnia 20.12. 1990 r. o
ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 50, poz. 291, ost.zm. Dz.U. 2012r,.poz. 637).

B. Literatura zalecana:
1. R.Budzinowski [w:] System Prawa Prywatnego, t.8, Prawo zobowiązań - część szczegółowa, W-wa 2004, rozdz.XII, §73, Umowa z następcą, ss. 631-657;
2. A.Lichorowicz, Dziedziczenie gospodarstwa rolnego w świetle art. 90 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, PiP 1992 nr 4.
3. K.Stefańska, Umowa z następcą o przeniesienie własności gospodarstwa rolnego, Przegląd Sądowy 1993 nr 4.
4. E.Drozd, Podstawowe zagadnienia konstrukcyjne umowy z następcą, Rej. 1991 nr 3.
5. S.Dmowski [w:] Prawo obrotu nieruchomościami, C.H.Beck 1999r., ss.669-687,

C. Orzecznictwo:
1. uchw. SN z 7.01. 1992, III CZP 136/91, OSP 1993/1/5 z glosą A.Lichorowicza,
2. uchw. SN z 1.04. 1992, II UZP 7/92, OSN 1992, z.7-8, p. 134,
3. uchw. SN z 14.10. 1992, III CZP 125/92, OSN 1993/4/58,
4. uchw. SN z 8.09. 1993, III CZP 121/93, OSN 1994/5/97,
5. uchw. SN z dnia 25.08. 1994r., III CZP 112/94, OSN  1995/2/23, z glosą P. Kalickiego OSP 1995/11/228,
6. wyr. SN z 4.02.1997r., III CKN 26/96, OSN 1997/6-7/80,
7. wyr. SN z 4.12.1998r., III CKN 68/98, OSN 1999/7-8/127,
8. wyr. SN z 16.05.2000 r. IV CKN34/00, LEX 52440,
9. wyr. TK z 30.05.2000r., K37/99, Dz.U. z 2000r. Nr 45, poz. 531, OTK 2000/4/112,
10.wyr. SN z 8.12.2000 r. I CKN 992/98, LEX nr 50826,
11.postanow. SN z 13.09.2001 r. II CKN, LEX nr 52346,
12. wyr. SN z 7.02.2002r. II UKN 49/01, Prok. i Pr. 2002/10/46, OSNP 2003/22/552,
13. wyr. SN z 28.11.2002r. II UK 68/02, OSNP 2004/6/104,
14. uchw. SN z 25.11.2005r. III CZP 59/2005, OSNC 2006/5, poz. 79,
15. wyr. SN z 09.06.2006r. IV CSK 175/05, OSNC 2007/3/46.

VI. RENTY STRUKTURALNE

A. Materiał normatywny:
1. Ustawa z dnia 07 marca 2007 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz.U. z 2007r.nr 64 poz.427, ost. zm. Dz. U. z 2012r. poz. 243).
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Renty strukturalne" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2007 nr 109, poz.750, ost. zm. Dz. U. z 2010r., nr 131, poz. 886).
3. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2007 nr 200, poz.1443,ost. zm. Dz. U. z 2012r.,  poz. 281).
4. Art. 23 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), http://www.minrol.gov.pl/ Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich. Legislacja UE).

B. Literatura zalecana:
1.  A.Lichorowicz, Status prawny gospodarstw rodzinnych w ustawodawstwie krajów Europy zachodniej, Białystok 2000r., ss.16-39,
2. R.Budzinowski, Przekazanie gospodarstwa rolnego za rentę strukturalną w praktyce notarialnej Rejent 2004r. nr 10 s. 46 i n.
3. E. Kremer, Zasady nabywania rent strukturalnych - zagadnienia wybrane, Rejent, 2009, nr 3, s. 15 i n.
4. P. Blajer, Zmiana generacji w gospodarstwach rolnych w Polsce w świetle polityki rozwoju obszarów wiejskich (aspekty prawne), Przegląd Prawa Rolnego, 2010, nr 2 (7), s. 161 i n.

VII. KONTRAKTACJA, GRUPY PRODUCENCKIE.

A. Materiał normatywny:
1. art. 613 - 626 kc,
2. ustawa z dnia 15.09. 2000r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. Nr 88, poz. 983, ostatnia zm. Dz.U. z 2008, nr 98 poz. 634).

B. Literatura zalecana:
1. A. Stelmachowski [w:] System Prawa Prywatnego pod red. Rajskiego, t. 7, Prawo zobowiązań - część szczególna, Warszawa 2001, s. 161-187,
2. E. Kremer, Odpowiedzialność za zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego", Zakamycze 2004r., ss. 86-93
3. P. Blajer, Rękojmia za wady produktów rolnych, Przegląd Prawa Rolnego, 2009, nr 1 (5), s. 35 i n.

C. Orzecznictwo:
1.   uchw. SN (7) z 22.02. 1971 r., III CZP 79/70, OSPiKA 1972/5/76 z glosą Policzkiewicz-Zawadzkiej i Z.Staszczyk - NP 1973/2, s. 280,
2. uchw. SN z (7) z 26.03. 1985 r., III CZP 71/84, OSN 1985/11/166, z glosą M.Kozińskiego -NP 1987/2, s.103,
3. uchw. (7) SN z 18.03. 1991 r., III CZP 9/91, OSN 1991/8-9/98 z glosą J.P.Naworskiego - OSP 1992/10/212,
4. wyr. SN z 27.06.2002r. IV CKN 1165/00, Lex nr 80264.

VIII-IX. OBRÓT INTER VIVOS GRUNTAMI ROLNYMI

A. Materiał normatywny:
1. art. 23 Konstytucji RP.
 2. art. 461, 553, art. 554 kc
 3. art.166 § 1 kc, art. 212 - 218 kc, art. 619 kpc, art. 622 - 625 kpc,
 4. ustawa z 11.04. 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (tekst jednolity - Dz. U. 2012r, poz. 803)
 5. ustawa z 24.03.1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (tekst jednolity - Dz.U. 2004r., Nr167, poz.1758, ost. zm. Dz. U. z 2011r. nr 85, poz. 458)

B. Literatura zalecana:
1. A.Lichorowicz, O nowy kształt zasad obrotu nieruchomościami rolnymi w kodeksie cywilnym, Rejent 1997, nr 6,
2. A.Lichorowicz, Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003r. o kształtowaniu ustroju rolnego, Kwartalnik Prawa Prywatnego, Rok XIII:2004.z.2, ss.387-434,
3. A.Lichorowicz, Regulacja obrotu gruntami rolnymi według ustawy z 11 kwietnia 2003r. o kształtowaniu ustroju rolnego na tle ustawodawstwa agrarnego Europy Zachodniej, Przegląd Legislacyjny,2004, nr. 3 (43), ss. 11-30,
4. A.Lichorowicz, Zagadnienia dopuszczalności podziału gospodarstwa rolnego (ze szczególnym uwzględnieniem roli notariusza), Księga Pamiątkowa I Kongresu Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, Kluczbork 1994, ss.115-134.
5. E.Kremer, Odpowiedzialność za zobowiązania związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego", Zakamycze 2004r., ss.33-43 oraz ss. 51-54,
6. Z.Truszkiewicz, Przeniesienie własności nieruchomości rolnej w świetle ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, Rejent , 2003, nr 9 i nr 11,
7. E.Klat-Górska, Pojęcie gospodarstwa rolnego w umowie sprzedaży, St.Pr. 2000 nr 3-4,
8. E.Klat-Górska, Ograniczenia w nabywaniu własności nieruchomości rolnych według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, cz. I, Rejent 2004/5, cz. II, Rejent 2004/6,
9. J.S.Piątowski, Prawo spadkowe-zarys wykładu, Warszawa 2002, s. 47-52,
10. J.Górecki, Nowe ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi, PiP 2003/10,
11. M.Mataczyński, W kwestii zgodności ustawy z dnia 11 kwietnia 2003r. o kształtowaniu ustroju rolnego z prawem europejskim w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Rejent 2004/5.

C. Orzecznictwo:
1. uchw. SN z dnia 20.07. 1995 r., III CZP 88/95, OSN 1995/11/163, z glosą R.Magnuszewskiego, Palestra 1996, nr 1-2, s.192,
2. uch. SN z dn.30.05.1996r. III CZP 47/96, 0SN 1996/11/142,
3. post. SN z 6.01.2000r. I CKN 320/98 , OSN 2000/7-8/133 z glosą T.Smyczyńskiego OSP 2001/9/136 i glosą M.Niedośpiała - PiP 2001/2, s.110.
4. wyr. SN z dnia 2.06.2000r., II CKN 1067/98 z glosą A.Lichorowicza OSP 2001/2/27,
5. postanow. SN z 8.12.2000 r. I CKN 1036/99, LEX nr 51799,
6. postanow. SN z 30.01.2002 r. III CKN 556/00, LEX nr 54450,
7. postanow. SN z 27.10.2004r. IV CK 121/2004, OSNC 2005/11 poz. 191
8. wyrok TK z 18 marca 2010r., sygn. K8/08. (http://www.trybunal.gov.pl/ OTK/otk.htm)

X. AGENCJA RYNKU ROLNEGO I ORGANIZACJA RYNKÓW

A. Materiał normatywny:
1. Ustawa z dnia 11 marca 2004r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych. (tekst jednolity - Dz.U z 2012, poz.633, ost. zm. Dz. U. z 2012, poz. 243).
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 07 lutego 2008r. w sprawie nadania statutu
Agencji Rynku Rolnego (Dz. U. z 2008r. nr 30, poz.181, ost. zm. Dz. U. z 2011 nr 128, poz. 726)
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 kwietnia 2004r. w sprawie ustanowienia Agencji Rynku Rolnego agencją płatniczą (Dz. U. z 2004r. nr 76, poz.713, ost. zm. Dz.U. z 2006r. nr 186, poz.1368)
4. Ustawa z dnia 19 grudnia 2003r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (tekst jednolity - Dz. U z 2011r. nr 145, poz.868, ost. zm. Dz. U. z 2012, poz.243  )
5. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (tekst jednolity -
Dz.U. z 2009r. nr 11, poz.65, ost. zm. Dz. U. z 2012r., poz. 574)

XI. AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA, EWIDENCJA  PRODUCENTÓW, PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNIE

A. Materiał normatywny:
1. Ustawa z dnia 09 maja 2008r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. z 2008r. nr 98, poz.634, ost. zm. Dz. U. 2012, poz. 243)
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. z 2009 nr 22, poz.121, ost. zm. Dz. U. z 2012r.,  poz. 408)
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2005r. w sprawie ustanowienia Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa agencją płatniczą (Dz.U. z 2005r. nr 257, poz.2157, ost. zm. Dz. U. z 2006r. nr 186, poz. 1367.)
4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 09 listopada 2006 r. w sprawie przyznania Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa akredytacji jako agencji płatniczej w zakresie uruchamiania środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji oraz Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich (dz. U. z 2006r. nr 204, poz.1506, ost. zm. Dz. U. z 2010, nr 230, poz. 1516)
5. Ustawa z dnia 18 grudnia 2003r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (tekst jednolity Dz.U. z 2012r., poz.86)
6. Ustawa z dnia 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jednolity Dz.U. z 2008r. nr 170, poz. 1051, ost. zm. Dz. U. z 2012, poz. 243)
7. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010r w sprawie minimalnych norm (Dz.U. z 2010r. nr 39, poz. 211, ost. zm. Dz. U. z 2012, poz. 746)

B. Orzecznictwo
 1.  wyr. NSA, II GSK 63/2006, Rzeczpospolita 2006/134, str. C2

XII. WSPIERANIE OBSZARÓW WIEJSKICH Z ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ

A. Materiał normatywny:
1. Ustawa z dnia 07 marca 2007 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz.U. z 2007r.nr 64 poz.427, ost. zm. Dz. U. z 2012r., poz. 243)
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 11 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2009 r. nr 40, poz. 329, ost. zm. Dz. U. z 2012r., poz. 272)
3. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych
warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U z 2009 r., nr 48, poz. 390, ost. zm. Dz. U. z 2012r. poz. 599). 

B.      Literatura:
1. P. Blajer, Beneficjenci „Programu rozwoju obszarów wiejskich", Przegląd Prawa Rolnego, 2010, nr 1 (6), s. 13 i n.