Nauka o zarządzaniu zajmuje się rozwiązywaniem problemów w których występują zasoby ludzkie (ludzie) z obsługiwanymi przez nich maszynami i urządzeniami, wykonywanymi przez nich zadaniami, osiąganymi wynikami oraz otoczeniem oddziałującym na całe przedsiębiorstwo. Nauka o zarządzaniu zajmuje się w szczególności: -formami działalności organizowanej -metodami mającymi na celu zwiększenie sprawności ludzkiego działania -procesami decyzyjnymi -metodami i stylami kierowania -związkami między kierownictwem, a podwładnymi -określeniem sposobów monitorowania działalności przedsiębiorstwa -procesami zapewniającymi niezakłócony dopływ pracowników do przedsiębiorstw Zarządzanie- proces uzyskiwania, rozmieszczania i stosowania szeregu istotnych zasobów dla wsparcia celów przedsiębiorstwa Zasoby przedsiębiorstwa: -ludzkie -rzeczowe -finansowe -informacyjne Misja cel i strategie działania przedsiębiorstwa: Punktem wyjścia w procesie tworzenia strategii przedsiębiorstwa jest posiadanie wizji danego przedsięwzięcia czyli pewnego pomysłu na realizację swoich zamierzeń. Następnym krokiem jest określenie misji którą z kolei należy przełożyć na cele i wyznaczyć zadania– podjąć decyzje w kluczowych obszarach działania przedsiębiorstwa tj. określić strategię Poprzez określenie misji przedsiębiorstwo może: -osiągnąć świadomość jednolitego celu w przedsiębiorstwie -dostarczyć bazę do alokacji środków w ramach przedsiębiorstwa -stworzyć podstawy dla właściwego użytkowania środków będących w dyspozycji przedsiębiorstwa -określić zasady budowy klimatu wewnątrz przedsiębiorstwa -dostarczyć pracownikom możliwości zbioru oczekiwań -zasygnalizować odrębność obszerność misji– ważne jest zachowanie równowagi miedzy zbyt wąskim zakresem misji, który może doprowadzić do utraty korzyści i szans rozwoju, a zbyt szerokim – co z kolei grozi utratą głównego kierunku adresaci misji– skierowana zarówno do klientów zewnętrznych, jak i wewnętrznych, czyli pracowników. Na początku misja powinna być kierowana do zasobów ludzkich gdyż bez entuzjazmu i zaangażowania niemożliwa jest realizacja strategii przedsiębiorstwa określenie zakresu działalności przedsiębiorstwa– podczas formułowania misji należy odpowiedzieć na dwa pytania: -czym zajmuje się nasze przedsiębiorstwo? -czym powinno zajmować się w przyszłości?
Misja powinna dostarczać przedsiębiorstwu pełną informację na temat strategicznego kierunku działań oraz ich zakresu unikatowy charakter misji– misja powinna podkreślać odrębność przedsiębiorstwa na tle konkurencji przez co przyciągnie to większą ilość klientów Struktura misji przedstawia się następująco: klienci -produkty -rynki -technologie -koncentracja na rozwoju i zysku -filozofia -własna koncepcja przedsiębiorstwa -publiczny wizerunek przedsiębiorstwa -zasoby ludzkie
Strategia jest to zespół decyzji w obszarach działania przedsiębiorstwa: -wyboru kierunku działania odnośnie produktu, rynku i technologii -określenia ilościowych celów ekonomicznych -rozmieszczenia zasobów przedsiębiorstwa dla realizacji założonych przez niego celów Strategie przedsiębiorstw: -wiodąca pozycja pod względem kosztów całkowitych -zróżnicowanie -koncentracja Strategia wiodącej pozycji kosztowej: Główny cel tej strategii to osiągnięcie uprzywilejowanej pozycji kosztowej w stosunku do przedsiębiorstw konkurencyjnych i przyciągnięcie klientów niższą ceną produktu. Strategia ta wiąże się z ideą krzywej doświadczeń, która zespala sukcesy kosztowe przedsiębiorstwa z wielkością produkcji i długą obecnością na rynku w danym sektorze. Efekt doświadczeń wyraża się w spadku kosztu jednostkowego produktu o pewien stały procent przy każdym podwojeniu produkcji. Spadek ten waha się od 10 % do 35 % w zależności od rodzaju sektora wytwórczego Strategia zróżnicowania: polega na zróżnicowaniu produktu oferowanego przez przedsiębiorstwo i wytwarzaniu czegoś, co w całym sektorze jest uznawane za rozwiązanie oryginalne. Sposoby zróżnicowania mogą być różne: wzór produktu lub marka, nowoczesna technologia, cechy produktu, (serwis), sieć sprzedaży Zagrożeniami tej strategii są: -możliwość nie zdobycia dużego udziału w rynku, co jest wynikiem częstej rezygnacji przedsiębiorstwa z masowej sprzedaży -pogorszenie pozycji kosztowej co jest wynikiem inwestycji w badania, wzornictwo produktów, intensywne działania promocyjne -możliwość nie zaakceptowania wyższej ceny przez klientów pomimo, że są oni przekonani o wyższości danego przedsiębiorstwa Celem strategii zróżnicowania jest stworzenie produktu unikalnego dla całej branży lub danego sektora rynkowego Strategia koncentracji: może dotyczyć określonej grupy nabywców, określonej grupy produktów lub rynku geograficznego. Jest ona tworzona z myślą o szczególnie dobrej obsłudze określonego sektora rynku. Strategia ta opiera się na założeniu że przedsiębiorstwo w ten sposób może sprawniej i skuteczniej obsłużyć swój wąski strategiczny sektor niż konkurenci działający w szerszej skali. W efekcie przedsiębiorstwo albo osiąga zróżnicowanie w wyniku lepszego zaspokajania potrzeb swojego sektora albo obniża koszty jego obsługi, albo jedno i drugie. Przedsiębiorstwo, które zdoła się skoncentrować osiąga bardzo często zyski wyższe niż przeciętne w porównaniu ze swoim sektorem w którym działa Celem strategii koncentracji jest podjęcie decyzji przez przedsiębiorstwo co do ścisłego określenia grupy nabywców lub asortymentu produktu lub rynku geograficznego Znaczenie strategii w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa strategia jest dla przedsiębiorstwa tym czym ster w samolocie. Bez strategii przedsiębiorstwo nie jest w stanie samo podążać we właściwym kierunku i jest z góry skazane na porażkę
Strategia przede wszystkim: -pomaga określić różne obszary działalności, w których sukces zależy od innych czynników -pomaga wskazać obszary działalności zapewniające największe zyski i dostarczające największej ilości kapitału oraz wyjaśnić, dlaczego są one tak korzystne dla przedsiębiorstw -ułatwia zrozumienie, dlaczego różne inicjatywy w różnych obszarach przyniosły sukces lub niepowodzenie -wskazuje, jakich kwalifikacji brakuje menadżerom i pracownikom -określa obszary działalności, asortymenty produktów, z których trzeba zrezygnować lub które należy sprzedać innym przedsiębiorstwom -wskazuje grupy klientów, o których najbardziej trzeba zabiegać oraz sposoby powiększania ich lojalności -wskazuje znaczenie ekspansji międzynarodowej oraz najbardziej odpowiednie jej kierunki -ułatwia wypracowanie kultury przedsiębiorstwa oraz jego kompetencji, aby było ono w stanie lepiej niż konkurenci zaspokoić potrzeby klientów -pomaga prowadzić ścisłą kontrole finansową w przedsiębiorstwie Cele przedsiębiorstw: przedsiębiorstwa określają istotę jego działalności. Współczesna gospodarka światowa wymusza na przedsiębiorstwach precyzyjne określanie celów ekonomicznych które w bezpośredni sposób warunkują jego istnienie. Jednak same tylko cele ekonomiczne nie są przedmiotem działalności przedsiębiorstw Rodzaje celów: cele jakościowe- mają charakter postulatów, np. przedsiębiorstwo X zajmie pierwsze miejsce w przychodach danego sektora na rynku cele ilościowe- cele bardziej skonkretyzowane przez określenie czasu ich realizacji cele rzeczowe- dotyczą zakresu i przestrzeni działania, np. w jakich sektorach i w jakich regionach kraju powinno działać przedsiębiorstwo, aby osiągnąć te cele cele wartościowe- najczęściej obrazują działalność gospodarczą przedsiębiorstwa, jego wyniki finansowe oraz sytuacje finansową cele społeczne- odnoszą się do samego przedsiębiorstwa, jak i otoczenia. W przedsiębiorstwie dotyczą one płacy, warunków bezpieczeństwa pracy, natomiast zewnętrzne cele społeczne to wszelkiego rodzaju świadczenia na cele lokalne Cele mogą być: -strategiczne (długookresowe) i operacyjne (krótkookresowe) Do celów strategicznych przedsiębiorstwa zalicza się: -dostarczanie produktów wysokiej jakości -rozwój produktów w oparciu o oczekiwania różnych grup
Konsumentów -zwiększenie ilości sprzedaży produktów oraz zysku -zwiększenie udziału rynku oraz zdobycie nowych rynków zbytu -skrócenie terminów realizacji dostaw (rozwiniecie sieci logistycznej) -umocnienie wizerunku marki produktu na rynku Do celów operacyjnych zalicza się: -analizę produktów własnych i konkurencji (benchmarking) -ciągłe doskonalenie procesów i produktów -wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego Kategorie celów przedsiębiorstwa to: -jakościowe -ilościowe -rzeczowe -wartościowe -społeczne Przebieg procesu planowania (plany): -długoterminowe zwane strategicznymi pow 5 lat -średnioterminowe zwane taktycznymi od 1 do 5 lat -krótkoterminowe zwane operacyjnymi do 1 roku Plany operacyjne (krótkoterminowe) dotyczą podejmowania szczegółowych decyzji o tym, co należy zrobić, kto ma tego dokonać i jak ma to być wykonane. Plany operacyjne mają stosunkowo wąski zasięg. Za ich opracowanie odpowiada najczęściej kadra średniego i niższego szczebla organizacyjnego np. kierownicy działów Plany taktyczne (średnioterminowe) są opracowywane dla realizacji określonych części planu strategicznego. Za ich opracowanie odpowiada wyższy i średni szczebel zarządzania, np. dyrektorzy działów Plany strategiczne (długoterminowe) określają główne cele przedsiębiorstw oraz determinują politykę i strategie pozyskiwania i wykorzystywania różnych zasobów niezbędnych do osiągnięcia tych celów. Plany te są ustalane przez zarząd i najwyższe kierownictwo przedsiębiorstwa Właściwie ułożone plany określają następujące czynniki: -Zasoby które będą wykorzystywane -Metody, procesy i procedury które będą zastosowane w procesie decydowania -Zadania które mają być wykonane -Porządek lub etapy które należy zachować podczas realizacji określonych zadań -Osoby, które mają wykonać zadania -Ponowne określenie celu związanego z planem bądź sprecyzowanie lub przejęcie tego celu stosownie do danego planu -Miejsce, w którym planowane działania mają się odbyć -Wiążące terminy, rozkłady, harmonogramy -Punkty, w których sprawdzony zostanie dokonywany postęp -Wyznaczone miary, które wykorzystywane są do oceny postępów i weryfikacji osiągniętych celów Proces planowania składa się z następujących etapów -określenie celów -ocena sytuacji -ustalenie procedury -ustalenie kolejności przebiegu prac -przypisanie zakresu odpowiedzialności -kontrola planu w aspekcie wykonalności i kosztów Proces planowania umożliwia: -aktywne kształtowanie przyszłości przedsiębiorstwa -precyzowanie celów i kierunków rozwoju przedsiębiorstwa -wyzwolenie motywacji do działania, poprzez jasno określone zadania, czas ich wykonania i wynikające z nich korzyści -ograniczenie i eliminację sytuacji krytycznych -uzależnienie możliwości realizowania indywidualnych celów pracowników od stopnia realizacji wspólnego celu jakim jest dalszy wszechstronny rozwój przedsiębiorstwa Metody wspomagające proces planowania: -Zarządzanie przez cele jest jedną z podstawowych metod zarządzania. Wykorzystuje potrzeby ludzi dotyczące osiągnięć, kompetencji i samodzielności pozwalając im ustanawiać własne cele, zadania i kryteria realizacji. Założenie tej metody jest proste „cel- ludzie- kontrola” Zarządzanie przez cele opiera się na trzech podstawowych założeniach: -cele wszystkich pracowników przedsiębiorstwa musza być spójne logiczne i strukturalnie powiązane -cele i wynikające z nich zadania muszą być realizowane z
Zaangażowaniem tzn. że każdy pracownik odpowiedzialny z wykonanie zadania musi mieć silną motywację -zrozumienie celu stanowi podstawę samodzielnego poszukiwania najlepszych sposobów jego realizacji Dla właściwego stosowania metody zarządzania przez cele nieodzowne jest: -poparcie naczelnego kierownictwa -styl kierowania -rzeczywista zmiana postaw -wyrabianie umiejętności interpersonalnych -ustalenie zakresu obowiązków -sprzeczność pomiędzy twórczością, innowacyjnością a systemem zarządzania przez cele -zrozumiałe i precyzyjne formułowanie celów -kształcenie i doskonalenie kierowników Istota procesu organizowania- służy do realizacji celów jakie postawiło sobie przedsiębiorstwo w procesie planowania. Na tym etapie procesu zarządzania ustalone zostają metody, narzędzia oraz zasoby, jakie będą potrzebne do realizacji określonego zadania Proces organizacyjny: -szczegółowe określenie pracy -podział pracy -łączenie pracy -koordynacja pracy -sprawdzenie i reorganizacja Organizowanie jest procesem poprzez który praca w danym przedsiębiorstwie dzielona jest na poszczególne zadania lub grupy zadań Struktury organizacyjne przedsiębiorstw: proces organizowania: -część statyczna -część dynamiczna Czść statyczna: -rozmieszczenie ludzi -rozmieszczenie środków pracy -podział pracy -strukturę decyzyjną -zadania -kompetencje -odpowiedzialność Część dynamiczna: -proces pracy -programy -plany Struktura organizacyjna- zbiór komórek i pionów organizacyjnych które są ze sobą powiązane wzajemnymi zależnościami umożliwiającymi sprawne funkcjonowanie całości i osiąganie założonych celów
Komórka organizacyjna to najmniejsza część każdego przedsiębiorstwa która składa się z kierownika i jego bezpośrednich podwładnych Pion organizacyjny to zespół komórek realizujących te same funkcje a więc zajmujących się tym samym które podlegają pod dyrektora- prezesa przedsiębiorstwa lub najbliższego w hierarchii Klasyczny podział struktur org: -liniowa -funkcjonalna -liniowo sztabowa Nowoczesne formy organizowania procesów pracy uwarunkowania współczesnej gospodarki i międzynarodowego współzawodnictwa powodują że tradycyjne rozwiązania organizacyjne stają się niewystarczające. Globalizacji gospodarki sprawia że przedsiębiorstwo poszukuje sposobów na obniżenie kosztów funkcjonowania. To przyczynia się do poszukiwania nowych rozwiązań organizacyjnych Wśród podstawowych uwarunkowań powstania tego typu struktury przedsiębiorstw wymienić należy: -rozwój technik komunikacji i transmisji danych -minimalizacja kosztów działania przedsiębiorstw -globalizacja funkcjonowania przedsiębiorstwa -specjalizacja oferowanych produktów -zwiększenie nasycenia rynku ofertą przedsiębiorstwa -konieczność konkurowania o wyższy poziom obsługi klienta -zmiana charakteru wytwarzania Polityka zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie pozyskiwanie ludzi do przedsiębiorstw jest jednym z ważniejszych procesów wpływających na prawidłowe jego funkcjonowanie. Od tego jakich pracowników mieć będzie przedsiębiorstwo zależy powodzenie prowadzonego biznesu i rozwój przedsiębiorstwa Modele polityki personalnej- model sita -model kapitału ludzkiego Proces kadrowy (zatrudnianie) składa się z następujących etapów: -planowanie zasobów ludzkich -rekrutacja kandydatów na pracowników Przebieg procesu kadrowego w przedsiębiorstwie: -znalezienie pracowników -nabór pracowników -selekcja i dobór pracowników do pracy w przedsiębiorstwie -wprowadzenie do pracy -szkolenie i doskonalenie Ocena pracowników: Ocenianie pracowników polega na wartościowaniu ich cech osobowych, zachowań i efektów pracy. Podstawowymi celami oceniania są: -cele administracyjne wykorzystywanie wyników oceniania do kształtowania polityki kadrowej w zakresie przyjęć do pracy, przemieszczeń wewnętrznych pracowników i ich wynagradzania -cele informacyjne dostarczanie menadżerom danych o tym, jak pracują ich podwładni, a pracownikom danych o ich mocnych i słabych stronach -cele motywacyjne dostarczanie pracownikom informacji zwrotnej która powinna ich motywować do rozwoju, doskonalenia i podnoszenia efektywności pracy
Każdy system oceny powinien charakteryzować się pewnymi cechami: -zasada systematyczności zgodnie z którą ocenianie powinno mieć stały, cykliczny charakter -zasada powszechności oznacza że ocenie podlegają wszyscy pracownicy przedsiębiorstwa -zasada elastyczności zakłada dostosowywanie kryteriów i technik oceniania do konkretnej sytuacji i celów oceniania -zasada jawności zgodnie z która oceniani pracownicy powinni być zaznajomieni z celami i kryteriami oceniania oraz uzyskiwanymi przez nich wynikami zasada prostoty w myśl której stosowany system oceniania powinien być zrozumiały dla osób ocenianych i łatwy w posługiwaniu się nim przez oceniającego Pułapki i błędy występujące przy ocenie pracowników: -zróżnicowane normy Przełożeni (kierownicy) często oceniają każdego podwładnego na podstawie własnych norm i oczekiwań. Np. pracownik mało efektywny, lecz gorliwy, może uzyskać wyższą ocenę niż pracownik efektywniejszy, lecz pozornie obojętny -uprzedzenia oceniającego niektórzy kierownicy pozwalają sobie na zniekształcenie ocen podwładnych przez swoje osobiste uprzedzenia. Mogą one wynikać z przesadów dotyczących koloru skóry, rasy, płci.. -różne wzorce ocen kierownicy mają różne style ocen. Jedni oceniają surowo, inni pobłażliwie. Brak jednolitych norm oceny jest niesprawiedliwe dla pracowników którzy mogą być niepewni swojej pozycji -efekt aureoli oceniamy pracownika według jednej cechy dobrej lub złej. Np. pracownika, który pracuje po godzinach można ocenić wysoko nie tylko pod względem motywacji ale i efektywności oraz jakości pracy efekt aureoli można ograniczyć przez odrębne ocenianie pracowników z różnych punktów widzenia Kultura organizacyjna zbiór widzialnych i niewidzialnych cech wartości charakterystycznych dla danego przedsiębiorstwa Kultura organizacyjna i image przedsiębiorstwa jednym z ważniejszych obszarów tzw. „miękkiego zarządzania” jest zjawisko kultury organizacyjnej. Obserwując działalność poszczególnych przedsiębiorstw, w bezpośrednim otoczeniu, dokonujemy zawsze ich oceny pod kątem rzetelności i czasu obsługi, fachowości ludzi, dostępności oraz komfortu siedziby danego przedsiębiorstwa. Nie zdajemy sobie wtedy sprawy, że jesteśmy tak blisko zjawiska, które kryje się pod pojęciem kultura organizacyjna. Każde przedsiębiorstwo to przede wszystkim ludzie. Każda z osób podejmując pracę w przedsiębiorstwie wnosi do niego swoje cechy osobowościowe, doświadczenia osobiste i zawodowe, sposób postępowania, hierarchię wartości etycznych i moralnych. Przedsiębiorstwo w pewnym sensie przetwarza cechy charakterystyczne pracowników i przedstawia je na zewnątrz w postaci odpowiedniego wizerunku, czyli tego, co podlega ocenie przez klientów, kształtując jego image Przywództwo jest to zdolność wpływania na grupę aby osiągała określone cele. Przywództwo może być określone w sposób formalny wynikający ze struktury organizacyjnej bądź nieformalny wynikający z układów panujących w przedsiębiorstwie Przywództwo O losie przedsiębiorstwa w znacznym stopniu decyduje osobowość przywódcy. To on poprzez posiadanie określonych cech osobowościowych, kwalifikacji, jest w stanie przekonać i poprowadzić pracowników przedsiębiorstwa do zmian, które w efekcie dadzą skutek. Określone zachowania kierownicze uzależnione są w dużym stopniu od preferowanego stylu kierowania przedsiębiorstwem Style kierowania:
Styl dyrektywny jest charakterystyczny dla kierownika który sam podejmuje decyzje i informuje grupę pracowników co i jak mają wykonać. Cała władza w tym przypadku jest w rękach kierownika W stylu konsultatywnym minimalnie zwiększa się udział pracowników w podejmowaniu decyzji bowiem kierownik przedstawia problem i pyta pracowników o opinie. Jednak nadal sam podejmuje ostateczną decyzję Styl uczestniczący jest najbardziej zbliżony do potocznego rozumienia współuczestnictwa w podejmowaniu decyzji. W tym przypadku każdy z pracowników przedstawia swój pomysł na rozwiązanie problemu i wspólnie podejmują decyzję
Styl delegujący tutaj wprost „nakładana” na pracowników jest odpowiedzialność za podjęcie decyzje. Pracownicy na czas rozwiązywania problemu otrzymują zakres władzy równą kierownikowi. Władza ta dotyczy tylko i wyłącznie rozwiązywanego problemu. Pracownicy ponoszą odpowiedzialność za skutki podjętej przez siebie decyzji Różnica między menadżerem a przywódcą: Praktycznie każdy może być lepszym, czy gorszym menadżerem/kierownikiem natomiast nie każdy jest przywódcą Przywódcą jest osoba która posiada specyficzne cechy osobowościowe z którymi się rodzi: umiejętność zjednywania sobie ludzi, umiejętność przewodzenia grupie czyli bycie liderem, brak obaw przed podejmowaniem trudnych decyzji Kontrolowanie jest ostatnią funkcją zarządzania i stanowi ono istotę wszystkich pozostałych funkcji zarządzania. Żaden proces zachodzący w przedsiębiorstwie a związany z zarządzaniem, nie może odbyć się bez kontroli Kontrolowanie jest to porównywanie wyników osiągniętych przez przedsiębiorstwo z wcześniej ustalonymi normami Do czynników, które wymuszają bezpośrednio i pośrednio istnienie w przedsiębiorstwie kontroli wymienić należy: -popełnianie błędów przez pracowników -kłopoty z urządzeniami i technologiami -powiększanie się przedsiębiorstw będące wynikiem ekspansji na rynki krajowe i zagraniczne; w tym przypadku istnieje konieczność kontroli podległych oddziałów rozsianych po kraju i świecie -obserwacja zmian zachodzących na rynku; system kontroli spełnia w tym przypadku role systemu informacyjnego -delegowanie uprawnień; przekazywanie pracownikowi określonych uprawnień decyzyjnych w zakresie rozwiązywanego problemu nie zwalnia kierownika od kontroli osiągniętych wyników Rodzaje kontroli: Kontrola wstępna- ma stwierdzić przed podjęciem działań kontrolnych, czy zaplanowano wszystkie potrzebne zasoby: ludzkie, rzeczowe, finansowe oraz czy w momencie rozpoczęcia działania będą one na wyznaczonym miejscu, w stosownych rodzajach, ilościach i o odpowiedniej jakości -Kontrola bieżąca lub sterująca ma wykrywać odchylenia od jakiejś normy i umożliwiać dokonanie korekt przed zakończeniem określonej sekwencji działań Kontrola akceptująca lub odrzucająca – podczas tej kontroli powinno nastąpić przyjęcie określonych aspektów procedury albo powinny być spełnione określone warunki przed zezwoleniem na dalsze działania -Kontrola końcowa- dokonuje pomiarów zakończonego działania. Ustala się przyczyny wszelkich odchyleń od normy, a wnioski wykorzystuje do podobnych działań w przyszłości. Kontrola końcowa służy też jako podstawa nagradzania lub motywowania pracowników Obszary kontroli w przedsiębiorstwie: -Kontrola zasobów ludzkich- zasoby ludzkie mają bardzo duże znaczenie dla sprawnego zarządzania przedsiębiorstwem Kontrola zasobów finansowych- Znaczenie tego zasobu jest bardzo ważne stanowi on bowiem w dużej mierze podstawę na której opiera się działalność przedsiębiorstwa. Groźba upadłości powoduje, że przedsiębiorstwa musza potrafić zarządzać i kontrolować swoje finanse -Kontrola zasobów rzeczowych czyli kontrola operacyjna, koncentruje się na dostawach i zapasach, harmonogramach, normach produkcyjnych i kosztach, jakości produkcji i poziomie wykonywanych zadań Kontrola zasobów informacyjnych- kontrola tego zasobu obejmuje prognozowanie sprzedaży i marketingu, analizę otoczenia, public relations Doskonalenie przedsiębiorstwa i jego procesów: -Business Proces Reengineering -Benchmarking -Lean management -Zarządzanie jakością -TQM -Zarządzanie czasem -Zarządzanie wiedzą -Zarządzanie informacją -Przedsiębiorstwo inteligentne