Ad 1.4 Ujęcia wód powierzchniowych stojących - ze zbiorników sztucznych rys.29, 30,31
Ad 2 Ujęcia wód podziemnych
Ad 2a Ujęcia płytkich wód podziemnych za pomocą ciągów drenażowych.
Ujęcie takie stosowane jest dla wodociągów małych qmax ≤ 25 dm3/s. Ujęcia z płytkich wód podziemnych, położonych na głębokości 5÷7 m poniżej terenu. Są to ciągi drenowe ułożone w przygotowanym wykopie na jego dnie i obsypane materiałem filtracyjnym rys.32
Obsypka najczęściej jedno- ,dwu-, lub więcej warstwowa składa się z kalibrowanych ziaren żwiru i grubego piasku dostosowanych do uziarnienia warstwy wodonośnej i otworów w rurach drenażowych.
Materiał obsypki musi charakteryzować się :
Dużą przepuszczalnością
Wytrzymałością mechaniczną
Odpornością na działanie wody i powietrza(żwiry, piaski kwarcowe)
Kształt kruszywa okrągły (należy unikać tłuczni lub grysów)
Powinna zapewniać stabilizację gruntu
Grubość warstwy obsypki 0,2÷0,3 m. Od góry rów drenażowy należy przykryć warstwą iłu lub tłustej gliny o grubości 0,5 m , dla zabezpieczenia przed dostawaniem się wód opadowych bezpośrednio do drenu. Pod względem materiałowym najlepsze dreny to ceramiczne i perforowane rury kamionkowe oraz dreny z tworzyw sztucznych. Średnica otworów(perforacji) 15÷20 mm rozmieszczone na całej ścianie.
Układ drenażowy składa się z następujących elementów rys.32; 33; 34:
Kilku ciągów drenażowych
Studni zbiorczej do której dopływa woda z ciągów drenażowych
Pompowni lub urządzeń lewarowych odprowadzających wodę ze studni zbiorczej do następnych urządzeń wodociągowych
Ciągi z reguły układa się na spągu warstwy wodonośnej (jeśli jest to możliwe), w odstępach co 30÷50 m na ciągach należy montować studnie kontrolne średnicy 1,0 m. Minimalne spadki drenów powinny wynosić:
Dla rur 150÷200 mm imin = 3÷5 %0
200÷300 mm imin = 3 %0
>300 imin = 1÷2 %0
Prędkość przepływu v = 0,5÷0,7 m/s i v < od 1,0 m/s
W gruntach piaszczystych - v > 0,3 m/s
W gruntach gliniastych v > 0,15 m/s
Przekrój i spadek ciągu drenażowego dobierać na podstawie wyliczonego natężenia przepływu na końcu danego odcinka przyjmując 50% napełnienia przewodu.
Ad 2b Ujęcia płytkich wód podziemnych za pomocą galerii zbiorczych. rys.35
Dla ujmowania płytkich wód podziemnych przy zaleganiu 4÷5 m dla wodociągów średnich o max wydajności qmax ≤ 200 dm3/s. Współczynnik filtracji k należy ustalić na podstawie pompowań próbnych lub zgodnie z obowiązującymi normami. Obliczeniowy przekrój uzależniony jest od dopływu wody na jednostkę długości i od zapotrzebowania wody. Prędkości wlotowe do galerii dostosowane są do uziarnienia warstwy wodonośnej zgodnie z zasadami podanymi dla drenażu.
Przekrój galerii może być przełazowy (0,75x1,25) lub nieprzełazowy. Galerie buduje się z cegły kanalizacyjnej, betonowe, żelbetowe. Otwory w ścianach galerii okrągłe 10÷20 mm lub szczelinowe 10÷70 mm. Obsypka filtracyjna piaskowo-żwirowa ścian i sklepień powinna być grubości >50 cm. Powinna się składać z warstw poszczególnych frakcji grubości po 10 cm. Spadek dna galerii 1÷3%0. Galerie od góry należy zabezpieczyć przed dostawaniem się wód opadowych, bezpośrednio do galerii warstwą tłustej gliny grubości >50cm. Woda z galerii odpływa do studni zbiorczej skąd czerpana jest przy pomocy lewara lub pomp i przekazywana do dalszych urządzeń. Dostęp do galerii poprzez studzienki kontrolne ustawiane co 50÷100 m.