Pierwsza pomoc przedmedyczna, ćwiczenia 1, 21.02.2013 r.
Korelacja między układami:
-układ krążenia, oddychania, centralny układ nerwowy
Układ krążenia:
krążenie wielkie
krążenie małe
DUŻY OBIEG:
Tętnicami płynie krew posiadająca tlen, żyłami płynie krew pozbawiona tlenu.
LEWA KOMORA-AORTA.
Utlenowana krew z lewej komory przepływa pod ciśnieniem do aorty. Z miejsca w pobliżu ujścia aorty z serca odchodzą tętnice wieńcowe, które zaopatrują serce w krew.
AORTA-TĘTNICA-TĘTNICZKI - TKANKI ORGANIZMU
Krew rozprowadzająca tlen dociera do wszelkich zakamarków organizmu przez sieć tętnic, dalej dużych i małych tętniczek, aż do drobnych naczyń kosmkowych.
TKANKI ORGANIZMU- ŻYŁY
Krew już odtlenowana odprowadzana jest z tkanek organizmu do małych żył.
ŻYŁY-ŻYŁA GŁÓWNA GÓRNA I ŻYŁA GŁÓWNA DOLNA
Małe żyły łączą się w dwie większe, zbierające krew odtlenowaną z dolnej i górnej części ciała. Żyły te to żyła główna górna i żyła główna dolna,
ŻYŁY GŁÓWNE GÓRNA I DOLNA- PRAWY PRZEDSIONEK SERCA
Krew z żył głównych trafia do prawego przedsionka, co zamyka duży obieg.
MAŁY OBIEG KRWI:
Tętnicami płucnymi płynie krew nie zawierająca tlenu, żyłami płucnymi płynie krew utlenowana.
PRAWY PRZEDSIONEK- PRAWA KOMORA SERCA
Pozbawiona tlenu krew zostaje wtłoczona z prawego przedsionka do prawej komory serca.
PRAWA KOMORA SERCA- PIEŃ PŁUCNY - TĘTNICA PŁUCNA LEWA I PRAWA
Pozbawiona tlenu krew płynie do pnia płucnego, który rozgałęzia się na dwie tętnice: lewą i prawą.
TĘTNICA PŁUCNA LEWA I PRAWA- ROZGAŁĘZIENIA TĘTNIC- NACZYNIA WŁOSOWATE
Tętnice płucne rozgałęziają się. Przechodzą w naczynia włosowate, które oplatają pęcherzyki płucne. To w naczyniach włosowatych następuje wymiana gazowa. Krew zostaje natlenowana.
NACZYNIA WŁOSOWATE - ŻYŁY PŁUCNE - PRZEDSIONEK LEWY- LEWA KOMORA SERCA
Komórki mózgowe dożywiają się tlenem i glukozą. 10 s. bez tych składników powoduje obumieranie komórek.
Średnica aorty – 3 – 4 cm
Osoby nieprzytomne kładziemy na dowolnym boku, ale kobiety w ciąży na lewym, ponieważ kładąc na prawym duże dziecko może uciskać na żyłę główną dolną i krew zaczyna zalegać, obniża się tętno, ciśnienie, także dziecka, przez co mogą być zaburzenia, ponieważ dziecku tętno może spaść do 100 na min, a norma jest od 140-170 więc tak niskie może być zabójcze. U świeżo narodzonego 60 uderzeń na min oznacza natychmiastowa reanimację. Kobietę w ciąży można kłaść na plecy ale na pół leżąco.
Osierdzie – błona na Okół serca, wypełniona płynem surowiczym, który chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Tamponada serca – krew w worku osierdziowym nagromadza się i tworzy tampon.
Serce jest odżywione przez krążenie wieńcowe.
Przy ucisku mostka osobie zemdlonej powoduje się wypływ krwi do tętnic, co daje ukrwienie mózgu, ale trzeba pamiętać o robieniu krótkich przerw, bo serce musi się rozprężać, a nie być stale w ucisku.
Automatyzm mięśnia sercowego:
węzeł zatokowo – przedsionkowy – główny rozrusznik
węzeł przedsionkowo – komorowy
węzeł Hisa
Rdzeń przedłużony kieruje pracą serca.
Układ oddechowy
Górne drogi – jama nosowa, gardło
Dolne drogi – krtań, tchawica, pęcherzyki płucne czwartego rzędu
Noworodek różni się znacząco od osoby dorosłej.
Noworodek do 3 mies. oddycha tylko przez nos, żuchwa jest mało wykształcona, a język duży co nie pozwala na oddychanie przez dolne drogi. Nozdrza są wąskie, delikatne ściany. Po 3 mies. zaczyna się wykształcać się żuchwa i powoli zaczyna oddychać górnymi drogami.
Małe dzieci, nawet do 6 roku życia mają szerokie wejście do krtani, ale wąską tchawicę – lejkowate przejście z krtani do tchawicy (przez to łatwo mogą się tam ,,zastać’’ małe przedmioty)
U maluchów często występuje zaburzenie krążenia spowodowane niedrożnością oddechową. Dlatego u dzieci wykonujemy najpierw wdechy przy reanimacji. Dziecko łatwo choruje, bo infekcje z krtani szybko przenoszą się do tchawicy, a potem do pęcherzyków, ponieważ wszystkie odcinki są krótkie.
U maluchów tchawica owszem rozdziela się na dwa wejście do oskrzeli, ale długość tych wejść do płuc jest tej samej długości, a u dorosłych różnej.
W czasie narodzin ilość pęcherzyków płucnych jest mała, ale do 6 roku życia zwiększa się o ok. 13 razy.
U dorosłych w czasie sztucznego oddychania musimy podnieść żuchwę i odchylić głowę aby było dobre wejście do tchawicy. U małych dzieci podkładamy ręcznik albo kocyk (coś nie śliskiego), aby główka się odchyliła. Nos jest w linii prostej do klatki piersiowej.
U dorosłych żebra są w skosie – pracuje przepona i mięśnie żebrowe, u malucha żebra są w poprzek do mostka i działa tylko przepona, żebra nie są tak umięśnione, są chrząstkami.
Ośrodkowy układ nerwowy :
mózgowie, dzielące się na:
rdzeń przedłużony, w którym znajdują się ośrodki kierujące odruchami bezwarunkowymi – ośrodki oddechowe, regulujące pracę serca, ciśnienie krwi, ośrodki odpowiedzialne za żucie, połykanie, wydzielanie śliny, ośrodki kojarzeniowe słuchu i równowagi oraz koordynacji ruchowej,
tyłomózgowie, będący ośrodkiem kontroli, koordynacji i regulacji ruchów, odpowiedzialnym za utrzymanie równowagi ciała,
śródmózgowie, czyli pierwotny ośrodek analizy wzroku i słuchu,
międzymózgowie, w którym znajdują się ośrodki nerwowe głodu/sytości, termoregulacji, pragnienia, agresji/ucieczki, popędu płciowego i instynktu macierzyńskiego,
kresomózgowie – dwie półkule pokryte korą mózgową, dzielącą się na płaty:
czołowy – ośrodki ruchowe,
ciemieniowy – ośrodki czuciowe,
potyliczny – ośrodki wzrokowe,
skroniowy – ośrodki słuchowe.
Obwodowy układ nerwowy 12 par nerwów czaszkowych oraz 31 par nerwów rdzeniowych.
Nerwy czaszkowe:
I – nerw węchowy
II – nerw wzrokowy
III – nerw okoruchowy
IV – nerw bloczkowy
V – nerw trójdzielny
VI – nerw odwodzący
VII – nerw twarzowy
VIII – nerw przedsionkowo-ślimakowy
X – nerw błędny
XI – nerw dodatkowy
XII – nerw podjęzykowy