Jednym z podstawowych warunków dobrego samopoczucia chorego jest zapewnienie mu wygody i czystości. Wyłącznie od opiekuna medycznego zależy, czy pacjenci pod tym względem czują się dobrze, czy te potrzeby chorych są w pełni zaspokojone. Opiekun medyczny wykonuje wiele czynności, zmierzających do realizacji tego zadania.
Cele słania łóżek i zmiany bielizny pościelowej:
zapewnienie choremu wygody,
czystość pościeli chorego,
estetyczny wygląd łóżka chorego.
Opiekun medyczny musi zwrócić specjalną uwagę na łóżko chorego. Powinien dbać o to, aby chory leżał wygodnie i w czystej pościeli, aby nie odczuwał dolegliwości z powodu złego prześcielenia łóżka lub niewygodnej w nim pozycji. Źle ułożone poduszki, okruchy w łóżku, pomarszczone prześcieradło i podkłady, naprężone wierzchnie przykrycie mogą spowodować więcej dolegliwości niż samo schorzenie.
Zasady obowiązujące przy słaniu łóżka:
posługiwać się ruchami celowymi, zdecydowanymi, szybkimi i delikatnymi; przy pracy we dwoje — ruchami wzajemnie skoordynowanymi;
nie trącać łóżka i nie opierać się o nie (w przypadku kiedy
ściela się łóżko z chorym leżącym — wszelkie wstrząsy odczuwa
on bardzo dotkliwie);
nie pochylać się nad łóżkiem chorego przy podkładaniu bielizny pościelowej pod materac, a zniżyć się przez ugięcie nóg w kolanach;
unikać dotykania bielizną pościelową swego fartucha (trzymać ją z daleka od siebie), nie strzepywać jej energicznie i nie dotykać nią podłogi;
pracować tak, aby zużyć minimalną ilość czasu oraz najmniej
zmęczyć chorego i siebie;
dbać o estetyczny wygląd łóżka w czasie słania.
W celu ograniczenia zakażeń, należy jeszcze dodać szczegółowe wskazówki postępowania dotyczące bezpośredniego kontaktu z chorym.
Są one następujące:
nie pochylać się zbyt nisko nad chorym i nie stawać wobec
chorego „twarzą w twarz",
w czasie wykonywania czynności przy chorym nie dotykać
rękami swojej twarzy i ust,
pościel i bieliznę chorego trzymać z dala od siebie,
unikać stykania się czystej bielizny z brudną,
brudną bieliznę składać na łóżku do środka (nie wytrzepywać przy łóżku) i wkładać do wózka na brudną bieliznę, następ nie przewieźć do brudownika; w razie braku wózka bieliznę przy łóżku chorego włożyć do przeznaczonego na ten cel worka,
po ukończeniu czynności umyć ręce.
Ułożenie chorego w łóżku
Ułożenie chorego w łóżku musi zapewnić pacjentowi maksymalną wygodę i optymalne warunki w odniesieniu do danego schorzenia.
Biorąc pod uwagę ułożenie chorego w łóżku możemy podzielić ich na trzy zasadnicze grupy:
chorych z pełną ruchomością, nie wymagających specjalnego ułożenia,
ciężko chorych z ograniczoną możliwością ruchów, nie mogących poprawić swej pozycji,
chorych, u których ułożenie jest zależne od schorzenia.
Odpowiednio dobrane i zastosowane przybory spełniają podstawową rolę w układaniu chorych. Dobieramy je zależnie od sytuacji i potrzeb, aby chory odczuwał najmniej dolegliwości przy spędzaniu często długich miesięcy w łóżku.
Do tych przyborów należą:
Poduszki
Ruchome wezgłowia w łóżkach
Krąg gumowy pod pośladki
Kółka z waty
Wałek pod uda
Worki z piaskiem
Lejce
Dla ułatwienia choremu podnoszenia się z poduszek i zmiany pozycji, w nowoczesnych łóżkach są specjalne uchwyty przymocowane do ramy wezgłowia łóżka
Toaleta pacjenta
W skład toalety wchodzą następujące czynności: mycie zębów, twarzy, uszu, szyi, kończyn górnych, klatki piersiowej, pleców i pośladków oraz podmycie chorego, natarcie pleców i pośladków, uczesanie i przesłanie łóżka.
Cele i znaczenie mycia chorego:
utrzymanie chorego w czystości,
pobudzenie funkcji skóry,
pobudzenie krążenia obwodowego,
poprawa samopoczucia chorego,
wyrabianie u chorego trwałych przyzwyczajeń higienicznych.
Ponadto mycie wykorzystuje się na:
obserwowanie chorego,
nawiązanie z nim kontaktu i bliższe poznanie.
Zasady ogólne obowiązujące przy wykonywaniu czynności:
znajomość: chorego i jego stanu,
celu czynności, ujemnych skutków wykonywanej czynności,
techniki wykonania czynności (zaplanowanie innego wykonania, jeżeli stan chorego wymaga zmiany ustalonej techniki),
techniki sprzątnięcia po wykonaniu czynności,
właściwe przygotowanie wszystkich przyborów
nawiązanie i utrzymanie kontaktu z chorym;
obserwowanie chorego i wykorzystanie czasu pracy na szerzenie oświaty zdrowotnej
dbanie o wygodę i bezpieczeństwo chorego w czasie wykonywania czynności,
wykonanie czynności ruchami celowymi, dokładnymi, zręcznymi i delikatnymi,
przeciwdziałanie możliwości szerzenia się zakażeń wewnątrz-
szpitalnych,
dbanie o estetykę pracy w czasie wykonywania czynności,
sumienność i poczucie odpowiedzialności za wykonaną pracę,
zapewnienie choremu odpowiednich warunków w czasie trwania i po ukończeniu czynności,
sprzątnięcie i oczyszczenie przyborów.