Małgorzata Pierko
gr. III

Fizjoterapia stacjonarne rok1

Temat: Ogólne zasady postępowania w zabiegach wodoleczniczych.

Wodolecznictwo

Wodolecznictwo, zwane również hydroterapią, jest działem lecznictwa fizykalnego, w którym wykorzystuje się oddziaływanie wody na ustrój. Właściwości fizyczne wody czynią ją szczególnie przydatną do tych celów. Może być ona stosowana we wszystkich trzech jej stanach skupienia, a mianowicie: cieczy, lodu oraz pary wodnej.

Zabiegi lecznicze możemy podzielić na:

- zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrostatycznego wody:

· kąpiele całkowite

· ~ częściowe

· ~ kinezyterapeutyczne

· ~ perełkowe

· ~ tlenowe

· ~ aromatyczne

· masa_ podwodny

- zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia strumienia wody:

· polewania

· natryski stałe

· ~ ruchome

- zabiegi za pośrednictwem tkanin:

· zmywania

· nacierania

· zawijania

· okłady

· kompresy

Fizjologiczne podstawy wodolecznictwa

Zabiegi wodolecznicze związane są przede wszystkim ze złożonym działaniem na organizm

człowieka zespołu czynników, w którym pierwszorzędną role odgrywa temperatura i ciśnienie

hydrostatyczne. Właściwości fizyczne wody umożliwiają bardzo subtelne dawkowanie

zarówno bodźców termicznych, jak i mechanicznych, uwzględniające indywidualne różnice w

reaktywności organizmu chorego. Warunkiem skuteczności jest właściwe dobranie rodzaju

zabiegu, temperatury wody, czasu trwania, częstości i ilości zabiegów w serii.

Zasady wykonywania zabiegów wodoleczniczych

Zabieg wodoleczniczy zależy nie tylko od doboru właściwej metody do celu, jaki zamierza się osiągnąć, i od prawidłowego wykonania zabiegu, ale również od pozytywnego nastawienia do nich chorych.
Jeżeli chory z góry zakłada, że zabieg nie przyniesie efektów to będą one rzeczywiście znikome.

Przed zleceniem zabiegu konieczne jest dokonanie oceny stanu gospodarki cieplnej chorego, przede wszystkim w aspekcie jego wrażliwości na bodźce termiczne. Postępowanie to ułatwia dobór właściwej temperatury wody użytej do zabiegu
Przed zabiegiem pacjent powinien oddać mocz a przed większym i długotrwałym zabiegiem oddać również stolec.

Zabiegów nie powinno się wykonywać na czczo, jak i bezpośrednio po posiłku. Jeżeli pacjent przed zabiegiem jadł, to mogą wystąpić podczas zabiegu bóle brzucha, głowy czy też dolegliwości sercowe.

W trakcie serii zabiegów obowiązuje zasada stopniowanego nasilania termicznych i mechanicznych bodźców, z uwzględnieniem okołodobowego rytmu termoregulacyjnego ustroju.

Każdorazowo po zakończeniu zabiegu ciepłego lub gorącego należy zastosować zimny lub chłodny zabieg, by doprowadzić do zwężenia rozszerzone naczynia krwionośne skóry i tym samym zahamować dalszą utratę ciepła organizmu.

Należy pamiętać o bacznej obserwacji chorego w trakcie zabiegu wodoleczniczego. Szczególną uwagę należy zwracać na barwę warg i policzków, których zblednięcie lub zasinienie w czasie zabiegu powinno być sygnałem do jego przerwania. Wystąpienie tych objawów może być następstwem nieprawidłowej reakcji na bodźce termiczne lub też wynikiem ich nieprawidłowego doboru.

W czasie zabiegu należy również kontrolować częstość tętna, pamiętając, że jego przyspieszenie do ok. 100/min jest przeciwwskazaniem do stosowania zabiegów cieplnych.
Bardzo ważna jest 48- godzinna przerwa pomiędzy dużymi zabiegami, działającymi silnie bodźcowo.

Pomieszczenia zabiegowe muszą być odpowiednio ogrzane i dobrze wietrzone. Zabiegi gorące powinno się wykonywać w pomieszczeniu o temperaturze 22-24°C, zaś zabiegi zimne w temperaturze 25-27°C.

Zimnych zabiegów wodoleczniczych, całkowitych i częściowych, nie wolno wykonywać u osoby zziębniętej. Przy zbyt niskiej temperaturze ciała, której wykładnikiem może być temperatura palców stopy poniżej 31º C, należy przed zimnym zabiegiem tak ogrzać ciało by temperatura podniosła się do ok.38ºC.

Oziębione części ciała nie mogą być poddane bezpośrednio działaniu gorącej wody, ponieważ może ona pogłębić istniejący już skurcz naczyń krwionośnych skóry. W rezultacie może nastąpić zastój krwi w naczyniach krwionośnych skóry. Dłużej utrzymujący się skurcz może spowodować niedotlenienia tkanek a nawet martwicy. Ogrzewanie chłodnych części ciała należy wykonywać stopniowo, najlepiej za pomocą zabiegów o stopniowo zwiększającej się temperaturze.

Bibliografia:

„Fizjoterapia” dr med. A. Straburzyńska - Lupa, prof. dr hab. med. Gerard Straburzyński;
wydanie III rozszerzone i uzupełnione. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2004. [str.110-111]
„Medycyna fizykalna” dr med. A. Straburzyńska - Lupa, prof. dr hab. med. Gerard Straburzyński. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2000. [str.25-64]. „Fizykoterapia” Mika Tadeusz, Kasprzak Wojciech Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2006.[str. 49-76]

---