Temat 2: Metody pomiaru natężenia przepływu wody w rzece

Wyróżniamy metody:

1. bezpośrednie

• wolumetryczna= objętościowa- jest dokładna, gdy stosuje się ja w warunkach, gdzie istnieje możliwość całościowego uchwycenia strumienia przepływającej wody. Stosowana do pomiaru natężenia przepływu w małych ciekach. Za pomocą naczynia o znanej pojemności dokonuje się bezpośredniego pomiaru ilości przepływającej wody. Pomiar powtarza się 3- krotnie, a wynik się uśrednia. Natężenie oblicz się ze wzoru: Q= V/T V- objętość wody w naczyniu

T- średni czas napełnienia naczynia

• chemiczna- metoda konduktometryczna z jednorazowym dozowaniem substancji wskaźnikowej. Stosuje się do badania rzek o przepływie turbulentnym, nie większym niż kilkanaście m³/s.. W takim przepływie można dobrze wymieszać substancję wskaźnikową, która zwykle jest NaCl. Dokonując pomiaru należy znaleźć odpowiednie miejsce do wprowadzenia jednorazowego roztworu pierwotnego, a także profil kontrolny, który powinien być w takiej odległości, by na wyznaczonym odcinku nastąpiło pełne wymieszanie roztworu z wodą rzeczną. Odległość miedzy punktem wlania roztworu, a profilem kontrolnym powinna być 2-3 razy większa niż długość odcinka mieszania.

• przelewów cechowanych-przy budowlach wodnych są zainstalowane urządzenia przelewowe: progi, zastawki. Ze wzgl. Na kształt otworu dzielone są na: prostokątne, trójkątne, kołowe, trapezowe, złożone. Zwykle stosuje się przelewy trójkątne o różnym stopniu rozwarcia. Powszechne są także przelewy złożone stosowane przy jak największej pojemności pomiaru. Błąd pomiarowy wynosi zaledwie 1-3%. Tą metodą określa się grubość warstwy wody h, która przelewa się nad korona przelewu. Pomiaru dokonuje się co najmniej na odległości 3-4 h od korony przelewu.

1. Pośrednie- polegają na pomiarze prędkości wody w korycie rzeki:

• metoda pływakowa- bada się nią wody o ruchu zbliżonym do laminarnego. W pomiarach stosuje się pływaki hydrometryczne, które mierzą powierzchniową prędkość wody. Pływakiem swobodnym może być kawałek drewna o ciężarze właściwym mniejszym od ciężaru właściwego wody. Pomiaru dokonuje się na prostym odcinku rzeki, który powinien być 4-5 razy dłuższy niż szerszy. Przekroje końcowe należy oznaczyć, a potem dokonać kilku pomiarów czasu płynięcia pływaków na wybranym odcinku. Liczba pomiarów jest zależna od szerokości cieku i warunków płynięcia wody. Po wykonaniu kilku pomiarów oblicza się średni czas przepływu.

• metoda młynkowa- polega na punktowych pomiarach prędkości wody za pomocą młynka hydrometrycznego. Pomiar wykonuje się w profilach o dostatecznie długim odcinku rzeki. Profil powinien być oddalony od urządzeń zakłócających równomierność przepływu (śluzy, filary mostowe). Pomiary wykonuje się wzdłuż pionów hydrometrycznych. Przy rozmieszczeniu pionów uwzględnia się szerokość rzeki, kształt dna koryta, rozkład strug płynącej wody.