3. Ciśnienie hydrostatyczne i parcie hydrostatyczne.
Ciśnieniem nazywamy wielkość fizyczną, której miarą jest wartość siły nacisku (parcia) na jednostkową powierzchnię. Jednostką ciśnienia jest paskal (Pa). Ciśnienie jakie wywiera na otaczające ciała ciecz nie będąca w ruchu nazywa się ciśnieniem hydrostatycznym. Jest to ciśnienie, jakie panuje na pewnej głębokości w cieczy niebędącej w ruchu, która znajduje się w polu grawitacyjnym.
W przypadku obu rodzajów ciśnień - hydrostatycznego, i aerostatycznego - obserwujemy zależność wartości tego ciśnienia od głębokości:
- im większe zanurzenie, tym większe ciśnienie.
Wynika to z faktu, że mechanizmem to ciśnienie wywołującym jest nacisk (ciężar) ze strony słupa płynu położonego nad punktem pomiaru - im wyższy słup, typ większy nacisk Np. na Ziemi ciśnienie w wodzie (ciśnienie hydrostatyczne) zwiększa się co 10 m o jedną atmosferę (1 atmosfera to ok. 100 tys. paskali).
Inny wniosek z tego faktu wynikający to fakt, że ciężar słupa powietrza nad nami jest równy ciężarowi słupa wody o wysokości 10m (a jest to nie byle co, bo 10 ton wody na każdy metr kwadratowy!).
W celu obliczenia wartości ciśnienia hydrostatycznego posługujemy się wzorem:
p = ρcieczy · g· h
Znaczenie symboli:
p – ciśnienie hydrostatyczne (w ukł. SI w paskalach Pa)
g – przyspieszenie grawitacyjne (ziemskie) (w ukł. SI w m/s2).
h – głębokość zanurzenia w cieczy (w ukł. SI w metrach m)
Parcie jest to siła nacisku jaka działa na powierzchnie ciał zanurzonych w płynach (cieczach, gazach). Parcie (podobnie jak inne formy siły nacisku) jest skierowane prostopadle do powierzchni. Parcie jest oczywiście siłą, co oznacza, że jest wyrażane w niutonach (N).
Związek między ciśnieniem, a parciem
Jeżeli na danej głębokości w płynie panuje ciśnienie o wartości p, wtedy wartość siły parcia można obliczyć ze wzoru:
Fparcia = p · S
Znaczenie symboli:
Fparcia – siła parcia (w niutonach N)
p – ciśnienie płynu (w paskalach Pa)
S – pole powierzchni (w m2)
Z powyższego wzoru widać, że siła parcia jest proporcjonalna zarówno do ciśnienia płynu, jak i do powierzchni. Dlatego im większa jest powierzchnia, tym większa siła parcia będzie na nią działać ze strony płynu.