13. Elementy składowe systemu kanalizacji miejskiej
Elementy składowe czyli inaczej uzbrojenie, nazywamy szereg urządzeń umożliwiających kontrolę pracy kanałów oraz ich remont, a także niektóre z nich stanowią nieodzowna część sieci bez której nie może być ona użytkowana.
Elementy składowe:
Kanały boczne – system kanałów na terenie miasta, który ma na celu zebrać ścieki i odprowadzić do kolektorów.
Kolektory – zbierają ścieki z obszaru całego miasta. (System kanalizacji składa się z zamkniętych przewodów transportujących ścieki poza obszar zabudowań co wpływa na estetykę miasta, podnosi komfort życia mieszkalnego, likwiduje niebezpieczeństwo epidemii chorób których zarazki transportują ścieki.) Kolektory uchodzą do kolektora głównego, który bezpośrednio wpada do odbiornika bądź do oczyszczalni ścieków.
Studzienki rewizyjne –umożliwiają kontrolę kanałów nieprzełazowych o wys. do 1m i wejście do kanałów przełazowych. Mogą to być studzienki przelotowe na załamaniach osi kanałów w planie, przy zmianie spadku kanału oraz na dłuższych odcinkach prostych. Odległość między studzienkami 50-70m na kanałach nieprzełazowych,, a na kanałach przełazowych przy wys. kanału do h=1,6m co 100m, a przy wyższych co 120m.
Węzły kanalizacyjne – są to miejsca połączeń kanałów. Połączenia i rozgałęzienia kanałów nieprzełazowych wykonuje się w studzience o przekroju kołowym. Połączenia kanałów przełazowych z nieprzełazowymi można wykonać: w studzience o rzucie kołowym lub prostokątnym zbudowanej na kanale przełazowym, na wpusty boczne, w komorze połączeniowej zbudowanej na kanale przełazowym. Połączenie kanałów przełazowych wykonuje się w komorach połączeniowych łukami kołowymi o promieniu 5-10m.
Przewietrzniki – służą do wentylacji kanałów ze względów eksploatacyjnych. Rozstawione są między studzienkami w odległości do 40m. wymagane są także w najwyższych punktach sieci. Przewietrznikami są także studzienki włazowe, przykryte włazami z otworami wentylacyjnymi.
Studzienki kaskadowe – stosowane na połączeniach kanałów przy dużej różnicy rzędnych den.
Boczne wejście –(z korytarzem przejściowym) stosuje się jeżeli wejście do kanału jest pod jezdnią lub torowiskiem, a dostęp do włazu jest utrudniony. Właz jest pod chodnikiem.
Zamknięcia przekroju kanału – zamknięć kanałów dokonuje się poprzez korki przenośne, klapy stałe, zastawki (szyby) podnoszone pionowe, zasuwy podnoszone mechanicznie.
Płuczki kanałowe – budowane są w początkowych odcinkach kanału, gdy ułożony on jest ze zbyt małym spadkiem, wskutek czego ma niewielkie napełnienie i małą prędkość przepływu ścieków.
Wpusty deszczowe – umożliwiają odprowadzenie ścieków opadowych z jezdni i podwórek, podłączone są do kanałów deszczowych lub ogólnospławnych. Włączając wpust deszczowy do kanału ogólnospławnego należy zastosować syfon.
Spoczniki – to krótkie odcinki kanałów o podwyższonym stropie do 1,8-2,0m umożliwiające wyprostowanie się obsłudze eksploatacyjnej kanału, w kanałach przełazowych do 1,8m , gdy odległość między studzienkami ze względu na warunki przekracza 100m. Odległość między spocznikami przyjmuje się 40-60m. w miejscu występowania spocznika konieczny jest przewietrznik wbudowany w stropie.
Zsypy śniegowe - przeznaczone są do przyjmowania śniegu zgromadzonego podczas zimowego oczyszczania miasta. Stosowane są na dużych kanałach (>1,2m) prowadzących stale duże ilości ścieków.
Obiekty specjalne – pompownie, zbiorniki sieciowe, syfony, akwedukty, wyloty kanałów do odbiornika, konstrukcje na skrzyżowaniach z obiektami inżynierskimi
Przelewy burzowe i zbiorniki retencyjne – służą do odciążenia sieci od nadmiaru wód opadowych
Źródło:
Wykłady z Kanalizacji u dr Mozolewskiej