S.Bukowski miedzynarodowa integracja rynków finansowych

Borowski integracja monetara

Mechanizmy funkcjonowania strefy euro acta Universitar lodziensis

Globalne aspekty kryzysu strefy euro ibidem

3 przyczyny ze proces nabrał rozpedu w latach 70

1. Kryzys systemu z bw

2. Zwiekszenie elastyczności wahan kursów walutowych

3. Potrzeba stabilizacji kursów państw UE wynikająca z osiągniętego poziomu integracji

Pod koniec lat 60 dla państw tworzących EWG wahania kursu na poziomie 4-5% były niebezpieczne z punktu widzenia istniejących mechanizmów integracji a mówiąc dokładniej chodziło tu o wspólna politke rolna, wspolne ceny artyukułów rolnych i zielonego dolara

Wahania kursu walut europejskich sprawiały ze kraje członkowskie wykorzystywały te zmiany do poprawy konkurencyjności swojego eksportu

Druga przyczyna to immanentna logika rozwojowa integracji wraz z rozwojem poziomu integracji, wraz z wykształceniem się coraz silniejszych więzi ekonomicznych obniża się efektywność polityki gospodarczej prowadzonej na szczeblu narodowym. Przykładem jest tutaj polityka pieniężna, zliberalizowanie obrotów kapitałowych sprawia, że polityka stopy procentowej może być niefektywna. Jeżeli kraj A zwiększa restrykcyjnośc własnej polityki pieniężnej np. w celu zmniejszenia presji inflacyjnej aby ograniczyc akcje kredytowa , polityka taka może nie dac efektów ponieważ podmioty mogą kredytowac się na innych rynkach. To sprawai liberalizacja.

Tak było w polowei lat 70 kiedy zecydoiwano się na przyspieszenie procesów integracji. Po utworzeniu UGW okazalo się ze funkcjonowanie jest niemożliwe bez dalszych kroków integracyjnych.

Zatrzymanie grozi kryzysem poprzez uruchomienie procesów dezintegracyjnych. T co mamy teraz powinna się zakończyć się Unią polityczną

Trzecia pryczyna jest najmniej wazna kiedy tworzono unie walutowa. To SA te bezpośrednie korzyści wynikające z eliminacji marz wahan kursów czyli ryzyka kursowego i korzyści wynikające zkosztó wymiany walut. To co jest akcentowane dziś, na początku lat 70 nie odgrywalo większej roli.

Twórca TOOW jest jeden z najwybitniejszych ekonomistów Kanadyjczyk Robert Mundell. W 2000 roku. Całe Zycie pracował na uniwersytetach amerykańskich. Kiedy powstala ta teoria to naturalnym polem dyskusji będzie Europa gdzie te procesy uruchamiano, a okazuje się zeta dyskusja toczyla się na uniwersytetach amerykańskich. D polowy lat 80 nie wiedziano czyEurpa chce tworzyc wspolna walute. Powstanie tej teorii to była częśc jakby produkt ubzoncy dyskusji z lat 60i 70 na temat wad i zalet stałych kursó walutowych.

Tworzenie uniii walutowej to nieowolalne usztywnienie kursów i inne podejście do tego tematu.

Kiedy Mundell formulował swoja teorie to chciał rozwiązac dwa wazne problemy ekonomiczne z którym borykałay się kraje rozwiniete

1. Wybór właściwych instrumentów polityki gospodarczej tak aby zapewnić im jak największa skuteczność i

2. Stworzenie mechanizmów osiągania przez kraje otrzymujące intensywnw relacje ekonomiczne równowagi zewnętrznej. Chodzi o to aby ta równowaga była osiagana przy jak najniższych kosztach i chodzi o to żeby nie prowadzona była tzw polityka zubożania sąsiadów a więc przerzucania kosztów osiagania równowagi zewnetrzenj na kraje biedniejsze. Mundel poprzez tworzenie OOW chciał zlikwidowac asymetrie procesów wyrównawczych. Nie chciałaby kraje nadwyżkowe przerzucały ciezar osiagania równowagi zewnetrzenj przerzucały na kraje biedniejsze. Kraje rozwiniete probuja rozwiązać problem deficytu rachunku obrotówbiezacych i budżetowych na kraje biedniejsze. Musza doprowadzic do recesji, obinizki cen, bezrobocia. Zawsze po wojnie nie działala ten mechanizm symetryczny.

Wg Mundella optymalny obszar walutowy powinien oznaczac

1. Terytorium na którym cyrkuluja różne waluty połączone sztywnymi i nieodwołalnymi kursami walut lub wspólną walutą

2. Obszar ten jest strefą której prowadzona jest wspólna polityka m0netarna, funkcjonuje wspólny bank centralny

3. Obszar , na którym istnieje wysoka mobilność czynników produkcji miedzy krajami tworzącymi ten obszar i względnie słaba mobilnośc z krajami trzecimi

4. Obszar, na którym efektywność polityki gospodarczej jest wyższa co pozwala osiągnąć stabilny poziom cen, niską stope bezrobocia i równowage zewnętrzną . Mundell uwazał, że można tworzyć wspolne obaszary walutowe, które nie będą optymalnymi, które nie gwarantują osiągnięcia wyższej efektywności polityki gospodarczej , są to obszary walutowe , strefy walutowe tworzone w oparciu o decyzje polityczne, nie kryteria ekonomiczne.

Kiedy mowa o efektywności o polityki gosp o tych warunkach które konstytucja ten obszar walutowy. Mundell zakładał, że ta większa efektywnośc gospodarcza będzie na poziomie makroekonomicznym, czyli ze polityk krajowa i ponadnarodowa będzie bardziej efektywna, ale coraz czesciej formuluje się wnioski, ze unia walutowa to jest taki trade-off miedzy wysoka efektywnościa na poziomie przedsiębiorstw i obnizona sprawnością mechanizmów makroekonomicznych. Ekoniomista ang sugerował ze unia walutowa, ułatwie działania przedsiębiorstw, ale coraz trudniej jest prowadzić polityki na poziomie ponadnarodowym.

Drugi warunek: sformułowany w latach 60 nie był nigdy poważnie dyskutowany, nie badano czy może funkcjonowa unia walutowa bez jednolitej polityki pieniężnej. Te krytyke podejścia mundella widzimy w pracach Miltona Friedmana i ekonomistów związanych ze szkołą austriacką.

Kanoniczne przykłady mundella które pokazuja ze tworzenie oow ma sens kiedy mogą eliminowa dzialania kursu walutowego bo te funkcje będą pełniły transfery środków produkcji. Mamy dwa kraje : A i B w kraju A mamy niska mobilnośc czynników produkcji i pojawia się szok popytowy i nastepuje przesuniecie popytu z towarów z kraju
A na towary w kraju B. W konsekwennicji tworzy się nadwyżka bilansu handlowego i wsytepuje deficyt handlowy w kraju A. Mundell ogranicza analize tylko do wymiany towarowej.

Konsekwencje

1. W kraju B zwiększony popyt powoduje pełniejszy wykorzystanie mocy wytwórczych co grozi zwiększeniem presji inflacyjnej , z uwagi jednak na fakt, że bank centralny kraju B jako priorytet politykie ekonomicznej ma walke z inflacją , nadwyżki handlowe SA sterylizowane, nie wystepuje presja inflacyjna, czyli kraj B chroni w ten sposób swoja konkurencyjnośc eksportu . W kraju A zmniejszony popyt na jego towary wywoluje recesje , spadek zatrudnienia i kraj może osiągnąć równowage zew. Z chwila kiedy ta recesja doprowadzi do obinizki cen, deprecjacji kursu waluty . Zablokowane procesy wyrównawczew kraju B powoduja przerzucenie tego na kraj A

2. Wysoka mobilnośc czynników produkcji Zdaniem Mundellal kraje które tworzą wspolne organy gospodarcze, w krajach tych nastepuje transfer czynników produkcji, kapitału, si,ly roboczej z Kraju A do kraju B i w ten sposób kraje odzyskuja równowage na innym już poziomie.

3. Mundell podzielił swiat na USA i Kanada i w każdym z krajow mamy dwie strey (wschodnia-materiały budowl;ane, zachodni- budujący samochody).nastepuje przesunięcie popytu (szok popytowy samochody na materiały budowlane w obu krajach, Po pewnym czasie obszar wschodni ma prosperite, istenien zagrozenie inflacją, a zachodni ma recesje i bezrobocie. Bank centralen tych krajów jeżeli będą chciały walczyc z inflacja to powinien podnieść stopy to ograniczy inflacje ale poglebi recesje w obszarze. W obszarze zachdoinim ob.=nize stopy procentowe, ale roznowczesnie zwiększy inflacje w drugim obszarze

Mundell tu proponuje wprowadznie dolara wschodniego i zachodniego. W ten sposób można prowadzic efektywna polityke pieniężna na obszarze dwóch państw. Mundell zdawał sobie sprawe ze tworzenie obszaru walutowego, który nie pokrywałby się z granicami państw. Bo to jest rozrywani integralności państw. Dlatego sugerował, ze obszar walutowy powinno torzyć względnie państw, gospodarek o podobnej charakterystyce.

Podejscie tradycyjne i nowoczesne. Pierwsze z nich koncetrowało uwage na sformułowaniu warunków jakie musza być spełnione aby kraj mógł przystąpic do oow i to podejście tradycyjne pokrywa się z zalozeniami traktatu z Maastricht. Podejście nowoczesne reprezentowane przez De Grauwe analizuje korzyści i zagrożenia dla poszczególnych państw wynikające z przystapienia do unii walutowej. Ten podział w pewnym stopniu pokrywa się z podejście egzo-i edogenicznym . Podejscie egzoogeniczne zakłada, ze kraje które chca przystąpić odo oow musza na wstepie spełnic określone warunki. Podejscie endogeniczne zakłada, ze kraje mo a przystąpić do obszaru walutowego i uruchamiany jest nastpeujacy mechanizm. Przystapienie do strefy walutowej stabilizuje albo usztywnia relacje kursowe o prowadzi do intensyfikacji handlu miedzy krajami. Intensyfikacja handlu powoduje, że nastepuje synchronizacja cykli koniunkturalnych w krajach, które należą do tego porozumienia .

McKinnon wprowadził do teorii oow kryterium otwartości kraju. Miara otwartości w ujeciu jego był stosunke towarów handlowych do non-tradable. Przyjujac taka definicje otwartości dowodził on ze kraje o przewadze towarów tradable mogą zrezygnować z kursu walutowego, jako instrumentu oddziaływania na koniunkture i instrumentu wpływania na poziom cen wewnętrznych z nastpeujacego powodu: Duzy udział tradable sprawia, że poziom cen swiatopwych włatwy sposób przenosi się na rynek wewnętrzny i działania kursu walutowego są tutaj ograniczone

Wniosek: kraje o duzym poziomeotwartosci mogą rezygnowac z polityki kursu walutowego, pieniężnej gdy idzie o stabilizowanie poziomu cen. Przydatniejsza zdaniem Mckinnona jest tutaj polityka fiskalna

KEnnen wprowadził do dyskusji oow nowe kryterium którym jest dywersyfikacja produkcji krajowej czyli zróznicowana struktura gospodarcza. Zdaniem Kennena kraj o zdywersyfikowanej strukturze produkcji jest lepszym kandydatem do uni walutowej bowiem szoki asymetryczne, które będą ditykałay jednych z branz produkcji mogą być kompensowane przez pozytywne oddziaływanie impulsów koniunkturalnych w innych branżach. Zdaniem ?KEnnena kraje monoproduktowe nie powinny kandydować do uni walutowej bowiem szok asymetryczny który by dotknął tę główną branże kraju, jego konsekwencje były by bardziej brzemienne. Kennen wprowadza dodatkowe kryterium tj mobilnośc czynnikowprodukcji, nie tylko jak sugerował mundell dotyczy przep,lwów miedzy krajami, ale powinny odbywac się miedzy gałęziami produkcji

Wniosek: kraje o zdywersyfikowanej produkcji mniejszym stopniu reagują na zmiany kursu walutowego, a tym samym są dobrymi kandydatami do usztywniania relacji kursowych niż kraje monoproduktowe. Jelzeli kraj taki jak Rosja jest przede wszystkim producentem i eksporterem surowców energetycznych to załamania w tej branzy będą dotkliwie odczuwane przez całą gospodarkę. Do dyskusji amerykanów w ltach 70 jako jeden z piewszych dołączył Włoch MAgnifico. Wprowadził jako kryterium w uczestnictwa w oow pozim inflacji. Otóż z obserwacji w Europie wynika, że różne kraje akceptują różne poziomy inflacji. Tradycyjnie krajami w których wystepuje priorytet walki z inflacja SA kraje północy Europy./ Tutaj społeczeństwa nie akceptuja wysokiej dynamiki wzrostu cen, ale południe Europy charakteryzuje się wyższa tolerancją. I rzeczywiście tu inflacja jest zdecydowanie wyższa. Jeżeli kraje chca tworzyc unie walutowa to musza zaakceptowac wspolny zbliżony pozim inflacji.

James Ingram po raz pierwszy zwrócił uwagę na poziom rozwoju rynku finansowego jako warunku przystapienia do obszaru jednowalutowego. Gospodarki o dobrze rozwiniętym i pojemnym rynku finansowym,, o zliberalizowanych przepływach kapitałowych z krajami trzeci maią zdaniem Ingrama lepszymi kandydatami do unii walutowej niż kraje o niedorozwiniętym rynku finansowym. Argumentem jaki uzył Ingram SA przepływy kapitału. Jego zdaniem kraje o dobrze rozwiniętym rynku finansowym poprzez międzynarodowe przepływy kapitału SA w stanie stabilizować rynek finansowy, s a w stanie utrzymać go w równowadze. Kraje o słabo rozwiniętym rynku finansowym nie mogą wykorzystywać w tak prosty sposób kapitałów zagranicznych do osiągania równowagi finansowej nawet sferze realnej kraju.

Gruber Antycypował ten przyszły rozwój wypadkow w strefie euro i w latach 70 twierdzil jednoznacznie, że utworzenie uniwa walutowej bez harmonizacji polityki fiskalnej, czyli stworzenie uni fiskalnej jest niemożliwe. Zdaniem Grubera unia walutowa bez uni fiskalne jest tworem ułomnym.

Eassing sformułowal mzależnosci miedyz integracja polityczna, monetarna oi ekonomiczna. HJego zdaniem występują następujące zależności. Integracja monetarna jest uzależniona od postepów w integracji ekonomicznej, integracja monetarna wwarunkuje zwiekszenie tempa integracji politycznej i tak samo integracja ekonomiczna. Nie wsyetpouja tu zależności odwrotne. Nietstey to w ostatnich latach jest wyraźnie widoczne w krajach strefy euro. Dominująca staje się integracja polityczna która sielnie odziałuje na integracje monetarna i ekonomiczną.

Historia integracjie monetarnej w Europei Zachodniej:

Co dyskutowano w europie pod koniec lat 60:

W tym czasie dyskusja na temat mechanizmów tworzenie uni walutowej koncetrowała się na dwóch grupach poglądów:

1. „ekonomiści” którzy postulowałi tworzenie unii walutowej wg następującego algorytmu:

1 . trzeba zdaniem ekonomistów skoordynować polityke gospodarczą panstw tworzącyh unie, w konsekwencji powinno nastapic zbliżenie poziomu rozwoju gospodarczego krajów członkowskich i harmonizacja faz cyklu koniunkturalnego. JHeśli to nastpi to kraje powinny przekazac czesac swoich kompetencji prowadzenie polityki ekonomicznej na szczebel ponadnarodowy, co gwarantowałoby od strony instytucjonalnej utrzymanie tego sharmonizowanego poziomu rozwoju panstw członkowskich i kiedy ten cel będzie już osiągniety to wtedy będzie można dopiero stabilizowac kursy walutowe, wprowadzac sztywne i nieodwołalne parytety. Rzecznikami tej koncepcji był przede wszystkim rząd niemiecki z tzw planem Schillera.

2. „Monetaryści” zakładali, że w pierwszej kolejności powinny być stabilizowane wahania kursów walutowych, powinno nastapić względne usztywnienie relacji kursowych, powinien być stworzony fundusz, wspolana instytucja finansowa, ktorawsieprałaby finansowo polityke stabilizowanie kursów walutowych. Zdaniem monetarystów ta stabilizacja kursów walutowych stała by się siła sprawcza, motorem napędowym integracji w pozostałych dziedzinach gospodarki. Zdaniem monetarystów kraje byłby zmuszone do koordynowanie polityk gospodarczych, harmonizacji faz przebiegu cyjklu bowiem w przeciwnym razie mogłby nastapic rozerwanie relacji parytetowych. Otóż w tym podejściu autorzy zakładali, ze wola integracji monetarnej,zewola utrzymania stabilnych kursó walutowych będzie tak duza ze kraje dobrowolnie będą harmonizował swoje polityki gospodarcze. Oni tez przewidywali przekzywanie kompetencji dla instytucji ponadnarodowych, ale to wkoncowej fazie, gdy gospodarki się do siebie wystarczająco zbliżą. Rzecznikiem takiego podejścia była Francja i w mniejszym stopniu Belgia,

Kapitał uciekał wtedy od franka francuskiego i lira włoskiego bo były dewaluowane. Niemcy nie chcieli dewaluować maki. Zdaniem Barra silna koordynacja polityki walutowj powinna rozwiązać ten problem i ten fundusz miał o tym decydować. Sytaucja w europie na przelomie lat 60/70 wygladała tak ze gosp niemiecka była bardzo silna, a marka najsilniejsza w Europie natomiast Francja przezywała powazne problemy gospodarcze, a franka był obiektem ataków spekulacyjnych, a dalej było to co na górze.Niemcy obawiali się ze integracjw wg monetarystów będzie dokonywała się prze wszystkim kosztem banku Niemiec. Francuzi na to liczyli. Kiedy wydawało się ze sytuacja jest patowa wtedy powstał plan Wernera premiera Luksemburga który o dziwo udało się połączyć troche z monetarystów , trochę z ekonomistów, większość była zadowolona.

Plan Wernera wystartował w 70 roku i przewidywane było utworzenie uni walutowej w ciągu 10 lat czyli tak na dobra spraweę w 80 roku powinna powsta unia walutowa. Unia walutowe wg Wernera oznacza

1. Eleminacja maraz wahan kursówa luwotwych

2. Uszanowanie stałych i nieodwołalnych parytetów lub wprowadznie do obiegu wspólnej waluty

3. Oznacza utworzenie superbanku centralnego który w czescie koordynował by polityki pieniężne i walutowa dla całego obszaru

4. Unia walutow oznacza efektywne skoordynowanie polityk gospodarczych tak aby nie wystąpiło to przesunięcie faz cykly koniunkturalnego

Ten sposób definowania zaciążył na procesach integracyjncyn do tej pory. Definowana jest poprzez warunki jkie musza być stworzone żeby unia funkcjonowała . To okreslenie warunkow wskazuje metody jakimi osiagana będzie unia walutowa. I ten zabieg definicyjny , który pworwadził Wener trwa do chwili obecnej. Ten sposób definiowania wyklucza inny opis integracji monetarnej niż zaproponował to Werner.

1.Zaproponował następujące metody tworzenie unii;1. Koordynacje Polit gospodarczych i zblizanie poziomów rozwoju w krajach czloenkowuich

2. Stworzenie wspólnotowych norm posterowani które nakładałyby na kraje członkowskie określone reguły gry

3. tworzenie wspolnych instytucji finansowych o charakterze koordynacyjnym

Jeśli się przjrzymy to widzimy wyrazna przewage koordynacji nad tworzeniem silnych wiezie instytucjonalnych, nad tworzeniem wspolnych polityk w poszcgolnych obszarach zycia gospodarczego. W latach 70 kraje z bnida godziły się na koordynacje natomiast nie akceptowały tworzenie wspolnych polityk, przekazywani kompetencji na szczebel ponadnarodowy.

Skutecznośc tych metod:

Gdy idzie o pierwsza metoda Werner za[proponował aby kraje EWG tworzyły średnioterminowe programy rozwoju gospodarczego gdzie wskazane byłby pożadanedocelowe wielkości gospodarcze które powinny osiągać poszczególne kraje (pozim inflacji, pkb, slado handlu zagranicznego, pozim bezrobocia). Nie było oczywiście zadnego obliga. Wydawało by się ze te plany średniookresowy w jakis pso© zaspakajaja oczekiwania ekonomistów, a paradoksalnie Niemcy nie godiły się na tworzenie tych średnioterminowych planów gospodarczych. Nie zgadzały się aby te wartoscie przedstawiały wartości przewidywane absolutne. Dodatkowo w roku 74 w europie Zachodniej miał miejsce największy kryzys od II wojny to było spowodowane podwyzakami cen ropy i wsyatpienie deficytów płatniczych i zaburzeniami na rynkach finansowych. Kryzysk ten dodaktow niechcecil do koordynowania polityk.

Trzecim instrumentem było utworzenie wspolenj instytucji finansowej o charakterze integracyjnym. Utworzono, ale zabraklo zgody panstw na wyposażenie twgo funduszu we własne kapitały. Fundusz, instytucja finansowa bez własnych kapitałow to taka wydmuszka.nie może oddziaływa napolityke walutowa, kursy walutoe itp.

Trzeci element planu Wernera , a wiec waz walutowy był zupełnym novum jeżeli chodi o konstrukcje walutowe. Probował godzić w sobie dwie tendencje: w gospodarce światowej i polegającej na zwiekszaniu elastyczności marz wahan kursó walutowych i druga tendencja wystepujaca w Eurpie to konicznośc stabilizowani kursó walutowych. Wynikało to głównie z mechanizmu wspolnego rynku rolnego. Gdzie wahania dezorganizowała wahania w tym zakresie. I wtedy powstał wąż.

Na początku lat 70 nie może powstac inny mechanizm kursowy który nie operałby się na dolarze i dlatego tworzono autonomiczna strefe walutowa, która miała uniezależnić Europe od dolara. Wener planował utworzenie autonomicznej strefy walutowej stabilizującej kursy walutowe ale w ramach istniejącego porzadku walutowego, w ramach systemu breton woods. To co stworzono w 21 wieku w europie to jest system walutowy obok systemu strefy z bw.

Waz walutowy ma dwa okresy do 73 roku , gdzie waz zajmował górna pozycje w tym tunelu i wykazywał wyraźne tendencje aprecjacyjne. Typowe były wtedy interwencje polegające na gaszeniu wzrostu kursu weza, a przedw wszystki najsilniejszej waluty weza, a wiec marki. W 73 roku popełniono bład wg Bilskiego i zlikwidowano marze wahan i tunel i teraz waz mogł się przemisczac w zależności od działania sił rynkowych i zaczyna się aprecjacja marki wobec dolara. To wynikalo z pocyji Niemiec , a to ciągnęło wszystkie pozostałe waluty. ??? Słabsze waluty zaczeły wypadac z weza.

Kiedy załamał się plan Wernera, kiedy waz walutowy zaczal działac w zdeformowany sposób, zaczał się wykształcac się strefy marki niemieckiej i tworzenia się hierarchicznego systemu walutowego oparte na marce. Z duzych walut pozstała tylko marka niemiecka, pozostałe mniejsze waluty koordynowały wahania tych walut w stosunku do marki co wiecej czesc walut panst nie należących do ue takich jak korona szwedzka również zaczeły zachowywac się jak cienie marki, cienie weza walutowego. Marka zaczęła awanowac do roli waluty regionalej, stałs się srodkiem płatniczej, awansowała w roli waluty fakturowani handlu co wiecej stala się róznie walutalokacyjna. Ten proces miał charakter rynkowy, to nie decyzje polityczne, nie presja Niemiec, ze gospodarki traktowały marke jako punkt odniesienia i koordynowałay wahania swoiuch walut do marki niemieckiej.

29,05,2013

Okres od 79 do traktatu z Maastricht to dobry okres dla integracji. Znaczaco udalo się ustabilizowac wahania kursów walutowych panstw nalezaych do unii. Nawet kryzys z 93 roku na moment zaburzy,l funkcjonowanie kursów udalo się pokonac i imelismy dlsza stabilizacje

Drugi wniosek: wspolna waluta ECU stala się licaca jednostka walutowa nie tylko na obszarze unii walutowej, ale również na miedzynarodowych rynkach finansowych. Dowodem na to jest ze Ecu stala się waluto denowminowa euroboligacji

Trzeci wniosek: znacząco ograniczono monetarne funkcje dolara na obszarze unii. Oznacza to, ze ESW uszyskał pewna suwerennoś. W czym przejawiala się suwerenność:

1. Dolar przestal pełnic funkcje miernika wartości mechanizmu kursowego

2. Główne waluty panstw członkowskich zaczely to wykorzystywać w funkcjach walutach interwencyjnych i przelamano monopol walutowy dolara

3. ECIU okazala się dobra jednostka do rozliczen miedzy instytucjami wspólnoty,a krajami członkowskimi

4. jak pokazują dane statystyczne w latach 80 i 90 nastąpiła harmonizacja przebiegu faz cyklu koniunkturalnego w tym czasie nie obserwowaliśmy znaczących przesunięć w czasie przebiegu cyklu. W latach 79 00 zawansowany został proces konwergencji realnej,

5. Okres funkcjonowania ESW to czas kiedy udalo wykształcić się pewna solidarność walutowa wspólnoty czego dowodem jest funkcjonowanie systemu kredytowego , w tym czasie również powstały instytucje wspólnotowe o charakterze koordynacyjnym, które po traktacie z Maastricht udało przekształcic się w instytucje wspólnotowe o charakterze ponadnarodowym, inaczej mówiąc w okresie ESW zbudowano zalazek struktury instytucjonalnej przyszłej unii walutowej

Diw ekoncpcje tworzenia uni walutowej , które ze względu na swoja różnorodność, odmienne podejście do integracji walutowej pokazuja w jaki sposób można tworzyc unie walutowe, strefy walutowe nie tylko w Europie ale tez poza Europa. Czytajac prace na temat unii walutowej można odnieść wrazenie unie walutowa można utworzyc tylko w drodze tej receptury z Maastricht, to jest oczywista nieprawda. Oficjalne instytucje strefy euro nie koncetruja uwagi na alternatywnych metodach.

Osytatni kryzys podwaza te stwierdzenia, pokazuje ze ta receptura z Maastricht nie zawsze się sprawdza.

Alternatywna koncepcja:

W literaturze ekonomicznejmozna znaleźć dwa przeciwstawne podejścia:

1. Raport majoleu, to był przeowdniczacy komisji europejskiej, który w latach 70 przedstawił tworzenia uni walutowej , która nazwiemy koncepcja instytucjonalistów i która jest obecnie realizowana w ue

2. Na drum biegunie mamy koncepcje przedstawiona na przelomie lat 70 i 80 przez 10 ekonomistów, koncepcja ta nosi nazwe waluty pararelnwej albo równoległej i przedstawiono ja w artykule manifest dnia wszystkich świetcyh

Czym się różnia?

Pierwsze podejście zakłada ze unia walutowa będzie budowana oparciu o tworzenie silnych wiezi instytucjonalnych i stopniowe dosc szybkie przekazania kompetencji narodowych kompetencji na szczebel ponadnarodowydecyzje polityczne spełniaja wazna funkcje

Zupełnie odmienne podejście prezentuje , które zakłada ze utworzenie unii walutowej to jest decyzja społeczeństw, podmiotów gosp. które wybieraja te lub inna walute która się będą posługiwać , decyduja o utworzeniu unii walutowej, strefy walutowej to mechanizmy rynkowe maja skolnic społeczeństwa to dokonania wyboru.

W ktorej fazie integracji europejskiej tym planom, było bliżej do planu marlejou, a kiedy do manifestu

Okres funkcjonowania ESW gdyby porównac go z dniem dzisiejszym, kiedy integracja walutowa była bliska złaoznieom manifestu. To był czas kiedy podmioty miały wybór . Natomiast obecny okres to wyraźna dominacja raportu marjoleu. Dzis wyrazniej niż 10 lat temu decyzje polityczne wyprzedzaja rynek. Siła sprawczą postepów integracji są właśnie decyzje polityczne

Raport marjelou

Był rekacją na kryzys integracji w polowei lat 70 `kiedy to załamał się realizacja planu Wernera, wtedy wiceprzewodniczący komisji z zespolem ekspertów, jak reaktywowac proces tworzenia uni. Podstawowym mechanizmem wg marjelou powinno być przekazywanie kompetencji odnośnie do prowadzenia polityki ekonomicznej ze szczebla narodowego na ponadnarodowy. Zdaniem marjelou to powinno zagwarantować,że nast.[pai zbliżenie rozwoju gosp w krajach członkowskich, nastpi wyraźny postep gdy chodzi o konwergencje nominalna i realna we wspólnocie.. Marjelou zakładał tez ze nie wszystkie obszary zycia gosp SA gotowe z politycznego punktu widzenia do przekazania kompetencji na szczebelk ponadnarodowy. Kraje na przelomie lat 70 i 80 nie zgodza się na to żeby uprawnienia w dziedznie podatkó przekazac na szczebel ponadnarodowy np. co się tyczy kursu walutowego marjelou zakładał, że kurs będzie płynny, nie będzie ograniczen w zmianach kursów walutowych w okresie średnim i długim natomiast wprowadzone zostane ograniczenia dzienne. Zakładano ze te whania nie powinny przekorczycx 0,5 %. Nie zakładał tworzenia wspolnej waluty, uwazał ze ten problem powinien być rozstrzygniety po efektywnym zbliżeniu poziomu gosp w krajach członkowskich.

Ocena:

Silen strony metoda tworzenia unii walutowej na przejmowaniu kompetencji gwarantuje relatywnie szybkie postepy w tworzeniu uniii walutowej i co bardzo wazne gwarantuje ze jes to proces nieodwracalny. Tam gdzie przekazywane sa kompetencje ptrowadznie polityki gosp. na pozimy miedz. Nie ma czasu na negocjacje itp..

Wada natomiast która uwidoczniła się w ostatnich latach to jest to ze takie podejście tworzy dualny sposób zarzadznia gospodarkami narodowymi, mamy dwa centea podejmowania decyzji ekonoczmincyh, w niektórych obszarach podejmowana sa na szcze Lu ponadnarodowym , w niektórych na szczeblu narodowych. Gospodarka to system naczyn polaczonyc, nie da Se wypreparowac, sektorów, któremoga być zarządzane na poziomie ponadnarodowym i sektorom zarządzanych na poziomie narodowym.

W sytuacji kiedy polityka ekonomiczna na szczeblu ponadnarodowym nie jest korzystna dla czesci panstw wspólnoty trzeba oczekiwac ze narodowe władze gosp. będą neutralizowały to niekorzystne oddziaływanie polityki szczebla centralnego przy pomocy dostępnych srodków. To jest to z czym mamy do czynienia dzis. Kiedy polityka pienieżena jest nieodpowiednia dla czescie panstw to przy pomocy polityki budżetowej będą starałay się neiutralizowac te impulsy banku centralnego. To powoduje ze instrumenty polityki gosp szczebla narodowe i ponadnarodowego będą się krzyzowały dajac w efekcie znaczace osłabienie efektywności polityki gospodarczej jako całości.

Manifest ten przewidywał ze w Europie utworzony zostanie wspolny pieniadz o nazwie Europa który będzie wspolnie z walutami narodowymi cyrkulował na obszarze wspólnoty. Wartośc wspolnego pieniadza będzie definiowana, Miedzyn,koszykiem dób w ten sposbpoziomy cen z Crocych panstw będą okresy wartośc europy. Ten sposób definiowania w spos© ilościowy zdaniem autorów gwarantował ze uśrednia się poziomy inflacji poszczegolcyh panstw i Europa będzie miała wzglednia stabilną wartośc. Co się tyczy kursów walutowych zakładano, że będzie stosowany urs płynny i nie będzie zadnych interwencji na rynku walutowym. Instytucja zarządzajacą Europą będzie Centralna instytucja wspólnoty przy czym zachowana będzie dotychczasowa rola narodowych bankow centralnych. Zdaniem twórców manifest unia zstanie utworzona wtedy kiedy podmity gospodarcze, ludność przestanie posługiwac się waluta narodową i wybierze wspolna walute Europe. I pozostaje pytanie dlaczego przedsiębiorcy, itp. Maja dokonac tego wyboru? Aiutorzy manifestyu przedstawiaja następujące argumenty:

1. Sposób definiowania wartości europy spowoduje, ze będzie ona miaała stabilniejszy charakter niż jakakolwiek waluta narodowa

2. Stabilna wartośc europy sprawii, ze oprocentowanie tegopieniadza będzie nizsze od oprocentowania stopy procentowej walut narodowych w tej sytuacji zarówno przedsiębiorcy jak i ludnośc majac wybór będą posługiwałi się, waluta która jest stabilniejsza w czasie i która ma nizsze oprocentowanie. Autorzy manifestu zakladali, ze poszerzanie zakresu obiegu europy, czyli upowszechnianie się europy na terenie wspólnoty będzie zblizało polityki pienieżene poszczególnych panstw członkowskich do polityki tej centralnej instytucji finansowej. Nastpai przeniesienie założen odnośnie do polityki pienieżenj ze szczebla ponadnarodowe na szczebel narodowy.

Mocne strony:

1. Model ten zakłada dowolność, swobode wyboru przez przedsiębiorcó i społeczeństwa opartą o dzia;Ania sił rynkowyc, w tym modelu nie ma miejsca na decyzje polityczne, autorzy raportu to sa w wiekszosco monetarysciek którzy z założenia przeciwnikami monopolu pieniężnego monopolu walutowego.

2. Ten sposób tworzenia uni walutowej ma elastyczny charakter, w wypadku kryzysó ekonomicznych może nastapic proces odwrotny, przechodzenia od europy do walut narodowych i nie zaburza to całej konstrukcji, całego modelu uni walutowej.

Wady:

1. Tworzy się podwójne żrodło podazy pieniądza. Mamy podaż na szczeblu ponadnarodowym, kreacja europy podaz walut narodowych czyli kreacja pieniędzy narodowych. To rodzi dwa problemy:

1. W sytuacji kryzysowych będą nastepowały masowe i szybkie transfery od walut narodowych do europy i w druga strone co zaklóca funkcjonowania rynku

2. Wynika z faktu ze dwa zrodła podazy pieniądza mogą utrudnić dzialania mechanizmu dostosowującego podaz pieniądza do sytuacji rynkowej.. byt dua podaz do staniu koninktury grozi inflacją, nadmierne ograniczania podazy pieniądza w okresie dobrej koniunktury grozi recesja gospodarcza

Gdyby rozważyć wady i zalety obu metod to trudno jednoznacznie wskazac ktra jest lepsza a ktoragorsza. Stwirdzić trzeba bez wątpienia, ze koncepcja waluty paralelnej jest oparta na działaniu sił rynkowych i jest bardziej „demokratyczna”, tu społeczeństwa podejmja decyzje i nie Ama obawy, ze proces integracji przekształci się w tworzenie hierarchicznego oszaru walutowgo i dominacji jednego bądź grupy panstw. Koncpecja marjelou jest metoda szybka tworzeni niii walutowej ale w niej zawarte jest ryzyko tego degenerowania się proceu unii walutowej i tworzenia obszaru walutowego w oparciu o jeden kraj bądź jedna walute. Bilski mowi ze manifest dnia wszystkich siwetcyh i waluty paralelnej sa lepszy modelem niż model realizowany obecnie.

05,06,2013

Na zaliczeniu obowiązują podstawowe informacje na temat pozaeuropejskich stref walutowych. Na stronie katedry jest artykuł na temat tych unii.

Artykuł w wydawnictwie uniwersytetu: mechanizmy funkcjonowania strefy euro.

# podstawowe sposy tworzenia uni wautowe

1. Tradycyjny to jest tworzenie , wchodzenie do strey walutowej wg schematu, algorytmu tory zstosowały kraje starj unii walutowe. Po pierwsze nastepuje ograniczenie i stabilizowanie wahan kursów walutowych w ramach specjalnych utworzonych konstrukcji ursowych (ERM 1 dla nowych ERM2). Rownoczesnie postepuje proces konwergencji nominalnej i proces konwergencji realnej Nastepnie raj włączany jest do różnego typu instytucji wspólnotowych dwóch rodzajów: pierwsze to sa instytucje o charakterze koordynacyjnym, gdzie nie nastepuje transfer kompetencji na szczebel ponadnarodowym, drugit to instytucje o charaterze ponadnarodowym gdzie ten transfer się doonuje. To jest podstawowa metoda jaas zastosowano w tworzeniu unii walutowej, strefy euro. Polsa wchodza powinna wprowadzic zlotego do ERM II, wahania powinny być stabilizowane w jego ramach, a po drugie polska powinna koordynowac politye gosp. z rajami unii, po trzecie powinna stopniow by włączana do instytucji wspólnotowych i tam gdzie to konieczne przeazywac kompetencje na szczebel ponadnarodowy.

2. Metoda Tora propaguje się w Polsce od co najmniej 20 lat i tóra można nazwac zdaniem ja najpóźniej do ERMa i jak najwcześniej do strefy euro. Zwraca się ze polska powinna przystąpić do ERM II jak najpóźniej i przebywac powinien tam być nie dłużej niż wymaga tego niż wymaga komisja i nastepnie bez zadnej zwloki polsa powinna przystąpić do strefy euro. Autorzy tych koncepcji wysuwaja jeden [podstawowy argument torzy za tym przemawia. To dotyczy zaburzen na polskim Rynu walutowym’. Autorzy uważają ze najkrótsze przyebywanie złotego wERM pozwala uniknąć kryzysów walutowych. W tym zdaniu zawarta jes obawa, ze stopniowe zawezanie marz wahan zlotego do euro z istoty swojej będzie rodzilo napiecia na polskim rynku walutowym, będzie pobudzalo przepływy kapitał,owaspekalucyjnych i żeby tego nuknac i dlatego trzeba jak najkrócej utrzymywac zlotego w ERM II.

3. Oficjalna lub nieoficjalna euroizacja gospodare panswt przystępujących do strefy euro. Nieoficljalna euroizacja oznacza ze euro zaczyna pełnić na polskim rynku finansowym funcje waluty równoległej a wiec podmioty maja prawo do posługiwania się w rozliczeniach wzajemnych bądź zlotym bądź euro. Szacuje się ze jeżeli poziom euroizacji przekracza 50 % wsaznia M3 to mamy do czynienia z zaawansowaniem procesów tworzenia podwójnego obiegu pieniadza w raju, a nieoficjalna euroizacja ma pewne podobieństwa do metody tworzenia unii walutowej do manifestu dnia wszystkich świętych. Tu również obiegaja równolegle waluta narodowa i waluta strefy euro.. Oficjalna euroizacja to jest zastapienie waluty krajowej przez euro lub dolara i pełnienie przez euro wszystkich funcji waluty rajowej. W praktyce panstw ameryi pld zdarza się ze po zlikwidowaniu waluty rajowej w dalszym ciagu banknoty i monety te stare vyrkuluja w obiegu, wymieniane sa na dolara bądź euro po stałym kursie. W europie dwa kraje przeprowadziły oficjalna euroizacja tj czarnogora i Bosnia i Hercegowina i było to ziwzane z faktem ze kraje te przed utworzenime strefy euro posługiwały się mara niemieca. Ilanascie lat temu Rostowski przedstawil propozycje oficjalnej euroizacji polskiej gospodarki a wiec zastapienia zlotwgo porzez euro i to spotalo się ze zdecydowanie negatywna opinia komisji europejskiej. To stanowisko Rostowskiego wylucza przepowadznie w Polsce reformy opartej na oficjalnej euroizacji ale niie wylucza zaawansowania procesu euroizacji nieoficjalnej.

Szoki asymetryczne

Definiujemy jao gwałtowny przebieg preocesuó gosp. silnie zakłócających istniejącą równowage gospodarcza kraju. Taki opis implikuje dwie cechy szoó:

1. Wpływ szoku musi być na tyle intensywny ze jest on łatwy do zidentyfikowania, możemy okreslic ze wtym i w tym czasie dane czynniki spowodowaly ze gospodara wyszła ze stanbu równowagi

2. Jest jego krótkotrwałość, oceniamy ze klasyczny szok nie powinien trwac dłużej niż jeden rok.

Dlaczego szok powinien być krotki?

1. W długim okresie zmiany kursu walutowego, stóp procenotywhc sa proporcjonalne do podazy pieniądza to jest tzw. neutralność pieniądza co oznacza ze te monetarne szoki powodowane ursem walutowym i zmiana stop procenotywhc wygaszaj się z dłuższym okresie

2. W wiekoszosci autorów załada lepkość cen, ta lepkość nie przekracza jednego roku

3. Długotrwałe oddziaływanie szokow oznacza, ze gospodarka nie reaguje na impulsy wytracajace je ze stanu równowagi i nie uruchamia procesów dostosowawczych. Taka sytuacja jest możliwa tylo w gospodarkach które funcjonouja wadliwie, normalne sprawne gospo zawsze będą uruchamiały lepsze lub mniej procesy dostosowawcze.

Olejny podział szoków to na szoki symetryczne i asymetryczne

Jeżeli rozpoarujemy grupe pastw zrzeszonych np. w uii walutowej to szoki symetryczne to sa takkie które dottcza gospodare wszystkich panstw np. jezei na skute impulsów zew EBC zmienia poziom stopy procentowej oczywiście wywoluje to szok w gospodarkach i będzie to zazwyczaj szok symetryczny i będzie uruchamiał podobne procesy wewnątrz gospodarek

Szo asymetryczny wystepuje wtedy iedy ten zewnetrzy impuls dotyczy jednego lub tylo czescie panstw. Jeżeli uruchamia procesy dostosowawcze tylo w czesci panstw np. zmiana ursu euro do dolara może być szokiem symetrycznym, ale bardziej prawdopodobne jest ze będzie szoiem asymetrycznym. Rozne gospodarki roznie będą ocenialy te depracejaj i aprecjaje będą roznie odczuwaly w zależności od tego jaa role maja stany w handlu zagranicznym tego kraju i w zależności od tego jakie waluty stosowane sa w funcji waluty fakturowania handlu.

Podobne efekt szoku asymetrycznego mogą wywollywac zmiany cen surowcó o charakterze strategicznym np. cena ropy wzrośnie to jeżeli w grupie panstw nie ma producenta tego surowca to mamy do czynienia producenta to mamy do czynienia a szokiem symetrycznym, jeżeli rozpatrujemy unie i WB produkuje to będzie to szok asymetryczny.

Lasyczna typologia szoków wg mundella:

1. Szok popytowe

2. Szoi podazowe

W badanich mundella transmisja szoów dokonuje się kanałem handlu zagranicznego, nie analizuje innych szoów. Nie analizuje żrodeł szoków

Zródła szokó popyrtowych:

1. Gwałtowana zmiana preferencji konsumentów

2. Szybka liberalizacja handlu zagranicznego i rozliczen miedzynarodowych, takie szybkie otwieranie gospodarek czego sdosiwadczyla polska była źródłem bardzo powanych szoków popytowych na początku lat 90 przesunal się popyt w Polsce z produkcji krajowej na towary zagraniczne co spowodowało recesje

3. Przystapienie kraju do organizacji miedzynarodowych lub ugrupowan integracyjnych, zmiana reguł funcjionowania gospodarki ja np.: włączenie do nnii celnej może gwałtownie oddziaływac na popyt krajowy.`

4. Znaczace zmiany kursu walutowego i dotyczy to zarówno deprecjacji ja i aprecjacji.Zmiana kursu działa jastepujacymi anałzami: kanał przepływów kapitałowych, zmiana kursu zmienia waruni krajowego rynku finansowego, kanał konurencyjnosci gwałtowna aprecjacja lub deprecjajacja zmienia konkurencyjność eksportu i importu i jest zrodełm szoku popytowego,

5. kolejnym zrodłem szoku sa znaczace zmiany cen podstawowych surowców naturalnych. Najsilniej dotya to rajów monoproduktowych, krajów których gospodarka zaleza od produkcji i eksportu jednego lub kilku produktów. Również w krajach o zdywersyfikowanej struktury produkcyjnej , zmiana cen powoduje przesuniecie popytu. Kiedy nastepowała zmiana ceny ropy raje ograniczały wykorzystanie tego surowca lub rozwijały alternatywne zródła energii.

6. Gwałtowne załamanie się koniukturyzmienia popyt na dobra inwestycyjne i dobra konsumpcyjne

7. Sezony urodzajów i nieurodzajów

Zmiany po steonie podazowej maja charakter długookresowy bo powodowane sa taimi czynnikami jak zmiany techniczne i technologiczne, zmiany produktywności kapitału, zmianami strukturalnymi w gospodarce czy mianami demograficznymi, a wiec nie mogą być traktowane jao źródło szokow. Szoki podazowe maja charakter krótkookresowy i mogą być powodowane następującymi przyczynami

1. Gwałtowne zmiany cen surowcó, producenci tychze zwikszaja podaz wykorzystując dobra koninkture na Rynu swiatowym

2. Zliberalizowany dostep do Rynu panstw o niższym poziomie rozwoju- to jest dowrocenie sytuacji Tora omawialiśmy przy saoku popytowym kiedy mówiliśmy o otwieraniu gospodarki.

3. Znaczace zmiany ursu wautowego- kiedy gwałtownie zdeprecjonuje się waluta krajowa tworzy to krotkookresowy wzrost popytu na produkcje krajowa ze strony zagranicy

Klasyfikacja modyfikując to podejście popytowo-podazowe

To jest podział na szoki monetarne i szoki realne

Anały i żrodła szoków monetarnych

1. Zmiana podazy i popytu na pieniadz może być zrodłem szoku

2. Zmiany ursó walutowych

3. Zmiana stopy procentowej, a mówiąc dokładniej zmiana roznicy miedzy krajowa a zagraniczna czyli swiatowa stopa procentowa, zmiana dyferencjału miedzy krajowa zagraniczna stopa procentowa uruchamia przepływy kapitału tore w istotny sposób odziałuja na gospodarke

Metody absobcji szoów monetarnych

Szoki monetarne mogą być absorbowane dwoma anałami:

1. Instrumenty rynku finansowego- ta np.: zmiana dyferencjału stóp procenotywch stopy rajowej i zagranicznej może być absorbowana przez kurs walutowy lub rzadziej przez zmiane podazy pieniadza.

2. Polityka fisalana- zmiana wydatków i przychodow budzetu panstwapolityka płac, polityka podatkowa mogą absorbowac szoi monetarne czgo najlepszym dowodem jest sytuacja w strefie euro gdzie bez watpienia szoki monetarne tore docierały do gospodarek greckiej, hiszpańskiej były absorbowane przez politye fisalna co doprowadzilo do deficytów i kolosalnego zadłużenia tych panstw.

Wazna cecha szokow jest to ze źródłem ich powstawania może być paradokslanie EBC. Politya pieniezna, polityka soitpy procentowej może być samoistnym zrodełm zaburzen na poszczególnych rynkach strefy euro. Jeżeli EBC zmieni poziom stopy procentowej to uruchamia to w wieszosci panswt procesy dosotoswawcz tore mogą mieć negatywny charakter i będą zatem neutralizowane przez polityke fisalna bądź inne instrumenty polityki pieniężnej. W Polowei pierwszego dziesięciolecie XXI wieku , za sprwa Niemiec i Holandii EBc prowadził drogiego pieniadza co negatywnie odddziaływalo na kraje biedniejsze poludnia europy. Spowodowało to wystapienie osłabienia wzrostu gosp , pewne objawy recesji i kraje użyły polityki fiskalnj żeby się ratowac. Inny okres kiedy stopy były za niskie to jest druga polowa tego okresu kiedy poziom inflacji w krajach poludnia europy powodował ze mielsimy do czynienia z negatywnym oprocentowaniem w rajach tych wystąpiły boomy kredytowe, tore zdestabilizowały ryne pieniężny i ryne realny.