• Rzeźbotwórcza działalność wiatru

• Procesy eoliczne

• Proces eoliczny

Z grec. Aiolos = bóg wiatru. To proces geologiczny, a zarazem i rzeźbotwórczy zachodzący pod wpływem wiatru

• Działalność eoliczna obejmuje:

• erozję,

• transport,

• akumulację

• Uwarunkowania procesów eolicznych

• prędkość wiatru,

• siła transportowa wiatru,

• brak pokrywy roślinnej,

• występowanie materiału suchego
  i odpowiednio rozdrobnionego.

• SIŁA WIATRU zależy od prędkości i masy przemieszczanego powietrza;

• PRĘDKOŚĆ WIATRU

  • Wysokość nad gruntem:

    • przy gruncie – bardzo mała z powodu tarcia

    • nadgruntowa ( do 3 cm) – duża,

    • ponadgruntowa (do ok.10 cm) – znacznie mniejsza;

  • Turbulencja:

    • słaba – prędkość poniżej 5 m/s,

    • umiarkowana - prędkość od 5 -10 m/s,

    • silna – prędkość powyżej 10 m/s

• Działalność niszcząca wiatru

• Korazja

Proces polegający na szlifowaniu, drążenie, rysowanie
i żłobieniu powierzchni skalnych
przez materiał niesiony wiatrem

• Formy korazyjne

• Nisze korazyjne

Wcięcia w dolnej części ostańców.

• Jardangi

Bruzdy i mury skalne,
o długości kilku km, wysokości od 2 do kilkudziesięciu cm

• Grzyb skalny

Ostaniec skalny
w kształcie przypominającym grzyb, których podnóża są szlifowane przez okruchy skalne unoszone przez wiatr.

• Graniaki

Odłamek litej skały
o kilku ścianach oszlifowanych piaskiem niesionym przez wiatr
i o ostrych krawędziach

Ilość ścian zależy od cech (kierunków) wiatru wiejącego w miejscu powstawania graniaka

• Deflacja

Wywiewanie zwietrzeliny i unoszenie jej przez wiatr

• Formy deflacyjne

• Rynny deflacyjne

Podłużne zagłębienia
o długości do 1 km
i głębokości do 15 m.

• Misy deflacyjne

Długość do kilkudziesięciu km
i głębokości do kilkudziesięciu m

• Ostaniec deflacyjny

Pagórek z materiału ocalonego przed zwiewaniem wskutek zachowania na nim płatu darni lub kępy drzew
i krzewów

• Tafoni

Powstają na ścianach skalnych i głazach,
w procesie hydrolizy pod wpływem podsiąkającej wody
i rosy przy współudziale wywiewania

• Bruk deflacyjny

Powierzchniowa warstwa okruchów skalnych i graniaków, powstała jako pozostałość
po wywiewaniu drobnego materiału i chroniąca podłoże przed dalszym wywiewaniem

• Transport eoliczny

• PEŁZANIE – polega na pchaniu ziaren przez wiatr lub przesuwaniu przez ziarna uderzające (bombardujące);

• SALTACJA – skokowe przemieszczanie ziarn;

• SUSPENSJA – utrzymanie w zwieszeniu ziarn na przestrzeni od kilku metrów do kilku tysięcy kilometrów.

• Stabilizacja ziarn

• SEDYMENTACJA – bardzo powolne opadanie ziarn;

• AKRECJA – spadanie ziarn połączone z saltacją;

• INKURSJA – stabilizowanie ziarn na stoku;

• DEKANTACJA – wytrącanie pyłu zawieszonego w powietrzu.

• Budująca działalność wiatru

• Mikroformy

• Ripplemarki

• Cienie piaszczyste

(Języki piaszczyste) powstają za kamykami w postaci smugi piasku o zarysie wydłużonego trójkąta. Przed kamykami są wywiewane niewielkie zagłębienia

• Kopce i pagóry

Formy powstałe w wyniku akumulacji piasku przed i za przeszkodą (drzewa, głazu)

• Mezoformy

• Paraboliczna

Powstają w obszarach suchych, pustynnych, pozbawionych roślinności.
Ramiona wydmy przesuwają się szybciej niż jej środek ze względu na mniejszą ilość piasku w nich się znajdującą

• Barchan

• Poprzeczna

Barchany, lub rzadziej wydmy paraboliczne, łączące się ze sobą ramionami i tworzące długie łańcuchy, prostopadłe do kierunku wiatru

• Podłużna

W postaci długiego (do setek kilometrów) wału
o przebiegu równoległym do kierunku dominujących wiatrów. Powstaje przez połączenie się barchanów. Barchany są ułożone jeden za drugim.

• Gwieździsta

Wydma o wielu ramionach, powstają na obszarach o zmiennym kierunku wiatrów w wyniku połączenia kilku mniejszych wydm.

• Typy pustyń

• SERIR - żwirowa

ERG -piaszczysta

HAMADA - kamienista

• Pokrywy lessowe

Uformowały się z pyłu zaakumulowanego na przedpolach pustyń (stepy)
oraz na przedpolach dawnych lądolodów.
Pył wywiany z przedpola Lodowca . Less jest skałą zwartą, miękką, porowatą, nie wykazującą warstwowania. Barwa lessu jest żółta lub żółtokremowa

• Przydatne strony

• http://geografia_liceum.republika.pl/wiatr.htm

• http://geografiacd.blogspot.com/2013_05_01_archive.html