Rola DNA - w nim zakodowane są informacje genetyczne decydujące o budowie komórki lub całego organizmu.

Budowa - składa się z dwóch nici tworzących prawo skrętną śrubę(helisę). Każda z nici składa się z nukleotydów.

Budowa Nukleotydu - Zasada azotowa + deoksyryboza + reszta kwasu fosforowego

Adenina, Guanina - puryny, dwupierścieniowe

Tymina, cytozyna - pirymidyny, jednopierścieniowe

Replikacja - jest procesem wiernego powielania DNA i z reguły poprzedza podział komórki. Jej celem jest zbudowanie identycznej kopi DNA, którą będzie można przekazać komórce potomnej. Replikacja ma charakter semikonserwatywny co oznacza, że po rozplecieniu obu nici DNA do każdej z nich dobudowywana jest nowa nić.

Gen - w ujęciu genetycznym oznacza podstawową jednostkę dziedziczenia i przejawiającą się w odcinku DNA dzięki któremu możliwa jest synteza odcinka RNA oraz jednego łańcucha polipeptydowego,

Allele

AA - homozygota dominująca

Aa - heterozygota

Aa - homozygota recesywna

Pierwsze prawo Grzegorza Mendla(prawo czystości gamet) - Gameta zawiera tylko jedną kopię (ALLEL ) danego genu.

Genotyp- zestaw genów warunkujących dane cechy organizmu.

Fenotyp - zestaw cech organizmu uwarunkowanych genotypem.

Allel - wersja danego genu zajmująca to samo miejsce w chromosomie, ale różniąca się sekwencją DNA i jakością kodowanego produktu.

Dominacja zupełna - kiedy to jeden allel danego genu jest dominujący w stosunku do drugiego allelu.

Dominacja niezupełna - Kiedy żaden z alleli w swojej obecności nie jest w stanie w pełni ujawnić cechy przez siebie warunkowanej( lwia paszcza).

Drugie prawo Mendla( prawo niezależnej segregacji cech) - zakłada że cechy należące do jednej pary alelli są dziedziczne niezależnie od genów należących do innej pary alleli, przez co w drugim pokoleniu potomnym można stwierdzić rozszczepienie fenotypów w stosunku 9:3:3:1.

Rodzaje RNA:

-mRNA – matrycowy (informacyjny) zawiera informację genetyczną przepisaną z DNA

-tRNA – transportujący, transportuje aminokwasy

-rRNA – rybosomalny, wchodzi w skład rybosomów organelli w których zachodzi synteza białka.

Transkrypcja – proces przepisywania informacji genetycznej z DNA na mRNA według zasady komplementarności. Przepisaniu ulega tylko jedna nić, zwana nicią kodującą

Cechy:

- trójkowy – każdy z aminokwasów jest kodowany przez 3 kolejne nukleoyudy

- jednoznaczny – każdy kodon koduje jeden określony aminokwas

- zdegenerowany – aminokwasy mogą być kodowane przez jeden lub kilka różnych kodonów

- niezachodzący – pojedynczy nukleotyt wchodzi w skład wyłącznie jednego określonego kodonu

- bezprzecinkowy – między kodonami nie ma żadnych przerw i wstawek

- uniwersalny – w całym świecie ożywionym obowiązuje ten sam sposób zapisu informacji genetycznej

- kolinearny – rodzaj kodonów oraz ich liczba i kolejność ułożenia determinuje jakość, liczbę i kolejność ułożenia w łańcuchu polipeptydowym

Translacja – to proces syntezy białka odbywający się na rybosomach, przebiegający w kilku etapach:

- mRNA wnika miedzy podjednostki rybosomu

- synteza białka rozpoczyna się od kodonu START

- następnie tRNA rozpoznaje kodony na mRNA i transportowane są odpowiednie aminokwasy kodowane przez te kodony

- trRNA posiada tzw. Pętlę antykodonową która jest komplementarna do kodonu znajdującego się aktualnie na rybosomie

- odczytywane są kolejno kodony miedzy aminokwasami tworzą się wiązania peptydowe

- proces ten trwa do momentu gdy pojawi się kodon STOP

Genon – cały DNA danego organizmu

Chromosomy homologiczne – są to chromosomy tej samej pary w organizmie diploidalnym z których jeden pochodzi od ojca, drugi od matki.

Mutacje – to dowolne odstępstwo od normalnej sekwencji DNA. Może polegać na zmianie jednego nukleotydu przez utratę fragmentu lub podwojenie genu, aż do liczby całych chromosomów.

Mutacje genowe – zmiany w obrębie jednego genu.

Mutacje chromosomowe – miany struktury lub liczby chromosomów

Czynniki : chemiczne (kwas azotowy (III), kolhicyna), fizyczne (promieniowanie jonizujące, promienie UV), biologiczne (wirusy np. HPV)

Skutki: Korzystne – zwiększona żywotność organizmu w danych warunkach, Obojętne – brak widocznego efektu, niekorzystne – choroba, śmierć organizmu.