OBIEG WODY W PRZYRODZIE:

Intercepcja – proces przechowywania wody opadowej przez szatę roślinną lub inne obiekty abiotyczne (dachy budynków, drogi).

Transpiracja – czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin. Rośliny transpirują przez aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa), przez skórkę (transpiracja kutykularna) i przezprzetchlinki (transpiracja przetchlinkowa).

Strefa aeracji, inaczej strefa napowietrzenia – strefa pomiędzy powierzchnią terenu a zwierciadłem wód podziemnych. Wolne przestrzenie pomiędzy skałami są częściowo wypełnione wodą lub powietrzem.

Strefa saturacji, strefa nasycenia - warstwa skalna, w której wolne przestrzenie (szczeliny, pory lub próżnie krasowe) są całkowicie wypełnione wodą. Od strefy aeracji oddzielona jest zwierciadłem wód podziemnych. Wody w strefie saturacji dzielimy na przypowierzchniowe zaskórne , gruntowe, wgłębne i głębinowe.

Zwierciadło wód podziemnych (zwierciadło wód gruntowych) - granica stref aeracji (napowietrzenia) i saturacji (nasycenia). Zwierciadło wód podziemnych może być napięte, lub swobodne.

• Swobodne – pozostające pod ciśnieniem atmosferycznym, co oznacza, że nad zwierciadłem wody w tej samej warstwie przepuszczalnej występuje przestrzeń bez wody umożliwiająca jego podnoszenie się.

• Napięte – pozostające pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego. Jego położenie jest wymuszone przez wyżej leżące utwory nieprzepuszczalne, które uniemożliwiają wzrost poziomu zwierciadła wody. Występuje na granicy warstwy wodonośnej i warstwy nieprzepuszczalnej.

Retencja wodna - zdolność do gromadzenia zasobów wodnych i przetrzymywania ich przez dłuższy czas w środowisku biotycznym i abiotycznym

Parowanie (ewaporacja) – proces zmiany stanu skupienia, przechodzenia z fazy ciekłej danej substancji w fazę gazową (parę) zachodzący z reguły na powierzchni cieczy

Infiltracja – grawitacyjne przemieszczanie wód powierzchniowych oraz opadowych w głąb skorupy ziemskiej.

Spływ powierzchniowy(hypodermiczny) – jeden z procesów krążenia wody w przyrodzie, stanowi go ta część opadu, która spływa po powierzchni gruntu do zbiorników wodnych

Cykl hydrologiczny – naturalny obieg wody na Ziemi. Obejmuje cały obieg wody na ziemi od atmosfery po litosfere.

ELEMENTY BILANSU WODNEGO:

Bilans wodny - ilosc ujecia obiegu wody. W okreslonym rejonie lub czasie.

Warstwa odpływu (wskaźnik odpływu) H - wyraża wysokość warstwy wody odpływającej w określonym czasie  (rok, miesiąc) z z rozpatrywanego obszaru

Odpływ- Ilooeć wody przypisana okreoelonemu obszarowi (zlewni), spływająca w jednostce czasu.

Współczynnik odpływu - jest to stosunek ilości wody odpływającej z obszaru zlewni w rozpatrywanym czasie do ilości wody jaka w tym samym czasie spadła w postaci opadów atmosferycznych na obszar zlewni.

Krzywa konsumcyjna – jest to krzywa przedstawiająca związek pomiędzy stanem wody w rzece (H), a przepływem (Q).

PARAMETRY FIZJOGRAFICZNE ZLEWNI:

Zlewnia – całość obszaru, z którego wody spływają do jednego punktu danej rzeki (jeziora, bagna itp.) lub jej fragmentu.

Dział wodny - obszar wododzielny, granica oddzielająca sąsiadujące ze sobą dorzecza  bądź  zlewiska .

Podziemny dział wodny - Jest wyznaczony przez ukształtowanie zwierciadła wód podziemnych stanowi granice zlewni podziemnej

Topograficzny dział wodny - Jest granicą zlewni topograficznej, czyli powierzchniowej.

Lej depresyjny, znaczące, koncentryczne obniżenie się zwierciadła wód podziemnych wskutek nadmiernego punktowego wypompowania wody. Zwierciadło osiąga najniższy punkt w miejscu poboru wody.

parametry fizjograficzne zlewni-

- powierzchnia zlewni - A [km2]

- długość cieku głównego - L [km] -

- szerokość koryta zastępczego - B=0.8*A^0.72 [m]

- spadek cieku głównego – s=(Wzr-Wp)/L

Deniwelacja – różnica wysokości pomiędzy najwyżej i najniżej położonym punktem na określonym terenie.

Prosze okreslic najwazniejsze zasady wyznaczania linii dzialu wodnego na mapach topograficznych :

• rysunek poziomicowy

• przebiega zawsze prostopadle do poziomic

• Przebiega wzdłuż grzbietów najwyższych wzniesień

• przecina wierzchołki i przełęcze

METODY OBLICZANIA WIELKOŚCI OPADU W ZLEWNI:

Izohieta – izolinia łącząca punkty na mapie klimatycznej o takich samych wartościach sum opadów frontalnych 

Interpolacja – wskazanie położenia wybranej wartości pośredniej między dwiema wartościami punktów odniesienia. Interpolacja to sposób wyznaczania punktów, przez które przebiegają izolinie.

Ekstrapolacja- przewidywanie

Izobata – izolinia łącząca punkty o jednakowej głębokości

Cięcie poziomicowe (warstwicowe) – znormalizowany dla danej mapy i skali odstęp pomiędzy kolejnymi warstwicami podstawowymi. Dla mapy w skali 1:500 cięcie warstwicowe wynosi 0,5m.

Skały o wysokiej przepuszczalności: żwiry, piaski gruboziarniste

Skały nieprzepuszczalne: iły, zwarte gliny ilaste

Zwierciadło napięte- Zwierciadło wody, którego położenie i kształt są wymuszone spągiem wyżej leżącej warstwy nieprzepuszczalnej, nadległej do warstwy wodonośnej o zwierciadle napiętym.

Zwierciadło swobodne- powierzchnia fikcyjna oddzielająca strefę wód gruntowych od wstęgi wód kaplilarnych. W punktach położonych na tej powierzchni cioenienie jest równe cioenieniu atmosferycznemu (p/_= pa/_), stąd w studni lub w piezometrze poziom wody ustala się dokładnie na wysokooeci z.s. Powierzchnię z.s. przedstawia się w postaci mapy hydroizohips metodą interpolacji pomiarów punktowych równoczasowych

Uwaga: z.s. nie jest powierzchnią rozgraniczającą strefę saturacji i strefę aeracji.

1. zwierciadło swobodne b- zwierciadło napięte

m- miąższość warstwy wodonośnej h- miąższość warstwy zawodnionej

Przepływ laminarny (warstwowy) - przepływ, w którym płyn przepływa w równoległych warstwach, bez zakłóceń między warstwami.

Przepływ turbulentny - w płynie występują zmienne w czasie zakłócenia przepływu (np. wiry), zwane łącznie turbulencjami.

Okno hydrogeologiczne – nieciągłość utworów nieprzepuszczalnych rozdzielających utwory przepuszczalne, zasilająca głębszy poziom wodonośny, najczęściej pochodzenia erozyjnego lub sedymentacyjnego.

Wody zawieszone – wody tworzące w strefie aeracji lokalne zbiorowisko nad stropem soczewki utworów nieprzepuszczalnych, którego zasoby zmieniają się pod wpływem opadów i parowania.