Wykład 1 – WSTĘP
EGZAMIN = TREŚCI Z WYKŁADU
PROF. UAM DR HAB. LESZEK KOLENDOWICZ
Lektury:
Podstawowe:
Podręcznik A. Wosia, K. Kożuchowskiego bądź A. Kedziory
Do ćwiczeń:
„Przewodnik do ćwiczeń z meteorologii i klimatologii” – IM STARSZE TYM PONOĆ LEPSZE
U. Kossowska – Cezak „Meteorologia i klimatologia, pomiary, obserwacje – opracowanie” – ale to tak bardziej dla tych, co się interesują
Uzupełniające lektury trochę stare, więc raczej nie wypożyczać
POJĘCIA PODSTAWOWE
Meteorologia – nauka o zjawiskach i procesach fiz. zachodzących w atmosferze ziemskiej. Stosuje na szeroką skalę badania instrumentalne i obserwacje. Jest to nauka geofiz., dośw.
Elementy meteorol. – zmieniają się z chwili na chwilę. Należą do nich:
Temp. i wilgotność powietrza,prędkość i kier. wiatru, ciśnienie atm., opady atmosferyczne, zachmurzenie, osady atm. (rosa, szadź, szron…)
Widzialność w kier. poziomym, grubość i gęstość pokrywy śnieżnej, stan powierzchni gruntu oraz na określonych głębokościach
Biometeory (zmętnienie opalizujące i pyłowe, zamiecie oraz wiry pył. i piask.) i fotometeory (halo, wieńce, gloria, tęcza, iryzacja obłoków)
Elektrometeory (burza, zorza polarna…)
Zespół elem. meteo. zbudowany ze stałych elementów. Nie ma dwóch takich samych stanów pogody, jest to więc zjawisko unikalne.
Gałęzie meteorologii
| Dynamiczna | Synoptyczna | Aerologia | Aeronomia | Aktynometria |
|---|---|---|---|---|
Odpowiedzi na pytania: „Dlaczego powstają fronty atmosferyczne i jak się tworzą?,” odpowiedzi na pytanie „Dlaczego?” |
Analiza aktualnych stanów pogody | Bada atmosferę Ziemi w specyficzny sposób - przez balony aerologiczne określając stany atmosfery | Bada atmosferę Ziemi przez rakiety aerologiczne określając stany atmosfery | Dział zajmujący się promieniowaniem atmosferycznym i innym |
Klimatologia – nauka o klimacie. Nauka typowo geograficzna.
Przedmiot badań meteorologii i klimatologii: stan atmosfery, tj. wartości elementów meteorologicznych i ich układu.
! METEOROLOGIA BADA CHWILOWY STAN ATMOSFERY, NATOMIAST W KLIMATOLOGII OBSERWUJE SIĘ STANY ATMOSFERY CO NAJMNIEJ PRZEZ 30 LAT ! ! !
Klimat – układ charakterystycznych dla danego miejsca na kuli ziemskiej stanów pogody w okresie wieloletnim. Jest to wynik współdziałania promieniowania słonecznego, cyrkulacji atmosfery, obiegu wody i czynników geograficznych.
Procesy klimatotwórcze: obieg ciepła, wilgoci i cyrkulacja atmosfery.
Czynniki geograficzne klimatu: szerokość geograficzna; rozmieszczenie lądów i mórz; stosunki orograficzne; pokrywa roślinna, śnieżna i lodowcowa oraz działalność człowieka.
Gałęzie klimatologii: ogólna- dąży do poznania procesów kształt. różne typy klimatu; regionalna – poznanie klimatów określonych miejsc; stosowana (bioklimatologia, agroklimatologia, k. transportu, k. techniczna, k. wojskowa).
+ pojęcia makro-, mezo- i mikroklimatu