„Nadobna Paskwalina” jako przykład liryki baroku-analiza utworu.

Każda epoka, w literaturze charakteryzowała się własnym stylem. Poezję baroku cechowało udziwnienie, koncept i hiperbolizacja środków poetyckich, a jego artyści wyrażali lęki i niepokoje egzystencjalne. Utworem posiadającym typowe wyznaczniki reprezentowanego okresu, jest liryk Samuela Twardowskiego: „Nadobna Paskwalina”. Przedstawię teraz analizę tego dzieła.

Podmiot liryczny, w tym utworze, wypowiada się pod wpływem emocji, wynikających z zachwytu nad pięknem Paskwaliny. Mówi do wszystkich ludzi, nie zwraca się do konkretnej osoby. Dzieli się swoimi uczuciami, paralelnie opisując poszczególne części ciała kobiety. Przede wszystkim jego wypowiedź cechuje bogactwo środków stylistycznych. Każdy element przedstawiany jest przy pomocy wielu określeń np.: epitetów, metafor, porównań. Są one bardzo wyszukane, można powiedzieć, że charakteryzuje je pewien koncept, typowy dla baroku. Przykładem tego może być fragment: „Usta, krwawsze nad koral, słodko się spoiły, czym by do smakowania sposobniejsze były i mordentów przyjemnych”. Samuel Twardowski stosując oryginalne środki poetyckiego wyrazu, uzyskuje pożądany efekt zaskoczenia wśród czytelników, którzy mogą je wręcz odbierać jako dziwne i niezrozumiałe. Poza tym, portret Paskwaliny charakteryzuje się ogromną dynamiką. Osoba mówiąca prezentuje poszczególne człony ciała, przedstawiając wykonywane przez nie czynności. Następstwa czasu wyrażane są za pomocą przysłówków, co potwierdzają słowa: „A wprzód włos po ramionach płynął bursztynowy”.

Oprócz tego podmiot liryczny zestawia np. czoło i brwi Paskwaliny z elementami przyrody, owocami i roślinami. Wspomina o ich barwach, co sprawia, że obraz kobiety staje się bardziej plastyczny. Wyrażają to słowa: „Brwi puszyły, niebieskim równając się łukom [...] jagody różane”. Cechą charakterystyczną tego utworu, jest też występowanie szyku przestawnego oraz przerzutni. Stosowane są one dość często i deformując składnię, nadają temu lirykowi barokowy styl. Konfrontując go np. z opisem Doroty, autorstwa Jana Kochanowskiego, można zauważyć ogromną dynamikę i koncept omawianego utworu. Poeta, przy pomocy tego dzieła, chciał ukazać piękno Paskwaliny, trochę z innej strony. Użył do tego wieloznacznych porównań, które nadają mu inną wymowę. Wszystko to miało stworzyć wrażenie iluzji, co było znamiennym zachowaniem twórców baroku, którzy udziwniali swoje dzieła, poszukując piękna w rzeczach niedostrzegalnych zmysłami.

Podsumowując analizę tego utworu, można stwierdzić, że liryk „Nadobna Paskwalina”, jest typowym przykładem poezji baroku. Charakteryzuje się dynamiką oraz dużym natężeniem występowania środków stylistycznych. Samuel Twardowski poruszył w nim kwestię piękna kobiety, które zostało ukazane w dosyć niekonwencjonalny sposób. Wszystko to nadaje temu dziełu bardzo oryginalną wymowę i powoduje zaciekawienie odbiorcy. Jeszcze raz przyrównując ten utwór do opisu Doroty, można zauważyć ogromne różnice poetyckiego stylu, jaki cechował renesans i barok, mimo, że dzieliło je tylko sto lat.