SYSTEM OGÓLNIE

L.udwig vin Bertalanffyeg – uznawany za twórcę ogólnej teorii systemów w 1937 r na seminarium filozoficznym w Chigago na Uniwersytecie przedstawił po raz pierwszy. Przyjmuje się datę powstania ogólnej teorii systemów 1954r, dwa lata póżniej ukazuje się czasopismo Genaeral System. Słowo system pochodzi od greckiego SYSTEMA i oznacza „ złozoną rzecz”

Definicja – system jest to uporządkowana kompozycja elementów, tworząca spójną całość.

Dla opisu systemu ważna jest właściwość, czyli zmiana w jakiejś części systemu, wpływa na pozostałe jego części, zasady funkcjonowania systemu. EKWIPOTENCJALNOŚĆ - oznacza to, że przyczyny wychodzące z tego samego żródła mogą powodować różne skutki

Ekwifinalność – wychodząc z różnych źródeł, można dojść do tych samych rezultatów. Łącząc te zasady mamy wniosek, że nie istnieją proste zależności pomiędzy przyczyną a skutkiem.

Pojęcie systemu jest pojęciem względnym dlatego, że elementy wchodzące w skład jakiegoś systemu mogą stanowić równocześnie składnik otoczenia innego systemu. Otoczenie systemu to fragment rzeczywistości który nie jest systemem, a z którym system ten wchodzi lub może wchodzic w jakieś relacje.

System zamknięty- nie przyjmuje niczego zewnątrz i w ten sposób zmierza do entropi – czyli dezorganizacja, działają w obrębie własnych granic gdzie nie przedostaje się energia czy informacja.

System otwarty - wymieniają energię z otoczenie, gdyż ich granice są częściowo otwarte, wszystkie systemy żywe są systemami otwartymi np. Rośliny wymieniają energię z otoczeniem przyjmują dwutlenek węgla a oddają tlen, systemy otwarte podtrzymują stan entropii ujemny negentropii – czyli podtrzymywania uporządkowania.

Energia z otoczeniem jest pojęciem sprzężenia zwrotnego jest zasadniczym sposobem funkcjonowania systemu – kontrolowanie systemu, kontrola - polega na włączeniu do systemu rezultatów przyszłych działań co sprzyja na przyszłe zachowanie systemu. System zawsze istnieje w otoczeniu – czyli istnieje ,współgra z innymi systemami razem tworzą uporządkowaną hierarchię systemu w której wyróżniamy subsystemy ( pod) i suprasystemy (nad), ale każdy system należy do szerszego tzw ekosystemu.

Uporządkowany wg. Miller hierarchiczny,biologiczny i społeczny

- komórki (organy złozone z komórek)

- organizmy (niezależne formy życia)

- organizacje (miejskie, uniwersytety, korporacje)

- społeczeństwa lub narody

- organizacje międzynarodowe ( Wspólnota Europejska)

Cechą charakterystyczną systemu, że elementy tworzą całość na siebie oddziałowują pozostając w równowadze.

System składa się - z elementów, które ciągle na siebie oddziałują. Te elementy tworzą strukturę systemu, oddziaływanie elegantów między sobą może prowadzić do rozwoju systemu lub jego zniszczenia. Jeśli system jest w dynamicznej równowadze to działa prawidłowo. Jeśli oddziaływania między elementami są zbyt gwałtowne i za bardzo zmienne to ulega zniszczeniu. Musi być zachowana pewna stałość struktury ale otoczenie i jego zmiany wymagają dostosowania się , jeśli dobrze się dostosowuje system do zmian itd. To się rozwija.

W terapii rodzin system jest tzw. Pętla sprzężenia zwrotnego, który stanowi elementarny model tzw cyrkularność zwaną przyczynowością kulistą – podejścia do rodziny zastępuje stosowane myślenie przyczynowo-skutkowe

Zachowanie - model linearny- jako skutek czegoś np. depresja męża jako przyczyna złej sytuacji rodziny ponieważ depresja nie pozwala mu chodzić do pracy – zła kondycja finansowa rodziny prowadzi do sytuacji nierozwiązalnych.

W systemie rozumienia jest tak- żona podejmuje prace, mąż wycofuje się , robi się smutny, żona tym bardziej ucieka w pracę zawodowa co nasila depresję męża.

Schizmogeneza - jest to samowzmacniający cykl zachowań wywołany wzajemnymi relacjami ( pozostają ze sobą w interakcji)

Symetryczne zachowanie – zachowania rywalizujące czyli partner interakcji odpowiada na zachowanie tego pierwszego zachowania które wzmaga zachowanie pierwszego tzw pozytywne sprzężenie zwrotne - prowadzi do zmiany systemu

Komplementarne zachowanie – zachowanie uzupełniające tzw negatywne sprzężenie zwrotne, przeciw działa dewiacji i utrzymuje homeostazę systemu

Zarówno zachowanie symetryczne i komplementarne może prowadzić do zniszczenia systemu.

Systemy cechuje - tendencja do przetrwania zdaniem Hoffmana są dwa sposoby zachamowania prowadzącego do destrukcji ( zniszczenia0

1. Samo stabilizacja systemu, gdy system stosuje na przemian oba typy zachowań

2. Transformacja systemu czyli stworzenie nowej jakości, transformacja wiąże się z dwoma komplementarnymi procesami 1. Tendencją do stałości 2. Tendencją do zmian np. gdy mąż zaczyna narzekać na brak opieki z zainteresowania ze strony żony, to żona zaczyna domagać się tego samego i może dojść do zwrócenia się na zewnątrz swojego układu by zaspokoić swoje potrzeby dochodzi do rozłamu małżeństwa - eskalacji symetryczna – gdyby żona zrezygnowała ze swoich potrzeb i okazała wsparcie – zachowałaby się komplementarnie – relacje ustabilizowała by się

W rozwoju badań systemów rodzinnych wyróżna się dwa okresy tzw pierwszym okresie cybernetyki – koncentrowało się na stałości systemu, a przeciw działało zmianom – wyjaśnienie za pomocą homeostazy dążenie do stałości definiowano jako dążenie do stabilizacji własnej struktury i nazwano morfostazą co łączy się z homeostazą, co daje uporządkowanie struktury systemu, co zwiększa spójność i integracje, zmiana ta określana jest też zmianą I rzędu.

Homeostaza utrzymuje tożsamość systemu tzn opiera się naciskom zewnętrznym otoczenia

Zdaniem Dekka system i otoczenie współistnieją ze sobą wzajemnie się dopasowując tzw „ dopasowanie „

II okres cybernetyki – zwany systemem morfogenezą , jednym ze źródeł takich zmian jest rozwój rodziny w czasie i nazywany cyklem życia rodziny mp narodziny dziecka czy odejście jakiegoś członka rodziny, dojrzewanie poszczególnych członków rodziny związany z indywidualnym rozwojem czy wydarzenia jak utrata pracy lub ciężka choroba co wpływa na reorganizację jej życia to wszystko wpływa na rodzinę naruszając równowagę systemu, uruchamia się sprzężenia zwrotne, pojawiają się reakcje albo system się zmienia albo powraca do poprzedniego stanu np. zmiana dzieci odchodzą i zakładają własne rodziny a rodzice przystosowuję się do pustki, zmieniają się zasady między rodzicami a dziećmi , stają się bardziej partnerami rodziców.

Rodzina może i powinna zmieniać strukturę aby przystosować się do określonej fazy życia.

Funkcje – znaczenie wzajemnego wsparcia, poradzić sobie z zapewnieniem pożywienia, dachu nad głową, losowymi wydarzeniami (chorobą), śmiercią ale też z fazą rozwojową systemu. Rodzina nuklearna tzn rodzice+ dzieci