Układ nerwowy:
-planowanie i regulacja wykonywania czynności ruchowej
-regulacja napięcia mięśni szkieletowych
-utrzymanie równowagi ciała
-regulacja czynności wegetatywnych
-odbieranie bodźców czuciowych ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego i reakcja na te bodźce na drodze podświadomej (odruchy) lub świadomych decyzji
-przyjmowanie i przekazywanie informacji w postaci mowy
-myślenie, planowanie, zapamiętywanie i przypominanie
Rysunek komórki nerwowej.
Informacje odbierają przez dendryty i biegnie dendrytami do ciała komórkowego, a od ciała będzie biegł ten potencjał czynnościowy aksonem.
Struktura do komunikacji z innymi komórkami > połączenia między komórkami nerwowymi, albo Komorka nerwowa a … - synapsy.
Spoczynkowy potencjał błonowy jest wynikiem: nierównomiernego rozmieszczenia jonów po obydwu stronach błony komórkowej różnic dla przepuszczalności błony komórkowej dla poszczególnych jonów (K+:Cl-:Na+ jak 10:4:1) aktywności pompy sodowo-potasowej.
Potencjał równowagi to taki potencjał transbłonowy, przy którym dochodzi do równowagi mszy gradientem stężeń elektrycznym i chemicznym + dla różnych jonów w obrębie jednej komórki różny ładunek <<< to wszystko było.
Rysuneczek Moniki o potencjale progowym. < i potencjale czynnościowym
Depolaryzacja zwiazana z uwolnieniem jonow wapnia, nadstrzał, repolaryzacja (odzyskanie polaryzacji przez komórke)
Rysuneczki z książki textbook of medical psysiology 11e > WWW.studentconsult.com
Aktywacja szybkich kanałów jonowych (sodowych) > kationy sodu wnikaja do srodka > srodek robi się elektrododatni. W środku robi się zageszczenie jonow, które się odpychaja i rozpraszaja, ładunek się rozprasza tez, wiec staje się mniejszy. > kolejne potencjaly czynnościowe > szerzy się wzdłuż wlokiem> rozkminic w domu < tak się dzieje we wlokach niezmielinizowanych (bez mieliny)
We włókach zmielinizowanych naokoło wlokna nerwowego komórka Schwanna (?^^) owija się < tłuszczowa < ochrona włókna nerwowego wobec jonow, bo jony nie rozpuszczaja się w tłuszczach. Tam gdzie włókno pokryte tą osłonką – nie ma możliwości przenikania jonow, to przenikanie odbywa się tylko w tzw. Przewężeniach Ranviera.
Potencjał czynnościowy przenosi się wzdłuż kom. Nerwowej skokowo tylko w przewężeniach Ranviera, bo tylko te przewężenia podlegają procesowi depolaryzacji. < przesyłanie potencjału czynnościowego szybsze.
Synapsy aksonodendrytytyczne, aksono-somatyczne i synapsy aksono-aksonalne < podzial synaps ze względu na części, które je tworzą.
Informacja w formie potencjału czynnościowego idzie do potencjalu presynaptycznego
Synapsy pobudzające i hamujące
S.pobudzająca – spowoduje, że potencjal blonowy stanie się bardziej elektrododatni (dąży w kierunku potencjalu progowego).
Elementy obu s a identyczne > pęcherzyki, neuromediator, szczeliny, element presynaptyczny. Roznice
Pobudzajaca: mediator- noradrenalina, acetylocholina, serotonina, dopamina
Jeśli mediator laczy się z receptrem > otwieranie kanałów sodowych > jony sodu wnikaja do srodka> generowanie potencjalu progowego i czynnościowego. EPSP – postsynaptyczny potencjał pobudzający < w normalnych warunkach pojedynczy jest za slaby na osiagniecie potencjalu progowego (i dalej czynnościowego).
Hamująca: mediator – glicyna, alanina, prostaglandyny, GABA < kwas gamma-amino-masłowy
2 mechanizmy jonowe: otwieranie kanałów chlorkowych > jony chlorkowe wnikaja do komorki – robi się bardziej elektroujemne, albo otwieranie kanałów potasowych – jony potasu uciekaja z komorki i tez wnetrze staje się bardziej elektroujemne.
HYPERPOLARYZACJA
IPSP: postsynaptyczny potencjał hamujący
EPSP za slabe na wygenerowanie potencjalu progowego > wiec sumacja czasowa > potencjał czynnościowy, lub wazniejsza, sumacja przestrzenna> wypadkowa synaps pobudzających i hamujących, jeśli zostanie osiągnięty potencjal progowy to będzie potencjal czynnościowy.
Ośrodkowy układ nerwowy > rdzeń kręgowy i mózg
Obwodowy układ nerwowy > somatyczne nerwy ruchowe, somatyczne nerwy czuciowe i nerwy układu autonomicznego
Mózg > substancja(istota) szara i biała; istota szara > ciała komorkowe Komorek nerwowych, a istota biala> wypustki - aksony i dendryty pokryte osłonką mielinową
Istota szara – zewnętrznie, biala w srodku w mozgu. W przypadku rdzenia kręgowego istota biała na zewnątrz, a szara w środku. W rdzeniu – budowa metameryczna (segmentowa) > istota biala >drogi rdzenia kręgowego. 3 grupy dróg: drogi zstępujące (biegnące od góry na dół) o charakterze ruchowym (przek. Inf do miesni i umozol.ruchu), drogi wstępujące (biegnące od tkanek do mózgu > czuciowe), drogi własne rdzenia, kt. Umożliwiaja przekazywanie informacji pomiedzy poszczególnymi segmentami rdzenia (komunikacja wewnetrzna rdzenia).
Korzonki przednie i tylne (czesci czesci bialej?) < korzonkami przednimi wychodzi informacja ruchowa od rdzenia w kierunku tkanek, korzonkami tylnymi dociera informacja czuciowa z obwodu do rdzenia. Zwój rdzeniowy < zgrubienie, tam znajduja się ciala komorkowe Komorek czuciowych (tylko w Komorkach tylnych). Rogi tylne lacza się z korzonkami tylnymi (odpowiadaja za odbieranie inf. Czuciowych)), rogi przednie z Korzonami przednimi – odpowiadaja za przekaz inf. Do miesni.
Glej > komorki glejowe obczaic co to
Makroglej pochodzący z ektodermy: astrocyty, komórki ependymy, oligodendrocyty.
Mikroglej pochodzenia mezodermalnego.
Kazda Komorka nerwowa która ginie, ginie bezpowrotnie. Neurony się nie dzielą. Wiec SA mechanizmy które zapobiegaja uszkodzeniu neuronow >> np. komorki glejowe.
Astrocyt > ma wypustki ściśle przylegające do dooo komorki nerwowej?? I komorki nerwowe nie maja bezpoosredniego kontaktu z naczyniami krwionośnymi, dzieki czemu nic co plynie przez krwioobieg nie zrobi im kuku. Astrocyt tworzy scisla bariere (oplataja naczynia kwionosne) > sprawdzic na wikipedii :D:D
Astrocyty >>> Pośrednictwo w odzywianiu Komorek nerwowych, wymianie gazowej, odp. Za równowagę wodna, kwasowo-zasadowa i elektrolitowa. +funkcja podporowa dla neuronow, + ochrona przed substancjami toksycznymi <<< jeśli astrocytow za duzo < nowotwory, tzw. Glejaki, jeśli astrocyty za bardzo się podziela.
Oligodendrocyty – funkcja podporowa i tworza oslonki mielinowe w centralnym systemie nerwowym (<f.izolacyjna, zapobiega chaosowi informacji)
Płyn Mozgowo-rdzeniowy OGARNIJ W DOMU > jak sobie płynie, Az jest wchłaniany do ziarnistości
pajęczynówki, jeśli wchłanianie utrudnione, może dojsc do wodogłowia.
Ependymy >bariera mdzy kom. Nerwowymi a bariera mozgu cos tam, tez biora udzial w tworzeniu plynu Mozgowo-rdzeniowego. Sklad plynu zbliżony do osocza, ale BEZBIAŁKOWY
Mikroglej > komorki, które maja zdolność ruchu pełzakowatego. Przemieszczaja się do ognisk stanow zapalnych > dzialanie odpornościowe, ochronne>oczyszczanie ognisk martwiczych
Odruch – podświadoma reakcja efektora na pobudzenie receptora przy udziale ośrodka w układzie nerwowym. Odbywa się na podłożu łuku odruchowego. Łuk odruchowy składa się z receptora, drogi dośrodkowej, ośrodka, drogi odśrodkowej i efektora.
Do receptora dociera bodziec, informacja z receptora do osrodka, a dalej do efektora który wykonuje reakcje. Najpierw doga dosrodkowa (do osrodka), potem odsrodkowa (od osrodka).
Odruchy dzielimy ze względu na czas nabywania na: bezwarunkowe (rodzimy się z nimi) i warunkowe (nabywamy je w trakcie życia; powstają na podłożu odruchów bezwarunkowych)
Ze względu na typ efektorów odruchy dzieli się na: animalne (efektorami sa miesnie szkieletowe > ruch> nerwy somatyczno-ruchowe) oraz wegetatywne (efektory > mięsień sercowy, mięśnie gładkie, gruczoły wydzielania zewnętrznego (slinianki) lub wewnętrznego(gruczoly produkujące hormony)
Ze względu na polozenie osrodka : rdzeniowe
Odruch rozciągowy > receptorem dla niego jest zakończenie pierścienno-spiralne znajdujące się w miesniu. W ramach miesnia: wlokna intrafuzalne i glowna masa – włókna ekstrafuzalne. W części obwodowej – elementy kurczliwe. Rozciąganie mięśnia = bodziec > pobudzenie zakończen spiralnych i inromacja od nich biegnie do zwojów rdzenia kręgowego, do rogu kręgowego (gdzie SA alfamotoneurony (unerwiające wlokna ekstrafuzalne)). Tworzony jest sygnal ruchowy czy cos w tym guscie i plynie do włókien ekstrafuzalnych i nastepuje skurcz miesnia rozciaganego < ło kurwa. Tu cos się kapke pojebalo.
Funkcje: regulacja napięcia mięśniowego i zapobieganie niekontrolowanego skurczu mięśnia.
Odruch odwrócony rozciągowy (scyzorykowy) > zakończenia buławkowate – obczaj na Wiki o co cho. Gdzies SA przy polaczeniu kosci. Odruch wyst. Przy rozciaganiu mięśnia SILNYM (200x niż wyzej) pobudzone zostaja zakończenia buławkowate > do komorki w zwoju rdzeniowym (wloknem zmienili.)> wnika korzonkami tylnymi, a dalej przelacza się na neurony wstawkowe > dalej na alfamotoneuron hamuje cośtam unerwiajacy miesien idzie informacja i dochodzi do relaksacji miesnia. Dodatkowo pobudzenie alfamotoneurony poibudzajacego miesnie antagonistyczne.
Znaczenie ochronne, zapobiega przerwania ciągłości miesnia od kosci i rola w regulacji napięcia mięśniowego.
Odruch źreniczy na światlo – reguluje szer. Zrenicy żeby zapobiec nadmiernej ilości swiatla i żeby nie wpadalo zbyt Malo żebyśmy mogli dobrze widziec.