Ewidencja gruntów i budynków – jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami. Określony jest w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Rozporządzenie określa m.in:
sposób zakładania ewidencji gruntów i budynków
sposób prowadzenia ewidencji oraz szczegółowe zasady wymiany danych ewidencyjnych
szczegółowy zakres informacji objętych ewidencją oraz zakres informacji objętych rejestrem cen i wartości nieruchomości
EGiB obejmuje dane dotyczące:
gruntów – ich położenie, granice, powierzchnię, rodzaje użytków i klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów (jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty);
budynków – ich położenie, przeznaczenie, funkcje użytkowe i ogólne dane techniczne;
lokali – ich położenie, funkcję i powierzchnię użytkową.
Zawiera także informacje o:
właścicielu
innych osobach fizycznych lub prawnych, w których władaniu znajdują się grunty lub budynki albo ich części;
miejscu zamieszkania lub siedzibie właściciela;
wpisaniu do rejestru zabytków;
wartości nieruchomości.
W Polsce ewidencja gruntów i budynków jest utożsamiana prawnie z katastrem nieruchomości.
Ewidencję gruntów i budynków zakłada się i prowadzi w systemie informatycznym, którego podstawę stanowią komputerowe bazy danych ewidencyjnych. Komputerowe bazy danych ewidencyjnych są integralną częścią Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Ewidencja obejmuje całe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem morza terytorialnego, a jednostkami powierzchniowymi podziału kraju dla celów ewidencji są:
jednostka ewidencyjna – obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy, a w przypadku gdy w skład gminy wchodzi miejscowość o statusie miasta również w granicach administracyjnych miasta. W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jako jednostki pomocnicze gminy, jednostką ewidencyjną może być obszar jednej lub kilku dzielnic. Jednostka ewidencyjna dzieli się na obręby ewidencyjne.
obręb ewidencyjny – obszar gruntów położony w granicach wsi i sołectw lub w miastach w granicach dzielnic, osiedli i zespołów urbanistycznych lub teren wyznaczony naturalnymi granicami wyznaczonymi przez cieki, ulice, linie kolejowe i inne obiekty fizjograficzne
działka ewidencyjna – ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych. Działki położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład jednej nieruchomości, tworzą jednostkę rejestrową gruntów.
Na ewidencję gruntów i budynków składają się komputerowe bazy danych ewidencyjnych oraz operaty ewidencyjne. Na podstawie baz danych ewidencyjnych tworzone są dla poszczególnych obrębów raporty obrazujące dane ewidencyjne:
rejestr gruntów
rejestr budynków
rejestr lokali
kartotekę budynków
kartotekę lokali
mapę ewidencyjną
Przykładowe przeznaczenie wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków:
Dane ewidencyjne warto sprawdzić przed zakupem nieruchomości. Pozwalają one na dokładne określenie położenia nieruchomości i sprawdzenie np. jej dostępu do drogi publicznej, a w wypadku nieruchomości rolnych – klasy gruntu i przydatności gospodarczej. |
|---|
Dane zawarte w ewidencji podlegają aktualizacji i są udostępniane. W ewidencji nie wykazuje się budynków, których budowa, według przepisów prawa budowlanego, nie wymaga pozwolenia lub zgłoszenia.
Ewidencję gruntów i budynków prowadzą starostowie lub prezydenci miast na prawach powiatu. W praktyce, jak zauważyła Najwyższa Izba Kontroli, ewidencja jest często nieaktualna, prowadzona w sposób chaotyczny a samorządy nagminnie łamią przepisy o odrolnieniu gruntów