Rynek finansowy odgrywa kluczową rolę w gospodarce każdego kraju. Jest miejscem gdzie interwencja państwa była, jest i będzie największa. Rynek finansowy nie podlega samoregulacji w żadnym kraju. Polityka państwa w odniesieniu do sektora finansowego sprowadza się nie do tworzenia warunków wolnej konkurencji, a do zapewnienia możliwie największej konkurencji.
Jednolity rynek finansowy UE jest częścią jednolitego rynku wewnętrznego tego ugrupowania.
Jego budowa rozpoczęła się wraz z powstaniem EWG w 1958 roku i choć jest już zaawansowana nie jest zakończona.
Pojęcie jednolity rynek finansowy nie oznacza, że powstał jeden, zunifikowany rynek bez granic, ponieważ nadal w jego obrębie funkcjonują rynki narodowe.
Wytyczone zostały pewne ogólne standardy, które kraju UE są zobowiązane włączyć do swojego prawodawstwa.
Dotyczy wszelkich krajów UE a nie tylko strefy euro.
Jednolity rynek finansowy:
Rezydenci powinni mieć pełną swobodę dokonywania operacji finansowych, bez względu na to w jakim kraju chcieli by je podjąć.
Instytucje finansowe z jednego kraju członkowskiego powinny móc bez ograniczeń zakładać swe oddziały w pozostałych krajach członkowskich, jak również świadczyć swe usługi rezydentom unii ponad granicami państwowymi bez potrzeby posiadania oddziałów w innych krajach.
Rezydenci – osoby prawne i fizyczne, których siedziba bądź miejsce zamieszania znajduje się w krajach członkowskich UE.
Główne cele budowy jednolitego rynku finansowego:
Stworzenie warunków lepszej alokacji kapitału – kapitał powinien płynąć tam gdzie potencjalna stopa zwrotu kapitału jest najwyższa.
Dywersyfikacja źródeł i form pozyskiwania środków inwestycyjnych powstająca dzięki większej konkurencji między bankami i innymi instytucjami finansowymi.
Wzrost płynności i pojemności rynków kapitałowych – obniżenie kosztów środków finansowych pozyskiwanych przez osoby prawne i fizyczne. Im większy rynek i im bardziej płynny tym kapitał jest tańszy.
Zwiększenie stabilności finansowej na obszarze jednolitego rynku pod warunkiem istnienia odpowiednich regulacji i nadzoru.
Wzrost innowacyjności rynku – lepsze zaspokojenie potrzeb klientów dzięki pojawieniu się nowych instrumentów finansowych.
Konkurowanie z rynkiem amerykańskim.
Globalizacja rynków finansowych – szybko postępująca integracja dotąd odrębnych krajowych rynków finansowych w jeden rynek ogólno – światowy.
Zasadnicze znaczenie mają tu następujące czynniki:
Liberalizacja przepływów kapitałowych – znoszenie wszelkich barier w swobodzie przepływu kapitału.
Deregulacja sektora finansowego – zniesienie limitów stóp procentowych.
Otwarcie sektora finansowego dla kapitału zagranicznego.
Wzrost roli niebankowych pośredników finansowych (fundusze inwestycyjne, fundusze ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne).
Rozwój technologii informatycznych.
Globalizacja to szybko postępująca integracja.
Korea północna jest krajem zamkniętym, który nie uczestniczy w globalizacji.
Różnica między globalizacją a integracją: w proces integracji wchodzimy świadomie z własnych chęci, np. podpisując stosowne dokumenty, a globalizacja jest nieuchronna, dotyczy każdego kraju. Z integracji można wystąpić a z globalizacji nie można.
Modele rynku finansowego:
Model anglosaski (angloamerykański) – np. Wieka Brytania.
Wiodącą role pełni rynek kapitałowy, jest on głównym źródłem środków inwestycyjnych w gospodarce. Odgrywa podstawową rolę w sprawowaniu nadzoru nad podmiotami gospodarczymi.
Rozpowszechnione jest wynagradzanie zarządów spółek i pracowników opcjami na zakup własnego przedsiębiorstwa. Powinno to stymulować ich do bardziej efektywnej pracy.
Funkcjonuje bardzo duża liczba różnego rodzaju instytucji pośrednictwa finansowego
Rozdzielona bankowość komercyjna (przyjmowanie depozytów i udzielanie kredytów) i inwestycyjna (obsługa podmiotów działających na rynku kapitałowym). W USA można świadczyć te dwie usługi w jednym miejscu.
Występuje brak długookresowych związków kapitałowych między instytucjami finansowymi i podmiotami gospodarczymi.
Istnieje bardzo wiele różnorodnych instrumentów finansowych związanych z rynkiem kapitałowym, dominują wśród nich papiery wartościowe o charakterze udziałowym (akcje), ponadto występuje duża skłonność do tworzenia nowych instrumentów finansowych. Gospodarstwa domowe i podmioty gospodarcze posiadają w swych aktywach znaczną ilość papierów wartościowych nabywanych bezpośrednio.
Model kontynentalny (kontynentalno europejski) – np. Niemcy.
Wiodącą rolę w alokacji zasobów w gospodarce odgrywają banki uniwersalne, które oferują pod jednym dachem (czy też marką) całość usług finansowych (łącznie bankowość komercyjna i inwestycyjna). Rynek kapitałowy odgrywa w tym systemie zdecydowanie mniejszą rolę. Jego wiodącymi uczestnikami są banki.
Rola innego typu instytucji pośrednictwa finansowego jest zdecydowanie mniejsza.
Istnieją bardzo istotne związki między bankami a podmiotami gospodarczymi. Banki posiadają znaczące pakiety akcji i wykonują często prawa głosu z akcji należących do innych akcjonariuszy, wymuszają(przynajmniej w teorii) wzrost efektywności podmiotów gospodarczych. Jednak ze względu na specyficzny charakter związków (tradycje, rodzina długoletnia współpraca), jakie występują między bankami a zarządami firm, nadzór bankowy bywa mało skuteczny
Wśród papierów wartościowych handlowanych na rynku przeważają papiery wierzytelnościowe – obligacje rządowe. W systemie tym występuje niska skłonność do tworzenia innowacji finansowych.
Nie znaleziono potwierdzenia przewagi systemu angloamerykańskiego.
System angloamerykański jest uważany za bardziej efektywny w przypadku znacznej niepewności dotyczącej przyszłego rozwoju gospodarki. Duża liczba inwestorów mających własne niezależne opinie dotyczące kształtowania się przyszłości może spowodować, iż icg zagregowane opinie odzwierciedlą rzeczywisty rozwój wypadków.
Dominacja finansowania przez system bankowy jest lepsza dla projekt długoterminowych. Zaangażowanie banku w dany projekt inwestycyjny zwiększa jego wiarygodności i przyciąga małych inwestorów, którzy opierając się na opinii banku unikają kosztów monitorowania inwestycji. Z punktu widzenia firm nie ma konieczności publicznego ujawniania poufnych informacji.
Systemy finansowe:
Z Puku widzenia efektywności systemu finansowego czynnikiem o kluczowym znaczeniu jest „kompletność” systemu – czyli zapewnienie takich źródeł finansowania, które najlepiej odzwierciedlają potrzeby firmy.
Np. uważa się że w pierwszej fazie rozwoju firmy winny być finansowane przez bank, a kiedy dojrzeją dopiero wchodzić na rynek kapitałowy. Tymczasem praktyka jest tak, że banki niechętnie finansują przedsięwzięcia we wczesnej fazie rozwoju. Muszą one poszukiwać innych źródeł finansowania, np. funduszy venture capital lub „aniołów biznesu”.
Postępujący obecnie proces integracji finansowej zdecydowanie przechyla punkt ciężkości w stronę systemu zorientowanego rynkowo i kładzie nacisk na rosnącą rolę rynków kapitałowych.
Konwergencja polega na powstawaniu jednego systemu finansowego na bazie dwóch dotąd działających, przy czym nowy system nie jest prostą sumą dwóch bazowych systemów, a zupełnie nową jakością.
Uważa się że konwergencja jest przede wszystkim efektem:
Globalizacji światowych rynków finansowych i zachodzących obecnie procesów integracyjnych
Zaniku barier i ograniczeń w działalności gospodarczej na rykach finansowych (deregulacja)
Pojawienia się i ekspansji nowych podmiotów (koncerny międzynarodowe)
Utraty znaczenia banków komercyjnych jako pośredników finansowych
Rozwoju nowych technologii przetwarzania i przepływu informacji.
Nowy system finansowy będzie zapewne stanowił syntezę najbardziej efektywnych rozwiązań zaczerpniętych z obu systemów, jednak wszystko wskazuje na to, że będzie on jednak zawierał więcej elementów systemu angloamerykańskiego. I tak:
Wiodącą rolę będzie miał zapewne rynek kapitałowy, w tym szczególnie giełdy charakterze specjalistycznym (np. przeznaczone dla małych przedsiębiorstw, zaawansowanych technologii itp.)
Zniknie segmentacja bakowości (komercyjna i inwestycyjna). Postępował będzie uniwersalizm instytucji pośrednictwa finansowego, które będą przybierały postać konglomeratów finansowych.
Pojawi się duża liczba różnorodnych wyspecjalizowanych inwestorów instytucjonalnych, których przedstawiciele będą aktywni w radach nadzorczy firm i na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy.
Funkcję kontrolną systemu finansowego sprawował będzie rynek kapitałowy (coraz szerzej rozpowszechnią się transakcje fuzji i przejęć).
Jednolity rynek finansowy opiera się na trzech swobodach:
Swoboda przepływu kapitału
Swoboda świadczenia usług finansowych, na którą składają się: swoboda osiedlania się i swoboda świadczenia usług.
Utworzenie jednolitego rynku finansowego oznacza więc pełną implementację trzech wymienionych swobód.
Jednolity rynek finansowy składa się z segmentów, które zwykle analizowane są osobno:
Rynku kapitałowego (papierów wartościowych)
Rynku kredytowego (bankowego)
Rynku ubezpieczeniowego
Budowa jednolitego rynku finansowego wymagała przede wszystkim wdrożenia swobody przepływu kapitału.
Swoboda przepływu kapitału między krajami oznacza możliwość swobodnego dokonywania przez podmioty z tych krajów płatności zagranicznych z wszelkich tytułów wynikających zarówno z transakcji dotyczących bilansu obrotów bieżących, jak i bilansu obrotów finansowych.
Transakcje bieżące według MFW:
Eksport i import towarów i usług
Transfery dochodów (dywidendy i odsetki od inwestycji zagranicznych)
Transfery nieodpłatne
Transakcje finansowe według MFW:
Inwestycje bezpośrednie
Inwestycje pośrednie (portfelowe)
Inne transakcje kapitałowe (najważniejsze – pożyczki i kredyty)
Pochodne instrumenty finansowe
Transfery rezerw międzynarodowych
Swoboda przepływu kapitału:
Wolność przepływu kapitału została zagwarantowana w Traktacie Rzymskim (jako jedna z „4 wolności”)
Art. 67 tego Traktatu przewidywał stopniowe znoszenie w ciągu okresu przejściowego ograniczeń w przepływie kapitału należącego do osób zamieszkałych w państwach członkowskich i dyskryminującego traktowania ze względu na obywatelstwo, miejsce zamieszkania lub miejsce lokaty kapitału
Ograniczenia te nie miały być znoszone stopniowo, w zakresie niezbędnym do funkcjonowania wspólnego rynku., w tym przypadku Traktat nie ustalił terminów poszczególnych etapów znoszenia ograniczeń (inaczej niż w przypadku unii celnej).
24.06.1988 roku Rafa przyjęła dyrektywę, która ustanowiła harmonogram pełnej liberalizacji przepływu kapitału:
Zniesiono wszelkie ograniczenia, tzn. zniesiono ograniczenia dotyczące transferów związanych z przepływem kapitału (kontrola dewizowa).
Zniesiono jakiekolwiek dyskryminacyjne traktowania ze względu na obywatelstwo, miejsce zamieszkania stron, miejsce lokaty kapitału.
Objęto nią wszelkie operacje finansowe, min kredyty krótkoterminowe, inne operacje krótkoterminowe, otwieranie rachunków w walutach innych państw członkowskich.
Transfery kapitałowe miały być dokonywane po takim samy kursie jak transfery bieżące. Przepis ten oznaczał likwidację podwójnego rynku finansowego, który istniał wtedy w Belgii i Luksemburgu.
Kraje członkowskie zostały także zobowiązane do możliwie najszerszej liberalizacji przepływów kapitałowych z krajami członkowskimi (bez wymogu wzajemności).
Z wyjątkiem państw którym został przyznany okres przejściowy, dyrektywa przewidywała wprowadzenie pełnej liberalizacji przepływu kapitału od 1 lipca 1990 roku.
Większość krajów wprowadziła jej postanowienia przed wymaganym terminem.
Zapisano też, że jeśli chodzi o swobodę przepływów kapitałowych z krajami trzecimi, państwa członkowskie będą się starały osiągnąć ten sam poziom liberalizacji, jaki stosuje się do operacji z mieszkańcami innego państwa członkowskiego.
Nie wszystkie państwa Wspólnoty znajdowały się na tym samym poziomie rozwoju gospodarczego w momencie uchwalenia dyrektywy.
Pełna liberalizacja przepływu kapitału mogła stanowić zagrożenie dla ich gospodarek. Aby mogły w miarę bezproblemowo przystosować się do nowych warunków przyznano im tzw. okres przejściowy.
Indywidualne kalendarium znoszenia ograniczeń zostało ustanowione dla Hiszpanii, Grecji, Portugalii i Irlandii.
Kraj te mogły do 31.12.1992 roku kontynuować lub wprowadzić nowe ograniczenia w stosunku do tych które istniały wcześniej.
Dla Grecji i Portugalii ustanowiono klauzulę rozszerzającą okres przejściowy poza 31 grudnia 1992 roku (nie więcej jednak niż o trzy lata).
31.12.1992 roku wszystkie kraje Wspólnoty z wyjątkiem Grecji zniosły ograniczenia w przepływie kapitału. Grecja zyskała czas na zniesienie istniejących restrykcji (obejmowały one operacje wiązane z rachunkami bieżącymi i oszczędnościowymi, krótkoterminowe kredyty i pożyczki, osobiste przepływy kapitału oraz import i eksport środków finansowych).
Grecja zniosła ostatnie ograniczenia 16.05.1994 roku.
Traktat z Maastricht potwierdził praktycznie istniejący stan rzeczy. Nowe przepisy określiły Charakter liberalizacji jako nieodwołalny w obrębie UE. Oznacza to, iż wyjątkiem nowelizacji Traktatu nie ma żadnej możliwości wprowadzenia w obrębie Unii jakichkolwiek ograniczeń w tej dziedzinie.
Pojawiły się 2 klauzule, upoważniające państwa członkowskie do:
Stosowania odpowiednich przepisów swoich ustaw podatkowych rozróżniających podatników ze względu na ich sytuację wynikającą z miejsca pobytu lub miejsca zainwestowania kapitału.
Podejmowania niezbędnych środków zapobiegających naruszaniu praw i przepisów krajowych, zwłaszcza w sferze podatkowej i nadzoru prewencyjnego nad instytucjami finansowymi oraz ustalania procedur przepływu kapitału dla celów administracyjnych lub informacji statystycznej.
Podejmowania środków uzasadnionych porządkiem lub bezpieczeństwem publicznym.
Istnieją jednak możliwości wprowadzenia pewnych ograniczeń:
Zgodnie z klauzulą ochrony - gdy taki przepływ kapitału powoduje lub grozi spowodowaniem poważnych trudności w funkcjonowaniu unii gospodarczo – walutowej można podjąć środki ochronne na okres nie przekraczający 6 miesięcy.
Gdy w związku z sankcjami gospodarczymi podjętymi z powodów politycznych na mocy postanowień traktatu, ze względów polityki zagranicznej i bezpieczeństwa przewiduje się działanie Wspólnoty mające na celu przerwanie lub ograniczenie w części lub w całości stosunków gospodarczych z jednym lub kilkoma krajami trzecimi.
Ponadto uznana zostały już istniejące ograniczenia w poszczególnych krajach WE: istniejące 31.12.1993 roku na podstawie prawa krajowego lub wspólnotowego w odniesieniu do inwestycji bezpośrednich.
Swoboda świadczenia usług finansowych:
Swoboda osiedlania się – prawo do podejmowania działalności gospodarczej nienajemnej (tzn. na własnych rachunek) przez obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innych krajów członkowskich na warunkach określonych przez ustawodawstwo tych ostatnich w odniesieniu do ich własnych obywateli. Swoboda ta daje prawo zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw, w tym spółek. Odnosi się to też do zakładania agencji, filii i oddziałów przez podmioty z innych krajów członkowskich.
Swoboda świadczenia usług – oznacza prawo doświadczenia usług przez podmiot mający swą siedzibę w jednym z krajów członkowskich na rzecz podmiotów z innych krajów UE, w których nie ma on filii, ani oddziału, ani żadnej innej stałej reprezentacji.
Działalność ta nie jest więc związana z prawem osiedlania się. Osoba świadcząca usługi może jednak (nie naruszając zasad dotyczących osiedlania się) w celu wykonania usługi czasowo działać na terytorium innego kraju na tych samych zasadach, jakie państwo to stosuje wobec swoich obywateli.
Swoboda świadczenia usług obejmuje działalność w ramach tzw. walnych zawodów (architekci, lekarze, brokerzy, itp.) dotyczy także instytucji finansowych (np. bankowych, ubezpieczeniowych).
W kontekście JRF obie te swobody rozpatrywane są łącznie.
WTO wyróżnia 4 możliwości świadczenia usług między państwami:
Przemieszczenie się usługodawcy do kraju usługobiorcy
Przemieszczenie się usługobiorcy do kraju usługodawcy
Trans graniczne świadczenie usług
Obecność handlowa usługodawcy w kraju usługobiorcy (np. oddział)
Zasada jednolitej licencji – dotyczy funkcjonowania instytucji finansowych na rynku UE.
Instytucja finansowa może oferować swe usługi w dwojaki sposób:
Korzystając ze swobody osiedlania się – poprzez filie i oddziały.
Poprzez swobodę świadczenia usług – w sposób trans granicznych, czyli inaczej – ponad granicami, na rzecz podmiotów całej Unii.
Przedstawicielstwo – podmioty które nie prowadzą działalności operacyjnej.
Oddział – miejsce działalności stanowiące prawnie zależną część instytucji finansowej, w której prowadzi się bezpośrednio operacje dozwolone danym instytucjom finansowym (wszystkie lub część). Przyjęto, że wszystkie oddziały utworzone w tym samym kraju członkowskim przez instytucję finansową mającą swą siedzibę w innym kraju członkowskim, są traktowane jak pojedynczy oddział.
Filia – jest samodzielnym podmiotem prawnych (spółką – córką), jest ona jednak zależna kapitałowo i organizacyjnie od spółki – matki. Filia jako podmiot ustanowiony według prawa kraju goszczącego podlega nadzorowi ze strony tego kraju.
Aby instytucja finansowa mogła działać na całym rynku UE poprzez zakładanie oddziałów lub w sposób transgraniczny konieczne były rozwiązania systemowe akceptowane przez wszystkie kraje członkowskie UE.
Całkowite ujednolicenie przepisów byłoby praktycznie nierealne ze względu na bardzo duże zróżnicowanie regulacji narodowych i odmienne podejście krajów UE do wielu kwestii kluczowych z punktu widzenia budowy jednolitego rynku finansowego
Zasada jednolitej licencji – instytucja finansowa, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w jednym kraju cz jonkowskim może podejmować tę działalność w pozostałych krajach członkowskich pod warunkiem, że spełnia minimalne, wspólnie uzgodnione wymagania;.
Instytucja ta nie musi ubiegać się o dodatkowe zezwolenia na prowadzenie działalności w kraju goszczącym, wystarczy, że uzyska ja w kraju macierzystym.
Podlega ona nadzorowi ze strony kraju macierzystego na bazie przepisów w nim obowiązujących (z pewnymi wyjątkami).
Przyjęcie pewnych minimalnych wymagań było jednak niezbędne, gdyż biorąc pod uwagę zasadę swobody osiedlania się i przyjęcie zasady nadzoru ze strony kraju macierzystego według obowiązujących w nim przepisów, instytucje finansowe zapewne wybierałyby na miejsce swej siedziby kraje o najmniejszych wymaganiach, co z kolei mogłoby przynieść szkodę klientom tych instytucji (im mniejsze wymagania tym większe zagrożenie dla powierzonych funduszy).
Minimalne wymagania zostały określony w wielu dyrektywach dotyczących sektora bankowego, rynku papierów wartościowych, rynku ubezpieczeniowego oraz rynku funduszy emerytalnych.
Rynki finansowe UE:
Nie mamy ponadnarodowego nadzoru nad rynkiem finansowym UE czy strefy euro. W każdym kraju działa narodowy nadzór finansowy którego głównym celem jest zapewnienie stabilności krajowego systemu finansowego.
Najważniejszym czynnikiem jest zapewnienie bezpieczeństwa systemu bankowego, jako że kryzys w tym sektorze podważa stabilne działanie całej gospodarki krajowe.
Nadzór nad rynkiem finansowym na poziomie krajowym tworzy nam tzw. sieć bezpieczeństwa finansowego.
Sieć bezpieczeństwa finansowego – ogół rozwiązań regulacyjnych i instytucjonalnych których celem jest zapewnienie ochrony krajowego systemu finansowego przez destabilizacją.
Znajdują się w niej podmioty:
Nadzór właścicielski
Audyt zewnętrzny i wewnętrzny
Agencje ratingowe – oceniają wiarygodność kredytową.
Wywiadownie gospodarcze – badają spółki pod kontem przyszłej inwestycji, dostarcza tych informacji do których nie możemy dotrzeć
Instytucje nadzorcze (KNF) i regulacyjne
Instytucje ochrony konkurencji i konsumentów – dbają o poziom konkurencji i prawa konsumentów
BC – monitorują stabilność sektora banków komercyjnych
Fundusze ochrony depozytów – zabezpiecza banki na wypadek ich niewypłacalności. Zapewnia wypłatę sumy gwarantowanej klientów banku w sytuacji bankructwa banku. Suma gwarantowana wynosi 100 tys. euro lub równoważność tej kwoty.
Kodeksy dobrych praktyk (corporate goverments) – spółki giełdowe przestrzegają ich, spółki które nie chcą ich przestrzegać muszą na to wskazać i wyjaśnić dlaczego.
Niezależni analitycy – osoby które wyciągają wnioski co do kształtowania się sytuacji gospodarczej.
Najważniejsze grupy:
Instytucje nadzorcze (KNF)
BC jako pożyczkodawca ostatniej instancji – zapewnia płynności systemowi bankowego w danym kraju, działa na poziomie krajowym
System gwarantowania depozytów – środki przeznaczone są na pojedyncze przypadki, nie ma wystarczających funduszy na upadek wielkiego banku czy wielu banków. W przypadku kiedy bankrutuje wiele banków w danym kraju jego rząd wspomaga banki.
Ich współpraca powinna przebiegać na 3 płaszczyznach:
Identyfikacji i monitorowania zagrożeń
Zapobieganie kryzysom i ich likwidacja
Zarządzanie kryzysem jeśli już wystąpi
3 rodzaje krajowych rozwiązań kryzysowych:
Z uwagi na stopień centralizacji funkcji nadzorczych :
Nadzór zcentralizowany – jedna instytucja nadzoruje cały rynek finansowy, ogranicza to biurokrację i koszty administracyjne oraz umożliwia lepszą komunikację. Np. Polska, w UE 16 krajów
Nadzór zdecentralizowany – różne instytucje nadzorują poszczególne elementy rynku finansowego. W UE 8 krajów
Z uwagi na zaangażowanie BC w kwestii nadzoru:
BC nadzoruje cały rynek finansowy – 13 krajów w UE
BC nadzoruje tylko system bankowy – 5 krajów w UE
BC nie uczestniczy w nadzorze finansowym np.: Polska. 9 krajów w UE
Rozdzielenie głównych funkcji nadzoru pomiędzy dwie instytucje.
Jedna instytucja odpowiada za nadzór ostrożnościowy nad wszystkimi instytucjami finansowymi
Druga instytucja odpowiada za ochronę konsumentów i stosowanie prawa przez instytucje finansowe.
Od czego zależy wybór rozwiązania:
Poziom rozwoju gospodarczego i poziom rozwoju rynku finansowego
Głębokość rynku – wartość aktywów instytucji finansowych i liczba instytucji finansowych
Koszty działania instytucji nadzorczych
Uwarunkowania historyczne i polityczne
Problemy z sytuacją nadzoru finansowego w UE:
Brak pożyczkodawcy ostatniej instancji na poziomie ponadnarodowym
Europejska Rada do spraw ryzyka systemowego – instytucja która ma działać w nadzorze makroostrożnościowym.
Głównym zadaniem będzie monitorowanie i ocenianie zagrożeń dla stabilności systemu finansowego jako całości.
Ma ona wydawać ostrzeżenia przez narastającymi ryzykami o charakterze systemowym oraz zalecenia i ostrzeżenia kierowane do państw członkowskich w celu przeciwdziałania ewentualnym zagrożeniom.
W jej skład wchodzi prezes EBC, prezesi narodowych BC, prezesi europejskich organów nadzoru oraz przedstawiciele krajowych organów nadzoru.
Europejski System Organów Nadzoru Finansowego
Jego zadaniem będzie nadzór nad instytucjami finansowymi poszczególnych sektorów rynku finansowego – nadzór mikroostrożnościowy
W jej skład będą wchodziły organy nadzorcze poszczególnych krajów współpracujące z nowymi europejskimi organami nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych)
Kompetencje:
Opracowywanie wniosków w sprawie standardów technicznych,
Rozwiązywanie sporów między krajowymi organami nadzoru jeśli regulacje prawne wymagają uzyskania konsensusu,
Podejmowanie działań na rzecz spójnego stosowania wspólnotowych przepisów,
Pełnienie roli koordynacyjnej w sytuacjach nadzwyczajnych,
Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ma sprawować bezpośrednią kontrolę nad agencjami ratingowymi.
Sektor bankowy w UE:
Dyrektywa z 1977 roku – definicja instytucji kredytowej
Działalności instytucji kredytowej polega na przyjmowaniu depozytów i innych funduszy podlegających zwrotowi oraz udzielaniu kredytów na własnych rachunek.
Dyrektywa z roku 1989 – kluczowa z punktu widzenia rynku usług bankowych. Utrzymano definicję instytucji kredytowej, ale dodano listę usług jakie mogą być przez tę instytucję świadczone:
Może świadczyć usługi leasingu finansowego
Może dokonywać na rachunek własny lub na rachunek klienta obrotu instrumentami rynku pieniężnego, instrumentami pochodnymi i papierami wartościowymi a także transakcji walutowych
Może uczestniczyć w emisjach papierów wartościowych i świadczyć usługi związane z taką emisją
Może świadczyć sługi doradztwa finansowego w tym szczególnie w zakresie fuzji i przejęć
Może zarządzać portfelem inwestycyjnym
Może przechowywać i administrować papierami wartościowymi
Może świadczyć usługi w zakresie oceny kredytobiorców
Może świadczyć usługi skarbcowe
Wprowadziła zasadę jednolitej licencji na rynku usług bankowych od 1.01. 1993 roku .
zniesiony został wymów uzyskania zezwolenia kraju goszczącego na otwarcie oddziału czy transgranicznego świadczenia usług
wprowadzono minimalny kapitał założycielski instytucji kredytowej – 5 mln euro, przy czym dla niektórych instytucji kredytowych obniżono go do 1 mln
utrzymano wymów zarządzania instytucją przez co najmniej 2 osoby o odpowiedniej reputacji i odpowiednim doświadczeniu.
Wskazano na konieczność udokumentowania źródła pochodzenia kapitału założycielskiego
Dyrektywa z marca 2000 roku - dodano s definicji instytucji kredytowej jedno zdanie – instytucja taka może obracać także pieniądzem elektronicznym.