6. pomiary długościowe osnów poziomych

Metody pomiaru odległości i wymagania dokładnościowe:

Pomiary liniowe w sieciach osnów poziomych dotyczą bez triangulacji długości boków w sieciach liniowych, kątowo-liniowych i poligonowych. Mogą być wykonywane metodami pośrednimi lub bezpośrednimi tj. przy użyciu pomiarów dokładnych taśm, drutów iwarowych.

Z pośród różnych rodzajów dalmierzy elektromagnetycznych najbardziej popularne są obecnie dalmierze elektrooptyczne (świetlne), emitujące (λ w zakresie 0,40 μm – 0,76 μm) lub najczęściej promieniowania podczerwonego o długości fali bliskiej światłu widzialnemu (długość fali nośnej ok. 0,78μm). Charakterystykę dokładności dalmierzy świetlnych przedstawia wzór na standardowy błąd pomiaru odległości – m_d uwzględniający wpływy błędów systematycznych i przypadkowych

m_d = ±(a+b●d●10^-6 )

1. Składnik stały zawierający w sobie zespół jednostkowych błędów instrumentalnych oraz błąd określania poprawek instrumentalnych dalmierza.

2. Współczynnik proporcjonalny do mierzonej odległości zawierający błędy wyznaczania prędkości zależny od warunków atmosferycznych pomiaru.

d – długość mierzonego boku wyrażona w metrach.

Drugi składnik formuły zawierający element b może być także wyrażony w mm/km

Przygotowanie pomiaru: ustawienie instrumentu i sygnałów celowniczych ( reflektory zwrotne na stanowiskach

Błędy centrowania dalmierza i zwierciadła :

• Dla klasy II ≤ ±2mm

• Dla klasy III ≤ ±5mm

Dla dalmierza przeznaczonego do pomiarów liniowych w sieciach osnowy szczegółowej, kl II współczynniki składowe błędu standardowego powinny spełniać wymagania a ≤ 7mm, b ≤ 5●10^-6 (5ppm)

Gdy stanowiska lub cele są niedostępne wykonuje się tzw. pomiary mimośrodowe.

Pomiary długości boku osnowy II klasy – 3 serie

Pomiary długości boku osnowy III klasy – 2 serie

Seria pomiarowa to komplet czynności i odczytów niezbędnych do wyznaczenia długości pojedynczego boku osnowy.

Pomiary liniowe w sieciach III klasy należy wykonywać w 3 seriach dalmierza w którym całkowity błąd m_d nie przekracza ±20mm

Po każdej serii należy powtórnie spoziomować i scentrować instrument oraz ponownie naprowadzić środek siatki celowniczej na środek reflektora zwrotnego. Przed opuszczeniem stanowiska pomiarowego należy skontrolować prawidłowość wyników obserwacji. Rozbieżność odległości z poszczególnych serii oraz pomiaru boku w obu kierunkach nie mogą przekroczyć podwójnej wartości błędu m_d podanego w instrukcji fabrycznej dalmierza.

Dalmierz elektromagnetyczny (elektroniczny) – przyrząd w którym długość odcinka określa się na podstawie pomiaru czasu przebiegu fal elektromagnetycznych wzdłuż tego odcinka oraz prędkość rozchodzenia się fal. Dalmierz elektromagnetyczny składa się z nadajnika N odbiornika O elektronicznego miernika czasu F. Zasada wyznaczania odległości pomiędzy zadanymi punktami A,B opiera się na pomiarze czasu t_s w którym sygnał pomiarowy przebywa drogę 2d_AB wzdłuż mierzonego odcinka tj. w kierunku od punktu A do B oraz od B do A. miernik czasu dalmierza znajdującego się w punkcie A rejestruje elektronicznie moment wysyłania sygnału pomiarowego oraz moment jego powrotu po odbiciu (retransmisja) foli magnetycznej przez reflektor zwrotny umieszczony w punkcie B

Do pomierzonej odległości należy wprowadzić następujące poprawki:

• Poprawkę atmosferyczną – K_a

• Poprawkę stałej dodawania dalmierza - K_s

• Poprawkę dalmierza ze względu na cykliczne zmiany wskazań fazomierza (poprawkę fazomierza) K_f .