Projektowanie

szczegółowych

osnów poziomych

Osnową geodezyjna poziomą lub wysokościową nazywamy zbiór punktów sytuacyjnych,

wysokościowych lub sytuacyjno – wysokościowych o znanych współrzędnych x,y lub rzędnych z,

oraz o ustalonej przepisami dokładności wyznaczenia punktu, określonej dla danego typu osnowy

błędami średnimi kątów i długości, albo błędami położenia punktu w poziomie lub pionie.

Podział

osnów :

a) osnowa geodezyjna – to usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych
dla których określono matematycznie ich położenie i dokładność usytuowania

b) osnowa podstawowa – osnowa geodezyjna, której punkty wyznaczono
w celu nawiązania osnowy szczegółowej oraz badania ruchów skorupy ziemskiej

c) osnowa pomiarowa – osnowa geodezyjna zakładana w celu wykonania pomiarów
sytuacyjnych i wysokościowych

d) osnowa szczegółowa- osnowa geodezyjna stanowiąca rozwinięcie osnowy
podstawowej

Osnowy są to zbiory punktów geodezyjnych wyznaczanych w poszczególnych sieciach w celu:

1.

Oparcia pomiarów sytuacyjnych i rzeźby terenu

2.

Wyznaczenia projektów na gruncie

3.

Wykonania pomiarów realizacyjnych przy obsłudze inwestycji

(osnowa realizacyjna)
4.

Badania i określenia przemieszczeń lub odkształceń obiektów budowlanych

i podłoża gruntowego.

Osnowy szczegółowe należą do osnowy pomiarowej II i III klasy.

Osnowę II klasy stanowi zbiór punktów będących rozwinięciem osnowy I klasy,
którą zakłada się w celu sporządzania map wieloskalowych głównie
metodami fotogrametrycznymi.

Osnowę III klasy stanowi zbiór punktów będących rozwinięciem osnowy II klasy,
służących do nawiązania osnowy pomiarowej i wykonania szczegółowych
pomiarów geodezyjnych.

Do osnowy poziomej zalicza się sieci geodezyjne, których

punkty spełniają kryteria klasyfikacyjne osnowy poziomej

podstawowej lub szczegółowej, a wysokości punktów

tych sieci są określone z dokładnością wysokościowej osnowy pomiarowej.

Technologia zakładania osnów poziomych:

Osnowa I klasy powinna posiadać strukturę powierzchniowej sieci kątowo – linowej,
wyznaczonej na podstawie pomiarów geodezyjnych, astronomicznych i grawimetrycznych.

Osnowa II klasy powinna być zakładana przede wszystkim jako powierzchniowa siec
kątowo – liniowa.

Osnowa III klasy powinna być zakładana:

- na terenach intensywnie zainwestowanych: metodami bezpośrednich pomiarów
geodezyjnych lub metodą fotogrametryczną,
- na terenach rolnych: metodą fotogrametryczną .

Dokładność położenia punktów szczegółowej osnowy geodezyjnej
ocenia się na podstawie błędów położenia punktów po wyrównaniu

Siec poziomą projektuje się tak, aby stopień zagęszczenia punktami wynosił:

1. Dla osnowy poziomej II klasy (łącznie z punktami I klasy):
1 punkt na około 0,8 km

2

na terenach intensywnie zainwestowanych,

1 punkt na 1 – 2 km

2

na terenach rolnych w zależności od potrzeb

zagospodarowania terenu,
1 punkt na około 12 km

2

na terenach zwartych kompleksów leśnych

2. Dla osnowy poziomej III klasy (łącznie z punktami I i II klasy):
1 punkt na 10 – 20 ha na terenach intensywnie zainwestowanych,
1 punkt na 20 – 50 ha na terenach rolnych w zależności od potrzeb
zagospodarowania terenu,
1 punkt na 50 – 120 ha na terenach zwartych kompleksów leśnych.

Klasa i rząd osnowy

KLASA – charakteryzuje dokładność określania położenia punktów sieci geodezyjnej

po wyrównaniu spostrzeżeń.

RZĄD – określa kolejność włączania sieci geodezyjnej do wyrównania.

Kolejne etapy projektowania szczegółowych osnów poziomych:

1.

Opracowanie ogólnej koncepcji szczegółowej osnowy poziomej, dostosowanej do

istniejącej już osnowy geodezyjnej na danym terenie w zakresie:

-

zasobów geodezyjnych

-

warunków terenowych

-

aktualnego oraz przewidywalnego rozwoju gospodarczego regionu.

2. Wybranie jednego spośród wszystkich możliwych rozwiązań zapewniających realizację
przyjętej koncepcji poziomej osnowy szczegółowej wraz z określeniem parametrów, jakie
powinny charakteryzować projektowaną sieć.

3.

Ustalenie wstępnej lokalizacji punktów na mapie oraz możliwości wzajemnego ich

powiązania celowymi.

4.

Ustalenie lokalizacji punktów w terenie oraz realnych możliwości

powiązania ich celowymi.

5.

Przyjęcie spośród możliwych rozwiązań konstrukcyjnych takiego rozwiązania,

Które zapewni niezbędną dokładność i przydatność projektowanej sieci przy
jednoczesnej minimalizacji nakładów na realizację sieci.

Projekt techniczny należy opracować na podstawie danych z wywiadu terenowego

po ustaleniu najkorzystniejszej, pod względem technicznym i ekonomicznym

lokalizacji punktów. Do zakresu prac wywiadu terenowego, poza czynnościami

technicznymi, należą czynności uzgodnienia lokalizacji projektowanych

punktów właścicielami lub użytkownikami nieruchomości.

Po zakończeniu prac projektowych należy przedstawić projekt na mapie topograficznej,

typową skala jest 1:50 000 dla II klasy, 1:10 000 dla III klasy. N a mapie tej zaznacza się

położenie punktów nawiązania i punktów wyznaczanych.

Ogólna koncepcja państwowej osnowy poziomej zawiera przyjęty w kraju
i uznany za obowiązujący:

- jednolity system miar,

- jednolity system odniesienia wyników ( powierzchnia odniesienia,
układ współrzędnych ),

- jednolitą formę opracowań geodezyjnych i kartograficznych,

- podział osnowy na:
podstawową, szczegółową, pomiarową,
- podział zbioru punktów geodezyjnych na klasy i zasady klasyfikacji punktów.

Projektowanie sieci rozpoczynamy od ustalenia zasadniczych danych
charakteryzujących projektowaną sieć.

Następnie przystępujemy do zebrania informacji o uprzednio założonym
na interesującym nas terenie punktach geodezyjnych osnów poziomych
charakteryzujących się:

- większą dokładnością od dokładności projektowanej sieci,

- dokładnością zbliżoną do dokładności projektowanej sieci.

Projektowanie szczegółowych sieci poziomych możemy podzielić
na następujące etapy:

1. Opracowanie założeń do projektu w dostosowaniu do już istniejącej
osnowy geodezyjnej na danym terenie.

2. Kameralne opracowanie projektu wstępnego.

3. Wywiad terenowy.

4. Opracowanie projektu wstępnego.

Szczegółowa sieć pozioma w pełni jest przydatna do prac geodezyjnych,
przy wykorzystaniu jej punktów do:

1. Nawiązania sieci niższych klas zakładanych metodami geodezyjnymi i
metodami fotogrametrycznymi.

2. Zdjęcia szczegółów terenowych, w tym do opracowania map
drobnoskalowych i wieloskalowych metodami geodezyjnymi i fotogrametrycznymi.

3. Wyniesienia na teren projektów budownictwa miejskiego, przemysłowego,
wodnego, budowy dróg.

Koncepcję poziomej osnowy szczegółowej ustalamy na podstawie:

- konstrukcji geometrycznej sieci,

- stopnia zagęszczenia punktami,

- sposobu nawiązania sieci.

Dokumentacja projektu technicznego powinna zawierać:

1.Krótki opis projektu, z uzasadnieniem ewentualnych zmian w stosunku
do założeń technicznych.

2.Opis metod pomiaru.

3.Szkic projektowanej sieci z projektowanymi obserwacjami.

4.Dokumenty robocze wykorzystywane oraz powstałe podczas
prowadzenia wywiadu terenowego;
mapy z istniejącymi i projektowanymi punktami, opisy topograficzne
punktów, szkice projektowanych siatek przeniesienia i nawiązań
geodezyjnych punktów bliskich.

Prace projektowe dla poziomej osnowy III klasy obejmują:

•Opracowanie założeń projektu technicznego

•Opracowanie projektu technicznego

Te dwa rozdzielne etapy projektowania łączy się w przypadku
osnowy poziomej III klasy i osnowy wysokościowej III i IV klasy

Nowo zakładane punkty szczegółowej osnowy geodezyjnej należy lokalizować tak aby:

 były łatwo dostępne

 były stabilne, przy wzięciu pod uwagę rodzaju gruntu w powiązaniu
ze stosunkami wodnymi

 nie były narażone na zniszczenie

 w miarę możliwości były możliwe do pomiaru
przy użyciu systemów satelitarnych

 nie budziły sprzeciwu właścicieli nieruchomości

Centry punktów osnowy poziomej, oraz ich punkty przeniesienia utrwala się:

1. Dwupoziomowo, stosując znaki z betonu lub granitu.
2. Jednopoziomowo, stosując znaki z metalu, betonu lub innych
trwałych materiałów i zabezpieczając punkt pobocznikami, umożliwiającymi
jego odtworzenie z dokładnością 0,01m.
3. Wieloznakowo, stosując co najmniej trzy znaki ścienne, zależnie od
warunków terenowych.
4. Za pomocą znaków odtwarzalnych, materializowanych poprzez
elementy przenośne

Dla punktów osnowy poziomej III klasy dopuszcza się stosowanie

znaków z tworzyw sztucznych. Punkty szczegółowej osnowy geodezyjnej

powinny być stabilizowane w terenie znakami geodezyjnymi,

w sposób i w miejscach zapewniających ich długoletnie przetrwanie.

O wykonaniu stabilizacji punktu zawiadamia się właściciela lub władającego

daną nieruchomością zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Prace obserwacyjne powinny być wykonane w odniesieniu do zasadniczego

centra punktu, którym dla punktów I i II klasy zastabilizowanych dwupoziomowo

jest centr oznaczony na znaku podziemnym.

W pomiarze sieci poziomej należy używać instrumentów i metod pomiaru,

gwarantujących uzyskanie średnich błędów pomiaru kątów i długości boków,

zapewniających otrzymanie kryteriów dokładności położenia punktu po

wyrównaniu.

W pomiarach osnowy szczegółowej obserwacje wykonuje się pomiędzy

najbliższymi punktami sieci.

Obserwacje nawiązania punktu bliskiego powinny być wykonane z

dokładnością zapewniającą wyznaczenie jego współrzędnych z błędem

średnim nie większym od:

1. Dla punktu odległego do 50 m ; 0,01m
2. Dla punktu odległego od 50 do 300m; 0,02m
w stosunku do punktu nawiązania

Przy pomiarach mimośrodowych kątów i długości boków elementy
mimośrodu powinny być pomierzone z dokładnością zapewniającą
redukcję ze wzglądu na mimośród z błędem średnim nie większym
od 0,3 wartości średniego pomiaru kąta lub długości.

Dla punktów niedostępnych do bezpośredniego pomiaru; wieże kościelne,
maszty, obserwacje dla wyznaczenia punktu przeniesienia współrzędnych
powinny być wykonane z dokładnością zapewniającą uzyskanie średniego błędu
nie większego od 0,03m w stosunku do punktu macierzystego.

Wyznaczanie punktu kierunkowego wykonujemy według następujących zasad:

1.Przy wyznaczaniu punktu kierunkowego, nie będącego punktem I lub II klasy
powinny być spełnione następujące warunki:

•

Obserwacje należy wykonywać ze stanowiska centrycznego,

•

Błąd średni pomiaru kąta kierunkowego niezależnie od metody wyznaczenia

Nie powinien być większy od 5’’.

2. Kąty kierunkowe na punkty kierunkowe, będące punktami I i II klasy należy
obliczać ze współrzędnych.

3.Odległości do punktów kierunkowych, będących punktami osnowy poziomej,
należy obliczać ze współrzędnych. Odległości do innych punktów powinny być
określane z błędem średnim nie większym od 1m, a w przypadku odległości
Większej od 1km – z mapy topograficznej z dokładnością 10 m.

Powinna być wykonana na komputerowych nośnikach informacji lub w formie
tradycyjnej i powinna zawierać:

 zapisy obserwacji

 zestawienia zredukowanych wyników obserwacji

 opisy, czyli szkice topograficzne położenia punktów

 kontrolne obliczenia wyników obserwacji

 sprawozdanie techniczne

 protokoły przekazania znaków pod ochronę

Dokumentacja techniczna prac związanych z założeniem i modernizacją
osnowy geodezyjnej stanowi dokumentacja:

1.Projektu technicznego

2.Utrwalenia znaków geodezyjnych

3. Pomiarów

4. Obliczeń

5. Formalnoprawna

Dane geodezyjne w dokumentacji końcowej osnowy poziomej III i IV klasy
należy zapisywać z dokładnością:

1. Współrzędne geograficzne geodezyjne (B,L) 0,0001

’’

2. Współrzędne prostokątne płaskie (x,y) 0,01 m
3. Kąty i kierunki obserwowane 1

cc

4. Odległości do punktów kierunkowych:
a) pomierzone bezpośrednio lub obliczone ze współrzędnych 1m,
b) określone z mapy topograficznej lub techniką DGPS 10m,
5. Wysokości punktów:
a) dla punktów pomiarowej osnowy wysokościowej 0,01 m,
b) dla punktów pozostałych 0,1 m

Dane zapisywane są w protokole, jest to odręcznie podpisany dokument.
Protokół ten zawiera informacje dotyczące:

1. Wykonawcy – nadruk lub pieczątka firmowa z adresem
2. Jednostki obszarowej – oznaczenie obiektu, godło arkusza mapy
lub nazwę województwa, miasta, powiatu, gminy.
3. Daty sporządzenia.
4. Formy przekazania – dyskietki, taśmy komputerowe, CD-ROM.
5. Wykazu danych przekazywanych z wszystkimi informacjami niezbędnymi do
ich wykorzystania.

Dane podawane są z kluczem jawnym są one elementami zasobu bazowego i użytkowego.

Przetworzone dane geodezyjne osnów podstawowych i osnowy

szczegółowej II klasy gromadzi się w centralnym banku danych geodezyjnych.

Regionalne banki danych geodezyjnych gromadzą dane geodezyjne osnowy

poziomej III klasy i wysokościowej III i IV klasy.

Projekt techniczny sieci poziomej

Roboczy szkic sieci uzyskany w wyniku zakończenia terenowych prac projektowych