4 Formy rynku:
Konkurencja doskonała to rynek, na którym działa wielu producentów i konsumentów, nie ma barier wejścia (i wyjścia), produkt jest jednorodny, o czym powszechnie wiadomo. Warunki istnienia konkurencji doskonałej:
1. wielu nabywców i sprzedawców na rynku;
2. produkt oferowany i nabywany jest jednorodny;
3. zarówno nabywcy jak i producenci mają doskonała informację o rynku;
4. nie ma barier wejścia i wyjścia z rynku.
Monopol to rynek, na którym działa niezagrożony inwazją innych przedsiębiorstw jedyny dostawca produktu w gałęzi. Cechy charakterystyczne monopolu:
1. jeden wytwórca produktu;
2. brak bliskich substytutów dla wytwarzanego
dobra;
3. możliwość decydowania (w dużym zakresie) zakresie cenie wytwarzanych produktów;
4. istnienie barier wejścia innych firm na dany rynek.
Oligopol to rynek, na którym działa niewiele (kilka, kilkanaście) firm. Bariery wejścia na rynek są dość wysokie, a o zachowaniach przedsiębiorstw decyduje ich współzależność. Na rynku
oligopolistycznym istnieje względna sztywność cen na wytwarzane wyroby.
Konkurencja monopolistyczna to rynek, na którym działa wielu producentów i nabywców, nie ma barier wejścia (i wyjścia), lecz produkt nie jest jednorodny. Cechy charakterystyczne to:
1. duża liczba producentów;
2. zróżnicowanie produktów;
3. konkurencja cenowa;
4. istnieją warunki wejścia na rynek, ale nie ma barier przed wchodzeniem nowych producentów
na rynek.
Cenobiorca- podmiot ekonomiczny będący stroną transakcji kupna–sprzedaży (dostawcą lub odbiorcą), którego udział w rynku jest zbyt mały, by jego sprzedaż lub zakupy mogły wywrzeć wpływ na cenę rynkową
Cenodawca, cenotwórca- podmiot ekonomiczny będący stroną transakcji kupna–sprzedaży (dostawcą lub odbiorcą), którego udział w rynku jest na tyle duży, że jego sprzedaż lub zakupy mogą wpływać na cenę rynkową;
Konkurencja cenowa- rywalizacja cenowa o zwiększenie udziału w rynku i zysków, pomiędzy przedsiębiorcami polegająca na przedkładaniu nabywcom niższej ceny produktu od oferowanej przez konkurentów. Konkurencja cenowa stanowi przedmiot szczególnego zainteresowania ekonomistów, którzy postrzegają ją jako siłę koordynującą, doprowadzającą do zgodności miedzy wielkością produkcji a ilością dóbr, która konsumenci są w stanie kupić.
Krzywa popytu
ZŁAMANA KRZYWA POPYTU W OLIGOPOLU- obowiązującą ceną na rynku jest P1, wówczas oligopolista produkuje Q1 dóbr, znajdując się w pozycji A. Jeśli podniesie cenę, konkurenci najprawdopodobniej nie zrobią tego samego, a oligopolista doprowadzi do znacznego spadku popytu na swoje wyroby - powyżej punktu A krzywa popytu jest względnie elastyczna (wrażliwa na zmianę ceny). Jeśli natomiast oligopolista zmniejszy cenę, postąpią tak samo jego konkurenci - udziały w rynku nie zostaną zmienione, a cała gałąź przesunie się po krzywej popytu w dół. Na tym odcinku krzywa popytu jest już nieelastyczna. Obniżka ceny zwiększa ilość, ale dzięki większej sprzedaży całej gałęzi. W punkcie Q1 utarg krańcowy jest nieciągły - przedsiębiorstwo napotyka nieelastyczną część złamanej krzywej popytu - utarg krańcowy drastycznie spada.
Polityka przemysłowa, ekon. oddziaływanie państwa na strukturę i rozwój przemysłu, jedna z sektorowych polityk gospodarczych, oprócz m.in. polityki rolnej i handlowej.
Cele polityki przemysłowej to: rozwój produktów i tworzenie nowych gałęzi przemysłu, ochrona nowych gałęzi przed konkurencją zagraniczną
Kapitał ludzki, ekon. zasób wiedzy, umiejętności, zdrowia i energii witalnej zawarty w każdym człowieku i w społeczeństwie jako całości, określający zdolności do pracy, do adaptacji do zmian w otoczeniu oraz możliwości kreacji nowych rozwiązań.
Zasób ten nie jest dany przez genetyczne właściwości danej populacji, ale można go powiększać za pomocą inwestycji w człowieka, czyli przez ogół działań wpływających na przyszły pieniężny i fizyczny dochód
Historia myśli ekonomicznej jest nauką społeczną, której głównym celem działania, jest zajmowanie się badaniem podstawowych metod gospodarowania w poszczególnych społeczeństwach. Prezentuje oraz tłumaczy rozwój gospodarowania na przestrzeni wieków, od czasów najdawniejszych do współczesności. Prezentowane przez to zagadnienie teorie ewoluowały, a wyniki tych działań, oparte były na badaniach społeczno-gospodarczych. Forma oraz metody tego rodzaju obserwacji, są negatywnie ocenianie przez myśl ekonomiczną. Oprócz tego rodzaju prac, zajmuje się również analizowaniem procesów pobocznych, a mianowicie określa wpływ innych nauk na rozwój myśli ekonomicznej.
Merkantylizm- Powstał na przełomie XV i XVI wieku i działał w gospodarce, aż do wieku XVIII. Był pierwszym kierunkiem myśli ekonomicznej, który odrzucał wpływ państwa i instytucji kościelnych, a kierował się tylko i wyłącznie względami praktycznymi. Zadaniem tego ruchu było szukanie konstruktywnych rozwiązań w celu ulepszenia gospodarki, dlatego też zagadnienia natury moralno-etycznej nie miały miejsca bytu.
Adam Smith 1723-1790- Był ekonomistą brytyjskim, z pochodzenia Szkot. Twórca i najwybitniejszy przedstawiciel klasycznej szkoły angielskiej.
Metody badań jakie stosował Adam Smith:
- ilościowa - ( opisowa, zawierająca empiryczną analizę), zawierająca ewidencje istniejących w gospodarce faktów
- jakościowa - opiera się na znajdowaniu powiązań oraz zależności pomiędzy poszczególnymi zjawiskami zachodzącymi w gospodarce. Tego typu działań dokonuje się w drodze analizy oraz perspektywicznego myślenia na podstawie przyjętych wcześniej założeń, do których zaliczamy:
- wolną konkurencję
- wolny rynek