Cały maja te jest dzielony na aktywa i pasywa.

Kontrolowane przez jednostkę to własność , współwłasność , umowa najmu , dzierżawy , leasingu lub innej umowy.

Wartość aktywów musi być określona rzetelnie , zgodnie z przyjętymi przepisami.

Aktywa dzielimy na trwałe i obrotowe.

Budynek – ściśle związany z gruntem .

Budowla – silos , lotnisko , wodociągi itp.

Ulepszenie – zwiększenie wartości użytkowej np. klimatyzacja związana na trwałe z budynkiem.

Maszyna staje się środkiem trwałym po zamontowaniu i uruchomieniu

Inwestycje w nieruchomości SA zawsze długoterminowe.

Materiały – składniki majątku przeznaczone do całkowitego zużycia w jednostce. Dzielmy je na :

- podstawowe

-Pomocnicze

-Części zapasowe

-Paliwo, ogumienie

-Opakowania

-Odpadki

Półprodukty – przeszły przez fazę produkcji i można je sprzedać , choć nie są gotowe.

Produkty w toku – przeszły fazę produkcji , ale nie można ich jeszcze sprzedać.

Produkty gotowe – przeznaczone do sprzedaży po produkcji.

Towary – sprzedajemy w stanie nieprzetworzonym , kupujemy , l marżę i sprzedajemy.

Dewizy – np. czek wystawiony w walucie obcej , polecenie przelewu w walucie obcej.

Forma organizacyjno prawna jednostki	Kapitał ( fundusz) podstawowy	Kapitał (fundusz) zapasowy	Kapitał (fundusz) rezerwowy
Przedsiębiorstwo państwowe	Fundusz założycielski	Fundusz przedsiębiorstwa	Fundusz z aktualizacji wyceny lub pozostałe fundusze rezerwowe
spółdzielnia	Fundusz udziałowy	Fundusz zasobowy	Fundusz rezerwowy
kapitałowe: spółka akcyjna Sp.z o.o.	Kapitał zakładowy akcje udziały	Kapitał zapasowy	Kapitał z aktualnej wyceny i pozostałe kapitały rezerwowe
osobowe Sp. komandytowo - akcyjna	Kapitał zakładowy akcje udziały	Kapitał zapasowy	Kapitał z aktualnej wyceny i pozostałe kapitały rezerwowe
Sp jawna Sp partnerska Sp komandytowa	Kapitał właścicieli ( wspólników)	Kapitał zapasowy	Nie ma
Sp cywilna lub przeds. jednoosobowe , osoba fizyczna	Mają jeden kapitał – kapitał właścicieli

Bilans

Zasady:

- zasada równowagi bilansowej (złota zasada bilansu!) suma aktywów musi = sumie pasywów

- zasada wzrostu płynności aktywów

- zasada wzrostu wymagalności pasywów

- zasada segregacji ( polega na podziale i przyporządkowaniu składników majątku do właściwych grup

i podgrup.

- zasada ciągłości bilansowej - bilans zamknięcia jednego okresu sprawozdawczego jest jednocześnie

bilansem otwarcia dla następnego okresu sprawozdawczego.

Ćw. 9/ Brak nazwy firmy, ale jest kapitał akcyjny – tzn. jest to S.A.

Musi być :osoba odpowiedzialna :kierownik jednostki (zarząd), osoba sporządzająca

Piszemy koniecznie :

Bilans Spółka „X” S.A. Sporządzony na dzień 31.12.2009

AKTYWA	PLN	PASYWA	PLN
A. Aktywa trwałe	362.000,-	A. Kapitał własny	252.250,-
I. Rzeczowe aktywa trwałe	362.000,-	I. Kapitał zakładowy	150.000,-
1. Środki trwałe	362.000,-	II. Kapitał zapasowy	90.000,-
a/ urządzenia techniczne i maszyny	340.000,-	III. Wynik finansowy	12.250,-
b/ środki transportowe	22.000,-	B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania	255.000,-
B. Aktywa obrotowe	145.000,-	I. Zobowiązania długoterminowe	200.000,-
I. Zapasy	130.000,-	1. Kredyty bankowe	200.000,-
1. Materiały	100.000,-	II. Zobowiązania krótkoterminowe	55.000,-
2. Produkty gotowe	30.000,-	1. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług	20.000,-
II. Należności krótkoterminowe	15.000,-	2. Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń	35.000,-
1. Należności z tytułu dostaw i usług	15.000,-
III. Inwestycje krótkoterminowe	250,-
1. Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	250,-
a/ gotówka w kasie	50,-
b/ czeki obce	200,-
Suma aktywów	507.250	Suma pasywów	507.250

Ćw. 12/

Bilans Firma „X” Sporządzony na dzień 31.12.2009

AKTYWA	PLN	PASYWA	PLN
A. Aktywa trwałe	1.600.000,-	A. Kapitał własny (bo jest S.A.)	2.080.000,-
I. Rzeczowe aktywa trwałe	1.600.000,-	I. Kapitał podstawowy(zakładowy) (30% z 1.600.000)	480.000,-
1. Środki trwałe	1.600.000,-	II. Kapitał zapasowy (70% z 1.600.000)	1.120.000,-
a/ grunty	1.000.000-	III. Kapitał rezerwowy (lub wynik finansowy) (20% z 2.400.000)	480.000,-
b/ urządzenia techniczne	400.000,-	B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania	1.920.000,-
c/ środki transportowe	200.000,-	I. Zobowiązania długoterminowe (2.400.000 – 480.000)	1.920.000,-
B. Aktywa obrotowe	2.400.000,-	1. Kredyty bankowe (1/4 z 1.920.000, stosunek 1:3)	480.000,-
I. Zapasy	400.000,-	2. Inne zobowiązania finansowe	1.440.000,-
1. Towary	200.000,-
2. Zaliczki na dostawy	200.000,-
II. Należności krótkoterminowe	500.000,-
1. Należności od pozostałych jednostek	500.000,-
a/ z tyt.podatków	300.000,-
b/ inne	200.000,-
III. Inwestycje krótkoterminowe	1.500.000,-
a/ w jednostkach powiązanych - udziały lub akcje	1.500.000,-
Suma aktywów	4.000.000,-	Suma pasywów	4.000.000,-

Podana jest suma aktywów 4.000.000, więc aby uzupełnić aktywa obrotowe trzeba odjąć aktywa trwałe 1.600.000 = 2.400.000

Ćw. 13/

Bilans Sp. z o.o. Sporządzony na dzień 31.12.2009

AKTYWA	PLN	PASYWA	PLN
A. Aktywa trwałe	200.000,-	A. Kapitał własny	288.900,-
I. Rzeczowe aktywa trwałe	200.000,-	I. Kapitał zakładowy	80.000,-
1. Środki trwałe	200.000,-	II. Kapitał zapasowy	190.000,-
a/ grunty	50.000-	III. Zysk (70% z 270.000)	18.900,-
b/budynki	100.000,-	B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania	212.000,-
b/ urządzenia techniczne	30.000,-	I. Zobowiązania krótkoterminowe	212.000,-
c/ środki transportowe	20.000,-	1. Kredyty bankowe	32.000,-
B. Aktywa obrotowe	300.900,-	2. Zobowiązania wobec dostawców	120.000,-
I. Zapasy	250.900,-	3. Zobowiązania z tyt. ubezpieczeń społecznych (podatki)	60.000,-
1. Produkty gotowe	250.900,-
II. Należności krótkoterminowe	50.000,-
1. Należności od pozostałych jednostek	50.000,-
a/ z tyt. dostaw i usług	30.000,-
b/ z tyt. podatków,dotacji	15.000,-
c/ inne	3.000,-
d/ dochodzone na drodze sądowej	2.000,-
Suma aktywów	500.900,-	Suma pasywów	500.900,-

500.900 – 200.000 = 300.900

Ćw. 10 i 11 w domu!!!

Zdarzenia gospodarcze

Operacje gospodarcze

Rodzaje operacji

Co to jest konto

Rodzaje kont

Zasady funkcjonowania kont

Zasada zgodnie z którą księgujemy

Zdarzenia:

• bilansowe

• wynikowe

Operacje wynikowe

Konta: bilansowe, wynikowe, pozabilansowe

Bilansowe to takie, które wpływają na bilans, czyli konta aktywne, pasywne i aktywno – pasywne.

Wynikowe to konta kosztów ,przychodów, zysków i strat.

Pozabilansowe to pomocnicze konta pozwalające prowadzić ewidencję np. przeznaczone do likwidacji przedmiotów.

Nazwa konta nazwa konta

Dt ( Wn) A Ct ( Ma ) Dt ( Wn) P Ct ( Ma )

Sp (Dt) Sp ( Ct)

+ - - +

suma (Dt) Suma (Ct ) suma (Dt) Suma(Ct)

≥ ≤

Sk ( Dt) Sk ( Ct)

lub równe 0 lub równe 0

Dt – debet

Ct – credyt

Wn – winien

Ma

Nazwa pochodzi z planu kont ( każda firma tworzy plan kont w oparciu o zasady, wg. wzorcowego planu kont i dostosowuje go do swojej działalności).

Do wynikowych

Dt koszty Straty Ct Dt Przychody Zyski Ct

Sp (x) Sp ( x)

+ - - +

Sk ( x) Sk ( x)

Zad25.

Dt Produkty gotowe Ct Dt kredyty bankowe Ct

Sp 40000 30000 25000 240000 Sp

10000 20000 14000 80000

15000 --- --- 20000

80000 --- --- 30000

45000 50000 sumujemy 39000 370000

--- 95000 Sk Dt Ct Sk 331000 ---

145000 145000 370000 370000

Zasada podwójnego zapisu – operacja musi być zaksięgowana co najmniej na dwóch różnych kontach, ale może być też na więcej.

Zad 28 .

Dt środki trwałe Ct Dt materiały Ct

Sp. 300000 --- Sp. 60000 ---

6) 80000 --- 3) 30000 ---

5) 5000 ---

380000 --- 95000 ---

380000 Sk Dt 95000 Sk Dt

380000 380000 95000 95000

Dt nal. z tyt. dostaw i usług Ct Dt kasa Ct

Sp. 20000 15000 (1 Sp. 7000 5000 (5

4) 10000 2000 (9

20000 15000 17000 7000

5000 Sk. Dt 10000 Sk. Dt

20000 20000 17000 17000

Dt rachunek bieżący Ct Dt kapitał podstawowy Ct

Sp. 40000 17000 (2 --- 304000 Sp.

1) 15000 10000 (4 --- 100000 (10

10) 100000 15000 (7

155000 42000 --- 404000

113000 Sk. Dt Sk.Ct 404000

155000 155000 404000 404000

Dt kapitał zapasowy Ct Dt wynik finansowy Ct

--- 20000 Sp. --- 50000 Sp.

--- 40000 (8 8) 40000 80000 (6

60000 40000 130000

Ct. Sk. 60000 Ct. Sk 90000

60000 60000 130000 130000

Dt kredyty bankowe Ct Dt zob. z tyt. dostaw i usług Ct

7) 15000 30000 Sp. 2) 17000 23000 Sp.

30000 (3

15000 30000 17000 53000

Sk. Ct 15000 Ct. Sk. 36000

30000 30000 53000 53000

Dt należności od pracowników Ct

9) 2000 ---

2000

2000 Sk. Dt

2000 2000

Bilans

Lp.	Nazwa konta	Sp	Sk	Lp	Nazwa konta	Sp	Sk
1	Środki trwałe			1
2	materiały			2
3	Należności z tytułu dostaw i usług			3
4	kasa			4
5	Rachunek bieżący			5

W domu zadanie 10, 11 , 19 – bez grupowania, 26,27, 29.

Zaliczenie 13.06.

Podział i łączenie kont , elastyczność kont na raz następny

Ćw. 27/ Półprodukty wychodzą źle – jest to błąd w ćw.

Ćw. 19/ Protokół kradzieży – jest to operacja.

Ćw. 29/

Kapitał zakładowy

Środki trwałe (udziałowy) Materiały Produkty gotowe

Sp.280 000 --- --- 350 000 Sp. Sp. 50 000 10 000 (6 Sp. 40 000 40 000 (11a

4) 30 000 --- --- 30 000 (2 7) 2 000 ---

Nal. z tyt. dostaw i usług Zobow. wobec ZUS Kredyty bankowe Wynik finansowy

(zamiast Zysku)

Sp. 35 000 3) 10 000 10 000 Sp. 9) 12 000 18 000 Sp. 10 000 Sp.

5a) 25 000 1) 10 000

10b) 3 000 4 000 (11b

Kasa Kapitał zapasowy Rach. bieżący Zobowiąz. z tyt.

dostaw i usług

Sp. 5 000 1 500 (8 55 000 Sp. Sp. 48 000 5 000 (2

2) 5 000 10 000 (1 5a) 25 000 10 000 (3 5b) 15 000 15 000 Sp.

6) 10 000 15 000 (5b

12 000 (9

Zobow. wobec pracow. Należności od pracow. Towary Zobowiązania wekslowe

2 000 (7 8) 1 500 10) 30 000 33 000 (10a,b

Weksle obce

11 a,b) 44 000

1/ Jest to operacja pasywna

4/Jak jest aport to rośnie kapitał podstawowy (wkład pieniężny)

8/ Zaliczka zawsze z kasy

10/Weksel – wykupiony w późniejszym terminie (otwieramy konto „Zobowiązania wekslowe”)

W domu ćw. 35 i 36

ŁĄCZENIE KONT

Można łączyć konta : A+A, A+P, P+A

A P

Sp - - Sp

+ Sk Sk +

A - P

Sp. A Sp. P

+ A + P

- P - A

Sk. P Sk. A

Nie można ustalać salda poprzez ustalenie obrotów.

Konta A – P (dwusalowe) – takie, na których występują równocześnie 2 salda.

1 saldo – ile mamy należności

2 saldo – ile mamy zobowiązań

Konta A – P (jednosalowe) – takie, na których mamy 1 zmienne saldo, np. Rachunek bieżący – bo można podpisać z bankiem umowę, że korzystamy z kredytu krótkoterminowego.

Ćw.45 /

A – P

Rozrachunki z pracownikami

1/ Sp. należności 96 000 N 1/ Sp zobowiązań 70 000 Z

2/ Obroty zwiększające należności 168 000 +N 2/ Obroty zwiększające zobowiązania 36 000 Z+

3/ Obroty zmniejszające zobowiąz. 30 000 - Z 3/ Obroty zmniejszające należności 184 000 N-

294 000 290 000

Sk Ct Z 76 000 80 000 Sk Dt N

370 000 370 000

Umieścić w P Umieścić w A

N 96 000 Z 70 000

+ 168 000 + 36 000

- 184 000 - 30 000

80 000 76 000

Ćw. 47/

A – P

Rachunek bieżący

1/ 132 000 Sp 240 000

2/ 44 000 1/ 30 000

3/ 26 000 2/ 120 000

3/ 45 000

202 000 435 000

Sk Ct 233 000

435 000 435 000

Sk Ct oznacza , że dalej mamy zaciągnięty kredyt w ramach rachunku na 233 000 zł.

Gdybyśmy chcieli to Sk zaksięgować to na koncie „ Zobowiązania krótkoterminowe”

Na koncie jednosalowym interesuje nas tylko Sk. – czy są odsetki, czy kredyt jest spłacony czy nie.

Zad. dom. – zinterpretować obroty i Sk.

Rozrach. z pracow. Rozrach. publ.-prawne Rach. bieżący Rozrach. z dost. i odb.

Sp. 10 000 3 500 Sp. Sp. 20 000 20 000 Sp. Sp. 8 000 20 000 Sp. 7 300 3 000 Sp.

Z 1 000 11 000 N Z 12 000 13 000 N 15 000 8 000 N 800 2 000 Z

N 1 500 500 Z Z 8 000 3 000 N 500 15 000 Z 1 700 4 100 N

N 2 000 2 000 N N 6 000 11 200 700 Z 200 2 000 N

Poprawianie błędów księgowych :

1/ Skreślenie – skreślamy błędny zapis (tak, aby był on czytelny)z datą i nazwiskiem osoby poprawiającej (parafka). Ma zastosowanie tylko w rach. ręcznej i tylko w trakcie miesiąca,

gdy nie jest ustalone jeszcze saldo końcowe.

2/ Strono czarne i czerwone – można je stosować zawsze, także w rach. komputerowej.

Wadą jej jest to, że sztucznie zawyża obroty.

Ćw. 54/

Skreślenie: Rach. bieżący Kredyt bankowy

120000 120000 120000 120000

2010. 06.06.2010

(parafka) (parafka)

Storno czarne :

Rach. bieżący Kredyt bankowy

120000 120000 120000 120000

120000 120000

Strono czerwone :

Rach. bieżący Kredyt bankowy

120000 120000 120000 120000

-120000 -120000 to ma być czerwone

lub w ramce

Podział kont :

poziomy – dzielimy, żeby uszczegółowić ewidencję, każde konto można podzielić

pionowy – nie każe konto można podzielić, tylko te które mają cechy charakterystyczne – b.dobrym przykładem jest „Amortyzacja śr.trw.” lub „Wynik finansowy” gdzie osobno wykazujemy koszty, przychody, zyski i straty.

Ćw.50/

Rach. bankowy Inne rozrachunki z pracow. Kasa Materiały

Sp. 460 000 - N 1) 3000 3000 (3 N Sp. 12000 3000 (1 3) 3500

Sk Dt 460 000 - N 2) 5000 500 (3 Z 5) 5000 5000 (2 6) 1200

N 4) 2000 5000 (5 N 2000 (4 4700 -

1200 (6 Z 17000 10000 - 4700 SkDt

10000 9700 - 7000 Sk Dt 4700 4700

Sk Ct 1700 2000 Sk Dt 17000 17000

11700 11700

Inne rozrachunki Inne rozrach. Inne rozrach. Inne rozrach. Inne rozrach.

z prac.W z pracownikami z prac. P z prac.D z prac. Z

N 1) 3000 3000 (3 N N 2) 5000 N 4) 2000 N 2) 5000 5000 (5 N - 1200 (6 Z

500 (3 Z 5000 - 2000 - 5000 5000 - 1200

3000 3500 - 5000 Sk Dt - 2000 Sk Dt - - Sk Ct 1200 -

Sk Ct 500 - 5000 5000 2000 2000 1200 1200

3500 3500

W domu ćw. 50 – wariant I

PROCES ZAKUPU

Zobow. wobec dost. Rozlicz.zakupu mat. Materiały

1220 brutto Faktura 920 netto 920 Pz 920

VAT naliczony

220

Koszt zakupu

80

Rozliczenie Zakupu Materiałów

RZM

Fa

Sk Dt

Materiały w drodze

do bilansu będzie w Aktywach w pozycji materiały i zapasy

RZM

Pz

Sk Ct

Dostawy niefakturowane

W bilansie będzie w Pasywach w zobowiązaniach z tyt.dostaw i usług

Ćw. 57

Zobow. wobec dost. Rozliczenie zakupy materiałów Materiały

5000 (1 „A” 1) 5000 12000 (2 „B” 2) 12000

14640 (3 „B” 3) 12000 80000 (5 „D” 5) 80000

12200 (4 „C” 4) 10000

27000 92000

Sk Ct 80000 15000 Sk Dt (bo 12000 się zredukowało)

107000 107000

Nie ustalaj Sk przez różnicę!!! Bo trzeba zwrócićuwagę czy nie występuje przychód i rozchód, który się zredukuje

VAT naliczony

3) 2640

4) 2200

Na zal.

Klasyfikacja składników bilansu

Bilans na pamięć!

Ujęcie operacji na kontach

Łączenie kont (A-P)

Podział poziomy i pionowy

Poprawiane błędów księgowych

Proces zakupu

Test ¼ teorii : wybierz lub uzupełnij

¾ zadań