9. Ochrona uczciwości konkurencji

Nie we wszystkich krajach opiera się walkę z nieuczciwą konkurencją na postawie specjalnych ustaw. W Polsce, tak samo jak np. w Niemczech, wybrano jednak taki sposób walki z problemem.

Pojęcie nieuczciwej konkurencji zawiera w sobie trzy elementy:

• Gospodarczy – wskazujący cele i metody uznawane za nieuczciwą konkurencję

• Etyczny – wskazujący naganność środków działania

• Prawny – wskazujący na konsekwencje prawne czynu nieuczciwej konkurencji

Podstawa prawna: Ustawa z 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Ustawa reguluje zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności w produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach. Odnosi się więc do przedsiębiorców, których pojęcie ustawa na własny użytek definiuje odrębnie (!!! Nie obowiązuje definicja znana z u.s.d.g.). Znajduje również zastosowanie do tzw. wolnych zawodów w zakresie, w jakim oni sami, lub spółki, w których uczestniczą, biorą udział w działalności gospodarczej. Nie dotyczy natomiast rywalizacji w innych dziedzinach, np. w nauce, polityce, czy sporcie. Nie ma także generalnie zastosowania do tych profesji, których wykonywanie jest poddane odpowiedzialności dyscyplinarnej regulowanej przez inne kodeksy, np. lekarz, dziennikarz.

Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów ustawy na podstawie umów międzynarodowych obowiązujących Polskę lub na zasadzie wzajemności.

Ustawa deklaruje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji zarówno w interesie publicznym, jak i w interesie przedsiębiorców oraz klientów, a zwłaszcza konsumentów.

Czyny nieuczciwej konkurencji:

Ustawa wylicza w sposób przykładowy czyny nieuczciwej konkurencji:

• Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa (np. nazwa, lub logo, które przypominają nazwę lub logo już istniejącej firmy)

• Fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług

• Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów i usług

• Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa

• Nakłanianie do rozwiązywania i niewykonania umowy

• Naśladownictwo produktów (nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji naśladowanie cech funkcjonalnych produktu, w szczególności budowy, konstrukcji i formy zapewniającej jego użyteczność)

• Pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie (do tego pkt. Zalicza się również korzystanie z nieprawdziwych atestów, wyników badań, tytułów itd.)

• Utrudnianie dostępu do rynku (w szczególności poprzez: sprzedaż poniżej kosztów wytworzenia, nakłanianie osób trzecich do niedokonywania zakupu u innych przedsiębiorców, rzeczowo nieuzasadnione zróżnicowane traktowanie przedsiębiorców, pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży, ograniczenie dokonywania przez klienta zakupów u innego przedsiębiorcy)

• Przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną

• Wytwarzanie instalacji i posługiwanie się urządzeniami niedozwolonymi w rozumieniu przepisów o usługach świadczonych drogą elektroniczną

• Nieuczciwą lub zakazaną reklamę

• Sprzedaż połączoną z przyznaniem nieodpłatnej premii (za tego typu premię uznać można towary lub usługi odmienne od stanowiących przedmiot sprzedaży)

• Formułowanie ofert w sposób stwarzający pewność wygranej

• Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej

• Wprowadzanie do obrotu przez sieci sklepów dyskontowych towarów w ilości przewyższającej 20% wartości obrotów markami stanowiącymi własność właściciela sieci lub podmiotów zależnych

• Prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zarządzaniu mieniem gromadzonym w ramach grupy z udziałem konsumentów utworzonej w celu finansowania zakupu praw, rzeczy ruchomych, nieruchomości lub usług na rzecz uczestników grupy (system konsorcyjny)

• Organizowanie grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupów systemie konsorcyjnym

Konsorcjum: organizacja zrzeszająca kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcja są tworzone najczęściej w przypadku bardzo dużych lub ryzykownych inwestycji. Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy, przekracza możliwości jednego podmiotu (np. budowa autostrady, lotniska, itp.).

Środki odpowiedzialności cywilnej

Przedsiębiorca, którego interes został zagrożony może żądać:

• Zaniechania niedozwolonych działań

• Usunięcia skutków niedozwolonych działań

• Złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie

• Naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych

• Wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych

• Zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony

Środki odpowiedzialności karnej

Czyny karalne zagrożone pozbawieniem lub ograniczeniem wolności, aresztem, bądź grzywną:

• Ujawnianie tajemnicy przedsiębiorstwa

• Kopiowanie produktów, bądź wprowadzanie skopiowanych produktów do obrotu

• Organizacja oraz kierowanie systemem sprzedaży lawinowej

• Prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zarządzaniu mieniem gromadzonym w ramach grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupów w systemie konsorcyjnym

• Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów i usług

• Rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie

Podmioty zbiorowe

Odpowiedzialnością karną objęte są również podmioty zbiorowe – dotyczy to odpowiedzialności za: przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, naruszanie tajemnicy przedsiębiorstwa oraz naśladownictwo produktów.

Za czyny nieuczciwej konkurencji popełnione przez podmioty zbiorowe można wymierzyć karę pieniężną w maksymalnej wysokości 10% rocznego przychodu tego podmiotu, przy czym nie mniej niż 1000zł.

Postępowanie: Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji jest postępowaniem sądowym i toczy się odpowiednio do rodzaju sprawy w sądzie rejonowym (wydział gospodarczy) – w przypadku czynów nieuczciwej konkurencji, lub w wydziale karnym sądu rejonowego – w przypadku czynów nieuczciwej konkurencji będących przestępstwami lub wykroczeniami.