Balneologia i fizjoterapia instrumentalna 13.02 wyklad
Zakończenie zaliczeniem
Pacjenci geriatryczni –w podeszłym wieku
Musimy znac rodzje bodzcow i mechanizmy działania, reakcje
Hypotermlne zabiegi- przegrzewcze np. sauna
Krioterapia- leczenie zimnem
Podmiotami leczniczymi są senatoria.
Angiologia-wszystko co jest związane z naczyniami, tetnice zyly. Układ krwionośny. Choroby uk. Obwodowych konczyn dolnych
Metody baelnofizykalne stosowane są w angiologii i cukrzycy. Wskaźnik ABI.
Definicja balneologii – najwazniejsza czesc medycyny uzdrowiskowej zajmujaca się badaniami wod podziemnych( nie gopodarcza), gazow i peloidów(borowina) oraz własciwosci leczniczych klimatu.
Balneologia i medycyna fizykalna- dziedzina wiedzy medycznej ale także specjlanosc lekarska wykorzystujaca naturalne metody lecznicze i czynniki fizykalne do leczenia, prewencji i rehabilitacji chorob przewlekłych.
Wojciech Oczko- napisał „cieplice” ojciec balneologii polskiej
Prissnitz-wynalazca prysznica
Ksiądz Kneipp- zacol stosować kąpiele wzimnej wodzie, zaczol to badac, badał i analizował wszystko co związane ze źródłami wód itp.
Profesorowie powojenni:
Korczynski, Dietel( pierwszy opisywal miejscowości uzdrowiskowe)
Uzdrowiskowe zakłady i urządzenia lelcznicze:
-szpita uzdrowiskowy
-sanatorium uzdrowiskowe
-Przychodnia uzdrowiskowa
-pijalnie
-tężnie
W Polsce mamy 44 uzdrowiska. Najczcesciej sa rozmieszczone na pd.
W Polsce mamy różne kierunki uzdrowisk leczniczych np.
choroby angiologiczne
rangologiczne
ukl. Trawiennego (hepatologia)
diebetologia-otyłosc
ortopedyczno urazowe
neurologia- układu nerwowego
choroby reumatoogiczne
osteoporoza
choroby skóry- dermatologia
choroby kobiece- ginekologia
choroby nerek idróg moczowych- nefrologia, urologia,
hematologia- choroby krwi i ukl. Krwiotwórczego
kierunki działalności lecznictwa uzdrowiskowego
Leczniczy – choroby przewlekle
Rehabilitacyjny- choroby uk. Ruchu
Pofilaktyczny- prewencja choob rzewleklych glownie cywilizacyjnych
Edukacyjny- kształtowanie prozdrowotnego stylu zycia
Podstwowe czynniki lecznice wykorzystywane przez lecznictwo uzdrowiskowe
Naturalne surowce lecznicze
wody mineralne
Peloidy
Gazy
Naturalne czynniki przyrodolecznicze
Klimat
Krajobraz
Szata roslinna
Rozne formy wysiłku fizycznego
Czynniki fizyczne
Światło
Dźwięk
Prad elektryczny
Pole magnetyczne
LECZNICZE WODY MINERALNE
Woda chlorkowo sodowa, wodorowęglanowa, siarczkowo-siarkowodorowa, radoczynne, termalne.
GAZY LECZNICZE
Dwutlenek wegla, siarkowodor, radon, tlen ,ozon
Zasoby złóz borowinowych i ich lokalizacja: region polnocny, srodkowy i pd.
Działanie bodzcow środowiska przyrodniczego na ustroj
Receptory wzrokowe
Receptory słuchowe tonizujące dzilanie na uk.nerwow SKUTKI ZDROWOTNE*
Receptory wechowe
*rozluźnienie miesni, równowaga psychiczna, zwiększenie aktywności fizycznej i pychicznej
Syndrom wegetatywny hałasu:
Wzmozona aktywność psychnerwowa
Bezsenność
Obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej
Podzwyzszenie ciśnienia krwi
Przyspieszenie czynności serca
Skurcz naczyń obwodowych
Bole wieńcowe serca
Podstawowe bodźce lecznicze w fizjoterapii
Termiczne
Kinetyczne- związane z ruchem np. przemieszczanie się czegos w ciele
Mechaniczne- np. masaż, ucisk
Elektryczne
Chemiczne- np. jonoforeza
Świetlne
Psychiczne- np. medytacja
Klimatyczne
Hydrostatyczne i hydrodynamiczne
Dzwiękowe- np. muzykoterapia
Rodzaje i cechy bozdzcow
CECHY: siła działania, czas, czestotliwosc, szybkość
RODZAJE:
Bodźce zmysłowe- dzialajace na receptory np. swiatlo
Bodźce dzialajace na cytoplazmę komórkową
Poprzez:
Termoreceptory
Mechanoreceptory
Chemoreceptory
Nocyceptory- receptory związane z bólem
Osmoreceptory
Uwalniane:
Histaminy
Adrenaliny
Prostaglandyny
Bradykininy
Serotoniny
Acetylochoniny
Reaktywność na bodźce zależy od:
Cech bodźca
Zdolności organizmu do odpowiedzi
-rodzaj tkanki
-okolica
-wielkosc powierzchni
-wrazliwosc osobnicza ( plec, wiek, rodzaj choroby, leki)
-stan aktywności narządu
IM BARDZIEJ NAASILONA JET CZYNNOŚĆ NARZADU (pobudzenie układu autonomicznego) TYM MNIEJSZA JEST JEGO POBUDLIWOSC NA BODZCE POBUDZAJACE, A WIEKSZA NA HAMUJĄCE (reguła Wildera)
Przypomnieć sobie układ wspolczulny, parasymatyczny, auksotoniczny, sympatyczny itp.
Uwalnianie hormonow tkankowych ( reakcje i ogolne: poziom rdzeniowy, podkorowy i korowy)!!!!!
Mechanizm działania bodzcow fizjoterapeutycznych
Trzy fazy zmian aktywności w układzie autonomicznym podczas terapii bodźcowej
I faza wstepna:
Chwiejność układu, reakcje alarmowe
II faza ergotropowa (uk. Wpsolczulny)
Faza walki , wzmożonych rekacji, nadreatywnosc
III faza trofotropowa (uk. Przywspolczuny)
Faza odpoczynku, zdrowienia, adaktywacji.
Skutki dzialnia bodzcow balneofizykalnych:
Działania ogolne
-zwiekszenie zdolności fizycznej i usrawnienie ruchowe
- trening zachowanych rezerw
itp
Dzialania miejscowe:
-przeciwbolowe
-przeciwzapalne
-przekrwienne
-niedokrwienne
-zwiekszajace lub zmniejszające napięcia miesniowe
Wykład 20.02
Literatura: prof. Irena ponikowska- kompendium palneologii, medycyna uzdrowiskowa,
Derard straborzynski- medycyna fizykalna
Fazowy przebieg reakcji adaptacyjnej chorych poddanych fizjoterapii uzdrowiskowej.
Co to jest odczyn uzdrowiskowy?- jest wrazenie ze pacjent czuje się jeszze gorzej niż kiedy przyjechal- faza ujemna, ale to jest przez jakiś czas. Potem organizm szuka homeostazy i nasepuje okres równowagi.
Odczyn uzdrowiskowy:
Wczesny od 9-14 dnia leczenia początek III okresu od 8 dnia leczenia
Pozny od 19-22 dnia leczenia
Obiawy subiektywne( tak jak ja czuje)- niepokoj, bol glowy, drazliwosc, osłabienie, potliwość, senność, bezsenność, brak łaknienia, wzmożone łaknienie. –objawy weketatywne z układu autonomicznego
Nasilenie lub pojawienie się objawow ze strony uk krazenia
-Bole serca
- zaburzenia rytmu
-tachykardia- przyspieszony rytm serca , zwolniony-brachykardia
- zmiany ciśnienia krwi
Pojawienie się lub zaostrzenie dolegliwości mięśniowo- stawowych
- bole stawow
-bole miesni
Zmiany skorne
-pokrzywka
-dermografizm- przeczulica ze strony skory np. rumien szybciej się powieksza
- świąd
-rumień
Zmniejszanie odporności nieswoistej
- infekcja drog oddechowych
Uaktywnienie ognisk zapalnych
Zwiększenie reaktywności organizmu na bodźce
-psychiczne
-fizyczne, w tym na bodźce fizykalne
zwiekszenie
- temperatury ciala
-OB.
-Leukocyty
-Histaminy we krwi
Etiopatiogeneza(czyli jak doszło do powstania) odczynu uzdrowiskowego ( hipotezy):
- wzrost wrazliwosci tkanek na histaminę
-wzrost sekrecji hormonow kory nadnerczej… nie ważne ile było by hipotez to wszytie prowadzą do:
Nieswoistego wegetatywnego przestrojenia orgnizmu
Porównania mechanizmow działania leczniczgo
Metody balneologiczne- wyniki leczenia pojawiają się z opóźnieniem, nie wwywoluje skutkow ubocznych, pobudza mechanizmy obronne i adaptacyjne, działa na kilka ukadow fizjologicznych na raz.
Metody farmakologiczne- tłumienie mchanizmow samoobrony czyli przyjmujemy przewlekle jakies leki., efekt leczniczy jest szybki, prawie zawsze powstają skutki uboczne
Rola lecznictwa uzdrowiskowego w medycynie
- prowmowanie zdrowia i wdrążanie aktywnego trybu zyca
- edukowanie zzdrowotne chorym
- zapobieganie chorobom, zwłaszcza cywilizacyjnym
Widmo promieniowania elektromagnetycznego?- sloneczne
My jako ludzie poruszamy się w widmie pasma widzialnego 380-800nm
promieniowanie podczerwone ma 3 typy:
IRA 1400nm?
IRB 1400-3000nm
IRC 3000-10000nm
Fale techniczne czyli dzięki nim odbieramy telewije itp.
UV ma 3 typy:
A 320-400n
B 290-320nm
C 100-290nm
Gdzie i kiedy sa wykorzystywane odpowiednie zakresy fal*
Znac zasady termodynamiki*
Energie naturalne
Rodzaje energii:
- promieniowanie elektromagnetyczne, wytwarzane przez ziemie
- promieniowanie UVmieszczace się w widmie słonecznym
-cieplo innych żrodel i słonca
- energia mechaniczna i ciążenie ziemi, woda, wiatr
Powstają w miejscu absorbcji…..
Energie sztuczne:
Rodzaje energii:
- promieniowanie elektromagnetyczne o parametrach nie występujących w przyrodzie
-ultradzwieki.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jak jest spolaryzowana błona komorkowa? Umiec dyfuje, osmoze. I umiec wszystko z fizjologii komórki.
Receptory komórkowe- sa to wyspecjalizowane struktury białkowe, zdolne do odbierania- przekształcania, przekazywania, informacji ze środowiska zewnętrznego do efektorow.
Ligandy- sa to związki laczące się z receptorami
Agonista- jest to ligand pobudzający receptor
Antagonista- jest to ligand hamujący receptor
Cytokiny- hormono podobne bialka i peptydy wydzielane sa przez komórki , plywaja na funcje innych komorek.
Komunikacja miedzykomorkowa
Bezposrednia (jądrowa)
Posrednia
Prawo Schultza-arndta:
Rodzaje bodźców i reakcje
Słabe pobudzają procesy zyciowe
Srednie wyoluja rekacje adaptacyjne
Mocne hamuja procey zyciowe, dzialaja procesy destrukcyjne
Reaktywność na bodzcce zależy od:
Bodźca
Zdolności organizmu na odpowiedzi:
-rodzja tkanki
-okolica
-wilkosci powirzchni
-wrazliwosc osobnicza- wiek plec, leki, rodzaj chororby
-stan aktywności narządów.
Typy reakcji na bodźce lecznicze
-typ A- slaby powolny-asenicy( wątły czlowiek) odpowiedz lecznicza pozna po ok 3-4tyg
- typ B- szybko wolny charakter (pyknicy- przy kosci)- wczesna po 1 tyg
-typC – mieszany cechy symp.- Po 2 tyg.
Rodzaje reakcji wywolanych działaniem energii
MIEJSCE miejscowe, odległe, ugolnienie
CZAS natychmiastowe późne
MECHANIZMY fizykochemiczne chemiczne biologiczne
CHARAKTER REAKCJI adaptacyjne(czynne), kompensayjne, ochronne, alarmowe.