ELEKTROSTYMULACJA - jest to zabieg elektroleczniczy, w którym wykorzystuje się prąd impulsowy.

Działanie biologiczne elektrostymulacji:

- wywołuje kontrolowane skurcze mięśni naśladując normalną ich pracę,

- powoduje zwiększenie wydzielania endorfin,

- umożliwia ćwiczenie mięśni,

- przyśpiesza rekrutację włókien mięśniowych (większość włókien reaguje na impuls)

- poprawia krążenie na skutek skurczu mięśni,

- usprawnia proces oczyszczania komórek z produktów ubocznych przemiany materii.

Metody elektrostymulacji (w zależności od ułożenia elektrod):

1. Elektrostymulacja elektrodą czynną (jednobiegunowa).

2. Elektrostymulacja dwuelektrodowa (dwubiegunowa).

Przed stymulacją stosujemy zabiegi ciepłolecznicze, przez co zmniejszamy opór skóry, a tym samym opróżniamy zmęczenie mięśni (mięsień przekrwiony nie ulega łatwo zmęczeniu).

- czas stymulacji 2-3 (5) min lub 3 x 10-15 skurczów

- przerwa od 1-5 min.

ELEKTROSYMULACJA NORMALNIE UNERWIONYCH MIĘŚNI:

Wykonujemy w celu zwiększenia siły mięśniowej. Ma charakter treningu - elektrogimnastyka.

Poza tym powoduje:

- zmiany strukturalne mięśni,

- utrzymuje lub zwiększa zakres ruchu w stawach,

- ułatwia ruchy dowolne,

- zwiększa metabolizm i ukrwienie mięśni,

- zwiększa przepływ krwi żylnej i limfy w otaczających tkankach.

Stosujemy krótkie impulsy prostokątne, strome i krótkie o czasie trwania 1 sekundy, częstotliwości około 50Hz, wywołującej zupełne skurcze tężcowe. Natężenie minimalne, powinno powodować 30-40 % wzrost maksymalnej siły skurczu izometrycznego mięśnia, a optymalnie 80-100 %.

Metoda dwubiegunowa.

Wskazania:

- uszkodzenie więzadeł stawu kolanowego,

- niestabilność,

- przykurcze mięśniowe,

- bóle krzyża,

- w celu wzmocnienia mięśni grzbietu,

- skoliozy idiomatyczne,

- nietrzymanie moczu lub stolca.

ELEKTROSTYMULACJA MIĘŚNI PORAŻONYCH WIOTKO:

(mięśni odnerwionych - brak odruchów i ruchów dowolnych)

Cel:

- zapobieganie zanikom,

- odbudowa siły mięśniowej,

- usprawnianie upośledzonych grup mięśni,

- zapobieganie wtórnym następstwom porażeń (zaburzeniom krążenia, uszkodzeniom skóry, infekcjom).

Do zabiegu musimy odpowiednio dobrać parametry impulsu trójkątnego głównie czas trwania impulsu i czas przerwy między impulsami. Początkowo impulsy muszą być dłuższe, im większy jest stopień odnerwienia.

Przerwy długie od 2-5 x dłuższe niż czas trwania, aby zapobiec zmęczeniu. Celem jest uzyskanie możliwie silnego skurczu przy małym natężeniu.

Stosujemy stymulację dwubiegunowa i impulsy trójkątne (drażnienie bezpośrednie).

Parametry impulsów trójkątnych według Gillerta (parametry orientacyjne):

Stan mięśnia / Czas impulsu (ms) /Czas przerwy (ms):

Najcięższe uszkodzenia - 400-600-1000 / 2000-5000

Ciężkie uszkodzenia - 150-140 / 1000-3000

Średnie uszkodzenia - 50-150 / 500-1000

Nieznaczne uszkodzenia -10-150 / 50-150

ELEKTROSTYMULACJA MIĘŚNI GŁADKICH:

Wykorzystanie wybiórczego działania impulsów trójkątnych na mięśnie gładkie pęcherza moczowego i jelit.

Zaparcia - zmniejszenie napięcia mięśni gładkich jelita grubego.

- Impuls ▲,

- ti 400-500 ms,

- tp 1000-2000 ms,

- natężenie 25-30 mA.

Stan skurczowy jelita - powodujący zaparcia.

- Impuls ▲,

- ti 100-150 ms,

- tp 2000-3000 ms,

- natężenie 25-30 mA.

Elektrody o powierzchni 200-400 cm² układamy na brzuchu po obu jego stronach między łukiem żebrowym a grzebieniem biodrowym.

- czas zabiegu 20-30min,

- 3x w tygodniu,

- seria 20-30 zabiegów

Atonia pęcherza moczowego.

- ti 200 ms,

- tp 1000-3000 ms,

- natężenie 15-20 mA.

Elektrody o powierzchni 100-200cm² - katodę układamy w okolicy spojenia łonowego, anodę (bierną) - w okolicy krocza lub na kości krzyżowej.

- czas zabiegu 10-15 min.

ELEKTROSTYMULACJA W SPASTYCZNOŚCI:

W wyniku porażeń spastycznych dochodzi do przewagi silniejszej grupy mięśniowej, które ulegając przykurczowi rozciągają mięśnie antagonistyczne.

Cel:

- zmniejszenie dolegliwości,

- zmniejszenie bolesnych skurczów,

- poprawa czynności ruchowej,

- zwiększenie siły mięśni antagonistycznych,

- ograniczenie powikłań zwiększonego napięcia.

Stosujemy leczenie farmakologiczne, chirurgiczne, kinezyterapię oraz zabiegi fizykalne (ciepłe kąpiele, parafinę, IR, zabiegi zimnolecznicze, krioterapię, pole magnetyczne, elektrostymulację).

TONOLIZA:

Mechanizm działania stymulacji dwukanałowej polega na:

- włączeniu układu hamującego odruch na rozciąganie poprzez pobudzenie narządu Golgiego,

- wzajemne i naprzemienne torowanie pobudzeń agonistów i antagonistów,

- uczynnianie nowych połączeń wielosynaptycznych.

Stymulacja dwukanałowa jest jedną z metod torowania proprioceptywnego.

W warunkach fizjologicznych występuje równowaga czynnościowa między zginaczami i prostownikami. Utrata centralnej regulacji pobudliwości wrzecion mięśniowych w porażeniach spastycznych wywołuje przewagę silniejszej grupy mięśni, które ulegają przykurczowi rozciągając mięśnie antagonistyczne. W porażeniach spastycznych występuje zaburzenie mechanizmu wzajemnego unerwienia prostowników i zginaczy. Grupa mięśni spastycznych uzyskuje przewagę nad antagonistami i dochodzi do zachwiania tej równowagi.

Tonoliza ma na celu zniesienie lub zmniejszenie spastyczności mięśni i przywrócenie równowagi fizjologicznej. Zadziałanie pojedynczym impulsem o bardzo wysokiej amplitudzie na mięśnie spastyczne wywołuje najpierw ich silny skurcz a następnie ich rozluźnienie. W momencie rozkurczu np. zginaczy, stymuluje się serią impulsów prostowniki. W ten sposób wywołuje się naprzemienną odpowiedź zginaczy i prostowników przetorowując na nowo odruchowy mechanizm wzajemnego unerwienia i przywracając równowagę fizjologiczną.

Technika wykonania:

Stymuluje się zginacze i prostowniki stawu biodrowego, kolanowego, skokowego, ramiennego, łokciowego, nadgarstkowego.

4 elektrody równej wielkości o powierzchni dostosowanej do wielkości kończyny przytwierdza się w okolicy przyczepów początkowych i końcowych głównych zginaczy i prostowników wymienionych stawów.

Porażeniu spastycznemu ulegają głównie zginacze. Elektrody połączone do kanału drugiego przytwierdza się do mięśnia porażonego spastycznie, a z kanałem pierwszym łączy się z antagonistę.

Pokrętłem ustala się opróżnienie, które dla kończyn górnych wynosi od 20-30 ms a dla kończyn dolnych od 50-60 ms.

Następnie włączamy odpowiednią modulację:

- dla stanów ciężkich modulacja trójkątną ▲ unipolarną

- dla stanów lżejszych modulacja trójkątna ▲ bipolarna

Pokrętłem i przełącznikiem ustawia się czas trwania impulsu w granicach od 100-500 ms.

Pokrętłem reguluje się czas przerwy między kolejnymi cyklami pracy w granicach od 0,5-1,5 sekund.

Czas zabiegu 20min.

Pokrętłem włączamy prąd w drugim kanale i dawkując go dochodzimy do silnych skurczów mięśnia spastycznego, co uzyskuje się przy 50-70 mA.

Następnie włączamy prąd w pierwszym kanale i dawkujemy, dążąc do uzyskania widocznych harmonijnych skurczów.

Tonolizę wykonuje się jeden raz dziennie do 20 w serii

Wskazania:

- po udarze i urazie mózgu,

- po operacjach neurochirurgicznych na mózgu,

- stwardnienie rozsiane,

- urazy rdzenia kręgowego,

- porażenia mózgowe u dzieci,

- w pierwszych dniach po udarze mózgu przed rozwinięciem spastyczności,

- czynnościowy kręcz karku.

1