Udział społeczeństwa w ochronie środowiska.

Pojecie „udział społeczeństwa” dotyczy:

• informowania

• prowadzenia konsultacji (dialogu)

• włączenia społeczeństwa do procesów decyzyjnych (dzielenie się wiedzą)

Cele udziału społeczeństwa w postępowaniach administracyjnych:

• poinformowanie o planowanym przedsięwzięciu i jego potencjalnych konsekwencjach

• uwzględnienie uzyskanych uwag oraz sugestii

• uwzględnienie uzyskanych uwag i opinii w OOŚ oraz w podejmowanych decyzjach

Korzyści z udziału społeczeństwa w ochronie środowiska:

• stworzenie społeczeństwu możliwości wpływu na rozwiązania projektowe

• zredukowane możliwości wystąpienia poważnych sytuacji konfliktowych

• kształtowanie i utrwalanie zasad przejrzystości i odpowiedzialności w funkcjonowaniu władz publicznych

• uzyskanie danych informacji lokalnych

• identyfikacja rozwiązań alternatywnych oraz środków minimalizujących znaczące oddziaływania negatywne

• upewnienie się, że w analizach nie zostały pominięte znaczące negatywne oddziaływania na środowisko.

Konwencja o dostępie do informacji i udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska:

• Aarhus 1998

• Trzy filary Konwencji:

- dostęp do informacji

- udział w procesach decyzyjnych

- dostęp do wymiaru sprawiedliwości czyli możliwość egzekwowania przez społeczeństwo przepisów

Informacja o środowisku - każda informacja w pisemnej, wizualnej, słownej, elektronicznej lub jakiejkolwiek innej materialnej formie dotycząca:

• stanu elementów środowiska

• określonych czynników mających związek z ochroną środowiska

• stanie zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, warunków życia ludzkiego, miejsc o znaczeniu kulturowym oraz ścieków budowlanych.

Informacje o stanie elementów środowiska:

• powietrze i atmosfera

• woda

• gleba

• grunty

• krajobraz i obiekty przyrodnicze

• różnorodność biologiczna

• wzajemnych relacjach między mini

Zakres informacji o czynnikach:

• substancje

• energia

• hałas i promieniowanie

• środki administracyjne

• polityki, ustawodawstwo, plany i procedury, które mają lub mogą mieć wpływ na elementy środowiska w zakresie określonym w punkcie a

• ekonomiczne analizy lub opracowania, wykorzystywania przy podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska

Obowiązek aktywnego udostępniania informacji – jest to obowiązek gromadzenia, uaktualnienia, opracowania i udostępnienia informacji obejmujących:

• informacje o zagrożeniach

• informacje o planowanych…..

Udział społeczeństwa w procesach decyzyjnych:

• w przygotowaniu przepisów wykonawczych i/lub powszechnie obowiązujących aktów normatywnych

• w postępowaniach dotyczących planów, programów i polityk mogących oddziaływać na środowisko

• w postępowaniach dotyczących konkretnych przedsięwzięć

W odniesieniu do decyzji dotyczących konkretnych przedsięwzięć konwencja precyzuje i nakłada na organy administracyjne obowiązki dotyczące:

obligatoryjnego podawania do publicznej wiadomości decyzji wraz z uzasadnieniem

respektowanie prawa do zgłaszania uwag i zastrzeżeń przez społeczeństwo

powiadomienia o wszczęciu postępowania społeczeństwa

jednej lub więcej osób fizycznych lub prawnych

oraz, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub przyjęta praktyką, stowarzyszenie osób, organizacje lub grupy zainteresowania społeczności

cześć społeczeństwa, które jest lub może być dotknięte skutkiem realizacji planowanego przedsięwzięcia lub na interes w podejmowanej decyzji dotyczącej środowiska

także organizacje ekologiczne

Obowiązek zapewnienia efektywnego udziału społeczeństwa:

• oznacza, że do udziału takiego powinno dojść w terminie, w którym wszystkie opcje są jeszcze możliwe do rozważenia

Dostęp do informacji w prawie polskim:

• Prawo Ochrony Środowiska 2001 – Dział IV Informacji o Środowisku:

- Rozdział I Dostęp do informacji

- Rozdział II Państwowy Monitoring Środowiska oraz rozpowszechnianie informacji o środowisku

Dostęp do informacji:

• rozumiany jako możliwość swobodnego, samodzielnego, bez naruszania wyboru – poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji

• informacje o środowisku

• informacje o ochronie środowiska

Informacje o środowisku:

• przeglądy ekologiczne

• wyniki prac badawczych z zakresu ochrony środowiska

• dokumentacja mierniczo – geologiczna zlikwidowanych zakładów górniczych

• dokumenty o stanie elementów środowiska i ich wzajemnym oddziaływaniu

• informacje o emisjach i działaniach wpływających lub mogących wpływac na środowisko

Informacje o ochronie środowiska:

• dokumenty sporządzane na potrzeby ewidencji odpadów

• wnioski o wydanie pozwoleń 9np wodnoprawnych za pobór wody)

• decyzje o wymiarze administracyjnej kary pieniężnej za zniszczenie terenów zielonych drzew lub krzewów

Odmowa udostępnienia informacji:

• dane są w trakcie opracowywania

• informacje przeznaczone są do wewnętrznego komunikowania

• wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania

• wniosek jest sformułowany zbyt ogólnie.

Agenda 21, rozdział 8 – włączenie problemów środowiska i rozwoju do procesów podejmowania decyzji.

OOŚ umożliwia:

• identyfikacje istotnych skutków środowiskowych, jakie mogłyby powstać lub z dużym prawdopodobieństwem powstaną w każdej fazie „cyklu życia” przedsięwzięcia (jego realizacji, użytkowania, likwidacji)

• podejmowanie przemyślanych i odpowiedzialnych działań mających na celu eliminowanie wszelkich negatywnych skutków

Konwencja o OOŚ w kontekście transgranicznym:

• ESPOO 1991

• Pierwszy akt prawa międzynarodowego dotyczący OOŚ w kontekście transgranicznym

Podsumowanie:

1. państwa będą indywidualnie lub wspólnie podejmować środki zapobiegawcze, produkcyjne i kontrolne w zakresie ….oddziaływania na środowisko, pochodzącego z planowanej działalności

2. OOŚ oznacza Krajową procedurę szacowania prawdopodobieństwa negatywnego oddziaływania proponowanej działalności na środowisko

3. oddziaływanie rozumiane jako jakikolwiek skutek planowanej działalności w środowisku, z uwzględnieniem:

• zdrowia i bezpieczeństwa ludzi

• glebę

• powietrza

• wody

• klimatu

• krajobrazu

• pomników historii lub innych budowli

• wzajemnych oddziaływań między wymienionymi czynnikami

Rodzaje działalności – przykłady:

• wielkie zapory i zbiorniki wodne

• wyrąb lasów na dużych powierzchniach

• rafinerie ropy naftowej

• elektrownie cieplne

• budowa autostrad

Procedura OOŚ:

• powiadomienie o planowanym przedsięwzięciu

• odpowiedź strony powiadamianej o woli lub jej braku uczestnictwa w procedurze

• przekazanie dokumentacji OOŚ

• Umożliwienie opinii publicznej na terenach, które mogą być narażone, możliwość udziału w procedurze

• Konsultacje stron

• Uwzględnienie wymogów OOŚ oraz uwag i wyników konsultacji w decyzji końcowej

Dokumentacja OOŚ:

• opis proponowanej działalności

• opis realnych wariantów i wariantu nie podejmowania decyzji

• opis środowiska

• opis podejmowanych oddziaływań planowane działalności na środowisko

• opis środków łagodzących szkodliwe oddziaływania na środowisko

• opis metody oceny i przyjętych założeń

• identyfikacja wątpliwości, luk w wiedzy

• Zakres programu monitoringu i zarządzania

• Materiały ilustracyjne (mapy, wykresy)

Protokół w sprawie strategicznych OOŚ do konwencji ESPOO:

• Kijów 2003

• Stosowanie OOŚ do polityki, planów i ….

• Np. plany i programy w dziedzinach: rolnictwo, leśnictwo, rybactwo, energetyka, przemysł, transport, gospodarka odpadami, turystyka.