Mesjanizm obok prometeizmu był jedną z głównych filozofii w Polsce.

Mesjanizm – jest to wiara w oczekiwanie przyjście mesjasza, jako zbawiciela ludzkości. Mesjanizm ma korzenie Judeo-chrześcijańskie. W tym nurcie to postać Chrystusa jest właśnie zapowiedzianym mesjaszem, choć Żydzi nadal oczekują przyjścia zbawiciela.

Paruzja – przyjście mesjasza, ma być dopełnieniem historii w Bogu, który objawi się całej ludzkości w swojej chwale. Są to rzeczy ostateczne, którymi zajmuje się eschatologia. Jest ona koncepcją mesjanizmu jednostkowego, którą romantycy przenieśli z płaszczyzny religijnej i duchowej na płaszczynę społeczno-polityczną, tworząc oryginalną koncepcję mesjanizmu narodowego.
Andrzej Walicki: Romantyczny mesjanizm

mesjanizm narodowy zrodzil się w kręgach emigracyjnych, po upadku powstania listopadowego w 1892 roku i związany był z powszechnym oczekiwaniem polaków żyjących na obczyźnie, zmian stosunków społeczno-politycznych w Europie, oraz odrodzenie niepodległej i demokratycznej Polski.

Idę mesjanizmu narodowego Mickiewicz wypowiedział w Dziadach cz. III, scena V „Cela księdza Piotra- widzenie” oraz w Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego, w których Mickiewicz opowiada się za mesjanizmem narodowym – ideą Polski jako Chrystusa narodów.

Polska stała się nowym narodem wybranym, który łączy z narodem żydowskim szczególna moc pokrewieństwa losu i doświadczeń. W Dziadach i Księgach mamy przykład wykładu figuralnego – męka Chrystusa jest zapowiedzią męki narodu polskiego, a ta jest wypełnieniem misji zbawczej Chrystusa.