Psychologia społeczna

• Definicje, cele, zadania psychologii.

• Historyczne podstawy psychologii.

• Współczesne kierunki w psychologii.

Czym jest psychologia?

Psychologia (psyche – dusza, logos – nauka) – nauka o duszy.

Platon zajmował się duszą ludzką, Arystoteles usystematyzował psychologię.

• Psychologia jest to nauka, która pozwala ustalić jak funkcjonuje ludzka psychika.

• Jest to pewien sposób myślenia jak ludzie radzą sobie ze swoim środowiskiem i jak zachowują się względem siebie.

• Jest dziedziną nauk opierającą się na przecięciu innych dyscyplin naukowych mianowicie: filozofii, biologii, socjologii, fizjologii, antropologii.

• Psychologia zajmuje się tym, co odróżnia ludzi od maszyn, jest rodzajem wiedzy i sposobem ujmowania zjawisk, który można wykorzystać do podniesienia jakości ludzkiego życia.

• Definiowana jest jako naukowe badanie zachowania jednostek i ich procesów psychicznych.

• Psychologia wywodzi się z filozofii jest to nauka humanistyczna, jest to także nauka społeczna, behawioralna, o mózgu, o poznaniu, o zdrowiu.

Psychologia jest nauką zajmującą się powstaniem i przebiegiem procesów psychicznych, cechami psychicznymi człowieka oraz ich rolą w regulacji stosunków człowieka z otaczającym go światem.

Podział psychologii:

1. Akademicka (teoretyczna):

   • Ogólna – zajmuje się przebiegiem procesów postrzegania, myślenia, uczenia się u osób dorosłych, szerokie spektrum działów szczegółowych, psychologia procesów poznawczych i procesów decyzyjnych.

   • Rozwojowa – bada procesy od okresu niemowlęcego do starości, zajmuje się rozwojem człowieka, czynnikami rozwoju, fazy rozwoju. Psychologia dziecka, dorosłego, starych.

   • Społeczna – zajmuje się badaniem zachowania jednostek i ich procesów psychicznych, wpływ jednostki na społeczeństwo. Konformizm – nonkonformizm, funkcjonowanie małych grup społecznych, procesy wewnątrz grup.

2. Stosowana:

   • Wychowawcza (pedagogiczna) – zajmuje się badaniem prawidłowości procesów wychowania, celem jest doskonalenie metod kształcenia, eliminowanie błędów w nauczaniu.[stres szkolny, ADHD, itp.]

   • Pracy – dwa aspekty od strony pracownika i od strony sprzętu.

     • Kto do czego ma predyspozycje ( predyspozycje ≠ wiedza) (nie można robić testów psychologicznych jeśli ktoś sobie tego nie życzy.)

     • Dostosowanie stanowiska pracy do pracownika (myszka dla leworęcznych, odpowiednia prędkość taśmy produkcyjnej, natężenie światła, hałasu)

     • Psychologia organizacji pracy, jak przydzielić zadanie, struktura podporządkowania. (jedni lubią pracować w grupie inni nie)

   • Kliniczna (lekarska) – w psychiatrii, bada przyczyny zburzeń przystosowania społecznego (socjopatia) Niewykwalifikowany psycholog może wyrządzić ogromą szkodę.

Współczesne kierunki psychologii.

1. Kierunek biologiczny

   1. Poglądy na naturę człowieka: - bierna, - mechanistyczna

   2. Determinanty zachowania: - dziedziczność, - procesy biochemiczne

   3. Główny temat badań: - procesy zachodzące w mózgu i układzie nerwowym.

   4. Badania podstawowe dla danego kierunku: - biochemiczna postawa zachowania i procesów umysłowych

2. Kierunek psychodynamiczny

   1. Poglądy na naturę człowieka: - jednostka kierowana przez instynkt

   2. Determinanty zachowania: - dziedziczność, - wczesne doświadczenia

   3. Główny temat zadań: - nieświadome popędy, konflikty [nie ma osób zdrowych jeśli się ich nie zbada]

   4. Badania podstawowe dla danego kierunku: - zachowanie jako zewnętrzny wyraz nieświadomych motywów.

3. Kierunek behawioralny (behawiorystyczny)

   1. Poglądy na naturę człowieka: - reagująca na bodźce, - dająca się modyfikować [zmienia się środowisko, zmienia się zachowanie, bada zachowania- reakcje zewnętrzne a nie Wnętrzne człowieka)

   2. Determinanty zachowania: - środowisko, - warunki bodźcowe

   3. Główny temat badań: - specyficzne reakcje wewnętrzne, - zachowanie jego przyczyny, konsekwencje.

   4. ?

4. Kierunek poznawczy

   1. Poglądy na naturę człowieka: - twórczo aktywna, - reagująca na bodźce

   2. Determinanty zachowania: - dziedziczność, - procesy biochemiczne

   3. Główny temat zadań: - procesy umysłowe, - język

   4. Badania podstawowe dla danego kierunku: - procesy umysłowe dedukowane za pośrednictwem wskaźników behawioralnych

5. Kierunek humanistyczny

   1. Poglądy na naturę człowieka: - aktywna o nieograniczonym potencjale

   2. Determinanty zachowania: - potencjalnie samosterujące

   3. Główny temat zadań: - doświadczenie ludzkie i potencjał ludzki

   4. Struktura życia, wartości, cele

Historia badań psychologicznych

• 1859 Karol Darwin opublikował dzieło „O pochodzeniu gatunków”, podsumowanie badań i refleksji nad ewolucją w drodze doboru naturalnego.

• 1879 Wilhelm Wundt założył pierwsze laboratorium psychologiczne na uniwersytecie w Lipsku.

• 1883 Stanley Hall założył na uniwersytecie Hopkinsa pierwsze laboratorium psychologiczne w USA

• 1890 Wiliam James opublikował „Psychologię”, dwutomowy podręcznik, który stal się źródłem podstawowej wiedzy dla kilku pokoleń studentów.

• 1891 Stanley Hall założył Amerykańskie towarzystwo Psychologiczne

• 1901 Kazimierz Twardowski założył pierwsze w Polsce laboratorium psychologiczne na Uniwersytecie we Lwowie.

• 1913 John Watson opublikował „Psychologię”, jak widzi ją behawiorysta, traktowana jako behawiorystyczny manifest w którym twierdził że psychologia powinna ograniczyć się do obserwowania zachowania.

• 1917 Sigmund Freud opublikował „Wstęp do psychoanalizy” w której wyłożył podstawy teorii i terapii psychoanalizy.

• 1925 Władysław Witwicki wydał pierwszy w Polsce podręcznik psychologii empirycznej „Psychologia”

• 1928 Iwan Pawłow opublikował „Wykłady o czynności mózgu” – przegląd swoich prac nad warunkowaniem klasycznym (odruchy bezwarunkowe – doświadczenie na psach)

• 1929 Stefan Błachowski założył Poznańskie Towarzystwo Psychologii, przekształciło się w 1948 w Polskie Towarzystwo Psychologiczne

• 1938 Burrhus F. Skinner opublikował „Zachowanie organizmów” zachowujące eksperymentalną analizę warunkowania sprzecznego.

• 1957 Herbert Simon opublikował „Administrative Behavior: A study of Decision-Making Processes in Administrative Organizations, opisujące dynamikę podejmowania decyzji w warunkach niepewności.

• 1962 David Hubel i Thorston Weisel opublikował wyniki swoich badań nad tym, jak specyficzne cechy bodźców wzrokowych pobudzają specyficzne neurony kory wzrokowej mózgu.

• 1981 Roger Serry otrzymał Nagrodę Nobla za pionierskie badania nad skutkami lobotomii.

Lobotomia – polega na przecięciu włókien nerwowych łączących czołowe płaty mózgowe gdzie upatrywano przyczyn chorób mózgowych.