Grupa II

Kierunek: Pielęgniarstwo Semestr II

Nr. Albumu:

Opracuj konspekt na spotkanie edukacyjne z zakresu promocji zdrowia.

Praca zaliczeniowa z Promocji zdrowia dla

Płock 21.12.2011

Konspekt spotkania edukacyjnego

Temat: Narkotyki twoja zgubą!!

Przeznaczenie: dla uczniów gimnazjum

Miejsce i czas realizacji: 2 lekcje po 45 minut ( godzina wychowawcza/ biologia w szkole)

Cel główny: Przeciwdziałanie narkomani w środowisku nastolatków.

Cele szczegółowe:

• Uczeń wie co to są narkotyki

• Uczeń wie jakie są skutki nadużywania narkotyków

• Uczeń zna objawy wskazującej na bycie pod wpływem narkotyków

• Uczeń wie jakie może ponieść konsekwencje związane z nadużywaniem narkotyków oraz ich posiadaniem.

• Uczeń wie co jest przyczyną wpadania w nałóg.

Metody:

• mini – wykład,

• burza mózgów,

• ćwiczenia interpersonalne.

Pomoce dydaktyczne:

• broszury o tematyce narkotykowej,

• komputer i projektor,

• plansze.

Przebieg lekcji:

1. Przywitanie, przedstawienie się, wyjaśnienie przyczyny dzisiejszego spotkania.

2. Włączenie prezentacji i rozpoczęcie mini wykładu

• Temat : Narkotyki twoją zgubą!

a)Wprowadzenie do problematyki narkotykowej:

• Co to jest narkotyk?

Narkotyk, substancja psychoaktywna, środek odurzający, używka – to określenia o podobnym znaczeniu stosowane wymiennie w języku potocznym. W medycynie, psychologii aktualnie obowiązującym nazewnictwem jest substancja psychoaktywna. W medycynie „narkotykami” określa się te substancje psychoaktywne, które działają m.in. przeciwbólowo poprzez określone receptory mózgowe (opioidowe). Z kolei pojęcie narkomanii wywodzi się od słowa "narcos" co oznacza odurzenie, senność, uśpienie.

W Polsce obowiązuje podział substancji psychoaktywnych na trzy główne grupy:

• alkohol, opiaty, leki uspokajające i nasenne (działające głównie rozluźniająco, uspokajająco, nasennie)

• kanabinole i inne substancje halucynogenne, lotne rozpuszczalniki (działające głównie euforycznie, powodujące omamy, urojenia)

• kokaina i inne substancje stymulujące, nikotyna (działające pobudzająco, podwyższające nastrój).

• Poniżej opisano najczęściej stosowane drogi przyjmowania substancji psychoaktywnych.

• Drogi przyjmowania przez przewód pokarmowy

• Dożołądkowa popularnie zwana doustną - wchłanie substancji psychoaktywnej następuje głównie w żołądku i jelitach. Głównym czynnikiem wpływającym na wchłanianie się substancji (a w następstwie na efekt jej działania) jest ilość i skład treści pokarmowej w żołądku. Zazwyczaj obecność treści pokarmowej opóźnia wchłanianie.

• Podjęzykowa - umieszczenie substancji pod językiem. Rozpuszczona w ślinie substancja jest wchłaniana poprzez błonę śluzową jamy ustnej. Efekt działania substancji psychoaktywnej następuje szybko i gwałtownie.

• Doodbytnicza - umieszczanie substancji w odbycie, gdzie następuje wchłanianie poprzez błonę śluzową. Efekt działania substancji następuje szybciej niż przy zażywaniu doustnym.

• Wstrzykiwanie substancji psychoaktywnych

• Dożylne - efekt działania substancji następuje prawie natychmiastowo, ponieważ nie występuje proces wchłaniania: substancja jest wprowadzona bezpośrednio do krwi. Podanie substncji psychoaktywnej drogą dożylną bardzo łatwo może spowodować przedawkowanie i śmierć oraz szereg innych zagrożeń jak np. tzw. infekcje krwiopochodne (np. zakażenie wirusem HIV, zapalenia wątroby typu HBV, HCV, posocznice bakteryjne), zatory, miejscowe stany zapalne.

• Domięśniowe - substancja wprowadzona do mięśnia np. w pośladek, udo, ramię zapewnia szybsze wchłanianie niż przy zażywaniu doustnym, wolniejsze niż przy dożylnym. Powikłania infekcjami krwiopochodnymi, miejscowymi stanami zapalnymi występują tak samo często jak przy przyjmowaniu dożylnym.

• Podskórne - substancja podawana w podskórną tkankę tłuszczową, w porównaniu z pozostałymi rodzajami wstrzyknięć, wchłania się najwolniej. Ten sposób przyjmowania substancji psychoaktywnych jest niepopularny, mimo łatwej techniki wykonania zastrzyku.

• Droga wziewna

• Palenie, inhalacja - wdychanie substancji do płuc, która wchłania się poprzez pęcherzyki płucne do krwiobiegu. Oczekiwane działanie następuje szybko, jest porównywalne z działaniem jak przy wstrzykiwaniu dożylnym. Podrażnienie układu oddechowego jest stałą dolegliwością osób przyjmujących w ten sposób narkotyki.

• Wciąganie do nosa

• Zwane też „wąchaniem" - wciągana na błony śluzowe nosa sproszkowana postać substancji psychoaktywnej ulega szybkiemu wchłanianiu do krwioobiegu. Błony śluzowe nosa i zatok nosowych są bardzo dobrze ukrwione i dlatego efekt działania narkotyku następuje bardzo szybko.

• Przyjmowanie przezskórne

• Proces przenikania substancji do krwiobiegu jest powolny i powoduje względnie stabilny poziom substancji we krwi ( np. przyjmowanie morfiny w plastrach przezskornych), co daje małą efektywność euforycznego działania narkotyków np. Z tych względów ta droga przyjmowania narkotyków praktycznie nie jest stosowana.

• Skutki związane z zażywaniem narkotyków. Nauczyciel prosi o wymienienie przez uczniów skutków i uzupełnia oraz rozwija ich odpowiedź gdyby których skutek nie został wymieniony.

1.Zakażenia

Niektóre narkotyki brane są w postaci zastrzyków. Brudne igły mogą powodować owrzodzenia, ropnie, zatrucie krwi i żółtaczkę. Wielokrotne używanie tych samych igieł i strzykawek sprzyja przenoszeniu się wirusa HIV.

2.Przedawkowanie narkotyku

Może spowodować utratę przytomności, zniszczenie serca i innych narządów, a nawet śmierć. Łatwo jest przypadkowo przedawkować narkotyk, trudno bowiem określić, jakiej jest mocy i ile go wziąć. Narkotyki stają się znacznie bardziej niebezpieczne, gdy są ze sobą zmieszane. Ich efekty ulegają wówczas zwielokrotnieniu i nawet mała dawka może okazać się śmiertelna

3. Psychiczne

Człowiek zażywający narkotyki może być agresywny, może też odczuwać lęk lub doświadczać przerażających halucynacji. To wszystko może poważnie zaszkodzić jego zdrowiu psychicznemu.

4.Zmiany w osobowości

Komórki nerwowe komunikują się między sobą za pomocą substancji chemicznych. Używając podobnych substancji chemicznych można wpływać na tę komunikację i wywoływać zmiany w mózgu. Działanie narkotyków polega na zakłócaniu naturalnych dróg komunikacji między neuronami. Nawet jednorazowe ich użycie może wywołać długotrwałe zmiany w działaniu komórek nerwowych. Zażywanie narkotyków powoduje poważne zmiany w działaniu niektórych, szczególnie wrażliwych komórek mózgu.

5.Zmiany w zachowaniu

Zażywający narkotyki mogą być podrażnieni, tracą zainteresowanie przyjaciółmi i pracą oraz dawne zamiłowania. Często przestają dbać o siebie. Zainteresowania narkomana zawężają się jedynie do problemu zdobycia narkotyków lub pieniędzy na nie. Nasilają się konflikty z otoczeniem, często także zaczynają się kłopoty z prawem.

6.Wypadki

Ludzie zażywający narkotyki, ze względu na stan zagubienia, w którym się znajdują, częściej niż inni ulegają wypadkom. Zdarza się, że wpadają do wody i toną, wdzierają się niespodziewanie na jezdnię lub wypadają z okna. Wąchający klej mogą się udusić na skutek przykrycia ust plastikową torbą lub śmiertelnie zakrztusić własnymi wymiotami.

Przykłady objawów mogących wskazywać na używanie narkotyków:

• Wygląd i ogólny stan zdrowia

  • zmiana wyglądu (zaniedbanie w wyglądzie, higienie osobistej, sposobie poruszania się, mówienia itp.),

  • charakterystyczny zapach wydychanego powietrza, włosów, ubrania

  • wahania dobowe nastroju (od radości do przygnębienia),

  • zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność),

  • wychudzenie,

  • męczliwość,

  • drżenie rąk,

  • częste przeziębienia, przewlekły kaszel,

  • bóle żołądka,

  • bóle głowy,

  • bóle w klatce piersiowej,

  • częste urazy, ślady po pobiciach,

  • napady drgawkowe.

• Rozwój fizyczny

  • zahamowanie wzrostu,

  • widoczny spadek energii,

  • osłabienie popędu seksualnego,

  • zaburzenia w odżywianiu się.

• Stan psychiczny

  • utrata zainteresowań,

  • gorsze zapamiętywanie,

  • trudności w koncentracji,

  • okresy niepamięci,

  • przyśpieszony tok myślenia, gonitwa myśli,

  • mowa bełkotliwa, nie wyraźna,

  • napady śmiechu,

  • przygnębienie lub podwyższenie nastroju,

  • drażliwość, agresywne wypowiedzi,

  • nastawienia ksobne,

  • urojenia prześladowcze,

  • iluzje, omamy,

  • mówienie do siebie,

  • napady lęku,

  • dziwaczne, nie zrozumiałe dla innych zachowania.

• Oczy

  • przekrwienie spojówek,

  • obrzęk powiek,

  • podwójne widzenie,

  • rozszerzone źrenice wolno reagujące na światło,

  • zwężone źrenice nie reagujące na światło,

  • brak kontroli nad ruchami gałek ocznych,

  • przemijający wytrzeszcz gałek ocznych.

• Nos, jama ustna

  • katar, kichanie,

  • zapalenie skóry pod nosem,

  • owrzodzenia lub perforacja przegrody nosa,

  • obrzęk śluzówki nosa,

  • krwawienie z nosa,

  • nie połykanie śliny,

  • uczucie suchości w ustach,

  • słodki zapach z ust,

  • próchnica.

• Skóra

  • ślady po wkłuciach dożylnych, domięśniowych, wybroczyny, zasinienia,

  • ropnie,

  • ślady po wyciskaniu,

  • obrzęk dłoni, podudzi,

  • podrapania „przeczosy",

  • poparzenia palców, ciała np. ślady po oparzeniach papierosami,

  • przebarwienia (brązowe plamy na palcach),

  • wzmożona potliwość,

  • świąd i pieczenie skóry.

• Czynności ruchowe

  • powolny chód,

  • zastyganie w niekonwencjnalnych pozycjach,

  • zaburzenia równowagi,

  • pobudzenie ruchowe,

  • niezborność ruchowa.

Skutki związane z posiadaniem narkotyków

 Obowiązująca ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku (Dz.U. Nr 179, poz. 1485)zawiera uregulowania dotyczące przestępstw związanych z narkotykami. Zapisy ustawowe odnoszą się do poszczególnych kategorii przestępczości i obejmują przestępstwa przeciwko postanowieniom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Jedną z powracających, kluczowych kwestii w historii wprowadzania tej ustawy, był problem karalności za posiadanie narkotyków w niewielkiej ilości na własny użytek. Problem ten poddawany był publicznej dyskusji i stanowi nadal przedmiot społecznej debaty. Zapisy prawne dotyczące okoliczności posiadania niewielkiej ilości narkotyków na własny użytek ulegały zmianie na przestrzeni ostatnich lat. W związku z narastającym w latach 80. problemem nadużywania narkotyków, w roku 1985 przyjęto pierwszą ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. W latach 90., w okresie transformacji, obserwowano dalszy dynamiczny wzrost problemu narkomanii. Uchwalona zatem została ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997 roku (Dz.U. Nr 24, poz. 198), w której jeden z istotnych zapisów głosił, że posiadanie nieznacznych ilości wszelkich narkotyków na własny użytek stanowi okoliczność wyłączającą karalność. Ustawa ta wprowadziła jednak przepis o dopuszczalności stosowania leczenia, umożliwiający zawieszenie przez prokuratora postępowania przygotowawczego toczącego się wobec osoby uzależnionej, jeśli ta podda się leczeniu odwykowemu. Po zakończeniu leczenia prokurator, uwzględniając jego wyniki, albo prowadził postępowanie dalej, albo występował do sądu z wnioskiem o warunkowe umorzenie. Po trzech latach obowiązywania ustawy, dokonano jej nowelizacji (por. ustawa z dnia 26 października 2000 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii) (Bielecki 2004). Zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii w 2000 i 2001 roku dotyczyły kryminalizacji posiadania nieznacznych ilości narkotyków na własny użytek. 4 października 2005 roku weszła w życie nowa ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, uchwalona 29 lipca 2005 roku, która została ogłoszona w Dzienniku Ustaw Nr 179 z dnia 19.09.2005 roku. Ustawa utrzymuje zapis o karalności za posiadanie narkotyków, jednocześnie umożliwiając zawieszenie postępowania prokuratury w przypadku osób, które poddadzą się leczeniu. Jeśli osoba uzależniona, której zarzucono popełnienie przestępstwa, podda się leczeniu odwykowemu w zakładzie opieki zdrowotnej, prokurator będzie mógł zawiesić postępowanie na czas leczenia, a po jego zakończeniu podjąć decyzję o dalszym prowadzeniu postępowania lub jego warunkowym umorzeniu (psychologia.net. pl z dn. 28.06.2007). Z uwagi na obowiązek dostosowania do wymogów Unii Europejskiej przepisów prawa karnego dotyczących zwalczania nielegalnego handlu narkotykami, w roku 2006 dokonano zmian w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii w zakresie karalności za przestępstwa związane z narkotykami (por. ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary − Dz.U. Nr 120, poz. 826). Ustawa zmierza do implementacji postanowień ustanawiających minimalne przepisy określające znamiona przestępstw i kar w dziedzinie nielegalnego obrotu narkotykami (senat.gov.pl z dn. 31.07.2007 roku). Nowelizacja podwyższa odpowiedzialność karną za niektóre typy przestępstw dotyczących obrotu znaczną ilością środków odurzających lub substancji psychotropowych do 8 lat pozbawienia wolności. Utrzymany został zapis o podleganiu karze pozbawienia wolności do lat 3za posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych. Posiada nieznacznej ilości powyższych substancji wcześniej podlegało grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5. Obecnie czyn ten podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Zmiany dotyczą również karalności za udzielanie lub nakłanianie osoby małoletniej do użycia środka odurzającego bądź substancji psychotropowej oraz udzielanie substancji innej osobie w znacznych ilościach. Ponadto nowe uregulowanie prawne penalizuje uprawę krzewu koki, określa także działanie przestępcze polegające na „wprowadzaniu do obrotu” prekursorów narkotyków.

Dlaczego uzależniamy się od narkotyków

tym, czy ktoś uzależni się od narkotyków nie zadecyduje tylko incydentalny z nimi kontakt. Cały szereg czynników społecznych, psychologicznych i biologicznych będzie wpływać na relacje pomiędzy narkotykiem a jednostką.

Brak życiowych perspektyw, duża przestępczość i bezrobocie to tylko niektóre czynniki związane ze środowiskiem społecznym mogące podkopać wiarę młodego człowieka w siebie i we własną przyszłość. Niebagatelną rolę odegrają tu grupy rówieśnicze, w których młody człowiek funkcjonuje – a w których niekiedy narkotyki są atrybutem buntu i sprzeciwu wobec społeczeństwa.

Rozbite rodziny, zachwiane relacje w rodzinach pełnych, brak wsparcia i porozumienia, nieprawidłowe wzorce ze strony rodziców związane np. z nadużywaniem alkoholu generują wśród dzieci postawy ucieczkowe, a narkotyk staje się jedną z form tej ucieczki. Niepewność i niedojrzałość emocjonalna, mała odporność na stres, słaba motywacja do działań, które nie przynoszą natychmiastowych korzyści – to tylko niektóre cechy jednostek podatnych na uzależnienia. Postawy rodziców są także często odpowiedzialne za poważniejsze zaburzenia osobowości mogące mieć znaczenie w społecznych kontaktach wychowanków: przesadna idealizacja bądź lekceważenie innych, zmienność nastrojów, zakłócenia tożsamości, poczucie pustki – mogą mieć źródło w niedbałym i niewłaściwym traktowaniu dziecka przez rodziców, oddaleniu się od jego potrzeb emocjonalnych. Poważne zachowania aspołeczne mogą dalej pogłębić się w wyniku nadużywania środków psychoaktywnych. Wśród zaburzeń psychicznych mogących odgrywać pierwszorzędną rolę w podatności na uzależnienie dominuje lęk i zaburzenia nastroju. Zresztą będą one pogłębiać się w okresie uzależnienia, bo narkotyki uśmierzać będą te zaburzenia tylko doraźnie. Podwyższone ryzyko uzależnienia wynika nie tylko ze środowiskowych oddziaływań, ale także może mieć związek z czynnikami biologicznymi. W przypadku alkoholu teza na temat genetycznych predyspozycji dzieci alkoholików do podatności na to uzależnienie została ponad wszelką wątpliwość udowodniona.