SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA

Dr Ewa Wanda Maruszewska

WYKLAD 1 06.10

Zaliczenie z ćwiczeń trzeba mieć, aby podejść do egzaminu

Egzamin:

• test jednokrotnego wyboru z pkt ujemnymi,

• min 60%,

• 20-30 pytań

• Poprawna odp : 2pkt Brak odp: 0pkt Błędna odp : -1pkt

• zerówka 26.01.2014r., jak nie chcesz takiej oceny to masz 3 dni, aby to zgłosić i trzeba iść na 1 termin

Co nosić z literatury: art.3 UoR, rozdział 4 + załącznik 1.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/13/UE z 26.06.2013

• Ustawa o Rachunkowości

• H. Buk, Krajowe i międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej, wydawnictwo UE w Katowicach, 2014 (to, co polecała ta na ćw)

• Sprawozdanie finansowe wg polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości, red. K.G.Świderska, Difin, Warszawa 2009

Definicja rachunkowości:

• „ (…) system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarującej”.

Prof. Stanisław Skrzywan

SPRAWOZDAWCZOŚĆ zajmuje się prezentowaniem danych.

ANALIZA zajmuje się interpretacją danych.

Regulacje prawne rachunkowości w Polsce (opierają się na nich zasady sprawozdawczości): 1/4

• Czwarta Dyrektywa Rady z dnia 25 lipca 1978 roku o rocznych zamknięciach rachunkowych spółek o określonych formach prawnych (78/660 EEC)

• Siódma Dyrektywa Rady z 13 czerwca 1983 roku o skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, ich przygotowaniu, publikacji i badaniu (83/349/EEC)

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/13/UE z 26.06.2013

• Ósma dyrektywa Rady z 13 kwietnia 1983 roku w sprawie zatwierdzania osób odpowiedzialnych za przeprowadzanie statutowego badania ksiąg rachunkowych

W Unii Europejskiej DYREKTYWY są najważniejszymi dokumentami

Pierwsze dwie dyrektywy (jaśniejsze) są już dość stare, dlatego w 2013 roku ustanowiono nową, które je zastąpią (ta trzecia). Jednak na chwilę obecną aktualne są wszystkie 4 ponieważ ostateczny termin w którym kraje członkowskie UE mają wdrożyć nowe przepisy to 20 lipiec 2015. (Polska wprowadziła zmiany do Ustawy o rachunkowości już w lipcu 2014 roku i będą one obowiązywały od 1. Stycznia 2015)

Dlaczego te dyrektywy utrzymały się tak długo skoro w rachunkowości tak dużo się zmieniło ?

- w dyrektywach znajdują się tylko bardzo ogólne regulacje, nie dają konkretnych wytycznych jak należy postępować

Regulacje prawne rachunkowości w Polsce: 2/4

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) / Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), m.in.:

MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”

MSSF 1 „Zastosowanie MSR/MSSF po raz pierwszy”

…

MSR 41 „Rolnictwo”

• Interpretacje: KIMSF, SKI

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY są kolejnymi regulacjami, które są o rangę niżej niż dyrektywy

MSRy i MSSFy są tworzone przez prywatną organizację

W latach 70-tych na początku tworzenia się standardów rachunkowości, każdy kraj miał swoje wytyczne. Było to kłopotliwe dla inwestorów, którzy nie byli wstanie rzetelnie porównać sprawozdań firm np. prowadzonych w różnych częściach świata.

Księgowi z Kanady, Japonii, Meksyku, Francji, Australii, Wielkiej Brytanii, , Irlandii, Stanów Zjednoczonych i Niemiec zebrali się i utworzyli RADĘ MIĘDZYNARODOWYCH STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI.

Celem tej Rady było tworzenie standardów rachunkowości, które będą na tyle ogólne aby w każdym kraju na świecie mogły być one stosowane a jednocześnie były na tyle jednolite aby sprawdzający czy inwestor wiedziała o co nich chodzi i widziała różnice między poszczególnymi sprawozdaniami.

W 2001 roku Rada doszła do wniosku, że MSR są "stare" i część z nich została usunięta, zaś wszystkie nowe regulacje, które były wprowadzane były nazywane już MSSF. Numery poszczególnych standardów nie mają znaczenie np. usunięto MSR 22 a zamiast niego wprowadzono MSSF 3.

W jaki sposób prywatna organizacja międzynarodowa utrzymująca się ze składek krajów członkowskich tworzy regulacje, które wchodzą do porządku prawnego UE ?

• jest stworzona odpowiednia procedura, umożliwiająca ujednolicenie rynku kapitałowego po przez wprowadzenie jednolitych sprawozdań na całym świecie

• UE postanowiła skorzystać z tych samych procedur jednak ma dodatkowe elementy aby miły one dobre zastosowanie w krajach wspólnoty

Procedura przyjmowania MSR/MSSF oraz ich interpretacji:

Podstawa prawna do przyjęcia MSR/MSSF do porządku prawnego Wspólnoty zawarta jest w Rozporządzeniu 1606/2002 Parlamentu Europejskiego oraz Rady w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości.

Poszczególne MSR/MSSF włączane są do prawa UE w formie rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej.

Procedura przyjęcia MSR/MSSF (tzw. „endorsement procedure”) obejmuje:

• Wydanie rekomendacji przez EFTA

• Zaaprobowanie przyjęcia danego MSR/MSSF – wydanie opinii przez Parlament Europejski

• Wydanie przez KE rozporządzenia zawierającego tekst przyjętego MSR/MSSF w każdym języku krajów członkowskich

Regulacje prawne rachunkowości w Polsce: 3/4

Ustawa z dnia 29.09.1994 o rachunkowości wraz z wydanymi na jej podstawie rozporządzeniami, m.in.:

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych,

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2014r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2004r. w sprawie zakresu działania i sposobu organizacji Komitetu Standardów Rachunkowości.

KOMITET STANDARDÓW RACHUNKOWOŚCI - powołany na mocy rozporządzenia w 2004 roku; jego zadaniem jest publikowanie krajowych standardów rachunkowości, które w bardzo dokładny sposób wraz z przykładami pokazują jak ma wyglądać poszczególna księgowość (pomagają rozwiązać poszczególne problemy)

Krajowe Standardy Rachunkowości:

• KSR 1 „Rachunek przepływów pieniężnych”

• KSR 2 „Podatek dochodowy”

• KSR 3 „Niezakończone usługi budowlane”

• KSR 4 „Utrata wartości aktywów”

• KSR 5 „Leasing, najem i dzierżawa”

• KSR 6 „Rezerwy, bierne RMK, zobowiązania warunkowe”

• KSR 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja”

Czemu każdy kraj ma dodatkowo własne standardy?

• w każdym kraju obowiązuje inna polityka dotycząca np. podatku dochodowego

Regulacje prawa krajowego a standardy międzynarodowe

• Ustalanie dokumentacji opisującej stosowaną politykę rachunkowości,

• Organizowanie ewidencji księgowej, w tym: szczegółowość ksiąg pomocniczych, zasady dokumentowania operacji gospodarczych, poprawiania błędów księgowych,

• Częstotliwość i firmy inwentaryzacji,

• Częstotliwość i terminowość sporządzania sprawozdań finansowych oraz właściwe sposoby ich upubliczniania,

• Odpowiedzialność osób prowadzących księgi rachunkowe jednostki.

Zakres rachunkowości według UR:

Art.2

1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej „ustawą”, stosuje się, z zastrzeżeniem ust.3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium RP:

2. Spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP;

3. Osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro; (wycenione wg kursu z dnia 30 września danego roku)

4. Jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,

5. Gmin, powiatów, województw i ich związków a także:

1. Państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych,

2. Gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych,

1. Jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;

2. Oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;

3. Jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencji z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych.

MSSF jako element polskiego prawa o rachunkowości

	Skonsolidowane sprawozdania finansowe	Jednostkowe sprawozdania finansowe
Obowiązek	Banki Emitenci dopuszczeni do publicznego obrotu w Polsce
Prawo	Emitenci ubiegający się o dopuszczenie do publicznego obrotu w Polsce lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG Jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR	Emitenci papierów wartościowych dopuszczeni do publicznego obrotu w Polsce lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG, Emitenci ubiegający się o dopuszczenie do publicznego obrotu w Polsce lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów EOG, Jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR

• Zgodnie z tym prawem, które jest przedstawione w tabeli jednostki które nie są wymienione nie mają możliwości stosować się do przepisów zawartych w MSSF; jest to kłopotliwe bo zagraniczny inwestor nie będzie wstanie zrozumieć sprawozdania sporządzonego wg polskich przepisów o rachunkowości

• Wyjściem z tej sytuacji jest „ubieganie się o dopuszczenie do publicznego obrotu”; nie jest to dokładnie scharakteryzowane i nie wiadomo kiedy ten proces się zaczyna – czy w momencie powstania takiego pomysły w przedsiębiorstwo czy dopiero w momencie złożenia dokumentów i to ubieganie się może trwać bardzo długo

Należy pamiętać, że jeśli jakiś przepisów nie ma w polskiej ustawie o rachunkowości nie oznacza to, że firma może robić co chce, wówczas należy kierować się standardami międzynarodowymi.

Działa to również w drugą stronę, jeśli stosujemy międzynarodowe standardy ale nie jest tam coś regulowane wówczas należy sięgnąć do ustawy.

Tryb sporządzania sprawozdania finansowego: (art. 45 i art. 12 ust. 3)

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień bilansowy, np.:

• Ostatni dzień roku obrotowego

• Dzień zakończenia działalności jednostki

• Dzień poprzedzający formę prawną

…

• Inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami

• Ostatni dzień roku obrotowego to nie jest zawsze 31.12 (tak jest tylko dla osób fizycznych)

• Jest możliwość nie zamknięcia ksiąg w pewnym wypadkach (jest to prawo z którego można skorzystać ale nie trzeba)

Odpowiedzialność za sporządzenie sprawozdania finansowego

Art.52.

1. Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy.

2. Sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

• W dużych spółkach, które mają zarząd kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy np. zarząd, i wszyscy odpowiadają solidarnie

• Są takie sytuacje gdzie w organie wieloosobowym każdy jest za coś odpowiedzialny np. jeden kierownik od administracji, drugi od marketingu, trzeci od rachunkowości(tzw. dyrektor finansowy), wówczas można przyjąć, że to kierownik od rachunkowości bieżę odpowiedzialność za sprawozdanie, ponieważ pozostali nie mają żadnej wiedzy na ten temat; jednak należy pamiętać, że prezes przedsiębiorstwa nadal jest odpowiedzialny za sprawozdanie m.in. musi sprawować nadzór nad pracami wykonywanymi przed dyrektora finansowego

• W spółkach jednoosobowych odpowiedzialny zawsze będzie kierownik, nawet gdy zostanie zatrudniony księgowy i na piśmie zostaną mu przekazane obowiązki związane z finansami firmy

Sprawozdawczość finansowa

Sprawozdanie finansowe składa się z:

• Bilansu(stan na dzień)

• Rachunku zysków i strat (stan za okres)

• Informacji dodatkowej, na którą składają się dwie części:

  • Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

  • Dodatkowe informacje i objaśnienia

• Rachunku przepływów pieniężnych,

• Zestawienia zmian w kapitale własnym.

Ostatnie dwa elementy są obowiązkowe dla podmiotów których sprawozdania są badane co roku przez biegłego rewidenta.

Do sprawozdania dołącza się również – pomimo, że nie stanowi ono kolejnego elementu sprawozdania finansowego – sprawozdanie z działalności, jeżeli obowiązek jego przygotowania wynika np. z regulacji Kodeksu Spółek Handlowych.

Elementy sprawozdania finansowego

Aktywa - składnik- składniki majątku które są kontrolowane, które w przyszłości maja przynieść korzyści ekonomiczne

Zobowiązania - obowiązek wynikający z przeszłych zdarzeń gospodarczych, które w przyszłości będą

musiały być uregulowane i uszczuplą majątek

Te elementy były zdefiniowane os samego początku, są pierwotne

Elementy sprawozdania finansowego bezpośrednio związane z ustaleniem sytuacji finansowej

Aktywa

Zobowiązania

Kapitał własny - odpowiada wartościowo aktywom netto przez które rozumie się

aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania

Tworząc tą definicje posiłkujemy się dwa wcześniejszymi elementami

Elementy sprawozdania finansowego bezpośrednio związane z ustaleniem wyników działalności jednostki

Przychody (i zyski) – rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadza do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszania jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli

Koszty (i straty) - rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań, które doprowadza do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli

WYKŁAD 2 13.10.14r.

Art. 45.
1. Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na
inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania

wyniku finansowego, określone w rozdziale 4.

1a. Sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych dopuszczonych, emitentów zamierzających ubiegać się lub
ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru
Gospodarczego mogą być sporządzane zgodnie z MSR.

1b. Sprawozdania finansowe jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza
skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, mogą być sporządzane zgodnie z MSR.

1c. Decyzję w sprawie sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, przez jednostki, o których mowa w ust. 1a oraz 1b,
podejmuje organ zatwierdzający.

*** decyzja, czy ja stosuję UoR czy MSRy – to jest decyzja właścicieli!
2. Sprawozdanie finansowe składa się z:
1) bilansu;
2) rachunku zysków i strat;
3) informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i
objaśnienia.
3. Sprawozdanie finansowe jednostek określonych w art. 64 podlegające badaniu roczne sprawozdania finansowe, ust. 1,
podlegające corocznemu badaniu, obejmuje ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przypadku
funduszy inwestycyjnych – zestawienie zmian w aktywach netto, oraz rachunek przepływów pieniężnych, z zastrzeżeniem
ust. 3a.
4. Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzania
wynika z ustawy lub odrębnych przepisów.

Wymogi w zakresie sprawozdawczości finansowej:

• Sprawozdanie finansowe należy sporządzić w języku polskim oraz w walucie polskiej według wzoru zamieszczonego w załączniku numer 1 do UR.

*** To oznacza, że mogę sporządzić sprawozdanie w języku innym niż polskim, ale będzie to jako sprawozdanie dodatkowe.
*** W złotówkach, czyli, jeżeli mam jakieś transakcje zawarte w walucie innej niż polskiej, to będę musiała to przeliczyć.
*** Wynika to z artykułu 9, ale nie wynika z niego wprost.

• Dane liczbowe można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jednostki zawartego w sprawozdaniu finansowym oraz w sprawozdaniu z działalności.

Uproszczenia szczegółowego wzoru sprawozdania finansowego (art. 50.2) możliwe w przypadku jednostek, które w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:

1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób,

2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2.000.000 euro,

3. przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4.000.000 euro

*** art. 50 – uproszczenie polega na tym, że zamieszcza się tylko te pozycje, które są oznaczone literami i cyframi rzymskimi. Z rachunku zysków i strat więc sporo nie wytniemy, ale wytniemy dość dużo z bilansu.

ZASADA JASNEGO I RZETELNEGO OBRAZU JEST ZASADĄ NADRZĘDNĄ W stosunku do wszystkich wymogów, które są w ustawie! Jeżeli coś nie zapewnia tego obrazu to ja nie mogę tego stosować.

Wymogi w zakresie sprawozdawczości finansowej (dalej) (art. 52)

Przygotowane sprawozdania finansowego podpisywane jest przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownik jednostki.

Zatwierdzenie sprawozdania finansowego: (art. 53)

Po sporządzeniu sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, którym w przypadku spółek może być walne zgromadzenie udziałowców lub akcjonariuszy.

Zatwierdzenie SF umożliwia przystąpienie do podziału wyniku pomiędzy właścicieli ( przy zachowaniu pozostałych wymogów określonych UoR i innymi regulacjami prawnymi).

*** w przypadku spółek akcyjnych – walne zgromadzenie akcjonariuszy, sp. z o.o. – walne zgromadzenie wspólników, spółka komandytowo akcyjna – walne zgromadzenie, spółki osobowe – wspólnicy, przedsiębiorstwa państwowe – rada pracownicza przedsiębiorstwa lub organ założycielski, spółdzielnia –walne zgromadzenie członków spółdzielni)

Wymogi w zakresie Sprawozdań finansowych : art. 64

Obowiązek podmiotowy badania SF dotyczy m.in.:

• jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych,

• jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

• pozostałych spółek prawa handlowego i spółek osobowych, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

2. suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

3. przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Art. 65. 1. Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta

pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz rzetelnie i jasno

przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki.

*** Jeżeli opinia jest negatywna to może być tak, że razem z biegłym zmieniamy to, co jest nie tak jak trzeba lub stoję na swoim stanowisku i nie zmieniam tego, co według biegłego jest źle.

Obowiązek przedłożenia sprawozdania finansowego do rejestru sądowego

Art. 69.

1. Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 - także sprawozdanie z działalności - w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

2. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w terminie określonym w art. 53 ust. 1, to należy je złożyć w rejestrze sądowym w ciągu 15 dni po tym terminie.

*** może być tak, że dostaną negatywną decyzje od biegłego i to powoduje, że oni nie zatwierdzają tego sprawozdania – takie przypadki się zdarzają - i tak takie sprawozdanie zanieść trzeba.

Ogłoszenie Sprawozdania finansowego – art. 70

Art. 70. 1. Kierownik jednostki, o której mowa w art. 64 ust. 1, obowiązany jest złożyć wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji dodatkowej, bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy, do ogłoszenia w ciągu 15 dni od dnia ich zatwierdzenia, wraz z opinią biegłego rewidenta, z zastrzeżeniem ust. 1c, oraz odpisem uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty. Zakres rocznego i półrocznego sprawozdania finansowego funduszy inwestycyjnych, w tym połączonego sprawozdania finansowego funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz sprawozdań jednostkowych subfunduszy oraz termin złożenia do ogłoszenia rocznego sprawozdania finansowego, w tym połączonego sprawozdania finansowego funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz sprawozdań jednostkowych subfunduszy określają odrębne przepisy.

1a) Kierownik oddziału instytucji kredytowej lub finansowej jest obowiązany złożyć w celu ogłoszenia przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego dokumenty, o których mowa w art. 64a, w ciągu 30 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego tej instytucji.

1b) Kierownik jednostki dominującej niesporządzającej skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z art. 56 ust. 2 obowiązany jest złożyć, w celu ogłoszenia, przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego dokumenty, o których mowa w art. 69 ust. 4, w ciągu 30 dni od dnia zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego jednostki dominującej wyższego szczebla.

1c) Kierownik jednostki sporządzającej uproszczone sprawozdanie finansowe zgodnie z art. 50 ust. 2, w miejsce opinii biegłego rewidenta, składa do ogłoszenia informację o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia.

2. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, 1a-1c oraz art. 64 ust. 4, następuje w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski B", a w odniesieniu do spółdzielni - w "Monitorze Spółdzielczym".

3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do jednostki dominującej sporządzającej roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej.

„Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych” (sedno rachunkowości)

*** nie jest to prawo UE, ale jest to nadrzędny dokument rachunkowości

Cel sprawozdań finansowych:

Dostarczenie informacji o sytuacji finansowej, wynikach działalności oraz zmianach sytuacji finansowej jednostki, które będą użyteczne da szerokiego kręgu użytkowników przy podejmowaniu decyzji.

(Pierwsze założenia opublikowane w 1989r, obecna wersja pochodzi z 2010r.)

Struktura założeń koncepcyjnych

Użytkownicy zewnętrzni sprawozdawczości finansowej:

• właściciele

• inwestorzy (potencjalni, obecni)

• doradcy i analitycy finansowi

• kredytodawcy

• agendy rządowe – różnego rodzaju organy państwowe

• pracownicy i ich ugrupowania

• konkurencja

• społeczeństwo (dodatkowo) – np. my będziemy potrzebowali danych firmy pisząc pracę licencjacką.

*** musimy pamiętać, że nie sposób jest wszystkich zadowolić. Najczęściej świadomie lub nie, wybieramy jakąś grupę. Najczęściej są to właściciele.

Użytkownicy wewnętrzni sprawozdawczości finansowej:

• zarządzający

Cechy jakościowe sprawozdań finansowych:

• przydatność, w tym istotność

• wiarygodność

dodatkowe :

• porównywalne – mam możliwość z roku na rok porównywać te sprawozdania (zasada ciągłości)

• Weryfikowalne

• na czas

• zrozumiałe – czyli jasne – nie mogę niczego zatajać, zakłada się pewne minimum wiedzy ekonomiczne, czyli np. kominiarz czy kosmonauta nie musi tego zrozumieć.

Podejście oparte na zasadach określonych w założeniach koncepcyjnych

Założenia podstawowe:

• Zasada kontynuacji działalności – przyjmuje założenie, że podmiot będzie prowadził działalność w niezmienionym istotnie zakresie.. art. 5, ustęp 2.

• Zasada memoriału - art. 6, ustęp 1.

Kryteria uznania i pomiaru elementów sprawozdań finansowych:

• prawdopodobieństwo wystąpienia przyszłych korzyści ekonomicznych (wpływ lub wypływ z jednostki)

• możliwość wiarygodnego ustalenia kosztu lub wartości tego elementu

Wykład 3. 20.10.14r.

Sprawozdawczość finansowa – parametry wyceny

1. Pomiar elementów sprawozdań finansowych:

• Koszt historyczny – wada: z czasem wartości w bilansie coraz bardziej odbiegają od rzeczywistych

• Koszt bieżący

• Wartość realizacji

• Wartość bieżąca

1. Pomiar elementów sprawozdań finansowych. Art. 28

• Cena nabycia, to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny – jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. – koszt historyczny

• Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku – także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.

Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych;

2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny;

3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji;

4) kosztów sprzedaży produktów.

Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.

Schemat:

• W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.

• W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1 to obliczając koszt wytworzenia produktu, jednostka może do kosztów bezpośrednich do-liczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto.

• Za cenę (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.

• Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógł-by zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca. Cenę rynkową aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę oraz zobowiązań finansowych, które jednostka zamierza zaciągnąć, stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna, natomiast cenę rynkową aktywów finansowych, które jednostka zamierza nabyć, oraz zaciągniętych zobowiązań finansowych stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży.

• Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

• Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:

1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy;

2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

• Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.

• Kwota wymagająca zapłaty – odnosi się do zobowiązań

• Kwota wymaganej zapłaty – odnosi się do należności

• Wartość nominalna – wycenia się w niej np. pieniądze (100zł=100zł, ale już 100$ nie) oraz kapitały (własny, zakładowy)

• Cena ewidencyjna – wszystkie ceny stosowane w rachunkowości

WYKŁAD 4 27.10

Bilans to:

• fotografia zasobów jednostki i źródeł jej pochodzenia w określonym momencie czasu

• zestawienie majątku i źródeł jego finansowania sporządzany na określony dzień i w formie ustalonej przez prawo

*** Trzeba się zastanowić czy ten wybrany moment jest odpowiedni i w sposób wiarygodny pokazuje stan przedsiębiorstwa

*** Dlatego też duże przedsiębiorstwa (osoby prawne) mają możliwość wyboru roku obrotowego

*** Osoby fizyczne zawsze maja rok obrotowy zgodny z rokiem kalendarzowym (1.01 -31.12)

• Równanie bilansowe A = P

• Przekształcenia:

  • A = KW – zobowiązania

  • KW (aktywa netto) = A – zobowiązania

• Dzięki przekształceniom jesteśmy w stanie powiedzieć jaka cześć majątku jest finansowana z własnych źródeł a jaka z obcych

Aktywa i Pasywa

• Prawdopodobieństwo wystąpienia przyszłych korzyści ekonomicznych (ich zwiększenie lub zmniejszenie)

  • Aktywa – wpływ korzyści

  • Zobowiązania – wypływ korzyści , uszczuplenie własnych zasobów

• Możliwość wiarygodnego ustalenia kosztu lub wartości tego elementu

  • Dopuszczalne są szacunku zwłaszcza, gdy stosujemy wartość bieżącą

*** te cechy musza wystąpić aby móc wpisać daną pozycję do bilansu

Klasyfikacja pozycji prezentowania w bilansie:

• Wzrastająca płynność

• Wzrastająca wymagalność

*** PŁYNNOŚĆ – możliwość zamiany na gotówkę

*** WYMAGALNOŚC - okres w którym należy zwrócić kapitał

Podział aktywów

Trwałe Obrotowe

WNiP RzAT

Wszystkie definicje znajdują się w słowniczku do ustawy o rachunkowości:

3.1.12 aktywa– rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych

3.1.13 aktywa trwałe– rozumie się przez to aktywa jednostki, które nie są zaliczane do aktywów obrotowych, o których mowa w pkt 18

3.1.18 aktywa obrotowe - rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku:

1. aktywów rzeczowych, o których mowa w pkt 19 – są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy,

2. aktywów finansowych, o których mowa w pkt 24 – są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne,

3. należności krótkoterminowych – obejmują ogół należności z tytułu do-staw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,

4. rozliczeń międzyokresowych – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego;

3.1.19 – rzeczowe aktywa obrotowe (czyt. zapasy) – rozumie się przez to materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nie-przetworzonym;

*** 12 miesięcy liczymy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej jednostki może on trwać dłużej niż 12 miesięcy

*** aktywa obrotowe to: wszystkie aktywa rzeczowe, aktywa finansowe do 12 miesięcy, wszystkie należności z tytułu dostaw i usług, inne należności do 12 miesięcy oraz rozliczenia międzyokresowe do 12 miesięcy

Struktura aktywów trwałych (5 grup – kolejność wg bilansu, nie ustawy)

3.1.14 wartości niematerialne i prawne – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:

1. autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

2. prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

3. know-how.

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4. Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych;

*** „użytkowanie na potrzeby jednostki” - żeby włożyć cokolwiek do rzeczowych aktywów trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych musi to być związane z podstawową działalnością operacyjną

*** jeżeli nie jest to związane z działalnością operacyjną są to wtedy INWESTYCJE

*** W ustawie „w szczególności” oznacza „m.in.” więc są to tylko przykłady a nie konkretne kategorie

*** Nabyta wartość firmy i koszty prac rozwojowych - te pozycje muszą być „dopisane” do WNiP ponieważ nie spełniają one definicji

33. 2 i 4 WNiP

2. Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:

1. produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone;

2. techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii;

3. koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.

4. Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niż-sza od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Zasady rozliczania i odpisywania wartości firmy lub ujemnej wartości firmy określa art. 44b ust. 10–12.

*** Aby wprowadzić jakiś nowy produkt, technologie zazwyczaj najpierw są prowadzone prace badawcze, sprawdzające czy będzie to opłacalne (etap teoretyczny), Prace rozwojowe to już wprowadzanie tych nowych pomysłów

*** Aby 1) podpunkt był spełniony potrzebna jest pełna dokumentacja (kosztowa)

*** 2) podpunkt – element wiarygodnej wyceny w oparciu o dokumentacje techniczną jednostka decyduje się o wprowadzenie nowej technologii

*** 3) podpunkt –jest tu element przyszłych korzyści chcemy sprzedać taka ilość produktu i w takiej cenie i nałożonej marży aby koszty prac rozwojowych, które poniesiemy nam się zwróciły (oczywiście możemy się mylić)

*** Wartość firmy pojawi się tylko gdy jedna firma kupi drugą lub organizowaną część jednostki. Nie ujmuje się wewnętrznej wartości firmy

FIRMA A: KW 60 FIRMA B KW 20

Aktywa Aktywa

100 80 Zobow.

Zobow. 40 60

Firma A kupiła firmę B i zapłaciła za nią 45. Firma A kupiła wszystkie aktywa ale razem ze zobowiązaniami (kredytami). Czyli firma kupiła AKTYWA NETTO

Ak netto = A – Z = 80 – 60 = 20

45 – (80-60) = 25

Cena nabycia – wartość godziwa (aktywa – zobowiązania) = wartość firmy

Teraz trzeba sprawdzić czy ten wynik spełnia podstawowe 2 elementy (wiarygodnej wyceny i przyszłych korzyści):

• Firma A jest chętna przepłacić o 5 ponieważ firma B np. ma doświadczonych pracowników, dobrą lokalizacje, znaną markę, stałych klientów. I dzięki temu w przyszłości przyniesie to korzyści: większe przychody, łatwiejszy dostęp do dostawców itp.

• Tych cech, dóbr nie da się wycenić. Jest to subiektywne i firma sama musi ocenić czy te korzyści będą dla niej dobre

Załącznik nr 1 - podział RzAT

II. Rzeczowe aktywa trwałe

1. Środki trwałe

a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)

b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej

c) urządzenia techniczne i maszyny

d) środki transportu

e) inne środki trwałe

2. Środki trwałe w budowie

3. Zaliczki na środki trwałe w budowie

3.1.15 środki trwałe– rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

1. nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spół-dzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

2. maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

3. ulepszenia w obcych środkach trwałych,

4. inwentarz żywy.

Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 4;

3.1.16. środkach trwałych w budowie – rozumie się przez to zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego;

*** Różnica między ŚT a ŚT w budowie:

• ŚT w budowie są wyłączone z użytkowania, nie są kompletne i zdatne do użytku

Omówiliśmy jakie grupy wchodzą do bilansu, teraz pokażemy jak to wycenić (ile te pozycje są warte)

28.1. 1 - 2 Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

1. środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

1a) nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji – według zasad, stosowanych do środków

trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, określonych w pkt 1 oraz w art. 31, art. 32 ust. 1–5 i art. 33 ust. 1

lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej;

1. środki trwałe w budowie – w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

*** Wartość historyczna jest BAZĄ przy wycenie w rachunkowości polskiej

*** Koszt wytworzenia nie zawsze będzie miał zastosowania. Jeśli coś kupiliśmy to bierzemy cenę nabycia

*** Wartość przeszacowana po aktualizacji wyceny – bardzo specyficzna sytuacja gdy Minister Finansów ogłasza o ile podnosimy, zmniejszamy wartość pozycji bilansowych

31.1 Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami.

*** tylko Środki trwałe można ulepszyć, wartości niematerialnych i prawnych nie da się modernizować !!!

*** tylko taka sytuacja spowoduje wzrost wartości początkowej (poza aktualizacją urzędową)

31. 3 i 4 Aktualizacja wyceny

3. Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione.

4. Powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych, o której mowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny i nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5, zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

*** zakłada się, że obecnie taka sytuacja nie powstanie ponieważ dwucyfrowa inflacja musiałaby się utrzymywać przez dłuższy okres czasu

Art. 28.8 Wycena bilansowa

8. Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów po-niesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:

1. niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy;

2. koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.

8a. Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.

*** do wyceny bilansowej do wartości Środka Trwałego wliczamy koszty finansowania zewnętrznego

32. 1 – 4. Amortyzacja

1. Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałe-go.

2. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:

1. liczba zmian, na których pracuje środek trwały;

2. tempo postępu techniczno-ekonomicznego;

3. wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem;

4. prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego;

5. przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.

3. Na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub stawkę i metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.

4. W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego, dokonuje się – w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych –odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość.

*** Do WNiP można stosować tylko liniowa metodę amortyzacji

*** Amortyzacje rozpoczynamy po przyjęciu środka trwałego do użytkowania

*** Amortyzowanie od pierwszego dnia następnego miesiąca po przyjęciu do użytkowania wzięło się z przepisów podatkowych

*** Ust 2 - ustawa nie określa stawek, jedynie regulacje podatkowe podają konkretne wartości

*** Sprawia to iż wartości amortyzacji dla celów bilansowych mogą być inne niż dla celów podatkowych

*** Ust. 3 – trzeba sprawdzać czy stawka, którą przyjęliśmy nadal jest aktualna

*** Ust. 4 – odpisy aktualizujące i trwała utrata wartości (nieplanowa amortyzacja)

Przykład 1: pomiar elementów sprawozdań finansowych

Jednostka posiada środek trwałych o wartości księgowej 75.000 zł. Na dzień bilansowy stwierdzono występowanie trwałej utraty wartości i postanowiono o dokonaniu odpisu aktualizującego.

Dokonaj wyceny środka trwałego, jeżeli podane są następujące parametry wyceny

1. Cena zakupu nowego środka trwałego 95.000 zł

2. Cena sprzedaży netto urządzenia podobnego pod względem zużycia 60.000 zł

3. Wartość godziwa środka trwałego oszacowana przez nieżalnego rzeczoznawcę z wykorzystaniem metod dochodowych 66.000 zł

4. Wartość godziwa środka trwałego oszacowana przez niezależnego rzeczoznawcę z wykorzystaniem metod majątkowych 56.000 zł

5. Koszty konieczne do poniesienia w związku ze sprzedażą składnika majątku 2.000

Odpowiedź:

Sięgamy tu do art. 28.7

Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.

Pierwsza informacja jest zbędna. Pozostałe są ważne, ale trzeba się zastanowić którą kwotę należy wybrać, aby ustalić utratę wartości. W ustawie mamy pewną hierarchie i to nią mamy się kierować:

1. Cena nabycia

2. Cena sprzedaży netto

3. Wartość godziwa

Punkt 3 i 4 określa wartość godziwą, gdy nie ma rynku. Ale jest punkt 2, który określa cenę sprzedaży netto na rynku i to nią powinniśmy się kierować. Należy jednak pamiętać iż koszty z punktu 5 już są uwzględnione w cenie sprzedaży netto (28.5)

28.5 Za cenę (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.

Przykład 2: wartość początkowa środka trwałego

Cena nabycia środka trwałego wynosiła 12.300 zł brutto (VAT 23%). Faktura zakupu środka trwałego została wystawiona 12 stycznia 200X roku. Maszynę przyjęto do użytkowania 21 stycznia 200X.

Przedsiębiorstwo produkcyjne – producent obrabiarek opodatkowanym podatkiem VAT w wysokości 23% - będzie podatnikiem podatku VAT na zakup maszyny zaciągnięto kredyt. Miesięczne obciążenie firmy z tytułu spłaty raty kapitałowe i odsetek od zaciągniętego kredytu wynosi 1100 zł (1000 zł rata, 100 zł odsetki). Termin płatności kart kredytu wraz z odsetkami ustalono na 20tego każdego miesiąca, począwszy od stycznia 200X.

Ustal wartość początkową zakupionego środka trwałego. Podaj wycenę bilansową maszyny na dzień 31 stycznia przy założeniu stosowania przez jednostkę amortyzacji liniowej maszyny.

Art. 31.1 (patrz wyżej) – wartością początkową jest cena nabycia bez VAT – 10.000

Wartość na dzień 21 stycznia to 10.100 (cena nabycia + odsetki)

Następne odsetki już to koszty finansowe, bo maszyna została wprowadzona do użytkowania.

WYKŁAD 5 03.11.14r.

INWESTYCJE

Inwestycje –(art. 3 ust. 1 ptk. 8) rozumie się przez to aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji przez inwestycje rozumie się lokaty;

+ nie ma w tej definicji „wykorzystywane na potrzeby jednostki” – tak jak to było w WNiP. Inwestycje nie są związane z podstawową działalnością jednostki. Tutaj mam niewykorzystane środki pieniężne i widzę gdzieś „interes”

+ do krótkoterminowych zaliczamy wszystkie aktywa pieniężne!
+ nieruchomości i WNiP (jako inwestycje) zawsze będą w długoterminowych inwestycjach.

Instrumenty finansowe (art. 3 ust. 1 ptk. 23) – rozumie się przez to kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albo warunkowy. Do instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:

1. rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

2. umów o gwarancje finansowe, które ustalają wykonanie obowiązków z tytułu udzielonej gwarancji, w formie zapłacenia kwot odpowiadających stratom poniesionym przez beneficjenta na skutek niespłacenia wierzytelności przez dłużnika w wymaganym terminie,

3. umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie po-między terminem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie tych umów wymaga wydania papierów wartościowych w określonym terminie, również wtedy, gdy przeniesienie tych praw następuje w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez pod-miot upoważniony na podstawie odrębnych przepisów,

4. aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziały pracowników oraz innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach lub w kapitałach innej jednostki z grupy kapitałowej, do której należy jednostka,

5. umów połączenia spółek, z których wynikają obowiązki określone w art. 44b ust. 9;

+jeżeli chodzi o inwestycje finansowe to właśnie to będą instrumenty finansowe (najprostszy przykład – akcje)

Aktywa finansowe (art. 3 ust. 1 ptk. 24) – rozumie się przez to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach;

+ instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki – czyli właśnie AKCJE
+ prawo do wymiany… - to są udziały na akcje bądź akcje wymienne

Zobowiązania finansowe (art. 3 ust. 1 ptk. 27.) – rozumie się przez to zobowiązanie jednostki do wydania aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowego z inną jednostką, na niekorzystnych warunkach;

Aktywa pieniężne (art. 3 ust. 1 ptk. 25) – rozumie się przez to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej);

+ aktywa pieniężne to zawsze inwestycje krótkoterminowe

WYCENA INWESTYCJI

1. Inwestycje krótkoterminowe

Art.28. ust. 1 ptk. 5 : Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

1. inwestycje krótkoterminowe – według ceny (wartości) rynkowej albo według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa albo według skorygowanej ceny nabycia (pożyczki) – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej;

+mamy tutaj kilka metod – to oznacza, że jednostka musi WYBRAĆ.

Kolejność:

1. cena bieżąca

2. cena bieżąca lub historyczna

3. cena historyczna

4. wartość godziwa (gdy nie istnieje aktywny rynek, jeżeli istnieje – mamy do wyboru 3 metody)

Wycena wg ceny (wartości) rynkowej

WARTOŚĆ

Wzrost ceny

CENA NABYCIA CZAS

spadek ceny Spadek ceny

koszty finansowe przychody fin. Koszty finansowe

PKO PPO PKO

- cena nabycia

- cena rynkowa

Wycen wg ceny nabycia lub wartości rynkowej, w zależności od tego która jest niższa

WARTOŚĆ - cena nabycia

- cena rynkowa

CENA NABYCIA CZAS

Utrata wartości .

Przywrócenie war

Utrata wartości

koszty finansowe przychody fin Koszty finansowe

PKO PPO PKO

+ maksymalna wartość, którą pokażemy w bilansie to cena nabycia. Kupiłam za 5 zł, potem było warte 3 – wybieram niższą.

Wycena wg wartości godziwej

WARTOŚĆ

Wzrost war. godz.

obniżenie

CENA NABYCIA war. godz. CZAS

Obniżenie

war. godz.

koszty finansowe przychody fin. Koszty finansowe

PKO PPO PKO

- cena nabycia

- wartość godziwa

1. Inwestycje długoterminowe

1. nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji – według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, określonych w pkt 1 oraz w art. 31, art. 32 ust. 1–5 i art. 33 ust. 1 lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej;

2. udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 1a inwestycje zaliczone do aktywów trwałych – według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć zgodnie z art. 35 ust. 4;

Wycena inwestycji długoterminowych
1. Według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
2. Według wartości godziwej

WARTOŚĆ


Kap. Z aktu al. Wyceny spadek : Kap z akt wyc.

CENA NABYCIA
CZAS

spadek ceny KF wzrost ceny PK spadek : KF





Według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

Cena nabycia
Cena rynkowa

WARTOŚĆ

CENA NABYCIA

Utrata Przywrócenie Utrata wartości : KF
wartości wartości PF

KOSZT

1. pozostałe koszty i przychody operacyjne – rozumie się przez to koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody związane:

   1. z działalnością socjalną,

   2. ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości nie-materialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji,

   3. z utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną wartość godziwą,

   4. z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów,

   5. z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi,

   6. z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe,

   7. z odszkodowaniami i karami,

   8. z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych;

WYCENA INNYCH POZYCJI BILANSU:

• należności i udzielone pożyczki – w kwocie wymaganej zapłaty (+ odsetki), z zachowaniem zasady ostrożności, z zastrzeżeniem pkt 7a;

• należności i udzielone pożyczki zaliczone do aktywów finansowych, mogą być wyceniane według skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynko-wej lub inaczej określonej wartości godziwej;

• zobowiązania – w kwocie wymagającej zapłaty, z zastrzeżeniem pkt 8a;

Rodzaje należności (z załącznika nr 1)

• działalność handlowa

• z pracownikami

• z tytułu podatków i ceł

• roszczenia sporne

Wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:

1. należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym;

2. należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów po-stępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności;

3. należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości nie-pokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności;

4. należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania;

5. należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

• Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych – zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji.

• Punkty 1-4 odnoszą się do konkretnego kontrahenta; punkt 5 dotyczy ogółu

• Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość.

• Należności, o których mowa w ust. 3, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.

W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość cało-ści lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

FUNDUSZ SPECJALNY – ZFŚS – stworzony jest na cele socjalne: wczasy pod gruszą, paczki, sytuacje socjalne

Wykład 6 17.11.14r.

ZAPASY – rzeczowe aktywa obrotowe

Aktywa obrotowe – rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku aktywów rzeczowych, o których mowa w pkt 19 słowniczka do ustawy– są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego

Rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy) – rozumie się przez to materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym;

*** do materiałów zaliczamy zarówno te podstawowe jak i pomocnicze oraz części zamienne

*** zaliczki na dostawy również zaliczamy do zapasów, ponieważ z czasem ona zamieni się na materiały/towary

Wycena

Art. 28: wycena rzeczowych składników aktywów obrotowych na dzień bilansowy

• według cen nabycia

• lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy;

*** zawsze trzeba zachować zasadę ostrożnej wyceny: bazujemy na cenie historycznej, ale trzeba to weryfikować z rynkiem czyli ceną sprzedaży netto i jeśli trzeba to odnotowujemy trwałą utratę wartości

*** są to metody podstawowe

Szczegółowe warianty wyceny (uproszczone):

Art. 34, ust. 1: Jednostki mogą wyceniać:

1. materiały i towary

   1. w cenach zakupu,

2. produkty i produkcja w toku

   1. w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub

   2. tylko materiałów bezpośrednich bądź

   3. nie wyceniać ich w ogóle

Jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki. Zasady, o których mowa w pkt 2, nie mogą być stosowane do produkcji o przewidywanym czasie wykonania dłuższym niż 3 miesiące, przeznaczonej do sprzedaży lub na rzecz środków trwałych w budowie jednostki. Nie dotyczy to jednak produkcji rolnej.

*** istniej kilka warunków gdy nie można zastosować uproszczeń

*** są przypadki kiedy można stosować uproszczenia:

• koszty zakupu są nieistotne (kwota ta nie jest ustalona np. 200 zł kosztów przy towarach za 2.000.000)

• koszty pośrednie wytworzenia są nieistotne

*** cena zakupu to cena nabycia wraz z kosztami poniesionymi przy zakupie

*** wówczas do wyceny bilansowej materiałów zaliczamy nie tylko stan końcowy konta „Materiały”, ale również wartość kosztów zakupów, które zależnie od wariantu księgowania może być na różnych kontach (najczęściej na RMKZ)

Ust. 2. Składniki rzeczowych aktywów obrotowych mogą być na dzień nabycia lub wytworzenia ujmowane w księgach rachunkowych w cenach przyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia albo zakupu, albo kosztami wytworzenia. Na dzień bilansowy wartość składników rzeczowych aktywów obrotowych, wyrażoną w cenach ewidencyjnych, doprowadza się do poziomu określonego w ust. 1 lub w art. 28 ust. 1 pkt 6. Nie dotyczy to produktów gotowych, produktów w toku i półproduktów, jeżeli do ich ewidencji stosuje się koszty planowane, w tym normatywne, różnice zaś między planowanymi a rzeczywistymi kosztami wytworzenia są nieznaczne. Stosowane do wyceny na dzień bilansowy ceny nabycia albo zakupu, albo planowane koszty wytworzenia nie mogą być wyższe od cen sprzedaży netto tych składników.

Ust. 3. Wytworzone przez jednostkę filmy, oprogramowanie komputerów, projekty typowe i inne produkty o podobnym charakterze, przeznaczone do sprzedaży, wycenia się w okresie przynoszenia przez nie korzyści ekonomicznych, nie dłuższym niż 5 lat, w wysokości nadwyżki kosztów ich wytworzenia nad przychodami według cen sprzedaży netto, uzyskanymi ze sprzedaży tych produktów w ciągu tego okresu. Nieodpisane po upływie tego okresu koszty wytworzenia zwiększają pozostałe koszty operacyjne.

Wycena rozchodu materiałów/towarów

Ust. 4. W przypadku gdy ceny nabycia albo zakupu, albo koszty wytworzenia jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu na podobieństwo ich rodzaju i przeznaczenie, są różne, wartość stanu końcowego rzeczowych składników aktywów obrotowych wycenia się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody ustalania wartości ich rozchodu, w tym zużycia, sprzedaży:

1. według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika aktywów;

2. przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła);

3. przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła);

4. w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (kosztów) tych składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu lub wytworzenia.

*** mamy towary/materiały, które kupiliśmy po różnych cenach. Sprzedajemy je i musimy wydać je z magazynu, jednak musimy wiedzieć po, której cenie. Dlatego jednostka musi ustalić metodę wyceny rozchodu zapasów

Ust. 5. Odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych dokonane w związku z utratą ich wartości oraz wynikające z wyceny według cen sprzedaży netto zamiast według cen nabycia, albo zakupu, albo kosztów wytworzenia – zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

Art. 3. 1. 1: aktywach obrotowych – rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku:

d) rozliczeń międzyokresowych – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego;

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego;

Długoterminowe - Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.

Art. 6:

1. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.

2. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.

*** artykuł ten mówi o tym iż jednostka ma obowiązek rozliczać koszty w czasie, ponieważ wynika to z zasady współmierności przychodów i kosztów

Rozliczenie międzyokresowe kosztów

Art. 39:

1. Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych.

2. Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności:

1. ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny;

2. z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku.

Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych.

2a. Zobowiązania, o których mowa w ust. 2 pkt 2, wykazuje się w bilansie jako rezerwy na zobowiązania.

1. Odpisy czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia powinien być uzasadniony charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniem zasady ostrożności.

*** międzyokresowych rozliczeniach czynnych również możemy mieć KOSZTY FINANSOWE np. bierzemy kredyt i płacimy prowizje to ją należy rozliczyć w czasie na jaki dostaliśmy kredyt

*** Czym się różni rozliczenie bierne od rezerwy:

• Jeżeli chce już dziś coś ująć a dotyczą całego roku to są to rozliczenia bierne, a w szczególności dotyczą podstawowych działalności

• Jeżeli kotwa lub termin wymagalności nie są pewne to są to rezerwy i zależą jeszcze od innych nieznanych czynników

*** część rozliczeń międzyokresowych biernych na moment bilansowy przeskakuje do pozycji rezerwy trzeba to sprawdzać na koniec roku

Art. 3. 1. 20: zobowiązania– rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki;

Art. 3. 1. 21: Rezerwy – rozumie się przez to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne;

Art. 35d.

1. Rezerwy tworzy się na:

1. pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;

2. przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

1. Rezerwy, o których mowa w ust. 1, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.

1. Powstanie zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę, zmniejsza rezerwę.

2. Niewykorzystane rezerwy, wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającego ich utworzenie, zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

*** rezerwy w szczególności tworzy się na:

• Wynagrodzenia od urlopu jest pewna pewność, że pracownik wykorzysta urlop ale termin nie jest znany (zaległy urlop może wykorzystać do września następnego roku = trzeba utworzyć rozliczenie między okresowe między rokiem 2014 a 2015)

• Nagrody jubileuszowe np. w regulaminie firmy jest, że pracownik po przepracowaniu 15 lat otrzyma nagrodę jubileuszową = z każdym rokiem pracy przybliża się do tego momentu więc trzeba tworzyć rezerwę, ale nie jest znana kwota bo nagroda ta jest obliczana na bazie wynagrodzenia w 15 roku pracy i nie wiemy jakiej wysokości ona będzie)

• Naprawy gwarancyjne sprzedajemy jakaś ilość komputerów i jest duże prawdopodobieństwo, że któryś się popsuje = musimy utworzyć rezerwę na naprawę sprzętu

*** 2 kryteria, który każdy element aktywów i zobowiązań musi spełnić aby móc cokolwiek włożyć do bilansu:

1. Prawdopodobieństwo korzyści ekonomicznych

2. Wiarygodna wycena

Dlatego też nie każde podanie zostanie zakwalifikowane od razu jako rezerwa i nie trafi do bilansu

• Toczy się rozprawa w sadzie o odszkodowanie i na 90% ja przegramy jest prawdopodobieństwo utraty korzyści ekonomicznych ale nie ma wiarygodnej wyceny ponieważ nie wiemy ile sąd zasądzi odszkodowania = NIE TWORZYMY REZERWY

• Mamy poręczenie umowy kredytowej innej firmy do banku jest wiarygodna wycena ponieważ w umowie jest ustalona kwota, ale nie ma ustalonego terminu kiedy przestanie to być płacone, ale nie mamy pewności czy stracimy przyszłe korzyści ekonomicznych = NIE TWORZYMY REZERWY

Art. 37: Rezerwa z tytułu podatku odroczonego

1. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości, jednostka tworzy rezerwę i ustala aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, którego jest podatnikiem.

2. Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bezpośredni, korzyści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie korzyści ekonomicznych z tytułu określonych aktywów nie powoduje pomniejszenia podstawy obliczenia podatku dochodowego, to wartość podatkowa aktywów jest ich wartością księgową.

3. Wartością podatkową pasywów jest ich wartość księgowa pomniejszona o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.

4. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia, ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności.

5. Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości.

6. Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku powstania obowiązku podatkowego.

7. Rezerwa i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane są w bilansie oddzielnie. Rezerwę i aktywa można kompensować, jeżeli jednostka ma tytuł uprawniający ją do ich jednoczesnego uwzględnienia przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego.

8. Wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres sprawozdawczy obejmuje:

1) część bieżącą;

2) część odroczoną.

Wykazywana w rachunku zysków i strat część odroczona stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego, z uwzględnieniem przepisów ust. 9.

1. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, dotyczące operacji rozliczanych z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi się również na kapitał (fundusz) własny.

2. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowi badania i ogłoszenia w myśl art. 64 ust. 1, to może ona odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

*** podatek odroczony figuruje zarówno w aktywach jak i pasywach

*** jest niezbędne aby prawidłowo ustalić podatek dochodowy przepisy podatkowe są odrębne do rachunkowości

Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Art. 41:

1. Rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności:

1. równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych;

2. środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł;

3. ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11.

1. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do przyjętych nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

2. Banki wykazują jako rozliczenia międzyokresowe przychodów również należne im odsetki od należności zagrożonych – do czasu ich otrzymania lub odpisania.

ROZRACHUNKI WALUTOWE

Art. 30

1. Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych:

   1. składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów – po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski, z zastrzeżeniem pkt 2;

   2. gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych – po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

2. Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej – odpowiednio po kursie:

   1. faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji – w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań;

   2. średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.

3. Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których Narodowy Bank Polski nie ogłasza kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.

4. Różnice kursowe dotyczące inwestycji długoterminowych wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny, rozlicza się w sposób określony w art. 35 ust. 2 i 4. Różnice kursowe, z zastrzeżeniem ust. 5–7, dotyczące pozostałych aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny oraz przy zapłacie należności i zobowiązań w walutach obcych, jak również sprzedaży walut, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych, a w uzasadnionych przypadkach – do kosztu wytworzenia produktów lub ceny nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.

WYKŁAD 7 24.11

PODATEK ODROCZONY

Prawo bilansowe

• Synonim dla prawa o rachunkowości

• Jest to ogół norm prawnych regulujących podstawowe zasady prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarcze, które są podmiotami rachunkowości

• Jest to część prawa handlowego

Funkcje rachunkowości:

• informacyjna - najważniejsza

• zarządcza

• kontrolna

• sprawozdawcza

• analityczna

• statystyczna

• Sprawozdawczość ma za zadanie jasno i rzetelnie przedstawić stan jednostki. Funkcja informacyjna narzuca to ze zasady stosowane w rachunkowości są niezmienne, obiektywne, trwałe i uniwersalne.

• Natomiast funkcje podatkowe są uzależnione od polityki podatkowej, jaką prowadzi dany rząd.

Prawo podatkowe

• ogol norm prawnych regulujących ustalanie i pobieranie podatków.

• Jest to część prawa budżetowego.

Funkcje podatków:

• fiskalna - najważniejsza

• regulacyjna

• stymulacyjna

• Funkcja fiskalna zabezpiecza wpływy środków do budżetu państwa

• Funkcja regulacyjna, która kształtuje dochody i majątki podatników za pomocą odpowiednich regulacji

• Funkcja stymulacyjna ma oddziaływać na określone zachowania podatników(ulgi, kary itp.)

• Wszystkie te funkcje określają kto, jak i w jakiej wysokości ma odprowadzać podatek

• Zasady te w przeciwieństwie do zasad rachunkowości nie są trwałe i są co jakiś czas zmieniane

• Podatek odroczony pojawia się w konsekwencji tego, ze prawo bilansowe i prawo podatkowe spotykają się w księgach rachunkowych. W małych firmach księgowy zajmuje się zarówno sprawami bilansowymi jak i podatkowymi.

• W oparciu o zapisy w księgach rachunkowych trzeba ustalić zarówno wynik finansowy (zysk/strata) jak i wynik podatkowy (podatek dochodowy).

Dwie kategorie wyniku:

1. wynik finansowy: zysk i strata

2. wynik podatkowy: dochód i strata podatkowa

• Jednocześnie trzeba ustalić wynik księgowy (rachunkowy, bilansowy) jak i podatkowy.

• Wynik podatkowy na rachunkowości liczyliśmy na bazie wyniku finansowego (np. 19%) - ŹLE

• Wynik finansowy ustalamy o prawo rachunkowe, a wynik finansowy na podstawie prawa podatkowego. W zależności od regulacji są różne definicje m.in. kosztów. Dlatego tez wyniki liczone zależnie od danego prawa będą wychodzić inne.

• Jedyne podobieństwo obliczania tych dwóch wyników to to, że od przychodów odejmujemy koszty. Jednak wynik wychodzi inny ponieważ prawa te inaczej grupują zarówno przychody jak i koszty

Przychody - ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych

Art. 12.

Ust. 1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

2) wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, […]

4) wartość zwróconych wierzytelności, które uprzednio zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów;

5) 3. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

8) wynagrodzenie podatnika otrzymane w wyniku umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;

10) przychody osiągnięte w związku ze zwrotem lub otrzymaniem pożyczki (kredytu), […]

Ust. 3. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ust. 3a. Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c–3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:]

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

• 12.1.1 – zachowana jest zasada kasowa ponieważ na pierwszym miejscu do przychodów wliczamy pieniądze

  • w rachunkowości ta zasada w ogóle nie obowiązuje, tylko zasada memoriały są nie tylko inne definicje ale i też zasady

• 12.1.3a – dla fiskusa liczy się czas: im szybciej dostanie podatek od przychodów tym lepiej

Przychody - prawo o rachunkowości

art. 3, ust. 1, ptk. 30 Gdy mowa o przychodach i zyskach – rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własne-go lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli;

• Tutaj na przychody patrzy się przez pryzmat bilansu przychód ma zwiększyć kapitał własny

Koszty - prawo podatkowe (PP)

Art. 15.

Ust. 1. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Ust. 4. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

4b. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo

2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego– są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

4c. Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.

• 15.4 - Jest tutaj wprowadzone coś na kształt zasady współmierności

Koszty - prawo o rachunkowości (PR)

art. 3. ust.1 ptk. 31 Gdy mowa o kosztach i stratach – rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli;

• Tutaj wszystkie koszty traktujemy zasadą współmierności a nie jak w przypadku prawa podatkowego tylko te bezpośrednie

Koszty różnice - 1 (PP)

Art. 16.

Ust. 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

26) rezerw tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych rezerw utworzonych na pokrycie:

a) w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w pkt 25 lit. b:

– wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek),

– kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii straconych, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw,

b) wymagalnych, a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek,

c) zakwalifikowanych do kategorii straconych należności z tytułu udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, udzielonych przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw,

d) 25% kwoty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych oraz 25% zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych należności z tytułu gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek –udzielonych przez bank po dniu 1 stycznia 1997 r.,

e) 50% kwoty kredytów (pożyczek) zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych oraz 50% zakwalifikowanych do kategorii wątpliwych należności z tytułu gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek –udzielonych przez bank przedsiębiorcom realizującym program restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw;

26a) odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1

27) rezerw innych niż wymienione w pkt 26, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości, inne niż określone w niniejszej ustawie jako taki koszt;

• 16,26a – w prawie podatkowym uprawdopodobnienie nieściągalności można rozumieć tak iż będzie ona tak traktowana gdy komornik podejmie decyzje iż nie ma z czego ściągnąć tej należności jest to jednoznaczne z tym iż trzeba ponieść dodatkowe koszty: ekspertyz, wyroków sądowych

• Jest tak, że koszt w rachunkowości może już być 2 lata i dopiero teraz w prawie bilansowym możemy uznać go za nieściągalny

Przykład 1

wartość zapasów wynikająca z ksiąg rachunkowych 1.000

wartość bilansowa zapasów po aktualizacji wartości 800

W kolejnym roku sprzedano całość zapasów za kwotę 1.120 zł

rok 1: dokonujemy odpisu aktualizującego (jest uwzględniony tylko w rachunkowości)

wynik finansowy: 0 -200 = strata 200

dochód ----

rok 2:

wynik finansowy: 1120-800 = 320

dochód 1120 - 1000 = 120

Razem (rok 1 + rok 2) 120 = -200 + 320 120 = 120

• W roku 2 dla rachunkowości zapasy są równe 800, a dla fiskusa 1000

• Wynik wychodzi ten sam, ale rozkładając na lata są to różne kwoty z regulacji prawnych fiskus widzi, co innego i kiedy indziej wyniki, które są w rachunkowości

• Wynik finansowy ≠ wynik podatkowy

Przykład 2

Mamy lokatę bankową, od której rosną nam codziennie odsetki, ale wypłacone zostaną po zakończeniu lokaty

Rok 1: odsetki od lokaty bankowej naliczone (nieotrzymane) 100 zł

Rok 2: wyplata odsetek od lokaty bankowej 100 zł

Rozwiązanie:

Rok 1 : wynik finansowy 100 - 0 = 100 zł

dochód

Rok 2: wynik finansowy 0

dochód 100 - 0 = 100 zł

• Rok 1

  • Zgodnie z zasadą memoriału w księgach ujmiemy te odsetki jako przychody choć ich jeszcze fizycznie nie dostaliśmy

  • W prawie podatkowym podatek odsetek płaci się kasowo, więc dopiero w momencie gdy one będą fizycznie na koncie

• Rok 2

  • Drugi raz nie ujmujemy tych odsetek w przychodach bo one już tam są

  • Tutaj dopiero będzie trzeba zapłacić podatek od odsetek

• Po co jest podatek odroczony:

  • Aby nie było problemu np. z wypłatą dywidendy. Ponieważ rachunkowo mamy już w roku 1, ale fizycznie ich nie ma, dopiero w roku 2 trzeba by brać np. kredyt na wypłatę dywidendy

  • Dodatkowo przy dywidendzie trzeba pamiętać o podatku. Jeśli już w roku 1 właściciele by dostali zysk to nie było by z czego zapłacić podatku w roku 2 bo dopiero wtedy podatkowo on jest rozliczany

• Dlatego też do ksiąg została wprowadzona taka pozycja jak podatek odroczony aby uniknąć właśnie takich problematycznych sytuacji

Przykład 2 - odsetki TROCHE INACZEJ

Rok 1: odsetki od lokaty bankowej naliczone (nieotrzymane) 100 zł

Rok 2: wyplata odsetek od lokaty bankowej 100 zł

Rozwiązanie:

Rok 1 : wynik finansowy brutto 100 - 0 = 100 zł

- minus podatek odroczony 19% 19 zł

- wynik netto 81 zł

Rok 2: wynik finansowy 0

- minus podatek bieżący 19 zł

- wynik netto (-19) zł

dochód 100 - 0 = 100 zł

• W roku 1 w sprawozdaniu ujmujemy zysk 100 ale jednocześnie podatek odroczony, aby dać właścicielowi do podziały tylko 81 zł, bo to co dla fiskusa jest już odłożone/zabezpieczone.

• W roku 2 podatek odroczony stanie się podatkiem bieżącym

Koszty - różnice (2)

Art 35d.

Ust. 1. Rezerwy tworzy się na:

1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;

2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Ust. 2. Rezerwy, o których mowa w ust. 1, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.

Podział różnic ze względu na kryterium czasu ich rozpatrywania:

• różnice trwale (stałe, nieodwracalne)

• różnice przejściowe (okresowe)

• RÓŻNICE TRWAŁE - oznaczają zazwyczaj to iż fiskus nie akceptuje danego kosztu, który jest uwzględniony w ustawie o rachunkowości. Są to na przykład:

  • Koszty reprezentacji – z okazji świąt zakup dla pracowników/klientów butelkę wina

  • Otrzymane kary – przyszedł urząd skarbowy zrobił kontrolę, wyszły niezgodności i trzeba zapłacić karę

  • Dotacje urzędowe, z UE, stypendia – są to przychody, które mogą być zwolnione od podatków

• RÓŻNICE PRZEJŚCIOWE – powstają z rozbieżności czasowych jakie są między ustawa o podatkach a rachunkowości. Są podstawą ustanowienia podatku odroczonego.

Różnice pomiędzy wynikiem rachunkowym i podatkowym

1) wynik bilansowy > wynik podatkowy różnica dodatnia

Dodatnie różnice okresowe występują, gdy podatek dochodowy obliczone od wyniku finansowego brutto (po korekcie o różnice kursowe) jest wyższy niż bieżące zobowiązania podatkowe

• Przykład:

  • jednostka dostała dotacje, którą w rachunkowości traktujemy jako przychód, a dla fiskusa on w ogóle nie istniej

  • odsetki od lokat

  • zwrócona nadpłata z podatku dochodowego

2) wynik bilansowy < wynik podatkowe różnica ujemna

Ujemne różnice okresowe występują, gdy podatek pochodowy obliczone od wyniku finansowego brutto (po korekcie o różnice trwale) jest niższy niż bieżące zobowiązania podatkowe

• Częściej występująca sytuacja w praktyce

• Przykłady 1:

  • Otrzymamy nieodpłatnie środek trwały

  • Dotacja, od której musimy odprowadzić dotacje

• Fiskus od razu będzie widział te rzeczy jako przychód, a w rachunkowości damy to na „Rozliczenia międzyokresowe”

• Przykłady 2:

  • Koszty używania samochodów

  • Kary, grzywny, odszkodowania

  • Koszty reprezentacji

• Są koszty, które będziemy widzieć tylko w rachunkowości. Dla Urzędu Skarbowego one w ogóle nie będą istnieć.

• Powstaje tutaj EFEKTYWNA STOPA PODATKOWA, ponieważ liczymy podatek od wyniku podatkowego, ale odejmujemy od wyniku bilansowego. Dlatego w teorii stopa podatkowa wynosi 19% , ale w praktyce (efektywnie) 22-23%

Przyczyny powstawiania różnic dodatnich:

• przychody rachunkowe wyższe od przychodów podatkowych

• koszty rachunkowe niższe od kosztów podatkowych

Przyczyny powstawania różnic ujemnych:

• przychody rachunkowe niższe od przychodów podatkowych

• koszty rachunkowe wyższe od kosztów podatkowych

Wynik finansowy brutto:

- przychody (dochody) niepodlegające opodatkowaniu

+ przychody podatkowe, które nie są przychodami rachunkowymi

+ koszty i straty nieuznawane przez prawo podatkowe, jako koszty uzyskania przychodów

- koszty i straty podatkowe, które nie są kosztami i stratami rachunkowymi

= dochód

- dochody wolne od podatku i odliczenia od dochodu

+ kwoty zwiększające dochód (np. utracone ulgi)

= podstawa opodatkowania

• Jest to sposób liczenia dzięki któremu z wyniku finansowego możemy dojść do podatkowego

• Jednocześnie można pokazać odbiorcą sprawozdania finansowego ile jest przychodów i kosztów, których nie uznaje fiskus

• Konsekwencja tych wyliczeń jest PODATEK ODROCZONY

WYKŁAD 8 01.12.14r.

Istota i przesłanki podatku odroczonego:

Koncepcja podatku odroczonego służy:

• Prawidłowej wycenie składników majątku przedsiębiorstwa i jego kapitałów,

• Zabezpieczeniu przyszłych zobowiązań podatkowych,

• Prawidłowemu ujęciu wyniku finansowego i zabezpieczeniu przed podziałem zbyt wysokiego wyniku finansowego netto.

Regulacje prawne:

• MSR nr 12 „Podatek dochodowy”

• UoR (art. 3 ust 1 pkt. 12, art.37, rozdział 4)

• KSR nr 2

• Uopd od os. prawnych (rozdział 2-5)

Podatek odroczony ustala się:

• Gdy wartość księgowa aktywów lub pasywów różni się od ich wartości podatkowej

• Gdy jednostka poniosła stratę podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości

Wartość podatkowa aktywów:

Jest to kwota wpływająca na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z tych aktywów, w sposób pośredni lub bezpośredni, korzyści ekonomicznych.

WPA =/ WKA

WPA – wartość podatkowa aktywów

WKA – wartość księgowa aktywów

Wartość podatkowa pasywów

Jest to wartość księgowa pasywów pomniejszona o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

WPP=WKP-WPOD

WPP – wartość podatkowa pasywów,

WKP – wartość księgowa pasywów,

WPOD – kwota, która w przyszłości pomniejszy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym

WPOD może wynikać z następujących sytuacji:

• Kwota ta w momencie realizacji składnika pasywów będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów,

• Kwota ta w momencie realizacji danego składnika pasywów nie będzie stanowiła przychodu dla celów podatkowych.

Podatek odroczony należy ustalać na koniec każdego okresu sprawozdawczego, za który sporządza się sprawozdanie finansowe.

Ustalony na koniec okresu sprawozdawczego podatek odroczony wykazywany jest w bilansie w pozycjach:

• Aktywa – aktywa trwałe – długoterminowe rozliczenia międzyokresowe – aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

• Pasywa – zobowiązania i rezerwy na zobowiązania – rezerwy na zobowiązania – rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Podatek odroczony księguje się w korespondencji z:

• Wynikiem finansowym

lub

• Kapitałem własnym

Zwolnienie z obowiązku wykazywania podatku odroczonego:

Aktywa z tytułu podatku odroczonego ustala się od ujemnych różnic przejściowych

Artykuł 37.ust.10 w korespondencji z artykułem 64.ust.1. ustawy o rachunkowości

Art. 37. 10. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowi badania i ogłoszenia w myśl art. 64. 1 to może ona odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Art. 64. 1. Badaniu i ogłaszaniu, z zastrzeżeniem art. 64b, podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:

1) banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji,

2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych,

2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji,

4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Rezerwy z tytułu podatku odroczonego ustala się od dodatnich różnic przejściowych

Dodatnie różnice przejściowe

WKA > WPA

WKP < WPP

• Rezerwa z tytułu podatku odroczonego

Wielkość podatku odroczonego zależna jest od:

• Charakteru różnic

• Stawki podatku

Przyczyny pojawiania się różnic przejściowych

Przyczyna	Znak różnicy	Ujęcie
Amortyzacja uznawana dla celów podatkowych niższa od amortyzacji księgowej	ujemny	RZiS
Amortyzacja uznawana dla celów podatkowych wyższa od amortyzacji księgowej	dodatni	RZiS
Utrata wartości środków trwałych do wysokości kwoty figurującej w kapitale z aktualizacji wyceny	ujemny	Kapitał z aktualizacji wyceny
Utrata wartości środków trwałych powyżej kwoty figurującej w kapitale z aktualizacji wyceny	ujemny	RZiS
Wycena bilansowa inwestycji długoterminowych w oparciu o cenę rynkową wyższą od ceny nabycia	dodatni	Kapitał z aktualizacji wyceny
Wycena bilansowa inwestycji długoterminowych w oparciu o cenę rynkową niższą od ceny nabycia	ujemny	Kapitał z aktualizacji wyceny
Utrata wartości zapasów, która – przewiduje się – będzie możliwa do odliczenia w przyszłości	ujemny	RZiS
Odpis aktualizujący należności w sytuacji, gdy w przyszłości możliwe jest uprawdopodobnienie nieściągalności wymagane przepisami prawa podatkowego	ujemny	RZiS
Naliczone, ale nieotrzymane odsetki, w sytuacji gdy w przyszłości będą podlegały opodatkowaniu	dodatni	RZiS

WYKŁAD 9 08.12.14r.

Rachunek zysków i strat

Definicja : Prezentuje finansowe wyniki dokonań jednostki w danym okresie.

+ dokonania za jakiś okres, skutki przychodów i kosztów, które są ujęte w sprawdzaniu finansowym. Prezentuje przede wszystkim
przychody i koszty oraz zyski i straty.

PRZYCHODY

Przychody i zyski

• rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób, niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

KOSZTY

Koszty i straty

• rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru, w inny sposób nie wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Metody i warianty ustalania wyniku finansowego

1. Metoda statystyczna
+to metoda, która polega na czytaniu kont. Z odpowiedniego konta sczytuję odpowiednie informacje.

- wariant kalkulacyjny

- wariant porównawczy

2. Metoda księgowa
+przeksięgowywanie z kont,

- wariant kalkulacyjny

- wariant porównawczy

3. Rachunek zysków i strat
+to jest element sprawozdania finansowego. (otwieramy załącznik nr 1 w UoR )

- wariant kalkulacyjny

- wariant porównawczy

+ w każdej METODZIE ustalania WF mówimy o dwóch wariantach : kalkulacyjnym i porównawczym.
+ Obojętnie. który wariant wybieramy, wynik finansowy ustala się w rachunku narastającym. Całą działalność przedsiębiorstwa
mamy podzielone na 4 segmenty

+ ona nie wymaga od nas, żebyśmy się uczyli na pamięć co należy do KF, PF. To powinniśmy umieć, nie będzie z tego sprawdzała
naszej wiedzy

Załącznik nr 1 w UoR

Rachunek zysków i strat wariant kalkulacyjny.

• porównawczy jest identyczny, nie zajmujemy się jednak pierwszym segmentem, mamy najpierw pozostałą działalność operacyjną

• przychody i koszty finansowe- niezachowana zasada kompensowana, jeżeli chodzi o zysk

• cała reszta jest taka sama.

• Rachunek zysków i strat kończy się zyskiem netto, który liczony jest jako zysk brutto pomniejszony o podatek dochodowy oraz inne obowiązkowe zmniejszenia zysku – może być tak, że wykażę stratę księgową, a fiskus widzi to inaczej – może twierdzić, że mamy dochód podatkowy.

• Obowiązkowe zmniejszenie zysku/ zwiększenie straty – to dotyczy np. wewnętrznych regulacji, jest to pozycja wykorzystywana w przedsiębiorstwach państwowych.

+ do zysku strat ze sprzedaży różnią się warianty, później wszystkie są identyczne,

OPERACJE WYNIKOWE

Lp. Typ operacji wynikowej Wpływ operacji na zysk (stratę)

1. Przychodowa zwiększenie przychodów (zysków nadzwyczajnych)
z jednoczesnym zwiększeniem aktywów

2. Przychodowa zwiększenie przychodów (zysków nadzwyczajnych)
z jednoczesnym zmniejszeniem pasywów

3. Kosztowa zwiększenie kosztów (strat nadzwyczajnych)
przy jednoczesnym zmniejszeniu aktywów

4. Kosztowa zwiększenie kosztów (strat nadzwyczajnych)
przy jednoczesnym zwiększeniu pasywów

OPERACJE WYNIKOWE W BILANSIE RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

BILANS	ZMIANY	RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Aktywa	Pasywa
+		Operacja typ I
	-	Operacja typ II
-		Operacja typ III
	+	Operacja tym IV
	+/-

KOSZTY

Koszty wytworzenia Koszty nieprodukcyjne



Koszty bezpośrednie Koszty pośrednie produkcji Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu



Koszty zmienne Koszty stałe


Koszty produktów Koszty okresów


Produkcja niezakończona Produkty gotowe


Zapas produktów Produkty sprzedane RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT


BILANS

+ jak widzimy słowo koszt, to nie znaczy, że ta pozycja trafi do rachunku zysków i strat, bo żeby trafiła to musi być zachowana zasada
współmierności kosztów i przychodów.
+ z tej zasady wynika, że część kosztów poniesionych w tym okresie, nie nadaje się żeby dziś ująć je w rachunku zysków i strat.
+ koszty okresu to te koszty, które w momencie jak je poniosłam , w tym samym dniu trafiają do rachunku zysków i strat, czyli na
bieżąco go obciążają.

+ definicja kosztów wytworzenia : żeby ustalić ile kosztowało cię wytworzenie tego jednego krzesła, bierzemy : wszystkie koszty
bezpośrednie oraz część kosztów pośrednich (dzielimy je na zmienne i stałe ) – zmienne bierzemy wszystkie, natomiast koszty stałe
te, które dotyczą wykorzystanych zdolności produkcyjnych. Część, która dotyczy niewykorzystanych zdolności produkcyjnych nie
obciąża tego wytworzonego krzesła, obciąża to koszty okresów.

WYKŁAD 10 15.12.14r.

Współmierność merytoryczna - Występuje gdy następuje zmiana stanu (koszty produkcyjne) tzn. sprzedaliśmy więcej niż wyprodukowaliśmy (korzystamy ze starych zapasów zapasy zmieniły się w koszty wytworzenia); możliwe są też odwrotne sytuacje; zawsze całość kosztów ujmujemy w zysków i strat

Współmierność czasowa – podlegają mu koszty okresu – za jaki dzień widnieją przychody okresu w rachunku zysków i strat (są to zwłaszcza koszty ogólnego zarządu)

*** należy pamiętać, że nie wszystko co nazywa się „koszt” jest ujmowane w rachunku zysków i strat, część z nich trafia do bilansu

Przykład 1 – ujęcie kosztów w rachunku zysków i strat.

• Przedsiębiorstwo poniosło koszty rodzajowe w styczniu w kwocie 100zł. 80zł obciążyło koszty produkcji podstawowej, 8zł koszty zarządu, 10zł koszty sprzedaży, a pozostałą kwotę ujęto jako rozliczenia międzyokresowe czynne (2zł).

• Stan początkowy produkcji w toku i wyrobów gotowych wynosił na 1. stycznia 0zł (magazyny były puste)

• Z produkcji przyjęto do magazynu produkty gotowe o wartości 65zł, półprodukty nie występują. Stan początkowy rozliczeń międzyokresowych kosztów wynosił 0zł.

• Stan końcowy produktów gotowych na dzień 31. stycznia wynosi 20zł.

• Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych wynoszą 107zł.

Księgowania: najpierw konto bilansowe + koszty rodzajowe, a następnie rozliczenie kosztów + konta kosztów wariantu kalkulacyjnego (+ RMK).

Konta kosztów nie mają stanów końcowych, czyli trzeba je rozliczyć. Konto produkcji podstawowej jest rozliczane za pomocą konta „Rozliczenie kosztów działalności”. 80 zł poszło na produkcje podstawową i może być rozliczone na wyroby gotowe, półprodukty lub produkcje w toku. Wyrobów mamy za 65 zł, cała reszta to produkcja w toku. Na początku wyrobów gotowych było 0, następnie 65zł, a na koniec stycznia 20zł. Więc 45zł to wartość sprzedanych wyrobów gotowych (sprzedanych za 107zł).

Ustalić:

• wynik ze sprzedaży za styczeń: 44zł (przychody – koszty współmierne),

• koszt własny sprzedaży: 63zł (k.w. sprzedanych produktów + koszty zarządu + koszty sprzedaży),

• koszty poniesione w styczniu: 100zł (rodzajowe),

• koszty stycznia: 63zł (wpuszczone do RZiS),

• zmianę stanu produktów korygującą koszty rodzajowe: 37 zł (są w bilansie)

• koszt wytworzenia produktów wytworzonych w styczniu: 65zł,

• koszt wytworzenia produktów sprzedanych w styczniu: 45zł.

100 zł to koszty poniesione w bieżącym okresie, a 63zł zostały wpuszczone do rachunku zysków i strat, więc 37zł musi zostać w bilansie (35zł: magazyn – wyroby gotowe + produkcja w toku, a 2zł to RMK). Koszty te zostały aktywowane.

	SK	-	SP	=	zmiana
Wyroby gotowe	20	-	0	=	+20
Półprodukty	---	-	---	=	---
Produkcja w toku	15	-	0	=	+15
Rozliczenia międzyokresowe kosztów	2	-	0	=	+2

Razem: 37zł

*** te koszty też kiedyś trafią do rachunku zysków i strat, ale wtedy gdy przyjdzie na nie czas

Wariant porównawczy wyniku finansowego:

Przychody ze sprzedaży: 107 107

Koszty rodzajowe: 100

+/- zmiana stanu produktów: -37 63

Wynik ze sprzedaży: 44

*** koszty rodzajowe nie są współmierne, a przy tej metodzie porównujemy koszty rodzajowe z przychodami, dlatego musimy „dodatkowo” zapewnić współmierność poprzez korektę zmianę stanu produktów (wszystkich 3: wyrobów gotowych, półproduktów i produkcji w toku)

Pierwszy sposób ustalenia zmiany stanu produktów:

„Idź do magazynu i porównaj stany magazynowe (początkowe i końcowe)” – w przypadku kosztów tylko w układzie rodzajowym jest to jedyna metoda. pokazane w tabeli powyżej

Drugi sposób ustalenia zmiany stanu produktów:

„Porównaj koszty rodzajowe z kosztami kalkulacyjnymi”– jest możliwa gdy mamy ewidencje kosztów w dwóch układach

Koszty rodzajowe: 100 - koszt własny sprzedaży (8+10+45): 63 =

Różnica: 37

Przypadek 1 – ujęcie kosztów w rachunku zysków

Wynik finansowy Konta bilansowe Koszty rodzajowe Rozliczenie kosztów

7) 45 107 (6 100 (1 1) 100 100 (1’

8) 8

9) 10

Sk. 44

Produkcja podstawowa/

Koszty wydziałowe Koszty ogólnego zarządu Koszty sprzedaży

1’) 80 65 (2 1’) 8 8 (8 1’) 10 10 (9

RMK Wyroby gotowe Produkcja podstawowa

Sp. 0 Sp. 0 45 (4 Sp. 0

1’) 2 2) 65 3) 15

2 Sk. 20 Sk 15 Sk

Koszt wytworzenia

Sprzedanych produktów Przychody ze sprzedaży prod. Należności od odbiorców

4) 45 45 (7 6) 107 107 (5 5) 107

+ konto bilansowe po kredycie 100 zł

Op. 3 jest to sztuczne wyksięgowanie, zamieniamy koszty na aktywa, w rzeczywistości nie przenosi się trwającej produkcji do magazynu itp. ; jest to koszt produkcyjny ale działa współmierność i nie trafi on do rachunku zysków i strat

Op. 6,7 koszt produkcyjny został zamieniony na aktywa i z aktywów znowu powstały koszty, które nie są ani rodzajowe ani produkcyjne i one trafią do rachunku zysków i strat

Op. 7-9 ustalenie wyniku finansowego poprzez porównanie kosztów ze współmiernymi (merytorycznie) przychodami; przeksięgujemy również koszty które są współmierne czasowo

Zmiana stanu produktów (wyrobów gotowych)

1. KR = KWS + WG_SK

(KR – koszty rodzajowe : KWS – koszt własny sprzedaży; WG_SK – stan końcowy wyrobów gotowych)

2. Uwzględniając saldo początkowe produktów gotowych …. WG_SP + KR = KWS + WG_SK

3. Przekształcając…… KR – KWS = WG_{SK -} WG_SP

Różnica : KR – KWS zmiana stanu produktów

Jeżeli WG_SK > WG_SP , to różnicę określa się jako dodatnią, oznaczająca zwiększenie stanu

Jeżeli WG_SK < WG_SP , to różnicę określa się jako ujemną, oznaczająca zmniejszenie stanu

Ad. 2 – metoda 1

Ad. 3. – metoda 2

Koszty wytworzenia sprzedanych produktów	Zmiana stanu produktów „-„
	Koszty poniesione w danym okresie sprawo- zdawczym
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu

Wyznaczenie zmiany stanu produktu

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów	Koszty poniesione w danym okresie sprawo- zdawczym
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu

Zmiana stanu produktu „+” Koszty wytworzenia sprzedanych produktów	Koszty poniesione w danym okresie sprwo- zdawczym
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu

Przypadek I Przypadek II Przypadek III

Przypadek I jest bardzo rzadki ponieważ wszystko co jest wyprodukowane musiałoby być od razu sprzedane (nic nie ma w magazynach = nie ma zmiany stanu produktu)

Przypadek II: koszty poniesione są od większe kosztów wpuszczonych do RZiS (reszta osiadła w bilansie)

Przykład 2 – zmiana stanu produktów

Ustalić zmianę stanu produktów, jeżeli z ewidencji księgowej przedsiębiorstwa wynikają poniższe informacje:

Koszty według rodzaju za okres 150 000zł i zostały rozliczone na:

• Koszty produkcji (zakończonej) 113 000 zł

• Koszty do rozliczenia w czasie 10 000 zł

• Koszty ogólne zarządu i koszty sprzedaży 27 000 zł

Rzeczywiste koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów wyniosły: 120 000 zł

Stan początkowy wyrobów gotowych 50 000 zł,

RMK 7 000 zł.

Półprodukty i produkcja w toku: brak.

Pierwszy sposób:

Produkty gotowe: SP 50.000 + 113.000 – 120.000 = 43.000 SK a więc zmiana – 7 000

RMK: SP 7.000 + 10.000 = 17.000 SK a więc zmiana + 10 000

A więc łącznie: zwiększenie stanu produktów: + 3 000 to nie może wejść do RZiS

Drugi sposób:

Koszty rodzajowe: 150 000 KWS (120 000 + 27 000) = 147 000

Różnica = - 3000 zmniejszenie kosztów rodzajowych

Obroty wewnętrzne oraz koszt własny obrotów wewnętrznych (ważny dla jednostek stosujących wariant porównawczy rachunku zysków i strat).

Związane z funkcjonowaniem zamkniętego kręgu kosztów – gdy z wyrobami gotowymi jednostka robi coś innego niż sprzedaż (wykorzystuje jako środek trwały lub na działalność socjalną = coś innego niż sprzedaż).

• wyroby gotowe przekazane z własnej produkcji do własnych placówek lub działalności socjalnej,

• wyroby gotowe przekazane do wytwarzania, modernizacji środków trwałych lub do używania jako środki trwałe,

• produkty przekazane nieodpłatnie,

• odpisy aktualizujące wartość wyrobów gotowych

Funkcjonowanie zamkniętego kręgu kosztów

|------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------|
Konto 490 – Rozliczenie kosztów
|-->

Obroty wewnętrzne (w bilansie to pozycja koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby, obrazuje ono saldo konta obroty wewnętrzne).

*** Dana pozycja może być pominięta (z rozliczenia od razu do zespołu 6, bez 5) ale dalej zostaje to w tym kręgu

*** Aby krąg ten prawidłowo działał są potrzebne „uszczelki”, które powodują że w wariancie porównawczym nadal można ustalić zmianę produktu mimo iż jakoś wyrób został przekazany np. na środki trwałe

Te „uszczelki” to właśnie konta „obroty wewnętrzne” i „koszt obrotów wewnętrznych”, korespondujące z innymi kontami bilansowymi lub wynikowymi.

*** Konto „obroty wewnętrzne” trafia na WF (widać to w porównawczym RZiS – koszt wytworzenia produktu na własne potrzeby – nazwa jest myląca bo tam trafiają również darowizny czy straty nadzwyczajne = wszystkie obroty wewnętrzne)

Konto „koszt obrotów wewnętrznych” przenoszone jest na „rozliczenie kosztów”. Jest tam różnica, która wyszła z kręgu kosztów, a dzięki temu ją zatrzymujemy.

Obroty wewnętrzne i koszt obrotów wewnętrznych:

Dodatek nr 11 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości z dnia 20 lipca 2014-12-15 Wydawnictwo Gofin, Gorzów Wielkopolski „ Księgowania uszczelniające krąg kosztów”

*** trzeba to przejrzeć bo nie mamy żadnego przykładowego zadania z obrotów wewnętrznych (przepadają zajęcia), a na pewno będzie to na egzaminie (możliwe, że właśnie z tych zeszytów)

Zamiana stanu produktów liczy się po to, żeby skorygować koszty. W RZiS porównawczym nie ma ani dobrych przychodów ani kosztów (wszystko trzeba korygować aby wyszło to samo co w kalkulacyjnym wariancie). Jest duża różnicą między statystycznym ustalaniem wyniku finansowego a RZiS.

Są 3 metody obliczania WF:

1. statystyczna (w tabelce)

2. księgowa (przeksięgowanie z kont)

3. Rachunek zysków i strat

Wychodzimy na to samo, ale poszczególne pozycje są różne.

WYKŁAD 11 12.01

Zestawienie zmian w kapitale własnym

Prezentuje zmiany w poszczególnych składnikach kapitału własnego, a więc przede wszystkim zmiany w kapitałach powierzonych przez właścicieli.

Na kapitał własny wpływać mogą jednak także aktualizacja aktywów i zobowiązań, skutki zmian przyjętych zasad (polityki) rachunkowości oraz korekty błędów.

Źródła kapitału własnego

Środki finansowe postawione do dyspozycji przez właścicieli podmiotu na zasadzie:

• Udostępnienia jednostce swoich prywatnych środków, w zasadzie bez czasowego ograniczenia

• Rezygnacji z całości lub części praw do wygospodarowanego zysku

Czy na pewno wygospodarowany zysk to jest kapitał własny?

• Przecież wściel może zarządach wypłaty dywidendy i zniknie to z kapitału.

• Może jest to cos pomiędzy kapitałem własnym a obcym.

• Nie można być pewnym, że jest to powierzone na czas nieokreślony (można go „wyjąć”). Pewnym można być dopiero, gdy podjęta będzie odpowiednia uchwala co do podziału i przeznaczenia zysku.

Kapitał - koncepcje zachowania kapitału

Zysk osiąga się tylko wówczas, gdy wartość finansowa aktywów netto na koniec okresu obrotowego przewyższa wartość finansową aktywów netto na początek tego okresu, po wyłączeniu wypłat na rzecz właścicieli i wkładów wniesionych przez właścicieli w danym okresie obrotowym

KAPITAŁY WYCENIA SIĘ W WARTOŚCI NOMINALNEJ (W bilansie) – Art.28 Uor, należy uwzględnić upływ czasu, w celu przedstawienia wartości finansowej (która jest bliższa wartości realnej, rzeczywistej)

*** Są 2 koncepcje zachowania kapitału w odpowiedzi na to, iż była inflacja

Kapitał – koncepcja finansowa – zgodnie z UoR

• Zysk osiąga się tylko wówczas, gdy wartość finansowa aktywów netto na koniec okresu obrotowego przewyższa wartość finansową aktywów netto na początek tego okresu, po wyłączeniu wypłat na rzecz właścicieli i wkładów wniesionych przez właścicieli w danym okresie obrotowym

• Trzeba uwzględnić siłę nabywczą pieniądza

• Porównuje się tu wartość kapitału wg siły nabywczej pieniądza (co można nabyć za wartość, która reprezentuje kW). Koncepcja ta obowiązuje w Polsce, gdzie kapitał własny mierzymy w jednostkach Pieniężnach

Kapitał – koncepcja rzeczowa, zgodnie z MSSF

Zysk uważa się za osiągnięty, gdy rzeczowe zasoby posiadane na koniec okresu przewyższają rzeczowy potencjał na początek okresu (wyłączając zmiany z tytułu transakcji z właścicielami. Kapitał odnosi się do zdolności wytwórczych. Wymaga to bieżącej wyceny (u nas często stosuje się historyczna). Nie jest proste, aby to obliczyć.

Kapitał własny – ujęcie w bilansie

1. Kapitał (fundusz) podstawowy

2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)

3. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

4. Kapitał (fundusz) zapasowy

5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

7. Zysk (strata) z lat ubiegłych

8. Zysk (strata) netto

9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)

Kapitał własny może mieć wartość ujemną, gdy straty z lat ubiegłych przewyższają kapitał podstawowy

Podstawowy jest najważniejszy, zasadniczym członem. Nie daje funkcji gwarancyjnej wobec wierzycieli, bo ten kapitał został już rozparcelowany (nie ma pieniędzy na kupce, aby moc z niej wybrać). Nie wskazuje on rozmiaru spółki. Służy im z punktu widzenia likwidacji słluzy on nie tyle wierzycielom, co właścicielom. Wyczerpuje on odpowiedzialność właścicieli. Może być mniejszy niż w umowie spółki, (gdy są należne wpłaty).

Należne wpłaty - nie we wszystkich formach prawnych możliwe jest, żeby wpłaty nie zostały wniesione. Pomniejsza to kapitał własny.

Udziały i akcje własne - nie powinny zbyt często występować w praktyce, kodeks spółek handlowych określa sytuacje, gdy spółki mogą mieć swoje udziały (umorzenie akcji (przekazanie akcji pracownikom lub właścicielom innego podmiotu, z któym łączy się jednostka). Pozycja ta ma wartość ujemną, dlatego, że zmniejsza nam się rachunek bankowy a na drugim koncie księgujemy po debecie na koncie aktywnym jako akcje wiec, aby wyrównać wartość bilansu, gdzie udziały są w pasywach musza mieć one wartość ujemna

Kapitał zapasowy - czasami jest tworzony obowiązkowo; musi być określone ustawą, a niekiedy jest decyzją właścicieli.

Z aktualizacji wyceny – powstaje głównie z wyceny ŚT.

Pozostałe - tworzone są w oparciu o decyzje jednostki lub właścicieli

Z lat ubiegłych - występuje, gdy właściciele nie mogą się dogadać np. Co zrobić z zyskiem czy do kapitału czy na dywidendę lub jak nie wiadomo jak pokryć stratę, która wystąpiła

Zysk netto – powstaje gdy wartość kapitału własnego na koniec okresu przewyższa go na początek okresu

Odpisy z zysku - występuje w spółkach fizycznych, gdy widać ze zysk będzie duży i postanowi się wziąć z niego jeszcze przed sporządzeniem i zatwierdzeniem sprawozdania, takie działanie jest ryzykowne, bo nawet jak dokonamy tego 15 grudnia nie mamy pewność ze nie nastąpi nic przez te pozostałe 15 dni, co by zniwelowało dotychczas wypracowany zysk

Zastawienie zmian w kapitale własnym (załącznik nr 1 do UoR)

Pokazuje, jakie były zmiany w kapitale i co je spowodowało. To zestawienie wyłapie wszelkie wyjątki jakie są w teorii iż wynik finansowy to różnica między kapitałem na koniec okres a tym z początku.