27.11.2012 i 11.12.2012

Zanieczyszczenia powietrza

Atmosfera ziemska

Powłoka gazowa otaczająca Ziemię składa się z mieszaniny gazów zw. Powietrzem. Atmosfera Ziemka Anie ma wyrażenie zaznaczonej górnej granicy lecz przychodzi stopniowo w przestrzeń międzyplanetarną. Podział atmosfery ziemskiej wg. Rozkładu temperatury w zależności od wysokości

Troposfera

Tropopauza 50 -200

Stratosfera 15 -50

Strato pauza 0-15

Mezosfera

Menopauza

Tremosfera 200-1000

Warstwa graniczna atmosfery – warstwa w dolnej części troposfery która szybko reaguje termicznie na zmiany temperatury powierzchni Ziemi (cykl dobowy)

Warstwa graniczna atmosfery – szybko reaguje termicznie na zmiany temperatury powierzchni Ziemi (cykl dobowy)

Troposfera

Do wysokości około 10 -12km temperatura spada z wysokością w zadadzie monotoniczne o ok. 0,6C stopnia na 100km

Stratosfera

Temperatura rośnie z wysokością Az do temperatury ok. 0C stopni do wyskości ok. 50km

Mezosfera

Temperatura ponownie spada z wysokością

Termosfera

Temperatura ponownie rośnie ze wzrostem wysokości

Jonosfera – warstwa w termosferze gdzie występuje najwyższe stężenie jonów

Wysoka śrenidnia energia kinetyczna cząsteczek jest w tych warstwach winkiem pochłaniania nadfioletu z promieniowaniami słoneczego, które prowadzi do fotodysocjacji i jonizacji molekuł powietrza. Ponieważ fotodysocjacja i wzrost temperatury na tych wyskokościach są bezpośrednim skutkiem oddziaływania promieniowanie słonecznego obserwując się tym silnym cykl dobowy

Ozonosfera – to warstwa o podwyższonej koncentracji ozonu maksymalna koncentracja ozonu wstępuje średnio na wys. 23km.]

Ozon zawarty w ozonosferze powstaje z tlenu w wyniku reakcji fotochemicznych zachodzących pod wpływem nadfioletowego promieniowania słoneczego jednocześnie wskutek pochłaniania przez ozon bardziej długotrwały…..

Dziura ozonowa

Znaczy spadek koncentracji ozonu w atmosferze ziemskiej (90% średniej koncenrtracji)

Stratosferyczna warstwa ozonowa zawiera 97% ozonu atmosferycznego.

Ilość ozonu zależy od bilansu jego produkcji i rozpadu

Antropogeniczne przyczyny spadku zwartości ozonu:

Chlor- gazy zawane feonami używane w urządzeniach chlodkichczych i areaozolach

Związki zaotu – nawiżenie gleby procesy spalania paliw (silniki spalinowe)

Powietrze – miesznainia jednorodna gazów satnowiaaza atmosferę ziemksą

Składniki

Stałe – skałd niezmienny do wyskokości 80km.

azot 78,09%

tlen 20,91%

1% Arnon nenon hel metan krypton wodór i inne

Składniki zmienne – rózne w zalezności od położenia geodgraficznego lub też sytuacji np. erupcji wulkanu

Zanieczyszczenia powietrza

- gazy i pary związków chemicznych

Tlenki węgla

Tlenki siarki

Tlenki zaotu

Amoniaki

Fulor

Węglowodory i ich chlorowe pochode fenole

- pyły i aerozole

Popiół lotny

Sadza

Pyły i produkcji cementu

Związki ołowiu miedzi chromu kadmu i innych metali ciężkich

Kropelki cieczy mp. Kawsów zadas i rozpoczulalników

-mikroogranizmy

Wirusy

Bakterie

Grzyby

Których rodzaj lub ilość odbiega od kładu naturalnych

mikroflory powietrza

naturalne źródła zanieczyszczeń powietrza

wulkany z których wydobywają się m.in. popioły wulk. I gazy

Pożary lasów sawann i stepów

bagna wydzielające

powierzchnie mórz i oceanów z których unoszą się duże ilości soli

gleby i skały ulęgające erozji

burze piaskowe

tereny zielone z których pochodzą pyłki roślinne

Żródła antypogenieczne

Energetyka – spalanie paliw –tlenki węgla

Tlenki siarki

Tlenki azotu metale ciężkie

Przemysł – procesy technologiczne w zakładach chemicznych rafineriach hutach kopalniach cementowniach (wszystkie rodzaje zanieczyszczeń)

Komunikacja – transport samochodowy lotniczy kolejowy wodny

Tlenki węgla siarki węglowodory metale ciężkie

Źródła komunalne – gospodarstwa domowe gromadzenie i utylizacja odpadów i ścieków (wysypiska oczyszczanie ścieków mikroorgaznimy metan)

Rolnictwo – m.in. metan (intensywna hodowla zwierząt lub upraw ryżu)

Źródła emisji zanieczyszczeń mogą być :

• Punktowe

• Liniowe

• Powierzchniowe

Wartość zanieczyszczeń to ilość zanieczyszczeń wydalana do atmosfery w jednostce czasu wyrażana w g/s kg/h lub t/rok.

Smog

Utrzymuje się nad terenami wielkich miast i okręgów przemysłowych zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego

Zanieczyszczenia pierwotna – pyły gazy i parę emitowane przez zakłady przem. silniki paliwowe itp.

Wtóre – produkty ich fotochemicznych i chemicznych przemian między składnikami atmosfery i zanieczyszczeniami oraz pyłami uniesionymi ponownie do atmosfery po wcześniejszym osadzeniu na pow. Ziemi

Smog to nienaturalne zjawisko atmosferyczne polegające na współdziałaniu zanieczyszczeń powietrza spowodowanych działalnością człowieka oraz niekorzystnych zjawisk atmosferycznych znacznych wilgotności powietrza braku wiatru.

Czynniki sprzyjające poświstaniu smogu

• Inwersja temperatury

• Braku powietrza

Smog kwaśny (mgła przemysłowa)

• Powstaje wilgotnym powietrzu slinym zanieczyszonym gazami np. dwutlenek siarki dwutlenek węgla innym zanieczyszczneim który też sprzyja powstawaniu jest pył weglowy. Najczęsniej występuje gdzie ogrzewanie domów jest przez spalanie węgla i In. Paliw stałych

Smog tofochemicnzy (utleniający)

Ten rodzaj smogu powstaje w czasie silnego nasłonecznienia w wyniku przemian fotogenicznych występujących w dużym stężeniu tlenków azotu węglowodorów zwłaszcza nienasyconych innych składników spalin.

Gzy cieplarnianie – to składniki atmosfery ziemskiej które dzięki swoim własnościom fizykochemicznym mają zdolność zatrzymywania energii słonczej w obrębie atmosfery ziemskiej

Efekt cieplarniany – polega na tym że promieniowanie cieplne Ziemi nie wydostaje się swobodnie w przestrzeni kosmiczną ale jest pochłanianie przez niektóre składniki atmosfery , atmosfera ogrzewa się sama staje się źródłem promieniowania emitując je zarówno w przestrzeni kosmiczną jak i w kierunku powierzchni Ziemi.

Globalne ocielenie co na to nauka?

Wzrost stężenia niektórych gazów w atmosferze – to skutek aktywnośc człowieka

Przez prawie 10 tys. Lat poziom ditleku wegla metanu i tlenku zaotu w atmosferze był stabliny po czym podniósł się szybko w ciągu ostatnich 200 lat

W powietrzu obecnie o 35% wiecej di tlenku wegla nież w początku ery przemysłowej. Ilość metanu wzrosła w tym samym czasie dwuipółkrotnie a tenek azotu o około 20%

Inne czyniki modyfikujące kilmat:

• Naturalne – aktywnośc słońca oraz wybuchy wulkanów

• Antropogonieczne – cząstki aerozoli ozon troposferczyny i stratosferyczny albedo powierzchni Ziemi

Dowody na ocieplenie klimatu

• Podniesienie temperatury

Globalen ocieplenie !!!!

KWAŚNE DESZCZE – opady atmosferyczne o odczynie kwaśnym zawierający kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazy takim jak:

Tlenek wegla

Tlenek siarki

Tlenek azotu

Siarkowodór

Wyeliminowanymi do atmosfery w proceach spalania paliw produkcji przemysłowej wybuchów wulkanów i innych czynników.

Depozycja mokre – proces w którym substancje chemiczne są usuwane z atmosfery i osadzie na powierzchni ziemi wraz z deszczem mżawka śniegiem wodą chmurową i mgłą.

Depozycja sucha – osiadanie na powierzchni ziemi kwaśnych gazów i cząstek stałych znajdujących się w powietrzu.

Opadanie atmosferyczne jest zazwyczaj nieco kwaśny, gdyż dwutlenek węgla (CO2) występujący w sposób naturalny w poweitrzcu, rozpuszcza się w opadzie tworząc roztwór kwasu węglowego (H2CO3).

Reakcje tlenków azotu w atmosferze.

Skutki kwaśnych deszczy

Roślinność

Skutki bezpośrednie – uszkodzenie liści i igieł

Skutki pośrednie – zakłócenie w systemie odżywiania i bilansie wodnym spowodoawne zakwaszeniem gleby zmiejszenie odporności na choroby i szkodniki.

Gleby

Zakwszenie powoduje zmieszenie dostępności składników odżywczych i zwiekszeniu zawartości szkodliwych dla drzew metali rozpuszczonych w roztworze glebowym jak np. aluminium

Budynki

Uszkodzenia budynków pomników i zabytków poprzez wymywają wapnia będącego składnikiem materiałów budowlanych.

Wiatr powoduje że zanieczyszczenie powietrza może być przenoszone na tereny sąsiednich państw ujawniając niekorzystne skutki wpływu przemysłu na środowisko w znacznej odległości od źródła emisji. Przykładem tego jest obszar tzw. Czarnego Trójkąta położony u zbiegu granic Polskich niemieskich i czeskich. Zajmują się w nim trzy duże zagłębia węgla brunatnego: Turoszowskie, łużyckie i północnoczeskie oraz siedem dużych elektrowni o łącznej mocy 16000MW.

Wpływ kwaśnych opadów na gleby

Kiedy gleba ulega zakwaszeniu to składniki odżywcze są z niej wypłukiwane zanim drzewa i inne rośliny je pobiorą co zmniejsza żyzność gleby. Ponadto glin który w pewnych warunkach może stać się bardzo toksycznym i groźnym metalem jest wtedy uwalniany i gromadzi się w glebie co prowadzi do jej degradacji. Glin niszczy korzenie roślin i zmniejsza porób fosforu i innych składników odżywczych.

Oczyszczenie gazów z zanieczyszczeń pyłowych i gazów.

Urządzenie odpylająe składa się z :

• Odytlacza w którym nastepuje wydzielenie ziaren pyłu z gazu

• Urządzenia pomocnicze (przewody ssące i tloki wentylatory dmuchawy silniki pompy zbiorniki na pył itp.)

Podstawowe rodzaje odpylaczy :

• Osadniki (komory uspokajające) – odzielenie pyłu lub aerozolu nastepuje wskutek róźnicy gęstości i dzialania siły grawitacji

• Odpylacze cyklonowe – separacja następuje wskutek różnicy gęstości i działanie siły odśrodkowej w ruchu wirowym

• Odpylacze elektrostatyczne

• Odpylacze filtracyjne – cząsteczki pyłu są przechwytywane przez dużą powierzchnie materiału filtrującego.

• Odpylacze tzw. Mokre oprócz pyłu usuwają z gazów odlotowych części zanieczyszczeń gazowych i toksycznych par zwł. O dużym współczynniku absorcji w wodzie

Oczyszczenie gazów z zanieczyszczeń gazowych

Procesy fizyczne

• Absorpcja

• Adsorpcje

• Kondensacje

Procesy chemiczne

• Procesy spalania bezpośredniego

• Metody katalityczne

Spalanie katalityczne

Redukcja katalityczna

Rozkład katalityczny

Absorpcja - jest to dyfuzyjne przenoszenie substancji z jednej fazy gazowej przez granice faz w objętość drugiej fazy cieczy wywołane gradientem stężenia w obu fazach.

Absorpcja polega na pochłanianiu zanieczyszczeń gazowych przez ciecz.

Szybkość absorpcji zwiększa się przez:

• Zwiększenie powierzchni miedzyfazowej

Rozproszenie fazy gazowej w cieczy przez zastosowanie mieszania

• Zwiększenie szybkości dyfuzji

Długi czas zetknięcia faz oraz przez zwiększenie burzliwości przepływu w obu fazach np. gwałtowne mieszanie

Absorbentami są : woda roztwory kwasów zasad soli o właściwościach utleniających lub redukujących. Przy oczyszczeniu gazów odlotowych absorpcja z redukcją chemiczną jest jedną z zasadniczych metod usuwanie zanieczyszczeń kwaśnych.

Adsorpcja

To wydzielanie i zatrzymywanie składników gazu na powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej (w porach) działa stałego zwanego adsorbentem.

Zatrzymywanie cząsteczek na powierzchni zachodzi w wyniku dziabania sił fizycznych i chemicznych bliskiego zasięgu.

Adsorcja umożliwia oczyszczenie dużych strumieni gazwó o małym stęźnieiu do poziomu ppm. Podczas adsorpcyjnego oczyczania gazów zanieczyszczenia o małym stężeniu nawet 20 ppm są zatężenie Cop w dalszym etapie umożliwia ich spalanie lub regeneracje.

Kondensacja jest to metoda usuwania z gazów odlotowych węglowodorów i pochodnych poprzez chlodzenie wodą lub powietrzą w wymienikach ciepła.

W przypadku lotnych rozpuszczalników znajduje ona zasttowaniwe gdy nie jest wymagane bardzo dokładne oczyszczenie gazu do stężeń kilku ppm.

Oczyczenie gazów z zanieczyszczen gazów:

Procesy chemiczne:

• Proces spalania bezpośredniego

• metody katalityczne

spalanie bezpośrednie jest stosowane wtedy gdy stężenie węglowodoru poprzez ich utlenianie.

Spalanie termiczne – bardzo energochłonne i kosztowne. Przeprowadza się je wysokich temperaturach 800 – 1200C⁰

W przypadku niskich stężeń węglowodorów w gazach odlotowych stosuje się spalanie katalityczne.

Redukcja katalityczna stosowana w procesach usuwania tlenków azotu z gazów odlotowych polega na redukcji tlenków azotu za pomocą amoniaku tlenku węgla lub węglowodorów w obecności katalizatorów.

Katalizatorami tej reakcji są metale szlachetne jak platyna pallad rod itd.

Odsiarczanie spalin

Najpoważniejszymi źródłami emisji SO2 są

• zakłady energetyczne

• ciepłownicze

• metalurgiczne

• przemysł chemiczny

Siarkę można usunąć :

na etapie przygotowania węgla do spalania

podczas spalania

ze spalin odlotowych

Osiarczanei w proceach spalania

Usuwanie siarki podczas spalania paliwa jest związane ze spalaniem węgla w kotłach energetyczno-ciepłowniczych , przeznaczenie ogólnego i przemysłowego

Klasayczna technią spadalnia paliw stałych jest spalanie w warstwie lub zaiwiesinie pyłu (fluidalnej).

Osiarczaeni gazów odlotowych

Oczyszczanie spalin z elektrowni elektkrocipelowni gazów odlotowych z przeróbki metalu i ropy naftowej.

Metody odsiarczanie dzieli się na

• odpadowe

• regeneracyjne

• mokre

• suche

metoda wapienno-wapienna

metoda wapienno- wapienna jest procesem nie regeneracyjnym z punktu widzenia odzysku siarki oraz roztworu reakcyjnego.

Metoda oparta jest na absorpcji reakcji chemicznej w zawiesinie wapna lub kamienna wapiennego.

Powstające w wyniku reakcji siarczany wapnia w postaci szlamu lub wilgotnego ciała stałego w większości przypadków stanową odpad.

Metoda magnezowa (regeneracyjna)

Dwutlenek siarki absorbowany jest w wodnym roztworze soli magnezu. Produktem jest mieszania siarczanów magnezu.

Metody suche:

Metody suche odsiarczania charakteryzują się tym że procesy wiązania chemicznego przebiegają w stanie suchym tj. w układnie gaz-ciało stałe lub produkty odsiarczania użytkowe lub odpadowe są utylizowane w stanie suchym.

Metody suche odsiarczania oparte są przede wszystkim na adsorpcji na sorbentach stałych takich jak tlenki metali lub węgla aktywowany oraz absorpcji z reakcji chemiczną z jednoczesnym suszeniem produktów odsiarczania.

Przegląd metod odsiarczanie spalin:

Proste odpadowe

Produkt odsiarczania wydajny jest w całości składowiska do wypełnienia górniczych lub do morza stanowisko wymaga rekultywacji.

Półodpadowe

Produktem jest gips który można wykorzystać w budownictwie ale często jest składowany

Bezodpadowe

Absorbent zostaje zregenerowany do wydzielenia SO₂ wykorzystuje się do produkcji H₂SO₄ siarki elementarnej lub w innych gałęziach przemysłu.

Ozon troposfery – gaz utrzymujący się przy powierzchni zmieni powstający w wyniku reakcji fotochemicznych.

Pył zawieszony – jest mieszaniną bardo drobnych cząstek stałych i ciekłych.

W pyle zawieszonym całkowitym [TSP] wyróżnia się frakcje o ziarnach:

• powyżej 10µm

• itd.

Gleba!

Gleba powstaje w wyniku wietrzenia podściełających skał pod wpływem procesów fizycznych i chemicznych w których bierze udział hydrosfery i atmosfera ale istotną rolę w tej powstaniu odgrywa również biosfera.

Pokruszony nieskonsolidowany materiał..

Geba zawiera materię nieorganiczną (minerały) i materię organiczną zarówno żyjącą jak i obumarłą jest wiec złożonym układem geologicznym i biologicznym.

Powstanie gleb:

Wyróżnia się 5 głównych czynników powstawania gleby:

• materiał macierzysty

• klimat

• szata roślina

• nachylenie zboczy

• czas

wietrzenie

wietrzenie – polega na połączonym niszczącym działaniu fizycznym i chemicznym czynników na skały.

Czynniki fizyczne powodują rozpad skał na mniejsze okruchy(wierzenie fizyczne) chemiczne zaś prowadzą do rozkładu poszczególnych minerałów(wietrzenie chemiczne)

Łączne działanie czynników wietrzenie powoduje tworzenie wietrzeliny.

Wietrzenie fizyczne – czynniki powodujące mechaniczny rozpad skał

/\Zmiany temperatury

//\\mechaniczne działanie organizmów

///\\\ działanie wiatru

////\\\ \ lodowców

/////\\\\\ innych czynników fizycznych

Wietrzenie chemiczne odejmuje obejmuje rozkład minerałów pierwotnych i powstanie minerałów wtórnych bardziej trwałych w warunkach powierzchniowych oraz powstanie związków które zostają odprowadzone w postaci roztworów.

Instensywność wietrzenia wyraża się w postaci współczynnika wietrzenia czyli stosunku zawartości pospolitych pierwiastków takich jak żelazo i glin, w minerał…..

/\woda

//\\gazowe składniki atmosfery np. CO2

///\\\ związki chemiczne wytwarzanie przez rośliny i będące produktem i rozkładu mniej trwałych

Karbonatylizacja – jest reakcja z kwasem węglowym tworzącym się w wyniku rozpuszczenia atmosferycznego dwutlenki węgla w wodzie deszczowej.

Utlenianie – jest reakcją tlenu z metalami występującymi w składzie minerałów pierwotnych.

Wymiana jonowa – polega na wymianie jonów np. wapna magnezu sodu i potasu między minerałami a roztworami. Jest ona szczególna w przypadku minerałów ilastych.

Przebieg wietrzenia uzaleznony jest od kilmatu.

Wyróznia się cztery główne typy klimatu:

Klimat polarny – o średniej temperaturze miesięcy letnich – niższej od +10oC

Przeważa w nim wietrzenie fizyczne (rozpad ziernisty) wierzenie chemiczne zaś znaznacza się bardzo słabo.

Klimat umiarkowany:

Klimat pustynny

Tam gdzie nie działają czynniki geologiczne usuwające produkty wierzenia gormadza się one tworzy się pokrywa zwietrzelinowa

Pod wpływem czynników klimatycznych w sprzyjających stosunkach wodnych i przy współudziale drobnoustrojów oraz roślin i zwierząt (czynniki glebotwórcze) polega ona procesom glebotwórczym

W korzystaniu warunkach klimatycznych przetworzeniu w próchnicę ulegają obumarłe szczątki organizmów żywych

Powstaje gleb jest wynikiem procesów wietrzenia oraz rozkładu materii organicznej.

Gleba to biologicznie czynna powierzchnia ziemi powstała z utworu geologicznego zwanego skała macierzystą w wyniku wietrzenia fizycznego chemicznego i biologicznego.

Typ powstającej gleby zależy w dużej mierze od warunków klimatycznych.

Poziomy glebowe – są warstwami składającymi się na piony profil glebowy.

Gleby to mieszanina związków chemicznych a także złożonych układ w którym nieustatnie zachodza reakcje chemiczne.przestzreń

Przebieg tych reakcji jest uwarunkowany obecnością powietrza i wody.

Powietrze- wypełnaijące przestrzeń porową doprowadza gazy atmosfertczczne – tlen, azot.

Poniżej 0oC ustaje aktywnośc biologiczna procesy chemiczne praktycznie nie zachodzą.

Aktywnośc biologiczna wzrasta w wyższej temperaturze.

Temperatura wykazuje cykliczną zmienność dobową i roczna zalezy także od głębokości.

Na przebieg prosesów chemicznych w glebie ma wpływ głównie obecnośc minerałów ilastych i związana ich obecnością zdolności gleby do wiązania wymiany kationów pojemnościowych

18.12.2012

Gleba!

Degradacja, dewastacja, rekultywacja gleb

Degradacja gleby- jest to pomniejszenie lub zniszczenie ekologiczne i produkcyjne wartości gleby.

Formy degradacji gleb:

• Stopniowy spadek zawartości próchnicy

• Zakwaszenie

• Zasolenie

• Ubytek składników pokarmowych

• Zanieczyszczenia chemiczne

Dewastacja gleb – techniczne zniszczenie gleby i szaty roślinnej

• Najwyższa forma degradacja gleb

Degradacja i dewastacja – obniżenie się (degradacja) lub całkowita utrata (dewastacja) wartości użytkowej gruntu w wyniku niekorzystnych zmian rzeźby terenu warunków wodnych i szaty roślinnej.

Rekultywacja – nadanie gruntowi walorów użyteczności

• Nie oznacza przywróceniu glebie stanu wyjściowego, często jest to nie możliwe

Czynniki degradujące :

• Naturalne – zachodzące bez czynnego udziału człowieka

• Antropogeniczne – powodowane przez człowieka

Niekorzystne zmiany w wielu glebach pododują:

• Pożary, erozja, susza, trzęsienia Ziemi

• Przemysłowo-chemiczne zanieczyszczenia np. metalami ciężkimi, kwaśnymi i kwasotwórczymi składnikimia mineralnymi i organicznymi składnikami toksycznymi obcymi w nawozach

• Chemizacja rolnicza

• Odkrywkowa i podziemna eksploatacja kopalin

• Techniczna zabudowa, budownictwo mieszkaniowe, przemysłowe, szlaki komunikacyjne

• Działalność bytowa człowieka

• Składowanie odpadów przemysłowych i bytowo-gospodarczych

Erozja – to proces rozmywania (erozja wodna) lub rozwiewania (erozja wietrzna) powierzchniowej warstwy gleby.

Naturalną erozją gleb nasilają:

• Niszczenie naturalnej szaty roślinnej (leśnej i trawiastej)

• Nieprawidłowa uprawa ziemi

• Wadliwy dobór roślin uprawnych

• Niewłaściwy wypas bydła

• Nieprawidłowe melioracje wodne

Erozja wodna lub wietrzna mogą spowodować całkowite zniszczenie profilu glebowego czyli denudację.

Intensywność erozji zależy od rzeźby terenu, składu mechanicznego gruntu wielkości i rozkładu opadów atmosferycznych oraz sposobu użytkowania terenu.

Erozja wodna –

• Powierzchniowa- często w miejscach ostatnio uprawianych następująca po silnych deszczach.

• Rzeczna – brzegowa

Przeciwdziałanie erozji gleby :

• Tarasowanie stromych stoków

• Prowadzenie dróg małymi spadami

• Prawidłowy kierunek upraw (prostopadle do spływu wód)

• Unikanie monokultur i stosowanie płodozmianu

• Zaprzestanie orki i wypasu zwierząt na stromych zboczach ewentualne prowadzenie orki i wypadu zierząyt w poprzek stoku

• Zaprzestanie nadmiernego wyrębu drzew

• Zwiększenie zalesie i zakrzewień

• Zakładanie ochronnych pasów zieleni

• Budowanie progów na potokach w celu zmniejszenie prędkości spływu wody

• Wyeliminowanie ciężkiego sprzętu i maszyn rolniczych (na stokach)

Pustynnienie i stepowanie – proces spowodowanych postępującym niedostatkiem wody glebie i w przyziemnej części atmosfery.

Przyczyny i skutki stepowania:

• Nadmierne wylesienie i oddawanie terenu oraz intensywne rolnictwo

• Zmniejszenie ilości i regularności odpadów atmosferycznych

• Intensywność spływu powierzchniowy bez wnikania wody do gleby

• Zwiększone parowanie z powierzchni gruntu

• Wadliwe przeprowadzone melioracji

• Efekt cieplarniany, spowodowany nadmierną emisją CO2 metanu i freonów

• Nadmierne użytkowanie wód powierzchniowych i podziemnych

• Pozbawienie ziemi należytej okrywy roślinnej w celu stworzenia wielkich monokultur roślinnych

Chemiczne zanieczyszczenie:

Formy degradacji chemicznej gleb:

• Nadmierne zakwaszenie lub nadmierne alkalizację gleb

• Naruszenie równowagi jonowej biologicznej

• Zasolenie roztworów glebowych

• Nadmierne koncentrację metali ciężkich

• Nagromadzenie nadmierne pestycydów w glebie

Przemysłowe zanieczyszczenie gleby –długotrwałe oddziaływanie zanieczyszczeń przemysłowych może być przyczyną poważnych zmian chemicznych i biologicznych w środowisku glebowym

Przemysłowe zanieczyszczeni gleby spowodowane jest:

• Związkami siarki

• Związki sodu

• Związkami azotowymi

• Substancje radioaktywnymi

• Związki metali ciężkich

Czynniki wpływające na pobieranie przez rośliny metali ciężkich:

• Pojemność kompleksu sorpcyjnego- uzależniona od zawartości próchnicy minerałów listach oraz tlenków żelaza i glinu

• Odczyn gleby – rośliny łatwej pobierają pierwiastki z gleb kwaśnych przy pH powyżej 6,5 zdecydowanie zmiejsze się ilość łatwo rozpuszczalnych form metali ciężkich w glebie

Zdolność do akumulowanie metali ciężkich różnych rośłin jadalnych

• Warzywa o jadalnych owocach i nasionach np. dyniowate kukurydza cukrowa

Zapobieganie ograniczone pobieranie metali ciężkich

• Utrzymywanie stabilnego odczynu [pH 6,5 - 7] – poprzez regularne wapnowanie

• Nadwożenie ograniczne – próchnica silne wiąże metale ciezkie w formach niedostępnych dla roślin jednoczescien poporawai warunki powietrzno wodne w sterfie korzeniowej

• Rośliny optymalnie zaopatrzone w składniki pokarmowe….

Sposób oczyszczenie skażonych gleb

• Filoremediacja – czyli z wykorzystaniem roślin mających naturalne zdolności akumulacji tych pierwiastków do ich usuwanie z gleby. Znane są gatunki gromadzone nawet 1-2% metali w tkanach (hieparkumulatory) np. tobołki

• fitoremendacja roślin uprwanych – słonecznicka kukurydzy czy dyni

przecikdzałanie degradacji gleb:

• ograniczające emisję pyłową gazową w przemyśle

• budowa osłon biologicznych w postaci pasów zieleni

• właściwe składowanie odpadów przemysłowych i komunalnych

• wykorzystywanie gleb najsłabszych na cele budowlnistwa przemysłu komunikacji

• dostosowanie użytkowani terenów i produkcji roślinnej do panujących warunków w stresie degradującego działania zanieczyszczeń

rolnictwie:

• wskutek nieumiejętnego nawożenia mineralnego

• nadmiernego stosowania gnojownicy

• w wyniku uzytkowania chemicznych środków ochrony roślin

  • pestycydy

nawozy mineralne

• nadmierne stosowanie nawozów powoduje:

• naruszenie równowagi jonowej

• zanik zdolności przyswajająca przez roślin innych niezbędnych do życia składników odżywczych

rekultywacja:

rekultywacja najczęscie wymagają:

• składowiska odpadów górniczych energetycznych komunalnych

• wyrobiska po odkrywkowej eksploracji skal gliny żwiru i piasku trofu itd.

• Nieużyteczne drogi oraz powierzchnie zabudowane

• Gleby niszczone przez erozje wodną

• Grunty zawodnione

• Grunty zdegradowane bedace nieużytkami rolnymi

• Gleby silnie zdegradowane przez przemysłowe zanieczyszczenie chemiczne wydzielane do atmosfery

Metody rekultywacji:

Wstępna-przygotowawcza – rozpoacznaie czynników warunkujących prwaidlowy przebieg rekultywacji

• Pomiary niwelacyjne

• Opracowanie dokumentacji kosztorysowo-projektowych

Techniczna – podstawowa – przygotowanie gruntu do wyznaczonej funkcji poprzez:

• Ukształtowani rzeźby terenu

• Uregulowane stosunków powietrzno wodnych na gruntach przesuszonych i zawodnionych

• Pokrycie toksycznych gruntów warstw gleby

• Budowę dróg

• Umacnianie skarp

Bilogiczna – szczegółowa – uksztaltownie gleby i szaty roślinnej

• Neutralizacja powierzchniowej wartsyw gruntu

• Nawozenie

• Wyprowadzenie roślin próchnico twórczych

np.

hydro-obsiew – np. wysiewania jest mieszanka traw i roślin motylkowych

• Zabiegi proekultywacja

• Uzupełnienie rosliliności zielniei i drzewnej

• Ciągła pielęgnacjne

• Zabezpieczania –preparaty chemiczne, osłony