Odpowiedzialność utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład

1. OGÓLNIE

   1. obecna regulacja ukształtowała się po podpisaniu przez Polskę konwencji paryskiej w 1996 r.

   2. nie jest to odpowiedzialność kontraktowa - odpowiedzialność powstaje ex lege - nie jest uzależniona od jakiejkolwiek umowy zawartej między utrzymującym zarobkowo hotel lub podobny zakład a gościem

   3. nie jest to odpowiedzialność deliktowa - świadczy o tym umiejscowienie przepisów

2. CO TO ZA SZKODA? - utrata lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu lub podobnego zakładu (gościa)

   1. odpowiedzialność powstaje ex lege - nie jest uzależniona od jakiejkolwiek umowy zawartej między utrzymującym zarobkowo hotel lub podobny zakład a gościem

   2. rzecz wniesiona - rzecz, która

      1. w określonym czasie

         1. okres korzystania przez gościa z usług hotelu lub podobnego zakładu z rozszerzeniem na krótki zwyczajowo przyjęty okres poprzedzający oraz następujący po korzystaniu z usług

      2. i w określonym miejscu

         1. hotel lub podobny zakład albo miejsce poza nim

      3. i w określony sposób znalazła się pod pieczą hotelu lub podobnego zakładu

         1. rzecz musi być

            • powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład

            • albo powierzona osobie u niego zatrudnionej

            • albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym

• rzeczami wniesionymi nie są

  1. pojazdy mechaniczne i rzeczy w nich pozostawione

  2. żywe zwierzęta

     • utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład może odpowiadać tylko wtedy gdy zostały przyjęte na przechowanie

1. KTO ODPOWIADA ZA SZKODĘ?

   1. za szkodę odpowiada utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład – osoba, która zawodowo i odpłatnie świadczy usługi typu hotelowego

      1. usługi typu hotelowego - czasowe wynajmowanie pokoi i świadczenie usług z tym związanych

   2. hotel lub podobny zakład

      1. zalicza się: hotele, motele, pensjonaty, domy wczasowe, sanatoria (5)

      2. dyskusyjne: kempingi, domy wycieczkowe, schroniska, pola biwakowe (4)

      3. nie zalicza się: pokoje gościnne, szpitale, hotele pracownicze, internaty, domy studenckie, noclegownie dla bezdomnych (6)

2. ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI

   1. odpowiedzialność oparta na zasadzie ryzyka - niezależnie od winy własnej i swoich podwładnych

      1. odpowiedzialność rozciąga się także na działania os. 3 np. złodzieja

   2. odpowiedzialność ta nie może być wyłączona przez umowę lub ogłoszenie (przepisy semiimperatywne)

   3. na poszkodowanym spoczywa ciężar udowodnienia, że rzecz utracił lub że rzecz została uszkodzona

   4. poszkodowany ma obowiązek po otrzymaniu wiadomości o szkodzie niezwłocznego powiadomić o tym utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład

      1. jeżeli tego niezwłocznie nie zrobi – jego roszczenie wygasa (termin zawity)

      2. wyjątek: zawiadomienie nie jest konieczne

         1. jeśli szkodę wyrządził utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład

         2. albo jeśli rzecz została przyjęta na przechowanie

3. OKOLICZNOŚCI EGZONERACYJNE

   1. szkoda wynikła z właściwości rzeczy wniesionej

   2. szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej

   3. szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby, która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona lub odwiedzała go

4. ZAKRES ODSZKODOWANIA

   1. odszkodowanie obejmuje tylko damnum emergens (wartość rzeczy)

   2. wysokość odszkodowania jest ograniczona

      1. wysokość odszkodowania w stosunku do 1 gościa - nie może przekraczać wysokości 100-krotnej należności za dostarczone mu mieszkanie, liczonej za 1 dobę

      2. i wysokość odszkodowania za każdą rzecz - nie może przekraczać 50-krotnej wysokości tej należności

         1. wyjątek: te ograniczenia nie dotyczą

            1. rzeczy przyjętych na przechowanie przez utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład

            2. rzeczy nieprzyjętych na przechowanie z powodu jego odmowy – mimo ciążącego na nim obowiązku

            3. sytuacji gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład lub osoby u niego zatrudnionej

         2. obowiązek przyjęcia rzeczy na przechowanie

            1. utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład ma obowiązek przyjęcia rzeczy na przechowanie na życzenie gościa hotelowego w stosunku do:

               • pieniędzy

               • papierów wartościowych

               • cennych przedmiotów – w szczególności kosztowności i przedmiotów o wartości naukowej/artystycznej

            2. wymaga to przygotowania odpowiednich pomieszczeń i zabezpieczeń

            3. utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład może odmówić przyjęcia rzeczy na przechowanie, ale tylko wtedy gdy:

               • rzeczy zagrażają bezpieczeństwu

               • mają zbyt dużą wartość w stosunku do wielkości/standardu hotelu lub podobnego zakładu

               • zajmują zbyt dużo miejsca

5. PRAWO ZASTAWU (stosuje się przepisy o prawie zastawu wynajmującego)

   1. dla zabezpieczenia

      1. należności za

         1. mieszkanie

         2. utrzymanie

         3. i usługi dostarczone gościom

      2. oraz roszczenia o zwrot wydatków poniesionych na rzecz gości

      1. utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach wniesionych chyba, że rzeczy te nie podlegają zajęciu

   2. prawo zastawu wygasa, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną z hotelu lub podobnego zakładu usunięte – utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład może się temu sprzeciwić i zatrzymać rzeczy na własne niebezpieczeństwo dopóki zaległe należności nie zostaną zapłacone/zabezpieczone

   3. jeżeli rzeczy obciążone zastawem zostaną usunięte na mocy zarządzenia organu państwowego – utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład zachowuje prawo zastawu jeśli przed upływem 3 dni zgłosi je organowi, który zarządził usunięcie

6. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

   1. roszczenia gościa hotelowego o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych przedawniają się z

      1. upływem 6 miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie

      2. ale nie później niż z upływem 1 roku od dnia, w którym poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu lub podobnego zakładu

   2. roszczenia prowadzącego zarobkowo hotel lub podobny zakład z tytułu należności za mieszkanie , utrzymanie i usługi dostarczone gościom oraz roszczenia o zwrot wydatków poniesionych na rzecz gości przedawniają się z upływem 2 lat (od dnia w którym stały się wymagalne)

      1. dotyczy to także odpowiednich roszczeń zakładów gastronomicznych

7. ROZSZERZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI NA INNE ZAKŁADY

   1. przepisy o odpowiedzialności utrzymujących zarobkowo hotele i podobne zakłady oraz prawie zastawu stosuje się odpowiednio do zakładów kąpielowych (łaźnie miejskie, baseny kąpielowe)

   2. zasada: odpowiedzialność ta odnosi się tylko do przedmiotów , które zazwyczaj bywają wnoszone przez osoby korzystające z usług tych zakładów

      1. odpowiedzialność ta nie może być wyłączona przez umowę lub ogłoszenie (przepisy semiimperatywne)

   3. wyjątek: odpowiedzialność ta odnosi się do innych rzeczy wniesionych jeżeli:

      1. zostały one przyjęte na przechowanie

      2. albo szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa prowadzącego zakład lub personel

8. ZBIEG ODPOWIEDZIALNOŚCI

   1. może dojść do zbiegu:

      1. przepisów o odpowiedzialności utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład– na zasadach ryzyka, ale z ograniczeniami

      2. przepisów o odpowiedzialności kontraktowej (art. 471)

      3. w przypadku przyjęcia rzeczy na przechowanie – casus mixtus

      4. przepisów o odpowiedzialności deliktowej (art. 430)

   2. różne poglądy

      1. Radwański – zbieg wyłączony – przepisy odpowiedzialności utrzymującego zarobkowo hotel lub podobny zakład (lex specialis) mają pierwszeństwo przed art. 471

      2. Pajor – nie ma powodu aby wyłączać zbieg

         1. na podstawie art. 443, poszkodowany ma możliwość wyboru roszczenia najkorzystniejszego dla niego