29.05.2012r.
Jak współczesny rynek walutowy (będący największym rynkiem finansowym na świecie) może negatywnie wpływać na to co dzieje się na świecie?
Modele kryzysów walutowych:
Modele kryzysów pierwszej generacji (P. Krugman 1979r.) – dotyczyła ona krajów słabiej rozwiniętych. Odbiła się szerokim echem jako pewnego rodzaju projekcja wskazująca te drogi zarażania się bardzo wielu krajów.
Nierozważna polityka fiskalna prowadzi do powstania znacznego deficytu budżetowego.
Nadmierne wydatki budżetowe zwiększają popyt wewnętrzny i import.
Finansowanie deficytu budżetowego dodatkową emisją pieniądza potęguje inflacje.
W warunkach występowania stałego kursu walutowego relatywnie tanieje import, a eksport staje się mniej konkurencyjny, co dodatkowo negatywnie wpływa na bilans płatniczy. – jeśli nie ma warunków utrzymania kursu sztywnego, to lepiej stosować kurs płynny który łatwiej dostosuje się do nowych warunków. Łatwiej jest z polityką pieniężną wtedy.
Topnieją rezerwy walutowe danego kraju.
Następuje atak spekulacyjny, powodując dalszy spadek rezerw do poziomu, przy którym dalsza obrona kursu walutowego staje się niemożliwa.
Okres poprzedzający kryzys charkteryzuje się:
Stopniowym lecz postępującym relatywnie szybko kurczeniem się rezerw walutowych oraz
Gwałtowny wp
Modele kryzysów drugiej generacji (M. Obstfeld 1986r.) – Obstfeld współpracowałz Krugmanem. Odnosiła się do innej grupy krajów. Jak kryzysy mogą rozprzestrzeniać się.
PRZYPADEK I.:
1. Spodziewany jest spadek kursu walutowego,
2. Prowadzi to do wzrostu płac i bezrobocia,
3. Rząd zmuszony jest uwolnić kurs waluty w obawie przed spadkiem produkcji.
PRZYPAADEK II>
Oczekiwany jest spadek kursu walutowego
Pociąga to za sobą wzrost stóp procentowych
Prowadzący politykę gospodarczą uwalniają kurs walutowy:
a) obawiając się zwiększonych kosztów obsługi długu publicznego (Obstfeld 1994)
b) Obawiając sięwybuchu kryzysu bankowego, ze wszystkimi jego konsekwencjami (Obstfeld 1996)
Model drugien genracji w ujęciu Gerlacha i Smetsa
Dewalucacja waluty w jednym rkaju prowadzi do dewaluacji waluty u jego partnera handlowego, gdyż ten obawia się utraty konkurencyjności
Wyzwala to więc efekt „zarażania” (contagion effect)…..
Modele eklektyczne (C.P.Kindleberger – H.P. Minsky) – kilka rodzaów. Np. teoria permanentnej niestabilności.
Podejście I:
Rząd danego kraju prowadzi niewłściwą politykę gospodarczą, w szczególności obajwia się to m.in. w poręczeniach i gwarancjach kredytowych udzielonych sektorowi praywatnemu.
Zachęca to przed do nadmiernego zadł€żania się i przeznaczania pozyskanych środkó na mało efektywne lub nazbyt ryzykowne inw zgodne z mech pokusy nadużycia
W rezultacie nawarstwiająć się ukryte zobowiązania poszczególnych rządów, które nie są w stanie skutecznie bronić waluty.
Podejście II:
Występuje niedoposawoanie terminów zapadalności aktywów i pasywów przeds w określonych krajac
Banki udzielają kredytó krótkotermknowych na inwestycje o dłuższym okresie zwrotu
W tym terminie inwestycje te miały wysoką oczekiwaną stopę zwrotu, ale ich przedterminowa likwidacja spowodałaby wysokie straty
W warunkach utrzymującego się zaufania kredytodawóc do kredytobiorców kredyty byłyb prolongowane
Jednak pojawinie się na rynku złej informacji wywołuje nastrój paniki i żądanie spłaty zadłużenia
W rezultacie likwidowane są ze stratą długoterminowe niedokończone jeszcze inwestycje, co często prowadzi do bankructw
Gwałtowna i masowa ucieka kapitału wywołuje kryzys walutowy.
Prognozowanie kryzysów finansowych:
Analiza sygnałowa (Kaminsky, Lizondo, Reinhart 1997) – Empiyczna analiza sygnałów wystąpienia kryzów walutowych przy wykorzystaniu macierzy efektywności wygranych wskaźników jego sygnałów wystąpienia kryzysu walutowego
| Kryzys (w ciągu 24 miesięcy) | Brak kryzysu (w ciągu 24 miesięcy) | |
|---|---|---|
| Sygnał własny | A | B |
| Brak sygnału | C | D |
A – liczba miesięcy, w których dany wskaźnik wysłał prawidłowy sygnał
B – liczba miesięcy w których dany swskaźnik wysłał fałszywy sygnał, nazywany szumem
C – liczba miesięcy, w których wskaźnik nie wysyłał sygnału…..
D - …..
Modele logitowe i probitowe (Eichengreen et al., 1995, ROse 1996, Borensztein pattillo 2004)
Model Markov-switching approach
Model cross – country regression
Model MIMIC Mulitple Indicator Multiple Cause
Niekonwencjonalne podejście do prognozowania kryzysów fina
Wykorzystanie sieci neuronowych
Ekonofizyka i teoria logperiodyczna
W nowszych analizach uwzgędnia się 6 rodzajów kryzysów walutowych:
Deficyt bilansu płatniczego – spowodowany deficyte bilansu środków bieżących, nadmierne przyjmowanie kapitałów portfelowych (z tego wynikają konieczności wypłaty odsetek)
Niezrównoważeniem finansów publicznych (def budżetowy) i nadmierne zadłużenie zewnętrzne
Nieodpowiedzialna polityka monetarna skutkująca nadmierną ekspansją kredytową
Niezrównoważonym zadłużeniem zagranicznym – lepiej zadłużać się w kraju niż za granicą.
Nagłym wyhamowaniem napływu kapitału – powoduje to, że nie ma skąd czerpać oszczędności, bo nie są tworzone w gospodarce a nie są sprowadzane w formie inwestycji.
W gospodarkach o solidnych fundamentach mechanizmem samospełniającej się przepowiedni.
Następnie dobiera się do badania różnorodne wskaźniki i ocenia ich wartości informacyjną i prognostyczną.
Okazuje się, że najbardziej destrukcyjne dla gospodarki są kryzysy wywołane nieodpowiedzialną polityką monetarną.
Dług/PKB = 90% zaczyna się „pętla” nadmiernego zadłużenia. Teraz mówi się o „magicznych” 60%. Między 60 a 90% łatwo wpaść w spirale zadłużenia. Jeśli stopa zwrotu długu jest wyższa od stopy wzrostu PKB idziemy w dół w dół.
Współćżesny system finansowy nie jest specjalnie stabilny
Wg MFW w okresie od 1970 do 20076 doszło do
124 kryzysów bankowych
208 kryzysów walutowych
63 przypadków niewywiązania się dłużników suwerennych ze zobowiązań bądź renegocjacji spłaty długów.
W 55% przypadków kryzys bankowy wystąpił łącznie z kryzysem walutowym a tylko w 11% przypadków - z kryzysem zadłużenia.
Poważne kryzysy w ostatnich kilkudziesięciu latach
| 1929 - 1933 | Wielki Kryzys Ekonomiczny. FED nie pomagał bankom z płynnością. |
|---|---|
| 1973 - 1974 | Kryzys naftowy w połączeniu z krachem giełdowym |
| Lata 80 XX wieku | Kryzys zadłużenia międzynarodowego zapoczątkowany w Polsce i w Meksyku |
| ‘87 | NYSE krach giełdowe, spadek o ponad 22%. Osłabienia tempa wzrostu PKB w USA od 1-1,5%. FED stosował „quantitative easing” |
| ‘89 | NYSE krach giełdowe, spadek |
| Lata 90 XX wieku | Kryzys w Japoni („stracona dekada”) |
| 1992 - 1993 | Ataki spekulacje na waluty uczestniczące w Europejskim Systemie Walutowym, szczególnie funta sterlinga i franka francuskiego. Za sprawą Sorosa i jego rodziny funduszy hedgingowych. Anglicy wtedy mieli nieuregulowany rynek pracy, jak na standardy zachodnie wysokie bezrobocie. Grano na upłynnienie funta sterlinga. Po kilu miesiącach Bank of England poddał się. |
| 1994 - 1996 | Kryzys ekonomiczny w Meksyku |
| 1997 - 1998 | Kryzys finansowy w krajach Azji Płd-Wsch. |
| 1998r. | Kryzys rosyjski |
| 1999r. | Kryzys brazylijski |
| 2000r. | Internetowa bańka spekulacyjna |
| 2007 - ? | Globalny kryzys finansowy. Początki jesienią 2006 – załamanie się cen nieruchomości w USA, kryzys kredytów subprime. Mówi się, że latem 2007 już te zjawiska kryzysowe nastąpiły. Prawdziwy wybuch z wielką paniką ogarniającą rynki wiąże się z upadkiem Lehman Brothers. |
15 IX 2008r. – jak degradujący może być wpływ międzynarodowego systemu finansowego ?????
Egzamin:
Dwustopniowy:
10 pytań testowych, jednokrotnego wyboru, 4 warianty. – 15minut (prosty kalkulator!)
2 pytania opisowe – 20minut.
Waga obu części identyczna. 20pkt, zalicza 10pkt.