Papierem wartościowym jest dokument, który stwierdza określone prawa majątkowe. Prawa te można zrealizować tylko przez: okazanie lub zwrot.

Zalety jakie posiadają papiery wartościowe: łatwość obrotu (która przejawia się poprzez ograniczenie wykazania praw posiadacza papieru tylko do przedstawienia dokumentu), anonimowość obrotu, szerokie zabezpieczenie interesów uprawnionych osób (przejawia się w przepisach zawartych w ustawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi).

Udziałowe papiery wartościowe (akcje, certyfikaty inwestycyjne)

Akcja jest papierem wartościowym wyrażającym wniesiony do spółki wkład i legitymuje ona także jej właściciela jako członka spółki. Trzy ważne elementy: jest ułamkową częścią kapitału akcyjnego spółki akcyjnej, to prawo członkowskie w spółce, jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela.

Cel emisyjny:

1.pierwsza emisja jest jednym z elementów tworzenia podmiotu gospodarczego,

2.kolejne są formą finansowania kolejnych przedsięwzięć gospodarczych

Akcje uprzywilejowane

-co do dywidendy(np. nadwyżka zysku może być dzielona pomiędzy akcjonariuszy uprzywilejowanych)

-co do udziału w masie likwidacyjnej (zagwarantowanie pełnego zwrotu wniesionych wpłat na akcje w razie jej likwidacji)

-co do głosu (akcja uprzywilejowana daje na walnym zgromadzeniu więcej głosów niż jedna, max. 5)

Certyfikaty inwestycyjne- są o udziałowymi papierami wartościowymi i stanowią dowód udziału w aktywach funduszu ,analogicznie, jak akcje w spółce akcyjnej. Posiadacz certyfikatów jest uczestnikiem funduszu – podobnie, jak akcjonariusz, co daje mu pewne prawa.

Emitentami certyfikatów inwestycyjnych mogą być wyłącznie fundusze inwestycyjne należące do dwóch typów: zamkniętych i mieszanych.

Dłużne papiery wartościowe (obligacje, weksle, czeki, listy zastawne)

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (wykupu obligacji). Świadczenie to może mieć charakter pieniężny (najczęściej) lub niepieniężny.

Obligacje mogą emitować;

-podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające osobowość prawną,

-gminy, związki międzygminne oraz miasto stołeczne,

-inne podmioty posiadające osobowość prawną, upoważnione do emisji obligacji na podstawie innych ustaw.

Obligacje:

-o stałym oprocentowaniu-równe oprocentowanie w odpowiednich terminach przez cały okres, aż do ich wykupienia przez emitenta,

-indeksowane-stopa oprocentowania aktualizowana w stosunku do stopy inflacji. Wysokość oprocentowania nie jest z góry wiadoma, znany jest jedynie sposób jego wyliczenia,

-o kuponie zerowym- emitowane są z dyskontem w stosunku do ich wartości nominalnej. Nabywca płaci za wartość nominalną obligacji pomniejszoną o należne w przyszłości oprocentowanie. Wartość nominalna jest wypłacana w jednorazowej spłacie w momencie

Weksel jest papierem wartościowym, w którym wystawca przyrzeka osobiście wypłatę określonej w dokumencie sumy pieniężnej albo zobowiązuje, że zapłatę tą dokona inna osoba. Wystawca weksla przyjmuje zawsze bezwarunkową odpowiedzialność za zapłatę.

Rodzaje weksli:

-własny- najmniej skomplikowana forma. Zobowiązanie między wystawcą a remitentem (osobą dla której wypisano weksel). Zawiera bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej.

-trasowany- wystawca (trasant) poleca innej osobie (trasatowi) zapłacić sumę wekslową zgodnie z treścią weksla.

-in blanco- zawiera co najmniej podpis wystawcy lub akceptanta. Celowo nieuzupełniony w chwili wystawieni o sumę wekslową

Czek jest dokumentem przedstawiającym określone prawa majątkowe. Do realizacji ich dochodzi po przedstawieniu tego dokumentu do zapłaty przez osobę mającą legitymację formalna w stosunku do zobowiązanego. Wystawca czeku poleca bankowi w sposób bezwarunkowy wypłacić ze środków pozostających w dyspozycji wystawcy na rachunku bankowym dokładnie określoną sumę pieniędzy osobie oznaczonej na czeku .

List zastawny zaliczany jest do grupy papierów wartościowych mających charakter świadectwa zaciągniętego długu, którego podstawę i zabezpieczenie stanowią wierzytelności z tytułu udzielonych przez nie kredytów. List zastawny może być imienny bądź na okaziciela. Emitentem może być jedynie bank hipoteczny.

Emisją bonów skarbowych zajmuje się Skarb Państwa. Celem emisji jest pozyskanie środków finansowych na realizację potrzeb budżetu państwa, czyli są one instrumentem umożliwiającym uzyskanie krótkoterminowego kredytu.

Nabywać je mogą na rynku pierwotnym osoby fizyczne, prawne i spółki nie posiadające osobowości prawnej. Bony są sprzedawane i odkupowane z dyskontem w drodze przetargów. Dyskonto- różnica między wartością bieżącą lub ceną emisyjną papieru dłużnego, a ceną płaconą przez jego nabywcę lub ceną wykupu, płaconą przez jego emitenta w terminie zapadalności.