27. Społeczeństwo wg G. Simmla.
Społeczeństwo wg G. Simmla:
całość złożona z różnych elementów,
stanowi proces uspołecznienia,
to niezliczona ilość form społecznych, zjawisk, oddziaływań, trwałe czy chwilowe stosunki,
28. Forma społeczna wg G. Simmla na przykładzie obcego.
Formy społeczne:
są aprioryczne czyli nie pochodzą z doświadczenia lecz są sposobem ujmowania rzeczywistości przez podmiot w
poznaniu,
to, co powoduje stworzenie społecznej całości z indywiduów to społeczne a priori,
umożliwiają komunikację i percepcję rzeczywistości społecznej, stanowią warunek wzajemnego oddziaływania,
nigdy nie oddają w pełni poznanej rzeczywistości,
są historycznie uwarunkowane, podlegają procesowi rozwoju np.: rodzina,
są tworami historycznymi,
formy są autonomiczne, nie można ich sprawdzić do innych form ani do treści,
Wg Simmla obcy = inny
Cudzoziemiec (obcokrajowiec) – dystans przestrzeni, nieufność, ciekawość, wrogość i stereotyp.
Oby – dystans społeczny, więźniowie, chorzy, bezdomni.
29. Typ idealny wg M. Webera.
Typ idealny wg M. Webera:
opisuje zjawisko, które posiada cechy, których model nie ujmuje,
cechy zjawiska uwzględnionego w tym modelu przedstawione są we właściwej sobie oczyszczonej formie,
nie wszystkie cechy typu idealnego występują, w każdej z jego konkretnych egzemplifikacji (konkretne przykłady),
30. Biurokracja wg M. Webera.
Typ idealny biurokracji wg M. Webera:
racjonalność urzędów – żadne współczesne państwo nie może obejść się bez biurokracji,
rozumność – środki prowadzą do celu. Środki uskuteczniają cele państwowe. Państwo tworząc urzędy tworzy je celowo,
niezbędność = konieczność zaistnienia urzędów,
profesjonalizm – urzędnicy w nowoczesnej biurokracji są wydzieloną kategorią – są zawodowcami,
bezosobowość – urzędnik do klienta. Chodzi o zwrot ‘’Pan/i” we wzajemnym stosunku,
forma działań – spisane reguły i normy zachowań urzędnika względem siebie i innych,
hierarchia urzędnicza – musi być urząd, muszą być przepisy, musi być bezosobowość, a to wszystko jest w hierarchii
urzędników i urzędów,
31. Wpływ etyki protestanckiej na kapitalistyczny etos pracy wg M. Webera.
Sprzyjała rozwojowi kapitalizmu z powodu:
doktryny o predestynacji połączonej z interpretacją oznak łaski (powodzenie w interesach) potępienie jałmużny,
ascetyzm przez pracę,
koncepcja zawodu powołania,
konsekwentnie stosowanie zasady uczciwości w interesach (racjonalność i zachowanie),
legalizacja lichwy, chociaż jej nie popierał,
sprzyjała cnotom obywatelskim, powstaniu społeczności lokalnej nowoczesnego typu,
32. Typologia działań społecznych wg M. Webera.
Typologia działań społecznych wg M. Webera:
pozaracjonalne – racjonalne,
tradycjonalne – wartościowanie racjonalne ( wartości są celami lub wyznaczają),
emocjonalne – celowo – racjonalne
33. Stratyfikacja społeczna wg M. Webera.
Stratyfikacja społeczeństwa:
kryterium ekonomiczne: klasy (położenie na rynku, źródło dochodów, wysokość dochodów),
kryterium kulturowe: stany (styl życia, konsumpcje, wartości),
kryterium polityczne: partie polityczne (dostęp do władzy),
Weber tworząc swoją stratyfikację społeczną przyjął w pewnym stopniu koncepcję klasową Marksa.
34. Współczynnik humanistyczny wg F. Znanieckiego.
Współczynnik humanistyczny związek każdego faktu z działaniami i doświadczeniami życiowymi jakiś konkretnych ludzi i wynikająca stąd konieczność badania takich faktów z ich szczególnej perspektywy, stawiania się przez badacza w położeniu owych ludzi.
Twórcą tego podejścia jest polski socjolog Florian Znaniecki. Koncepcja ta mieści się w teoretyczno – metodologicznej orientacji nazw. socjologią humanistyczną. Ogólna idea współczynnika humanistycznego polega na tym, aby analizować działania społeczne z uwzględnieniem ich znaczenia dla aktorów działających. Innymi słowy, badacz powinien brać pod uwagę, co dane działania znaczą dla aktorów działających, starać się przyjmować "punkt widzenia" badanych. Koncepcje znaczeniowo zbliżone do współczynnika humanistycznego: rozumienie (Yerstehen) Maxa Webera, wczuwanie (Einfuehlung) Wilhelma Dilthey'a, empatia Stanisława Ossowskiego.
35. Pojęcie wartości w teorii F. Znanieckiego.
Wartość to, co bywa oceniane dodatnio lub ujemnie względem, czego podmiot zajmuje stanowisko, przyjmuje lub odrzuca.
Florian Znanecki wartość rozumiał na cztery sposoby:
w znaczeniu ekonomicznym,
w znaczeniu potocznym,
w znaczeniu aksjologicznym,
w znaczeniu socjologicznym,
W znaczeniu ekonomicznym oraz – w dużym stopniu – potocznym pojęcie wartości jest równoznaczne pojęciu “waloru”.
W takim sensie jest to znaczenie atrybutywne. Wiele spośród wartości stanowi swoisty walor. Jednakże takie rozumienie wyklucza zjawiska i obiekty, które wartościami bezwzględnie są.
W znaczeniu aksjologicznym wartości są problemem podstawowym i w związku z tym traktowane są z różnych płaszczyzn poznawczych: ontologicznej, metodologicznej i kulturowej.
Problematyka badawcza zaś dotyczy:
sposobu istnienia wartości oraz ich natury,
źródeł wiedzy o wartościach,
klasyfikacji wartości,
funkcji jakie pełnią w społeczeństwie,
W podejściu socjologicznym nie są one atrybutami (walorami), lecz celami, do których się dąży w życiu indywidualnym i zbiorowym (znaczenie ontologiczne – U. A.): “...poprzez wartości będziemy oznaczać pewne przedmioty, nigdy zaś właściwości lub stosunki przedmiotów”.
36. Metoda biograficzna wg F. Znanieckiego.
Metoda biograficzna nazywana metodą dokumentów osobistych, pamiętnikarskich lub autobiograficzna. Głównym celem
jest analiza stanu rzeczywistości odtworzonego na podstawie relacji osobistych, subiektywnych, indywidualnych odczuć ze szczególnym uwzględnieniem relacji z własnego życia. Pierwszymi dokumentami wykorzystanymi w tej metodzie były listy emigrantów z Polski. Twórcami tej metody byli Znaniecki i Thomas. Dokonali oni wspólnego opracowania tych listów, które stały się podstawą analizy jak głęboko w świadomości ludzkiej tkwią wydarzenia z życia codziennego, przeżycia, borykanie się z codziennością. Rzadko występuje ta metoda autonomiczna, bowiem wymaga uruchamiania innej części materiałów sprawdzających, weryfikujących, bowiem jest to metoda subiektywna, skazana na subiektywny punkt widzenia autorów dokumentów na których bazuje.