Stopień zagęszczenia gruntów niespoistych ID jest to stosunek zagęszczenia występującego w stanie naturalnym do największego możliwego zagęszczenia danego gruntu.
Zagęszczenie gruntu w stanie naturalnym określa się jako różnicę objętości próbki gruntu w stanie najbardziej luźnym Vmax i naturalnym V. Największym możliwym zagęszczeniem gruntu określa się różnicę objętości próbki gruntu w stanie najbardziej luźnym Vmax i najbardziej zagęszczonym Vmin.
gdzie:
emax — wskaźnik porowatości maksymalnej obliczany dla gęstości objętościowej ρd min przy najbardziej luźno usypanym gruncie suchym, emin — wskaźnik porowatości minimalnej obliczany dla gęstości objętościowej ρd max przy możliwie największym zagęszczeniu gruntu suchego przez wibrację (bez niszczenia ziam), e — wskaźnik porowatości naturalnej odpowiadający ρd.
0<ID≤0.33 stan luźny
0.33<ID≤0.67 stan śr. zagęszczony
0.67<ID≤1 stan zagęszczony
WSKAŹNIK ZAGĘSZCZENIA
Miernikiem charakteryzującym jakość zagęszczenia nasypu jest wskaźnik zagęszczenia Is, który wyznacza się wg wzoru:
gdzie:
ρdnas — gęstość objętościowa szkieletu gruntu w nasypie; ρds — maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntu uzyskana w warunkach określonych normą.
Przyjmuje się, że nasyp jest dobrze zagęszczony, jeżeli Is ≥ IS dop. Wartość IS dop ustala się w nawiązaniu do projektowanych cech mechanicznych gruntu nasypowego. W większości przypadków ustala się dla nasypów IS dop ≥ 0,95.
Maksymalną gęstość objętościową szkieletu gruntu (ρds) oznacza się wg metod opracowanych przez Proctora, które zostały przyjęte z niewielkimi zmianami w Polsce.
Stopień plastyczności IL to stosunek różnicy wilgotności naturalnej danego gruntu i granicy plastyczności do różnicy granicy płynności i granicy plastyczności.
Od stopnia plastyczności i wilgotności naturalnej zależy stan gruntów spoistych:
zwarty IL< 0, wn ≤ ws
półzwarty IL< 0, ws < wn ≤ wp
twardoplastyczny 0 < IL ≤ 0,25
plastyczny 0,25 < IL ≤ 0,50
miękkoplastyczny 0,50 < IL ≤ 1,00
płynny IL > 1,00, wn > wL
Wskaźnik plastyczności Ip to różnica pomiędzy granicą płynności i granicą plastyczności :
Ip = wL - wp
Wskaźnik plastyczności wskazuje, ile wody wchłania grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w stan płynny ( w procentach w stosunku do masy szkieletu ). Im większa jest wartość wskaźnika plastyczności, tym bardziej plastyczny jest grunt. Grunty o małym wskaźniku plastyczności ulegają łatwo upłynnieniu przy nieznacznym zawilgoceniu.
Na podstawie wartości liczbowej wskaźnika plastyczności grunty drobnoziarniste zalicza się do:
sypkich, gdy IP ≤ 1
spoistych, gdy IP > 1
Grunty spoiste zalicza się do:
mało spoistych, gdy 1 < IP ≤ 10
średnio spoistych, gdy 10 < IP ≤ 20
spoistych zwięzłych, gdy 20 < IP ≤ 30
bardzo spoistych, gdy IP ≥ 30
Granica płynności wL jest to wilgotność w procentach , jaką ma masa gruntowa umieszczona w aparacie Casagrande’a, w momencie , gdy wykonana w niej bruzda zlewa się przy dwudziestym piątym uderzeniu miseczki o podstawę na długości 10mm i wysokości 1mm. Granicę płynności można oznaczyć również metodami stożka, np. wg Wasiliewa lub różnymi typami penetrometrów stożkowych. W Tym przypadku za granicę przyjmuje się wilgotność procentach, przy której stożek o znormalizowanych wymiarach i masie zanurza się w paście gruntowej na odpowiednią, ściśle określoną głębokość.
Granica plastyczności wp jest to wilgotność w procentach, jaką ma grunt, gdy przy kolejnym wałeczkowaniu wałeczek pęka po osiągnięciu średnicy 3mm.
Granica skurczalności ws jest to wilgotność w procentach, przy której grunt pomimo dalszego suszenia nie zmniejsza swojej objętości i jednocześnie zaczyna zmieniać barwę na powierzchni na odcień jaśniejszy.
Mając dane gęstość objętościową i wilgotność możemy obliczyć
gęstość objętościową szkieletu:
Wykorzystując grunt sypki (wysuszony) mogliśmy obliczyć
minimalną gęstość objętościową szkieletu:
gdzie:
mst - masa próbki gruntu w stanie suchym i pierścienia[g],
V - objętość pierścienia lub cylindra [cm3],
mt - masa pierścienia lub cylindra [g],
Wykorzystując cylinder, tłok i widełki, dzięki odczytywaniu różnicy wysokości osiadającego tłoczka, a co za tym idzie różnicy objętości gruntu w stanie luźnym i zagęszczonym, mogliśmy uzyskać maksymalną gęstość objętościową szkieletu:
gdzie:
mst - masa próbki gruntu w stanie suchym i pierścienia[g],
V - objętość pierścienia lub cylindra [cm3],
∆V - różnica objętości gruntu w cylindrze przed i po zagęszczaniu [cm3],
mt - masa pierścienia lub cylindra [g],