Żywienie kliniczne

11.10.2010r.

semestr V

Diety o zmienionej konsystencji

Dieta papkowata

- wartośd energetyczna i zawartośd składników odżywczych jak w diecie łatwo strawnej jeżeli brak
dodatkowych wskazao dietetycznych
- produkty i potrawy podawane są w postaci nie wymagającej gryzienia
- wskazane podawani 4-5 posiłków dziennie w ramach dziennej racji pokarmowej

- dobór produktów i technologia sporządzania potraw obowiązuje jak w diecie łatwo strawnej –
różnice dotyczą jedynie konsystencji przygotowywanych do spożycia posiłków.

Produkty zalecane:

- pieczywo miękkie, delikatne, pozbawione skórki, rozdrobnione, namoczone w mleku lub herbacie
- kasze i kluski drobne, dobrze ugotowane

- jaja na miękko lub jako luźna jajecznica na parze

- mięso, drób, ryby gotowane i zmielone lub zmiksowane

- wędliny zmielone i przygotowane, np. w postaci pasty
- warzywa i ziemniaki ugotowane do miękkości, mogą byd podawane w postaci puree, dokładnie
posiekane lub zmielone w maszynce

- warzywa surowe przeciwwskazane za wyjątkiem: młodej marchwi-startej na drobnej tarce,
pomidorów obranych ze skórki i drobno posiekanych oraz sałaty drobno posiekanej

- owoce rozdrobnione i ugotowane, przetarte, w postaci kompotu lub napoju, gotowane i przetarte
jako przecier, mus, jabłko pieczone bez skórki.

Dieta płynna
- głównym zadaniem diety jest złagodzenie pragnienia i dostarczenie niezbędnej ilości płynu, nie
rozpatrujemy wartości energetycznej i odżywczej diety
- stosowana najczęściej w przypadku: nudności, wymiotów i biegunek
- podaż płynów obojętnych (woda przegotowana, napar z rumianku, słaba herbata bez cukru,
odgazowana woda mineralna). Początkowo ilośd płynu podawana jednorazowo co godzinę wynosi
30-60ml. W miarę poprawy ilośd płynu jest stopniowo zwiększana.

Dieta płynna wzmocniona

- zbilansowana pod względem składników odżywczych
- dostarcza odpowiedniej ilości energii
- postad płynnej konsystencji
- chroni jamę ustną i przewód pokarmowy przed podrażnieniem mechanicznym, chemicznym i
termicznym

- uboga w błonnik

- bez drażniących potraw

- temperatura 20-25

0

C przyjmowanych pokarmów albo zbliżona do temperatury ciała 37

0

C

- wartośd odżywcza w dziennej racji pokarmowej: białko – 18%, tłuszcz – 28%, węglowodany – 54%
- pokarmy stałe po rozdrobnieniu są odpowiednio rozcieoczone w celu nadania posiłkom konsystencji
płynnej

Produkty zalecane:

- produkty zbożowe: czerstwa bułka, mąka pszenna, kasza manna, kasza jęczmienna, płatki owsiane,
ryż (kleik)

Żywienie kliniczne

11.10.2010r.

semestr V

- mleko słodkie, zsiadłe nieprzekwaszone, ser twarogowy homogenizowany

- jaja gotowane na miękko, w koszulkach

- mięso chude: wołowina, cielęcina, chuda szynka wieprzowa lub wołowa

- ryby chude: dorsz, leszcz, sola, płastuga, szczupak, sandacz

- masło, słodka śmietanka, olej sojowy lub słonecznikowy, oliwa

- warzywa gotowane i przetarte, sok z warzyw surowych, przecier z dojrzałych pomidorów

- ziemniaki gotowane i przetarte

- soki owocowe, przeciery z owoców surowych, pieczonych

- cukier, miód, dżem, kompoty z cukrem przetarte, płynne kisiele z cukrem

- tylko łagodne przyprawy w ograniczonych ilościach (sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony).

Produkty zabronione:
- każde pieczywo świeże, razowe, żytnie, grube kasze, makarony

- przetwory mleczne przekwaszone, sery żółte i topione
- jaja gotowane na twardo, smażone na tłuszczu

- mięso tłuste: baranina, wieprzowina, gęsi, kaczki, wędliny

- ryby tłuste: węgorz, halibut

- śmietana, smalec, słonina, łój wołowy i barani, margaryny, olej rzepakowy

- wszystkie warzywa surowe, gotowane nie przetarte
- ziemniaki gotowane całe, ziemniaki smażone
- całe surowe owoce

- suche nasiona roślin strączkowych

- chałwa, czekolada, cukierki, słodycze zawierające kakao, orzechy

- ostre przyprawy (ocet, pieprz, musztarda, papryka)

Uwagi technologiczne dotyczące przygotowania potraw i posiłków:

- dobór surowca jest podobny jak w diecie łatwo strawnej – zawsze musi on byd bardzo świeży i
najwyższego gatunku
- produkty roślinne bogate w błonnik podlegają większemu ograniczeniu, a zastosowane w diecie
wymagają rozgotowania, przetarcia, zmiksowania

- wszystkie potrawy muszą mied konsystencję płynną
- pieczywo podaje się rozmoczone w mleku, herbacie, kawie zbożowej
- kasze i mąka – kasza manna może byd ugotowana ma mleku lub w czystej zupie, inne kasze muszę
byd rozgotowane, przetarte, w postaci kleików lub przetarte i dodane do wywarów. Mąka służy do
lekkiego zagęszczania zup, kisieli, budyniów

- sery białe twarogowe należy miksowad z mlekiem lub słodką śmietanką

- jaja po ugotowaniu powinny byd zmiksowane z mlekiem lub zupą jarzynową, surowe jajo może byd
utarte z cukrem i zaparzone płynnym budyniem przygotowanym z mąki i mleka
- mięso gotowane, zmielone, zmiksowane łączy się z rosołem lub wywarem z warzyw, do przetartej
zupy ziemniaczanej

- ziemniaki podaje się dotowane i przetarte w postaci zupy ziemniaczanej, z wywarem lub przecierem
z gotowanych warzyw
- warzywa gotowane i przetarte podaje się zupy lub łączy się z kleikiem
- warzywa surowe dozwolone są tylko jako sok lub rozcieoczony przecier

- owoce podaje się najczęściej jako sok – z malin, porzeczek, jabłek, owoców cytrusowych, a także
gotowane i przetarte.

Żywienie kliniczne

11.10.2010r.

semestr V

Dieta do żywienia przez zgłębnik

- pożywienie podawane przez zgłębnik musi mied odpowiednią wartośd energetyczną oraz składniki
odżywcze konieczne do pokrycia zapotrzebowania chorego

- dobrze tolerowana przez chorego, aby nie wywoływała wymiotów

- łatwo trawiona, aby nie powodowała wzdęd, biegunek, zapard
- o odpowiedniej konsystencji, aby łatwo przechodziła przez zgłębnik
- najczęściej stosowane są trzy rodzaje pożywienia do podawania przez zgłębnik: mleko, pożywienie
mieszane, gotowe preparaty w postaci płynnej lub sproszkowanej zmieszane z odpowiednią ilością
mleka lub wody
- skład diety zbliżony do diety podstawowej

- 1ml pożywienia dostarcza ok. 4,2kJ/ok. 1 kcal, dzienna racja pokarmowa ma objętośd 2l czyli
dostarcza ok. 8373kJ/2000kcal
- mniejsze stężenia powodują zwiększenie objętości pożywienia dla dostarczenia takiej samej ilości
energii i składników odżywczych co jest niepożądane. Natomiast większe stężenia mogą powodowad
biegunkę lub byd za gęste do podania przez zgłębnik.