współczynnik sprawności układu wlewowego μ - wielkość ta charakteryzuje wszystkie opory, które powodują straty energii w strumieniu układu wlewowego, wnękę formy-nadlewy i przelewy. Współczynnik oporu formy określa sprawność energetyczną przepływu w całej formie.
μ < 1: μ = 0,25-0,41 - duży opór formy
μ = 0,42-0,6 - mały opór formy
Do wyznaczania wartości μ korzystamy z zależności
Pomiar współczynnika sprawności układu wlewowego wykonać ,można w dwojaki sposób:
W warunkach rzeczywistych mierząc odpowiednie wielkości w formie zalewanej ciekłym stopem
W czasie badań modelowych przepływu cieczy modelowej w modelu układu wlewowego i formy.
Badania przepływu stopu w układzie wlewowym i w formie prowadzić można pośrednio dokonując pomiarów lub wyliczeń na odpowiednio stosowanych modelach. Modele mogą być:
Matematyczna- często przy wykorzystaniu maszyn cyfrowych
Fizyczne- zbudowane w oparciu o teorię prawdopodobieństwa prawdopodobieństwo niezupełne. Znaczy to że tylko najważniejsze cechy obu układów(modelu rzeczywistego) są do siebie podobne.
Obliczenia elementów układu wlewowego schemat:
-określenie optymalnego czasu zalewania formy
- sprawdzenie szybkości podnoszenia się metalu w formie
- obliczenie sumarycznego przekroju wlewów doprowadzających metal do formy
-obliczenie pozostałych elementów układu wlewowego
Optymalny czas zalewania form dla stopów żelaza oblicza się ze wzoru Sobolewa:
$\mathbf{\tau zal =}\mathbf{S}^{\mathbf{3}}\mathbf{\ }\sqrt{\mathbf{d*G}}$ s
S- współczynnik dla odlewów grubościennych równy 1,9 – 2,3, dla cienkościennych 1,4-1,6
d – średnia grubość ścianek odlewu, mm
G – masa odlewu wraz z układem wlewowym, kg
Prędkość podnoszenia się metalu w formie oblicza się ze wzoru:
$\mathbf{V = \ }\frac{\mathbf{C}}{\mathbf{\text{τzal}}}$ cm/s
C – całkowita wysokość wnęki formy
Sumaryczny przekrój wlewów doprowadzających dla stopów żelaza oblicza się ze wzoru:
$\sum_{}^{}{\mathbf{Fd = \ }\frac{\mathbf{G}}{\mathbf{0,31*\ \mu*\ }\sqrt{\mathbf{Hs}}\mathbf{*\ \tau}}}$ cm2
Wymiary pozostałych elementów układu wlewowego oblicza się ze stosunku przekroju wlewów doprowadzających Fd do przekroju belki wlewowej Fw do przekroju wlewu głównego Fg
Fd : Fw : Fg = 1 : 1,2 : 1,4