zestaw 9.
1. Zasada wykonywania, cel i interpretacja badań serologicznych. Odczyn Coombsa.
Badanie serologiczne
Istota badania - wykrywanie za pomocą znanego antygenu diagnostycznego - zarazka - swoistych dla niego przeciwciał w badanej surowicy. U podstaw leży swoistość reakcji antygen-przeciwciało.
Cel badania:
- rozpoznawanie aktualnie toczącego się zakażenia n. przez badanie tzw. Par surowic. Krew jest pobierana 2 razy, w 2 tygodniowym odstępie. Jeśli w drugiej próbie jest zwiększona liczba przeciwciał danego antygenu, to badany zarazek był przyczyną choroby.
- stwierdzenie przebycia w przeszłości przez organizm zakażenia w tym także bezobjawowego tzw. Przeglądy epizootiologiczne
- określenie aktualnego stanu odporności poszczepiennej
Badanie serologiczne - interpretacja
- Badanie serologiczne pozwala nie tylko wykazać obecność przeciwciał - badanie jakościowe, ale także ustalić ich ilość - badanie ilościowe, przez określenie tzw. miana surowicy - największe rozcieńczenie surowicy lub najmniejsza ilość w których wystąpiła jeszcze widoczna dodatnia reakcja serologiczna
- Każda surowica zawiera z reguły pewną niewielką ilość przeciwciał, określaną jako miano fizjologiczne - ujemne. Które nie świadczy o przebytym kontakcie z zarazkiem. Dopiero wartości wyższe od miana fizjologicznego - chorobowe - miano dodatnie - przemawia za przebytym zakażeniem określonym drobnoustrojem
- obecność przeciwciał dla danego zarazka może być następstwem otrzymywania ich od matki - młode osobniki - przebycia zakażenia bezobjawowego, szczepienia lub choroby.
Odczyn Coombsa
Służy do wykrywania przeciwciał niekompletnych.
Gdy odczyn aglutynacji wychodzi +/- , to trudno odczytać miano. Możemy podejrzewać, że w surowicy znajdują się przeciwciała niekompletne, mające jedną grupę chwytną (jednowartościowe). Mają zdolność do wiązania się z epitopem, blokują miejsce dla przeciwciał pełnowartościowych (kompletnych). Nie są w stanie wytrącić osad. Przeciwciała niekompletne powstają w stosunku np. antygenów bruceli i odczynnika Rh (konflikt serologiczny).
Wynik odczynu aglutynacji +/- - odwirowujemy zawartość probówek. Następnie dodajemy surowicę antyglobulinową. Zawiera ona przeciwciała przeciwko przeciwciałom (zdanie Riczi ;]) niekompletnym. Takie surowice antyglobulinowe uzyskuje się przez immunizację danego zwierzęcia globulinami zwierzęcia, w stosunku do którego wykonujemy to badanie. Jeżeli antygeny były opłaszczone przeciwciałami niekompletnymi, to antyglobuliny połączone z tymi przeciwciałami spowodują powstawanie osadu.
2. Definicja odporności nieswoistej - etapy fagocytozy
Odporność nieswoista (oporność organizmu, rezystencja) - wrodzona genetycznie (najczęściej) uwarunkowana niewrażliwość organizmu na zakażenie. Wszelkie nieimmunologiczne stany niewrażliwości organizmu na zakażenie. Nie jest niezbędny wcześniejszy kontakt z danym zarazkiem. Oporność nie jest skierowana wybiórczo - niewrażliwość na zakażenie wszystkimi drobnoustrojami. Każdy organizm rodzący się jest wyposażony w mechanizmy:
1) bariery ochronne
2) komórko o zdolnościach żernych (czynniki komórkowe)
3) czynniki humoralne
Etapy fagocytozy:
Chemotaksja - ruch komórek fagocytarnych w kierunku bodźca np. bakterii która może być pochłonięta
-ruch ten warunkują chemotoksyny egzogenne wytwarzane przez drobnoustroje oraz chemotoksyny endogenne wytwarzane przez własne komórki organizmu
-do chemotoksyn należą - cytokiny, produkty aktywacji dopełniacza , substancje uwalniane z martwych komórek, lipo polisacharydy (LPS), bakterie obecne w przestrzeniach pozakomórkowych
2. Adherencja - przyleganie bakterii do błony komórkowej granulocyta. Komórka posiada 1000 różnych receptorów, wśród nich receptory pektynowe (wiążą się z cukrami ściany komórkowej bakterii). Fc przeciwciała dla składników C1, C3 (opsoniny) MAG dopełniacza.
Opsoniny - substancje wzmagające fagocytozę.
3. Wchłonięcie - powstaje fagosom - bakteria w pęcherzyku (wodniczce).
4. Stadium fagolizosomu - połączenie lizosmu z fagosomem.
5. Bakteriocydia - wewnątrzkomórkowe zabijanie.
3. Budowa układu immunologicznego, rola limfocytów Th.
Układ immunologiczny - odpowiada za odporność. Jest to zespół powiązanych funkcjonalnie, ale zróżnicowanych morfologicznie narządów, komórek i subkomórkowych struktur. Waży od 1,2 do 1,5kg. 10^15 komórek, 10^20 subkomórkowych struktur. Cechuje się reaktywnością, zdolnością i stałą gotowością do uruchomienia mechanizmów do walki z obcym antygenem. Odpowiedź układu, to reakcja przeciwciała z antygenem. Rozpoznaje to, co obce, reaguje, uczy się i zapamiętuje. Największą rolę odgrywają limfocyty T i B, zwłaszcza limfocyty Th (helpery).
Limfocyty Th
Za odporność komórkową odpowiadają limfocyty T. Przede wszystkim limfocyty Th i Tc. Th rozpoznają antygen przy pomocy receptora TCR, przy czym nie mają zdolności bezpośredniego rozpoznawania antygenu - musi być prezentowany przez makrofaga. Th przy pierwszym kontakcie z antygenem uczula się, przy drugim wydziela szereg cytokin (interleukin IL, limfokiny).
4. Odporność bierna naturalna - znaczenie
Odporność bierna - powstaje natychmiast po otrzymaniu przeciwciał lub immunologicznie czynnych limfocytów , rozróżnia się dwie jej postacie:
- wrodzona (naturalna)
- sztuczna (nabyta)
Odporność bierna naturalna - jest następstwem przekazania potomstwu przez odporną matkę przede wszystkim przeciwciał (bierna odporność humoralna), ale tez immunologicznie czynnych komórek - uczulonych limfocytów T (bierna odporność komórkowa). Przekazywanie przeciwciał w okresie życia płodowego następuje u człowieka, małp człekokształtnych, królików, świnek morskich, nietoperzy, jeży oraz w nieznacznym stopniu u psów i kotów. Przechodzą wyłącznie przeciwciała IgG, co związane jest z obecnością w nich pewnych struktur (Fc). Przekazywanie przeciwciał przez matkę za pośrednictwem siary ma miejsce u dużych zwierząt domowych - koni, przeżuwaczy, świń, a także u psów i kotów. Odporność bierna naturalna utrzymuje się przez kilka tygodni a nawet miesięcy.