Dn. 14.10.2007r.

Ad. 2. Głównym przedstawicielem nurtu francuskiego jest H. Fayol - stworzył on naukę, którą nazwał nauką administracji. Nie była to nauka, którą dotąd uprawiali prawnicy administratywiści, ale nauka społeczna rządząca się prawami podobnymi do praw przyrodniczych. Do swej nauki administracji wprowadził pewne elementy wiedzy o człowieku, w szczególności z zakresu biologii i socjologii. Od rozważań nad administracją ogólną i przemysłową przeszedł do administracji publicznej. Starał się on przenieść doświadczenia poczynione w przedsiębiorstwie na teren aparatu państwowego. Wyniki swych badań opublikował w swej książce w książce Pt. „Administracja ogólna i przemysłowa”.

Wg. Fasola wszystkie czynności związane z przedsiębiorstwem można podzielić na 6 grup:

- techniczne (produkcja);

- handlowe (kupno, sprzedaż, wymiana);

- finansowe (poszukiwanie kapitału i obrót nim);

- ubezpieczeniowe (ochrona majątku i osób);

- rachunkowe (inwentaryzacja, bilanse, koszty, statystyka);

- administracyjne.

Funkcje zarządzania w ujęciu Fayola:

- przewidywanie - badanie przyszłości i ustalanie odpowiedniego do niej programu działania;

- organizowanie -tworzenie materialnego i społecznego organizmu przedsiębiorstwa;

- rozkazywanie - oddziaływanie na personel;

- koordynowanie - łączenie, jednoczenie, harmonizowanie wszystkich czynności i wysiłków;

- kontrolowanie - czuwanie nad tym, by wszystko odbywało się zgodnie z ustalonymi przepisami.

Każdej z grup czynności powinny odpowiadać następujące kwalifikacje osób je wykonujących:

- kwalifikacje fizyczne (siła, zdrowie i zręczność),

- kwalifikacje umysłowe (zdolność pojmowania i uczenia się, trafność sądu, giętkość umysłu),

- kwalifikacje moralne - energia, odwaga ponoszenia odpowiedzialności, inicjatywa, tak i poczucie godności,

- wykształcenie zawodowe (dobrze gdyby zawód wyuczony pokrywał się z zawodem wykonywanym, lub posiadać odpowiednie szkolenia związane z wykonywanym zawodem),

- doświadczenie (nie chodzi o staż pracy) - świadczenie dobrych własnych usług pracy.

Fayol zbudował także tzw. piramidę uzdolnień określając proporcjonalnie strukturę uzdolnień właściwą różnym szczeblom kierownictwa. Naczelny Dyrektor powinien mieć przede wszystkim uzdolnienia czyli wykształcenie administracyjne i (lub) handlowe, a w mniejszym stopniu wykształcenie techniczne. Zdaniem Fayola aby jakakolwiek jednostka organizacyjna dobrze funkcjonowała musi przestrzegać pewnych zasad, których Fayol wyróżnia 14:

1. Podział pracy - pozwala na osiągnięcie produkcji (efektywności) większej i lepszej przy tym samym wysiłku,

2. Autorytet i poczucie odpowiedzialności - władza oparta na akceptacji przez tych, którzy tej władzy podlegają.

- autorytet formalny - stanowisko (prawo do wydawania decyzji),

- osobisty - (każdy go musi sobie wypracować), płynie on z inteligencji, wiedzy, doświadczenia, umiejętności kierowania.

Autorytet to prawo do rozkazywania i zdolność do egzekwowania posłuszeństwa wobec siebie. Fayol dowodził, że nie ma autorytetu bez poczucia odpowiedzialności czyli bez uznania potrzeby stosowania nagród i kar w towarzyszącym wykonywaniu władzy.

3. Dyscyplina - poszanowanie przepisów dotyczących posłuszeństwa, pilności, pracowitości. Przestrzegane w stosunkach między przedsiębiorcą a pracownikami. Najskuteczniejszymi środkami służącymi do jej wdrożenia i utrzymania dyscypliny są:

- dobrzy przełożeni wszystkich szczebli,

- jasne i sprawiedliwe umowy,

- sprawiedliwie stosowane nagrody i kary.

4. Jedność rozkazodawstwa - każdy pracownik powinien mieć tylko jednego przełożonego, od którego otrzymuje polecenia i któremu relacjonuje wykonanie poleceń. Zasada ta wymaga od niego wiele uniwersalizmu. Aby go wspomóc Fayol zaproponował tworzenie sztabów dowodzeń złożonych ze specjalistów ( chorujących na brak władzy ).

Z jednością rozkazodawstwa wiąże się rozpiętość kierowania - jest to liczba podwładnych, którzy są podporządkowani bezpośrednio jednemu przełożonemu.

Zasięg kierowania - liczba osób podległych bezpośrednio i pośrednio.

Rozpiętość kierowania możemy podzielić na:

- formalną rozpiętość kierowania, czyli liczbę osób podporządkowanych bezpośrednio jednemu przełożonemu na mocy organizacyjnych przepisów.

- rzeczywistą rozpiętość kierowania, czyli liczbę podwładnych, którymi przełożony kieruje bezpośrednio ( może być oczywiście różna od rozpiętości formalnej ).

- potencjalną rozpiętość kierowania, a więc taką, która jest teoretycznie najbardziej uzasadniona z punktu widzenia sprawności kierowania.

5. Jednolitość kierownictwa - (wiąże się z organizacją zespołu) w każdym zespole (organizacji) powinien być jeden szef i jeden plan realizowany przez wszystkich zmierzający do osiągnięcia tego samego celu,

6. Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu - z zastrzeżeniem, że najlepiej godzić te dwa interesy (pracownika i zespołu),

7. Wynagrodzenie personelu - sprawiedliwe nagradzające pracownika i motywujące go do dalszej pracy. Zadowalające go, ale nie przesadnie wysokie.

8. Centralizacja - stan lub proces.

Stan - sytuacja, w której większość decyzji podejmowane jest na najwyższych szczeblach

Proces - przyjmowanie uprawnień decyzyjnych szczebli niższych przez wyższe.

9. Hierarchia - przełożeni i podwładni.

Określa on też wynikającą z hierarchii drogę służbową , czyli ściśle wyznaczoną kolejność komunikowania się „ w pionie ”. Jej stosowanie jest niezbędne do zapewnienia jedności rozkazodawstwa. Zazwyczaj czas tego komunikowania się jest bardzo długi, więc niekiedy można go skrócić stosując tzw. kładkę Fayola. Polega ona na upoważnieniu, w wyniku porozumienia szefów , podwładnych do dogadywania się między sobą, ale muszą informować szefa o treści uzgodnienia.

10. Ład - zapewnienia właściwego miejsca dla każdej rzeczy i człowieka w organizacji. Ład materialny i społeczny.

11. Ludzkie traktowanie pracowników - niesprawiedliwe bo sprawiedliwość polega na realizowaniu ustalonych przepisów. W przepisach nie można jednak wszystkiego unormować. Chcąc zatem zachęcić personel do tego aby w wykonaniu swoich obowiązków wkładał całą swoją wolę i poświęcenie trzeba go traktować z przychylnością.

12. Stabilizacja personelu - pracownicy mogą osiągnąć biegłość w wykonywaniu zadań. Zmiany personelu destabilizują personel. Dobrze funkcjonujący personel jest personelem stałym.

13. Inicjatywa - przełożony powinien częściowo rezygnować ze swoich ambicji, aby jego podwładni mogli podejmować inicjatywę. Inicjatywa jest to umiejętność wysuwania koncepcji i ich realizowanie.

14. Zgranie personelu - stosowanie tej zasady wymaga bezwzględnego respektowania zasady jedności rozkazodawstwa oraz bezwzględnego unikania niebezpieczeństwa złej interpretacji zasady divide et impera (dziel i rządź) oraz nadmiaru korespondencji

Dn. 21.10.2007r.

H. Chatelier - jest twórcą tzw. cyklu organizacyjnego działania składającego się z 5 etepów:

1. Postawienie sobie jednego ścisłego i użytecznego celu.

2. Zbadanie wszystkich środków i warunków działania zmierzających do osiągnięcia zamierzonego celu.

3. Przygotowanie wszystkich środków działania uznanych za niezbędne.

4. Wykonanie zamierzonego działania stosownie do powziętego celu.

5. Kontrola osiągniętych wyników i wyciągnięcia wniosków.

Ten cykl organizacyjny występuje w każdym działaniu organizacyjnym, niezależnie od rodzaju i charakteru tego działania.

Ad. 3. Literatura amerykańska

---