Notatki Sadowiski 1.3-1.7.2:
Funkcje organizmów zwierzęcych:
Wegetatywne - utrzymanie homeostazy wewnątrzustrojowej, nieświadome,
Animalne - reakcje ruchowe mięsni szkieletowych, podstawa zachowania.
Mechanicyzm, witalizm, organizmalizm - zajmują się badaniem zachowania.
Mechanicyzm - przyroda zbudowana z takiej samej materii - redukcjonizm
Witalizm - organizmy są „ożywione”, mają niematerialną siłę „vis vitalis”,
Teologia/finalizm - założenie celowości jako zasady przebiegu procesów,
Teleonomizm - realne znaczenie przystosowawcze do warunków życia,
Holizm - nadrzędność całości nad pojedynczymi elementami organizmu,
Psychologia postaci - organizm jest złożony z całości niższego rzędu, każda jest aktywna; uczenie się przez wgląd.
Podejście systemowe:
System = układ = struktura ułożona z wzajemnie powiązanych jednostek skład.
Ogranimalizm = organicyzm - teoria stworzona przez L. von Bertalanffy`ego oparta na cybernetyce i osiągnięciach fizyki w termodynamice ukł otwartych,
Koncepcja organizmalna - układy zorganizowane hierarchicznie z podukładów o niższym poziomie organizacji,
Metodologia kompozycyjna - badanie zależności pomiędzy poziomami biologicznymi i fizykochemicznymi wykrywając dla nich prawa systemowe.
Rozwój poglądów na mechanizmy zachowania się:
Ontologiczna koncepcja psychiki - zachowanie bierze początek w duszy,
Koncepcja mechanistyczna - w XVII R. Descartes - zwierzęta to żywe automaty bez psychiki, ludzie to żywe maszyny zamieszkane przez dusze nieśmiertelną, zdolne do myślenia.
I. W. Burton - przypisał zwierzętom uczucia, pamięć, przyzwyczajenia, mowę,
Psychofizycy J. Muller, E. H. Weber, G. T. Fechner - badania nad wrażliwością zmysłów,
Charakterystyka nauk o zachowaniu się:
K. Darwin „O wyrazie uczuć u człowieka i zwierząt” - 1872,
Antropomorfizm XVIII -wiecznych encyklopedystów - na poglądach H. Spencera,
Psychologia zwierząt = zoopsychologia, wpływ psychologii W. Wundta, uwzględniono przeżycia zwierząt analogiczne do ludzkich,
Teoria instynktu - W. McDougall - na instynkt składa się komponent poznawczy i obiektywnie mierzalne dążenie zwierzęcia do celu, oraz subiektywny - wzruszeniowy,
Kanon Morgana - C. Lloyd Morgan - zasada oszczędności myślenia, nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę,
Behawioryzm - E. L. Thonrdike i J. Watson - zachowanie się w „czystej” postaci.
Współczesne kierunki badań biologicznych źródeł zachowania:
Etologia - badania nad ewolucją,
Behawioryści - zachowanie jako jedyny obiekt badań,
Neurobiologia - relacje mózg - zachowanie.
Behawioryzm:
Badają zachowanie metodami obiektywnymi, techniki laboratoryjne, Pionier- E. L. Thorndike, zachowanie per se, badania „czarnej skrzynki”.
Etologia:
O zachowaniu się i jego korelatach, program jej sformułowali K. Z. Lorens i N. Tinbergen, uczenie się, motywacja.
Socjobiologia:
Stworzył E. O. Wilson w 1975, zachowanie społeczne zwierząt i ludzi uwarunkowane jest czynnikami dziedzicznymi.