TEMAT 2 (społeczeństwo jako dramat - berger - 117/142)
Teoria charyzmy - autorytet społeczny, nie oparty na tradycji czy prawie, lecz na niezwykłym wpływie osobowości przywódcy. Charyzma jest zdolna spowodować zmianę w społeczeństwie.
Społeczeństwo - w pewnym sensie zniewala i tworzy nas, lecz z drugiej strony to nasze działania tworzą i kształtują otaczające nas społeczeństwo. Paradoks: społeczeństwo określa nas, a my społeczeństwo.
Dewiacja / Dezorganizacja - jednostka może dopuścić się przestępstwa, lecz gdy odbędzie się to na szerszą skalę, rewolucji. Od częstości takich nieoczekiwanych przez nikogo zdarzeń zeleżeć będzie, czy mowa o chwilowej dezorganizacji, czy trwalszej dewiacji.
Sabotowanie - można też odrzucić i zachwiać przyjęte definicje życiowe, poprzez wprowadzanie niepasujących do danych sytuacji postaw („gmatwanie” S. Pottera) - np.: satanista na zlocie kościelnym. Przyłączenie do danej sytuacji osoby, która tam nie pasuje, wprowadza różne komplikacje.
Odizolowanie - metoda oporu wobec kontroli społecznej poprzez odsunięcie się od życia społecznego. Istnieje także możliwość ucieczki w subkulturę i w subświat.
Subświat - to oddzielny świat chroniony i niedostępny dla wszystkich członków społeczeństwa, a jedynie dla takich, którzy mają określone cechy - należą do jakiejś subkultury czy grup społecznych (np.: narkomani, sekty).
Manipulacja - jednostka nie przekształca struktur społecznych (jak w sabotowaniu), ale i nie izoluje się od nich. Robi z nich za to świadomy użytek nieprzewidziany dla innych, w taki sposób by dojść do swoich celów.
Nasza reakcja --- często dażąc sympatią drobnych oszustów sprytnie kiwających społeczeństwo i system odnosimy ulgę, iż jednak da się uwolnić spod tyranii społeczeństwa i wykorzystać pewne elementy dla własnych celów.
Dystans roli - to odgrywanie ról społecznych bez identyfikowania się z nimi, nie branie jej całkiem serio i wykorzystanie dla własnych celów.
Ekstaza - akt bycia poza lub wykraczanie poza uznawane za oczywiste i rutynowe procedury społeczne.
Życie towarzyskie - według Simmela, to twór nietrwały i sztuczny, polegający na udawaniu iż wszyscy zebrani uwolnili się od przytłaczających ich spraw codziennych. Jednak owe udawanie jest trudne, dlatego czysta towarzyskość często nie jest możliwa.
Wolność - jest niemożliwe odkrycie wolności w jej pełnym sensie za pomocą środków naukowych.
Jest to jedns z nielicznych cech, która wynika sama z siebie.
TEMAT 3 (istota kultury - giddens - 45/50)
Kultura - to nie dziedziczne, lecz wyuczone aspekty społeczeństw ludzkich. Kultura dzieli się na aspekty niematerialne (wartości, wierzenia) jak i na materialne (narzędzia, przedmioty).
Wartości - dowolna idea lub rzecz materialna, której ludzie przypusują znacenie i dążenie do jej zdobycia uważają za swój cel życiowy.
Normy - reguły zachowań które prezentują sobą wartości danej kultury (np.: wartość to nauka, normą będzie przykładanie się do niej).
Przemiana norm - przedmałżeńskie związki seksualne, czy mieszkanie bez ślubu jeszcze niedawno uważane były za coś złego, a dziś są akceptowane. Dowodzi to iż normy w danym społeczeństwie mogą się z biegiem czasu zmieniać.
Szok kulturowy - następuje po wejściu w inną kulturę, gdzie praktykuje się zupełnie inne rzeczy. Nasz system zachowań staje się odmienny od panującego, tracimy znane sobie punkty odniesienia.
Relatywizm kulturowy - kluczowe założenie socjologii mówiące iż badanie kultury musi odbywać się w kategoriach jej własnych sensów i wartości.
Etnocentryzm - ocenianie innej kultury przez porównanie z własną.
Koncepcja Kroebera - kultura jest autonomiczna; elementy kultury stanowią całość i rozpatruje je się nie indywidualnie lecz w odwoładniu do całości klutury; kultura ma charakter historyczny, a jej charakter zależy od czynników zewnętrznych; należy stosować się do relatywizmu kulturowego i unikać etnocentryzmu.
TEMAT 4 (socjalizacja - giddens - 50/53)
Socjalizacja - proces nauki dzieci lub nowych członków społeczeństwa, jak się przystosować do życia z innymi w danym społeczeństwie. Jest to też podstawa przekazu kultury na nowe pokolenia.
Socjalizacja dzieci - dzięki temu procesowi z początku bezbronne dziecko staje się stopniowo zorientowaną w świecie osobą, jednak nie biernie chłonącą przekaz kulturowy i naukę, tylko od samego początku wymagającą czegoś od otoczenia. Zatem socjalizacji nie można nazwać „programowaniem kulturowym”.
Instytucje socjalizacji - to grupy lub konteksty społeczne w których zachodzą procesy socjalizacji.
Socjalizacja pierwotna - etap najintensywniejszej edukacji kulturowej w okresie dorastania (niemowle, wczesne dzieciństwo). Dzięki rodzinie poznaje się wtedy język i wzory zachowań.
Socjalizacja wtórna - obejmuje starsze dzieciństwo i dorosłe odobniki. Procesy socjalizacji od rodziny przejmują instytucje socjalizacji (szkoły, organizacje, praca).
Rola społeczna - całokształt obowiązków których spełnienia spodzeiwają się od jednostki inni. Socjalizacja uczy jak odgrywać dane role.
Tożsamość - sposób postrzegania samego siebie i swych wartości. Najważniejsze źródła tożsamości to płeć, orientacja seksualna, narodowość, etniczność, klasa społeczna. Tożsamość dzieli się na społeczną i jednostkową (osobistą).
Tożsamość społeczna - dotyczy (jednej lub kilku) cech jakie przypisują nam inni, określając kim jesteśmy (np.: student, katolik, bezdomny).
Tożsamość zbiorowa - może powodować łączenie się ludzi o wspólnych celach, wartościach i poglądadch w ruchy społeczne (np.: feministki, związkowcy).
Tożsamość jednostkowa - określa naszą odrębność wobec innych, nasze poczucie bycia sobą i unikalny stosunek do otaczającego nas świata.