ZASADY OKOŃ 1.systemowość(porządkowanie wiedzy w głow,skuteczność zależy odstopnia poukładania,ważną sprawą jest ogarnięcie świat.jako całośc.)2. poglądowość (można ją określić jako zespół norm, które wywodzą się z treści kształ. .poznanie rzeczywist. przez obserwacje, myslenie i prakt.)3.samodzielność (ograniczona zależ.u. od n.; samodzieldziałanie i sam.myślenia są ze sobą powiazane;działanie-plan.przebiegu-realizacja-spr.efekty;myślenie reprodukt.i produkty. 4.związ.t z p.(podst.stanowi wiedza;teor.to zesp.twierdzeń wyjaśniających daną dziedzinę;przekształć.rzeczywist.stosownie do potrzeb)5.efektywność(związ.między celami a wynikami kształ.;dot.funkcjonowania i optymalizacji wielu czynn.biorących udział w proc.dyd;udział bezpoś.biorą udział:met.prac.n.a pośredni inteligencja i zdolności uczniów;obszar z.efektywnośi zawiera się między celami a osiągnięciami,cele określają kier.zmianosiągnięcia poddają się pomiarowi)6.przystępność(pokonywanie trudności u.wpoznawaniu i przekształć.rzeczywist.;spos.i metody w nawiązaniu kontaktów z u. sapotrzebnye by max uruchomic możliwości u.;b.ważna jest znaj.u)7.indywidalizacja i uspołecznienie (związ.jed.i zbiorow.;z.wymaga społ..postaw zachowań,rozwin.umiejętności wspołdział.;z.uspołecz.łączy interes indywid. Ze społ.praca gr. Ukierunkowuje u.na życie na bycie dojrzałym)
Metody nauczania - systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający osiąganie celów kształcenia, jest to wypróbowany układ czynności nauczycieli i uczniów realizowanych świadomie w celu spowodowania złożonych zmian w osobowości uczniów. (okoń)Dobór metod kształcenia zależy od takich czynników jak:- wiek ucznia- charakterystyczne właściwości poszczególnych przedmiotów nauczania- cele i zadania dydaktyczne jakie nauczyciel powinien zrealizować w ciągu danej lekcji lub jednostki metodycznej.- Od pozostałych ogniw układu: „cele - treści- zasady - formy organizacyjne - środki nauczania - uczenia się”.Klasyfikacja metod oparta na koncepcji wielostronnego nauczania-uczenia się :*metody asymilacji wiedzy - uczenie się przez przyswajanie:- pogadanka, dyskusja, wykład, praca z książką;*metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy - uczenie się przez odkrywanie;- klasyczna metoda problemowa,- metoda przypadków,- metoda sytuacyjna,- giełda pomysłów- mikronauczanie,- gry dydaktyczne: zabawy inscenizacyjne, gry symulacyjne, gry logiczne;*metody waloryzacyjne (eksponujące wartości)- uczenie się przez przeżywanie;- metody impresyjne, metody ekspresyjne;*metody praktyczne - uczenie się przez działanie;- metody ćwiczebne,- metody realizacji zadań wytwórczych.Podział wg Kupisiewicza z dodanymi metodami aktywizującymi:- metody oparte na słowie (werbalne): wykład, opowiadanie, pogadanka, opis, dyskusja, praca z książką;- metody oparte na obserwacji i pomiarze (oglądowe): pokaz, pomiar;- metody oparte na praktycznej działalności uczniów: laboratoryjna (tradycyjna, problemowa), zajęć praktycznych;- metody aktywizujące: burza mózgów, sytuacyjna, inscenizacji, problemowa;
OKOŃ Wyróżnia się następujące rodzaje metod:oparte na słowie, oparte na obserwacji, czyli metody oglądoweoparte na działalności praktycznej, metody problemowy (gry dydaktyczne),Do metod opartych na słowie zalicza się następujące metody:opowiadanie - jest to przedstawienie uczniom określonych rzeczy i zjawisk poprzez ich słowny opis; opowiadanie jest wykorzystywane w pierwszych klasach szkoły podstawowej, przez co powinno być dość obrazowewykład - polega na przekazywaniu uczniom pewnych informacji z obszaru różnych dziedzin; wykłady jest zazwyczaj stosowany w szkolnictwie wyższym, gdyż wymaga od swoich słuchaczy umiejętności myślenia hipotetyczno - dedukcyjnego; wyróżnia się następujące rodzaje wykładów:wykład konwencjonalny, którego treść przekazywana jest bezpośrednio przez wykładowcę w formie gotowej do zapamiętaniawykład problemowy stanowiący ilustrację określonego problemu naukowego albo praktycznego,wykład konwersatoryjny zbudowany jest na zasadzie przeplatania się fragmentów mówionych z wypowiedziami słuchaczypogadanka - jest to rozmowa z uczniami kierowana przez nauczyciela, który zmierzając do znanego tylko sobie celu stawia uczniom odpowiednie pytania, na które udzielają oni odpowiedzi; pogadanka stanowi najstarszą metodę dydaktyczną, którą wykorzystywał już Sokrates; obecnie jest wykorzystywana szczególnie w pierwszych klasach szkoły podstawowejdyskusja - jest to wymiana poglądów dotyczących określonego tematu, wykorzystywana w wyższych klasach szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum, gdyż wymaga ona specjalnego przygotowania jej uczestnikówpraca z książką - stanowi jeden z podstawowych sposobów poznawania i utrwalania wiadomości; może przybierać następujące formy:uczenie się z podręcznikarobienie notatek,lektura uzupełniającaDo metod oglądowych zalicza się pokaz polegający na demonstrowaniu uczniom pewnych rzeczy czy zjawisk; jest to zazwyczaj metoda towarzysząca, współwystępująca z innymi metodami.Do metod opartych na działalności praktycznej zalicza się następujące metody:metoda laboratoryjna - polegająca na tym, iż uczeń przeprowadza samodzielnie eksperyment na przykład na zajęciach takich jak chemia; metoda ta ma dwie odmiany:tradycyjna, gdzie uczniowie wykonują eksperyment pod kontrolą nauczycielaproblemowa, gdzie uczniowie wykonują eksperyment nie znając możliwych jego skutkówmetoda zajęć praktycznych - jest stosowana na lekcjach o charakterze praktycznym, gdzie uczniowie wykonują pewne czynności wiążące się z danym zawodem (w szkołach zawodowych)Do metod problemowych zalicza się różnego rodzaju gry dydaktyczne:burza mózgów - metoda ta służy samodzielnemu i szybkiemu wymyślaniu przez uczniów pewnych hipotez w drodze myślenia intuicyjnegometoda sytuacyjna (metoda przypadków) polega na szczegółowym rozpatrzeniu danego, typowego przypadku (metoda ta często wykorzystywana jest w szkolnictwie medycznym lub wojskowym)metoda symulacyjna (inscenizacja) - polega na udawaniu kogoś, odwzorowaniu wszystkich jego zachowańNIEPOWODZENIA SZKOLNESą to wyraźne rozbieżności między wymaganiami dydaktycznymi i wychowawczymi szkoły, a zachowaniem ucznia oraz uzyskiwanym przez niego wynikami.NIEPOWODZENIA SZKOLNEWychowawcze dydaktyczneUkryte jawnePrzejściowe względnie trwałe,Drugoroczność odsiewPRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCHZależne niezależne,-lenistwo -długotrwała choroba,-niechętny stosunek do nauki - zła amt.w rodzinie-nieodpowiednie zachowanie w szkole - niedostatki dydakt.Przyczyny społeczne i ekonomiczne, przyczyny biopsychiczne(nadpobudliwość), przyczyny dydaktyczne(błędy i usterki metodyczne, niedostateczna znajomość ucznia, brak opieki ze strony szkoły nad uczniami). ŚRODKI ZARADCZE: profilaktyka pedagogiczna, diagnoza pedagogiczna, terapia pedagogiczna.
ogniwa o.1 Uświadamianie sobie przez uczniów celów i zadań kształcenia(wytworzenie motyw.co nauk.;inicjacja poszukującego toku pracy;stworzenie ład.wew[uswiadamianie zad. Które uświad.u.w jakim celu mają się nauczyć,wytrworz.new perspektyw najadacych wart.]łąd zew.[n.zapewnia spokojny przebieg lekcji i dyscypl.].2. Poznawanie nowych faktów.( oparty na teor.i prakt.,u. zauważa cechy charakt.,obserw.jest poprzedzona przygot.pom.nauk 4spos.poznania: p.bezpoś[empiry.],p.poś.[mapy itp.],psłowo mówione,słowo pisane) .POZNANIE ZMYSŁOWE 3. Nabywanie pojęć.( odkrywanie poprzez zauważ.cech charakt.przebieg: skojarzenie nazw.zprzed.,tworzenie przedpojęcia,nabywanie poj.) POZNANIE UMYSŁOWE4. Poznawanie prawidłowości i systematyzowanie wiedzy. POZNIANIE FAKTÓW5. Przechodzenie od teorii do praktyki.(POZNANIE FAKTÓW ) 6. Wykonywanie zadań praktyczno- wytwórczych. ( system.powtarzanie prowadzi do wejścia w nawyk,proc.kształt.umiejęt.:uświadomienie przez n.nazwy i znacz.umiejętn.,uformulująreguły,n.pokazuje wzór czyn,u.wykonują czyyn pod kontrolą n.,usamodzielnie wykonuje czyn. )7. Sprawdzanie osiągnięć ( wg kryteriów,rodzaje :diagnostyczna,dyd.motywująca,prognostyczna,wych. Metody: ustnie pisemnie cwiczenia prakt.praca z Książ,)
ZASADY NAUCZANIA (Kupisiewicz)1. poglądowości(cel pozbycie się werbalizmu,u najlepiej poznają to, co sami zmieniają, u w (7-12) należy stwarzać możliwości wykon czynn prakty.,dzięki temu poznają mat w pełniejszy spos, u.w wieku +12;pojawiają się new operacje z zakresu „logiki zdań”, które dot wypowiedzi słow, nie wyłącznie przedmiotówR: bezpoś. poznanie rzeczy i zjawisk,dostarczanie odp. wskazówek, zwracanie uwagi na char.cechy poznawanego przedm)2. przystępności w nauczaniu( n musi brać pod uwagę przystępność materiału, I dostos metody nauczanie do pozi materiału,by umożliwiły u samo pracę, R: przechodzenie od tego co bliskie, do tego co dalekie, od tego co łatwiejsze do tego co trudniejsze, należy uwzględnić róż w tempie pracy i stopniu zaawansowania w nauce poszczególnych uczniów)3. świadomego i aktywnego udziału u. w procesie nauczania(n powinien odpowiednio ukierunkować aktywność u, aby mogła ona być wykorzystana do urzeczy.zawartych w progr celów i zadań, uwzględ potrzeby społ i indyw U. R: n. powinien starać się poznać indywi zainteresowania i rozwijać je, stawiać uczniów w sytuacjach prob, ) 4. systematyczności(złożona jest ze ściśle powiązanych ze sobą ogniw,przebiega płynniej i zapewnia lep wyniki im mniej występuje przerw i dezorganizujących czynnR: warunkiem skutecznego poznawania nowego mat jest uprzednie określenie stanu wiedzy wyjściowej oraz system nawiązywanie do niej ustalenie tzw. merytorycznego środka , podzielenie danego tematu na pkt i podpkt, streszczenia i syntetyzujące powtórzenia powinny być używane zarówno na początku, jak i na końcu lekcji)5. trwałości wiedzy u(R: należy wytworzyć pozytyw motywy uczenia się, u. muszą brać akt udział w poznawaniu nowych treści, ćw mające na celu utrwalenie , systematyzowanie wiadomości związane z samodzielnym odtwarzaniem ich przez u, systematyczna kontrola i ocena wpływa korzystnie na trwałość wiedzy)6. operatywności(n stwarza syt wymagaj przyswajania i odtwarzania, ale i wiad i umieję zaleconych przez program, posługiwania się nimi w pracy szkolnej i pozaszkolnej„uczymy się nie dla szkoły lecz dla życia”R: problem->hipoteza->plan działania->wykonanie->sprawdzenie i ocena->rezultat)7. wiązania teo z prak( przekształcania rzeczyw, właściwa realizacja tej zasady zapewnia trwałość i użyteczność wiedzy, operatywność, pobudza aktywność, rozwija samodzielność)